Öğretim Tasarımı ve Teknolojileri

... konulu sunumlar: "Öğretim Tasarımı ve Teknolojileri"— Sunum transkripti:

1 Öğretim Tasarımı ve Teknolojileri
Yrd. Doç. Dr. Özlem canan güngören

2 Tasarım Tasarım, belli bir konuda yapılması gereken faaliyetleri belli bir plan çerçevesinde uygulamaktır.

3 Tasarım Tasarım, yeni bir ortam için bilgilerin planlanması, organize edilmesi ve etkili olarak uygulanması faaliyetleridir.

4 Tasarım PLANLANMASI ORGANİZE EDİLMESİ UYGULANMASI TASARIM BİLGİLERİN

5 Tasarım Tasarımın genel amacı, var olan bilgilerin sentezlenmesi ve faaliyetlerin organize edilmesi olarak algılanabilir.

6 Sistem Kuramı GİRDİ SÜREÇ ÜRÜN Tasarımın Hedefi
Tasarımın Planlanması ve Uygulanması ÜRÜN Tasarımın Etkileri DÖNÜT Tasarımın Hatalarının Düzeltilmesi

7 Tasarım faaliyeti içinde kullanılan sistem kuramının temel amaçları aşağıdaki gibidir:
1.Eğitimde uygulanan öğrenme-öğretme faaliyetlerini daha önceden belirlenen hedef ve davranışlara uygun olarak organize etmek,

8 2.Uygulama sonucunda elde edilen ürünlerin genel bir değerlendirmesini yapmak,
3.Değerlendirme faaliyetlerinde meydana gelen hataları belirleyip ortadan kaldırmak.

9 Tasarım Tasarım faaliyetlerini organizeye yardımcı faaliyetler (Rowland, 1994): Tasarımın hedefi, Diğer faaliyetlerle ve bilim alanları ile ilişkisi, Tasarım faaliyetlerine etki eden faktörler, Tasarım faaliyetinin temeli.

10 Tasarım Tasarımcının özellikleri Sosyal ilişkiler
TASARIMA ETKİ EDEBİLECEK FAKTÖRLER

11 Öğretim Tasarımı Eğitim içinde öğrenme-öğretme ortamlarının planlanması, organize edilmesi ve uygulanması faaliyetleridir.

12 Öğretim Tasarımı Öğretim Tasarımı (Kemp, Morrison ve Ross, 1994):
1. Kimin için program geliştirilecek? 2. Neler öğretilecek? 3. Öğrenmeyi en iyi biçimde gerçekleştirmede ne gibi kaynaklar ve prosedür kullanılacak? 4. Gerekli olan öğrenmelerin oluşup oluşmadığı nasıl kontrol edilecek?

13 Öğretim Tasarımı Öğretim tasarımı: Bireysel ve grup öğrenmelerine,
Sistemli olarak tasarlandığında öğrencilerin gelişimine, Öğrenme-öğretme süreçlerinin etkili planlanmasına katkı sağlar.

14 Öğretim Tasarımı Sorunlara çözüm getirme
Öğretim Tasarımında Önemli Noktalar (Kemp, Morrison ve Ross, 1994): Sorunlara çözüm getirme Öğrencilerin genel özellikleri Konular ve ünitelerin alt başlıkları Hedef ve davranışlar

15 Öğretim Tasarımı Konuların devamlılığı Öğretim stratejileri
Öğretim Tasarımında Önemli Noktalar (Kemp, Morrison ve Ross, 1994): Konuların devamlılığı Öğretim stratejileri Dağıtım sistemleri Değerlendirme ilkeleri Bilgi kaynakları

16 Öğretim Tasarımı Öğretim tasarımı, eğitimin ve yetiştirme faaliyetlerinin (training) kalitesini yükseltmek için öğrenme araçlarının ve zihinsel faaliyetlerin kullanımı ve organize edilmesi ile ilgilenmektedir (Johnson & Foa, 1989).

17 Öğretim Tasarımı Yaratıcılık yeteneklerinin yoğunlaşması gereken noktalar bulunmaktadır. Bu noktalar aşağıdaki gibidir: Sağlıklı öğrenmelerin oluşması için ortamların tasarımı Yeterli miktarda araç-gereç sağlanması

18 Öğretim Tasarımı Öğretim tasarımında yaratıcılık faaliyetlerinin net olarak gerçekleşebilmesi için sistem yaklaşımının öğretim tasarımlarında kullanılabilmesi gerekmektedir.

19 Öğretim Tasarımının Tarihsel Gelişimi
Yıllar Gelişmeler 1953 Miller'ın geliştirdiği iş analizi yöntemi 1954 Skinner'in yazdığı "Öğrenme Bilimi ve Öğretme Sanatı (The Science of Learning and the Art of Teaching)" adlı makale 1950'ler Bloom ve arkadaşlarının yayınladıkları "Eğitimsel Hedeflerin Taksonomisi (Taxonomy of Educational Objectives)" 1962 Mager'ın öğretim hedeflerinin nasıl yazılacağını anlattığı "Programlanmış Öğretim için Hedef Hazırlama (Preparing Objectives for Programmed Instruction)" adlı eseri

20 Öğretim Tasarımının Tarihsel Gelişimi
Yıllar Gelişmeler 1963 Glaser'in ölçüt tabanlı testi geliştirmesi, 1965 Gagne'nin yazdığı "Eğitim Durumları (The Conditions of Learning)" kitabı 1967 Scriven'in önerdiği biçimlendirmeye ve bütüne dönük değerlendirme yöntemleri 1970'ler Geliştirilen birçok öğretim tasarım modeli 1980'ler Bilişsel psikolojinin etkisinde kalan ve mikrobilgisayarların kullanıldığı öğrenme ortamları 1990'lar Yapılandırmadık ve internet teknolojisi ile gelişen web tabanlı öğrenme ortamları

21 ÖĞRETİM TASARIMI VE TEKNOLOJİLERİ KAVRAMI
Dönem Yıllar Tanımlar İlk Dönem Medya olarak görünen Öğretim Teknolojisi 1910'lar ve 1920 başları Öğretsel medya 1920 sonu ve 1940'lar Sesli-görsel medya Öğretim medyası 1960 ve 1970’ler Süreç olarak görü­nen Öğretim Tekno­lojisi 1963 Öğrenme sürecini kontrol eden mesajların tasarımı ve kullanımı 1970 Daha etkili bir öğretim gerçekleştirebilmek için, insan ya da insan olmayan kaynakların işe koşulduğu, insanın öğrenme ve iletişiminin üzerine kurulu hedefler-doğrultusunda öğrenme ve öğretme süreçlerinin sistematik bir biçimde ta­sarlandığı uygulandığı ve değerlendirildiği süreç 1977 Öğrenmenin her boyutunu kapsayan problemlerin çözümü için insan, ürün, fikir, araç ve kurumların yer aldığı, analiz, düzenleme, uygulama, değerlendirme ve yönetim adımlarının bulunduğu karmaşık ve kaynaşık bir süreç

22 ÖĞRETİM TASARIMI VE TEKNOLOJİLERİ KAVRAMI
Dönem Yıllar Tanımlar 1990’lar Süreç olmanın ötesinde görülen Öğretim Teknolojisi 1994 Öğrenme için süreç ve kaynakların kuramsal ve uygulamalı olarak tasarım, geliştirme, uygulama, yönetme ve değerlendirilmesi Yeni Dönem Medya, Sistematik Öğretim Tasarımı ve Performans Teknolojisinin rolü­nü kabul etme 1990 sonları Performansı arttırma üzerine yoğunlaşan uzmanlar bazı öğretimsel uygulamaların performansı artırmada yararını görseler de öğretimsel olmayan çözümlerin (örneğin, yeni ödül yapıları, işçilere açık dönütler verilmesi, elektronik performans destekleme sistemleri ya da bilgi yönetim sistemleri vb.) daha etkili olduğu sonucuna ulaşmışlardır. Yakın Dönem Öğretim Tasarımı ve Teknolojileri 2000’li yıllar Geçmişi yıla dayanan öğretim teknolojileri farklı dönemlerde çeşitli şekillerde tanımlanmıştır. Son yıllarda ise bu tanım performans teknolojileri ve öğretimsel olmayan unsurlarında sürece katılması ile "Öğretim Tasarımı ve Teknolojileri" olarak değişmiştir.

23 ÖĞRETİM TASARIMI NEDİR? NE DEĞİLDİR?
Süreç olarak; Öğretim tasarımı öğretimin kalitesini sağlamak için, öğrenme ve öğretim kuramlarından yararlanılarak ilerleyen sistematik bir geliştirme süreci olarak tanımlanmaktadır (Berger & Kam, 1996).

24 ÖĞRETİM TASARIMI NEDİR? NE DEĞİLDİR?
Disiplin olarak; Öğretim tasarımı araştırma ve kuramsal temelde öğretim stratejileri ile öğretim stratejilerinin geliştirilmesi ve uygulanması süreciyle ilgilenen bir disiplin olduğu görülmektedir (Berger & Kam, 1996).

25 ÖĞRETİM TASARIMI NEDİR? NE DEĞİLDİR?
Bilim olarak; Öğretim tasarımı geliştirme, uygulama, değerlendirme ve durumların sürdürülebilirliğini sağlamak için büyük ya da küçük konu alanlarında ve tüm karmaşıklık düzeylerinde öğrenmeyi desteklemek amacıyla ayrıntılı bir biçimde tasarım yapma bilimidir (Berger & Kam, 1996).

26 Öğrenme Kuramı: Nasıl öğrendiğimiz
Öğretim Tasarımı: İstenilen öğrenmenin gerçekleşmesini nasıl sağladığımız Öğretim Tasarımı Modeli: Etkili bir ders ortaya koymak için öğretim kuramını nasıl uyguladığımız

27 Öğretim Tasarımı Kuramının Bileşenleri
Durumlar İstenen Çıktılar Etkililik Verimlilik Çekicilik Öğretimsel Koşullar Öğrenme Öğrenen Öğrenme Ortamı Geliştirme Sınırlılıkları Yöntemler

28 Öğretim Tasarımı Modellerinin Benzerlikleri
Tasarım yönelimli olması, Öğretim yöntemlerini ve bu yöntemlerin kullanılmasının uygun olup olmadığı durumları tanımlaması,

29 Öğretim Tasarımı Modellerinin Benzerlikleri
Öğretim yöntemlerinin daha alt bileşenlere ayrılabilmesi, Yöntemlerin belirleyici değil olasılığa dayalı olması.

30 Öğretim tasarımı sürecinde öğrenmeyi ve öğreneni etkileyen faktörler
Öğrenenler arasındaki temel bireysel farklılıklar nelerdir? Hedeflere ve öğrenenin özelliklerine hangi öğretim yöntem ve teknikleri daha uygundur?

31 Öğretim tasarımı sürecinde öğrenmeyi ve öğreneni etkileyen faktörler
Başarılı bir öğretim ortamı tasarlayabilmek ve sürecin etkililiğini arttırmak için öğretmen ve var olan kaynaklar dışında dışarıdan ne tür desteğe gereksinim duyulmaktadır? Hedeflerin kazanılıp kazanılmadığı nasıl belirlenecektir? Eğer program beklentileri karşılamazsa ne tür değişiklikler gerektirecektir?

32 Bir öğretim tasarımında yer alan öğeler nelerdir?
öğrenenin özellikleri hedefler öğrenme/öğretme yöntem ve etkinlikleri değerlendirme süreci

33 Bir öğretim tasarımında yer alan öğeler nelerdir?
Öğretim kimin için geliştirilecek? (öğrenenin özellikleri) Öğrenenlere ne öğretmek istiyoruz? (hedefler)

34 Bir öğretim tasarımında dikkat edilmesi gereken öğeler :
Öğretim probleminin belirlenmesi ve öğretim tasarımı düzenlemek için amacın belirlenmesi, Planlama sırasında dikkat edilmesi gereken öğrenenin özelliklerinin incelenmesi, Öğrenmeyi kolaylaştırmak için öğrenme biriminin küçük parçalara ayrılması,

35 Bir öğretim tasarımında dikkat edilmesi gereken öğeler :
İçeriğin belirlenmesi ve hedeflerle ilişkili olarak öğelerin analiz edilmesi, Öğrenen için hedeflerin belirlenmesi,

36 Bir öğretim tasarımında dikkat edilmesi gereken öğeler :
Öğrenmeyi kolaylaştırmak için öğrenme biriminin küçük parçalara ayrılması, Öğrenenlerin hedeflere ulaşması için öğretim stratejilerinin belirlenmesi, Öğrenme - öğretme sürecinin planlanması,

37 Bir öğretim tasarımında dikkat edilmesi gereken öğeler:
Hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığını belirlemek için ölçme araçlarının geliştirilmesi, Öğrenme - öğretme sürecindeki kaynakları des­teklemek için olanakların belirlenmesi.

38 ÖĞRETIM TASARIMININ KULLANIMI İLE NE GİBİ YARARLAR SAĞLANABİLİR?
Öğretim tasarımının kullanımı/yapılması sürecinde atılan her adım, bu süreci yararlı kılmak ya da doyum sağlamak amacını taşır. Yöneticiler, öğretimin etkililiğini ve verimliliğini arttırmak; "Bu iyi bir program oldu, öğrenciler çok keyif aldı" ya da "İyi bir program, öğrenci başarısı arttı." Tasarımcılar, öğrenenlerin ihtiyacına uygun doyurucu bir program geliştirmek;

39 ÖĞRETIM TASARIMININ KULLANIMI İLE NE GİBİ YARARLAR SAĞLANABİLİR?
Öğretmenler, öğrencilerin belli bir seviyeye getirmek ve onlarla olumlu ilişkiler kurmak; Öğrenciler, başarılı olmak ve öğretim sürecinden doyum sağlamak isterler.

40 ÖĞRETİM TASARIMI SÜRECİNDE KİM KİMDİR?
Öğretim tasarımcısı: Tasarım çalışmasının yürütülmesi ve koordinasyonundan sorumlu; öğretim tasarım sürecinin tüm boyutlarını yönetmede yetkin bir kişi. Öğretmen: Tasarımcıdan aldığı rehberlikle çoğu planlama unsurunun ayrıntılarını gerçekleştirebilmesi ve geliştirilen öğretim planının uygulanmasından sorumlu kişi.

41 ÖĞRETIM TASARIMI SÜRECİNDE KİM KİMDİR?
Konu alanı uzmanı: Öğretimi planlanan konuların tüm boyutlarıyla ilgili konu ve kaynaklar konusunda bilgi verebilen, etkinlikler, materyaller ve sınavların konuya uygunluğunu kontrol eden kişi.

42 ÖĞRETIM TASARIMI SÜRECİNDE KİM KİMDİR?
Değerlendirme uzmanı: Ön - son test hazırlayarak, öğrenmenin değerlendirilmesi için ölçme araçlarını geliştirmede personeli destekleyen, programın denenmesi sırasında verilerin toplanması ve yorumlanmasından sorumlu, program uygulanırken ise programın yeterliği ve etkililiğini belirleyen kişi.

43 Öğretimi planlama, düzenleme, değerlendirme
ÖĞRETİM TASARIMI Öğretimi planlama, düzenleme, değerlendirme Öğrenenin ihtiyaçlarının belirlenmesi Öğrenme içeriğinin ve öğrenme çevresinin incelenmesi Kursun/programın çıktılarının belirlenmesi ve hedeflerin formüle edilmesi Uygun ölçme ölçütlerinin belirlenmesi ve ölçme araçlarının belirlenmesi Öğretim süreci için en etkili yaklaşımların belirlenmesi Öğretim sürecinin etkililiğini (hem öğretim sürecini hem de öğrenenin performansını) test etme ve değerlendirme Öğretim sisteminin elde edilen sonuçlara göre düzeltilmesi ve sürekliliğinin sağlanması ANALİZ TASARIM & GELİŞTİRME UYGULAMA & DEĞERLENDİRME

44 Teşekkürler.