Dil Gelişimi Dilin Temelleri

... konulu sunumlar: "Dil Gelişimi Dilin Temelleri"— Sunum transkripti:

1 Dil Gelişimi Dilin Temelleri

2 Dil Nedir? Yaşamın erken yıllarında gelişen temel ve asli insan davranışıdır. İfade edici (dil üretimi) ve alıcı (dili anlama). Düşüncelerimizi başkalarına iletmemizi sağlayan beyinsel süreçtir. Nelson (1998) Dil “dünya hakkındaki düşüncelerimizi temsil etmemizi sağlayan toplum tarafından üzerinde uzlaşılmış ve aynı kodu bilen kişiler için anlam taşıyan keyfi semboller sistemi kullanan toplumsal bir koddur.”

3 Dilin Özellikleri Dil toplum tarafından paylaşılır:
Aynı toplumun üyeleri tarafından paylaşılır. Bir toplum aynı dili paylaşır. Coğrafik şartlardan, toplumsal bölgelerden veya ekonomik nedenlerden dolayı doğar.

4 Dilin Özellikleri Keyfi semboller sistemi kullanan bir koddur:
Belli bir dizi kod kullanmaktadır, özellikle morfem. Morfem: bir dilde anlam taşıyan en küçük birimdir; kelime yaratmak için bir araya getirilirler. Kelimeler ile onların ifade ettikleri şey arasındaki ilişki keyfidir. Türkçe: masa İngilizce: table Almanca: tisch

5 Dilin Özellikleri Üzerinde uzlaşılan bir koddur:
Spesifik, sistematik, ve kurallı uzlaşı dildeki tesadüfiliği ortadan kaldırır. Belli bir dildeki kurallar sesin kelimelere, kelimelerin cümle ve deyimlere nasıl dönüştürüleceğini belirler.

6 Dilin Özellikleri Dil bir temsil/tasvir aracıdır:
Dünyayı, sembolleri, ilişkileri, olayları ve olguları temsil etmemize olanak tanıyan bilişsel bir araçtır. Bilgilerin depolanmasını ve bilişsel süreçlerin hayata geçirilmesini sağlar.

7 Dilin Özellikleri 5. Dil türetilebilirdir.
Sınırlı sayıdaki seslerden ve kurallardan sınırsız sayıda kelime ve cümle üretilebilir. Böylece sınırsız sayıdaki konu hakkında düşünme ve iletişim kurma olanağı yaratır.

8 Dilin Özellikleri 6. Dil bağlam dışı kullanılabilir.
Bağlamsal Kullanım: Yakın çevremize odaklanmış olan somut dil kullanımı Bağlam Dışı Kullanım: Anlam yüklemek için yakın çevreye veya somut olgulara dayanmayan dil kullanımı

9 Dilin Temel Bileşenleri
Dilin İlişkili Üç Alanı: İçerik Şekil Kullanım

10 Dilin Temel Bileşenleri
İçerik : Dilin anlamı Kullandığımız kelimelerin ve cümlelerin anlamı. Çocuk elmayı yedi. Hoca dersi bitirse artık. Bu dersin sınavı zor mu acaba? Of ya, bu konu hem çok karışık hem de sıkıcı.

11 Dilin Temel Bileşenleri
Şekil: Kelimelerin, cümlelerin ve seslerin içeriği yansıtmak ve anlamlı olabilmesi için nasıl düzenlenmesi gerektiğidir. Cümle yapısı, yüklem ve isim yapıları, ön ek ve son ekler ve seslerin kelime yaratmak için nasıl organize edildiğidir. Türkçe: Güçlülük İngilizce: Strengths

12 Dilin Temel Bileşenleri
Kullanım: Bireysel ve toplumsal ihtiyaçları karşılamak için dilin kullanımıdır. Söylenenle neyin kastedildiği ve bunun ne kadar anlaşılır aktarıldığıdır. Kullanımın analiz edilmesi dilin kullanıldığı bağlamın incelenmesini gerektirir.

13 İçerik, Şekil ve Kullanımın 5 Bileşeni
Semantik (Anlambilim) (İçerik) Fonoloji (Ses bilgisi) (Şekil) Morfoloji (Biçim bilgisi) (Şekil) Sentaks (Sözdizimi) (Şekil) Pragmatik (Edimbilim) (Kullanım)

14 İçerik, Şekil ve Kullanımın 5 Bileşeni
1. Semantik (içerik): Tek tek kelimelerin ve kelime kümelerinin anlamı ile ilgilenir. 2. Fonoloji (şekil): Hece ve kelime üretmek için kullandığımız sesler. Fonem: Bir dilde kullanılan anlamlı seslerdir 3. Morfoloji (şekil): Kelimelerin içsel düzenlemesi. 4. Sentaks (şekil): Cümlelerin içsel düzenlemesi, gramer yapısı. 5. Pragmatik (kullanım): Belli toplumsal amaçlar için dilin nasıl kullanıldığıdır. - İletişim - Sohbet - Toplumsal kabuller

15 Dilin Temel Özellikleri
Edinim hızı Evrensellik Türetilebilirlik Türe özgülük Anlamlılık Düşüncenin lokomotifi Bağlam dışılık

16 Dilsel Farklılıklar Dili kullananlar arasındaki farklılıklar.
Etkileri: Şive İki dillilik Cinsiyet Genetik yatkınlık Dilin öğrenildiği çevre