Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar

... konulu sunumlar: "Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar"— Sunum transkripti:

1 Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar
GDO

2 GM Crops: Costs and Benefits
  ( U.S. Dept. Agriculture 2001)

3  (UofM Global Change 2: Section 6 Group 5, 2007)   

4  ( U.S. Dept. Agriculture 2001) 

5

6 1. Genetiği Değiştirilmiş Organizma ve Genetiği Değiştirilmiş Gıda ne demektir?
GDO= genetik materyalin (DNA) doğalda olmayan şekilde değiştirilmesidir Kullanılan teknoloji Modern biyoteknoloji Gene teknoloji Rekombinant DNA teknolojisi Genetik mühendisliği Seçilen bir genin bir organizmadan diğerine aktarılması (akraba olmayan- ilişkili olmayan türler arasında) Bu şekilde GD bitki-GD gıda elde edilebilmektedir

7 2. Neden GD bitki-GD gıda üretilir?
GD gıdalar geliştiriliyor ve satılıyor ; üretici ve tüketici için birtakım avantajları var GD tohum üreticilerinin yaklaşımı gıda endüstrisi tarafından kabul görmesi için Daha düşük fiyat Daha dayanıklı ve/veya besin değeri yüksek İlkin amaç bitki koruma (böcek, virüs veya herbisite dirençli) Böceğe direnç Bacillus thuringiensis (BT) bakteri toksinlerinin aktarımı Bu toksin konvansiyonel tarımda insektisit olarak kullanılıyor ve insan sağlığına zararlı değil Böcek baskısının çok yoğun olduğu alanlarda daha az insektisit kullanımı sağlıyor Virüs direnci virüse ait genler aktarılarak sağlanıyor. Virulant hastalıklardan korunma sağlar Herbisit toleransı bakteri genleri aktarılarak sağlanıyor yabani ot baskısının yoğun olduğu alanlarda daha az herbisit kullanımı sağlar

8 3. Neden GD gıdalar geleneksel gıdalardan farklı değerlendiriliyor?
Tüketici olarak binlerce yıldır tüketilen gıdaların daha güvenli olduğunu düşünüyoruz Doğal yöntemlerle (ıslah) yeni gıdalar geliştirildiğinde de gıdanın doğal özellikleri değişir. Yönetimler tarafından kabul edilir-edilmez? Genelde denetim az yada yok Birçok ülkede GDO denetim çokk sıkı İnsan sağlığı-çevresel etki!!! Bu iki grup gıdanın pazarlama süreçleri çok farklı… WHO Food Safety Programme Gıda markete gelmeden önce risk denetimi …

9 5. İnsan sağlığı için endişe oluşturan ana konular nelerdir?
Çok fazla kuramsal tartışma var ama temel üç soru-sorun Allerjenite Transfer edilen genin protein ürünü alerjik olmadığını ispat etmeli Geleneksel olarak geliştirilmiş gıdaların genellikle alerjenite için test edilmiyor GD gıdalar için Dünya Sağlık Örgütü ve Birleşmiş MilletlerGıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından testler için protokoller ve değerlendirmeler yapılıyor. Şu anda allerjik etkisi olabilecek bir gıda markette YOK 2. Gen transferi Antibiyotiğe direnç genlerinin kaynağı bakteriler. İnsan vücudunda doğal florada bulunan bakterilere bu geninlerin transferi gerçekleşebilir. Transfer olasılığı düşük olmasına rağmen, antibiyotik direnç genleri olmayan teknoloji kullanımı yeni bir FAO / uzman paneli tarafından teşvik edilmiştir. 3. Outcrossing-kendi soyu dışında üreme =döllenme Diğer doğal türleri genetik olarak değiştirir. GENETİK KİRLENME. GERİ DÖNÜŞÜMSÜZ ABD’de Sadece yem kullanımı için onaylanmış bir mısır türü izleri, insan tüketimi için kullanılan mısır ürünlerinde ortaya çıktığında bu risk, ÇOK gerçek.

10 4. GDO insan sağlığına olası zararları
GM gıdaların güvenlik değerlendirmesi yapılırken genellikle Doğrudan sağlık etkileri (toksisite), alerjik reaksiyon (alerjenite) oluşturma eğilimleri Belirli bileşenleri beslenmeye ! veya toksik özelliklere sahip olması Eklenen genin stabilitesi Beslenme etkileri ile ilişkili genetik modifikasyon İstenmeyen etkileri olan herhangi bir gen yerleştirilmesi

11 6.Çevre için bir risk değerlendirmesi nasıl yapılır?
Çevresel risk değerlendirmesi yapılacaksa ilgili GDO’yu ve potansiyel alıcı ortamı kapsayacak. Değerlendirme süreci GDO nun karakteristik tüm özelliklerinin belirlenmesi, stabilitesinin belirlenmesi, bulunduğu çevre ye etkilerinin belirlenmesi, bu alanın ekolojik özelliklerinin değerlendirilmesini içerir. Aynı zamanda eklenen bu yeni genin beklenmedik etkilerinin değerlendirilmesi

12 7. Çevre için olası sorunlar nelerdir?
Yabanıl tip populasyonlara gen aktarımı ÖRN. böceğe direnç geni kaçarsa… böcekler beslenemez, ölür. Diğer bitkileri tüketir. Diğer bitkiler yok olur. BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİN KAYBI Çevre güvenliği bir ölçüde yerel koşullara göre değişse de… Penguenlerde DDT bulunmuştur…

13 8. GM gıdalar güvenli midir?
Farklı GM organizmalar çeşitli şekillerde yerleştirilmiş farklı genleri içerir. Her bir GM gıda tipini ayrı ayrı değerlendirmek gerekiyor Genelleme mümkün değil Şu anda piyasada bulunan GM gıdalar genel olarak insan sağlığı açısından zararlı değil