Klinik Öncesi Hazırlık ve Ön Kabul Kriterleri: Öğrencinin Klinik fazdaki performansı tahmin edilebilir mi? Yrd. Doç. Dr Zeliha Cansever Mevlana Üniversitesi.

... konulu sunumlar: "Klinik Öncesi Hazırlık ve Ön Kabul Kriterleri: Öğrencinin Klinik fazdaki performansı tahmin edilebilir mi? Yrd. Doç. Dr Zeliha Cansever Mevlana Üniversitesi."— Sunum transkripti:

1 Klinik Öncesi Hazırlık ve Ön Kabul Kriterleri: Öğrencinin Klinik fazdaki performansı tahmin edilebilir mi? Yrd. Doç. Dr Zeliha Cansever Mevlana Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Eğitimi ve Bilişimi Anabilim Dalı, Konya

2 Özet Çeşitli faktörler klinik aşamasında tıp öğrencilerinin performansını etkileyebilir. Bu faktörleri tanımlamak, zayıf öğrencilere mentorluk yapmada ve asistanlık için bölüm seçmede onlara yardımcı olur. Amaç: Klinik aşamasında lisans tıp öğrencilerinin performansına ön kabul kriterlerinin etkisi ve klinik öncesi not ortalaması (GPA)değerlendirmek. Bu çalışma beşinci ve altıncı yıl kız öğrencileri içeren(71) kesitsel bir çalışma olup, tıp fakültesi test puanları elde edildi. Klinik öncesi not ile GPA arasında anlamlı bir korelasyon gözlenirken böyle bir korelasyon diğer değişkenlerde gözlenmedi. 2

3 Regresyon analizi yapıldı ve klinik öncesi performans puanı tek belirleyiciydi. Fakat kohort olarak bir fark yoktu. Klinik öncesi puanla öğrencinin klinikteki başarısı arasında güçlü korelasyon gözlendiğinden öğrencinin klinikte göstereceği performansı tahmin edebilirsiniz. Bu zayıf öğrencilerin kliniğe gitmeden önce desteklenmesi ve onlara mentorluk yapmak için önemlidir. 3

4 Giriş Tıp fakültesinin en önemli amaçlarından birisi de gelecekte toplumun ihtiyaçlarını karşılayabilecek yeterlik ve yetkinlikte hekim yetiştirmektir. Akademik ve sosyodemografik faktörler dahil olmak üzere tıp öğrencilerinin akademik ve klinik performansı üzerine birçok faktörü içine alan ( klinik öncesi puan, kliniğe hazırlık ve İngilizce konuşma becerisi) tanımlama çabaları yapılmıştır. Çeşitli ön-kabul kriterlerinin belirleyici gücü yanı sıra tıp fakülteleri eğitimi sırasında iyi bir performansı tahmin etme, tıp fakültelerinde mezuniyet sonrası için de büyük bir zorluk olmaya devam etmektedir. 4

5 Birçok tıp fakültesinin ön seçim kriteri tıp öncesi GPA test puanı ve (MCAT) tıp fakültesi kabul testi, Graduate Australian Medical School Admissions Test (GAMSAT) gibi bilişsel testlerdir. Ancak, çalışmalar Tıbbi programın daha sonraki yıllardaki performansı tahmin etmede, kabul testlerinde önceki akademik başarı ve önceki puanları yansıtma yeteneği konusunda çelişkili sonuçlar vermiştir. Ön seçim kriterlerinde kullanılan çeşitli faktörlere rağmen, tıp fakültesinde diğer disiplinler yanı sıra önceki akademik başarı, başarının en güçlü belirleyicisi olmaktadır. Temel Tıp bilimleri (anatomi, biyokimya, farmakoloji, fizyoloji) öğrencilerinin pre-klinik yıllardaki performansı öğrencilerin Klinik yıllardaki performansını tahmin edildiği rapor edilmektedir. 5

6 Pratik Noktalar Tıp öğrencilerinin klinik öncesi GPA puanı Klinik dönem not ortalaması ile kuvvetli korelasyon göstermektedir. Tıp öğrencilerinin klinik öncesi GPA puanı klinik başarı için güçlü tahmin fırsatı sunabilir. Tıp fakültesine ön kabul kriteri öğrencinin klinik performansı için zayıf korelasyon göstermektedir. Düşük pre klinik puanı olan öğrenciyi ona mentorluk ve destek olmak için tıp fakültesi dikkatli gözlemlemelidir. 6

7 Dahiliye kliniğindeki öğrencinin başarısını fizyoloji ve farmakoloji derslerindeki puanlarla, genel cerrahi ve kadın doğum derslerindeki başarıyı da anatomi dersi ile tahmin edebiliriz. Bu derslerdeki düşük başarı skoru bizi alarme edebilir. Akademik ve bilişsel yeterlilik arasındaki korelasyon, Mezuniyet öncesi değerlendirme sistemleri ile mezuniyet sonrası performans ve board sınavları için başarılarını tahmin eden birkaç çalışma bulunmaktadır. Karşılaştırmalı çalışmalarda staj başarısı ile tıp öncesi başarı arasında zayıf bir ilinti olduğunu söyleyen kanıtlar da bulunmaktadır. Öte yandan kabul öncesi testler ile temel bilim puanları ve mezuniyet sonrası board sınavları arasındaki korelasyonu gösteren çalışmalar da vardır. Avustralya’daki bir çalışma, GPA ve GAMSAT scorlarının başarıyı tahmin ettirdiğini belirtti. 7

8 Suudi Arabistan’da tıp fakültesine kabul için 3 kriter kullanılmaktadır: lise notları ve iki ulusal testlerde başarı, yani ulusal yetenek testi ve başarılar testi. Klinik öncesi GPA puanının Klinik GPA puanına tahmin etkisinin araştırılması gerekmektedir. Bu çalışmada ön kabul puanının klinik öncesi puanına ve klinik puanına etkisinin araştırılması hedeflenmiştir. 8

9 YÖNTEMLER FazlarDönem 1.faz1 yıl Hazırlık 2.faz2.,3., ve 4. yılın ilk dönemi pre klinik 3.fazStaj Dönemi King Fahad Medical City, King Saud Bin Abdulaziz University Sağlık bilimlerinde PBL ile uyumlu 6 yıllık müfredat uygulanmaktadır. Üç faz bulunmaktadır. 9

10 Tıp fakültesinde, kümülatif not ortalaması (GPA) akademik performans birincil göstergesi oldu (Bağımlı değişken) ve değişen 0 ila 5 arasında bir ölçekte ölçüldü. Suudi Arabistan tıp fakültelerinde ön kabul kriterleri başta lise derecesi, ulusal yeterlilik testi ve ulusal başarı testi puanları kabul edilmektedir. Kız tıp fakültesinde 5. ve 6. yıl öğrencilerinin puanları esas alındı. Öğrenci işlerinden ön kabul puanları ve diğer puanlar alındı. 10

11 Veriler SPSS istatistiksel yazılım sürümünü kullanılarak analiz edildi 16 (Chicago, İL). Basit tanımlayıcı istatistikler, t-testi, Pearsons ‘ korelasyon katsayısı analizi ve çoklu lineer regresyon Veri analizi için kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık derecesi 0.05 p değeri ile gösterilir. Öğrencilerden 37 si 5.sınıf ve 34 ‘ü de 6.sınıftaydı. 11

12 Table 1. Descriptive statistics of the variables. 5th year n=376th year n=34 VariablesMean ± SD p value Clinical GPA3.79± (0.58)3.56± (0.49)0.083 Pre-clinical GPA3.54± (0.73)3.58 ± (0.72)0.816 High school GPA96.83± (2.23)95.7 ± (2.85)0.066 National aptitude test74.63 ± (5.57)72.62 ± (7.47)0.201 National achievements test76.45± (5.13)73.76 ± (7.59)0.082 12

13 Table 2. Difference between pre-clinical GPA to clinical GPA for each of the two cohorts. Pre-clinical GPAClinical GPA CohortM ± (SD) p value Fifth year3.54 ± (0.73)3.79± (0.58)0.113 Sixth year3.58 ± (0.72)3.56 ± (0.49)0.895 13

14 Table 3. Correlation of clinical GPA with study variables. Fifth year Sixth Year VariablesrP valuer Pre-clinical GPA 0.8520.0000.8150.000 High school GPA0.0360.4150.3690.016 National aptitude test 0.0660.3480.4490.004 National achievements test 0.1200.2400.2890.048 14

15 Tıp fakülteleri çok tercih edilen bölümler arasındadır. Doğru adayların seçilmesi çok önemlidir. Klinik GPA puanı asistanlık süresince bilişsel ve bilişsel olmayan performansı tahmin etmede çok güçlü bir araç haline gelmektedir ve asistan seçiminde asistan yöneticileri tarafından son zamanlarda kullanılmaktadır. Donnon ve ark. ları da tıp fakültesi başarı puanının hekimlik yeterliliği ile korele old. göstermiştir. Bunlar gelecekteki performansın yansıtılabileceğini ve tahmin edilebilir olduğunu göstermektedirler. 15

16 Bizim sonuçlarımız beşinci sınıf öğrencilerinin klinik GPA öncesi klinik not ortalaması ile anlamlı ilişki olduğunu göstermiştir ancak diğer ön- kabul kriterleri ile değil. Altıncı sınıf öğrencileri ile, klinik GPA tüm puanlar anlamlı bir korelasyona sahiptir (p<0.05). Bu beşinci sınıf öğrencileri ile karşılaştırıldığında altıncı sınıf öğrencilerinin diğer klinik rotasyonları tamamlaması nedeniyle olabilir. Klinik öncesi GPA puanı ile kabul öncesi puanlar arasında anlamlı fark yoktu. Ki bu da diğer çalışmalarla uyumluydu. (Albishri et al. 2012; Velayo et al. 2014). 16

17 Suudi Arabistan’daki üç başarı puanı da çalışma yürütülürken kullanıldı ve üçü de korelasyon göstermekteydi (Albishri et al. 2012). Diş Hekimliğindeki bir çlışmada da aynı şekilde puanlar kobirbiriyle koreleydi (Velayo et al. 2014). Klinik ve klinik öncesi performans birbirini etkilemektedir. Preklinik GPA ve ön kabul testi klinik aşamasında öğrencilerin performansı üzerinde bir etkisi olup olmadığını araştırmak için multiple regresyon analizi beşinci ve altıncı yıl grup için yapılmıştır. 17

18 Table 3.Correlation of clinical GPA with study variables Fifth yearSixth year rP valuer Pre clinical GPA0.8520.0000.8150.000 High School GPA-0.0360.4150.3690.016 National aptitude test0.0660.3480.4490.004 National achievement test-0.1200.2400.2890.048 18

19 Çalışma klinik öncesi GPA ile klinik GPA’nın tek anlamlı belirleyicisi olduğunu göstermiştir. Önceki çalışmalar bu sonuçları ( Hamdy ve ark 2006; Al Wardy ve diğ. 2009) desteklemektedir. Wardy ve diğ. (2009) düşük klinik not ortalamasına sahip öğrencilerin % 64 düşük klinik öncesi olduğunu bulmuştur ve bu öğrenciler mezuniyete kadar daha fazla yıl geçirdiler. Üniversitede akademik performansı en güçlü belirleyicisi olarak tıp dahil olmak üzere çoğu alanlar olarak önceki akademik başarıyı dikkate almaktadırlar (Wilkinson et al. 2008; Mercer et al. 2011; Shulruf et al. 2012). 19

20 Klinik öncesi öğrencilerin performans analizi, öğrencilere erken müdahale için,'' riskli '' tespiti için yararlı bir araçtır. Klinik GPA ve mezuniyet sonrası tıp yeterlilik belirleyicileri olarak klinik öncesi kabul kriterlerini inceleyen birkaç çalışma bulunmaktadır. Veloski ve ark tarafından yapılan bir çalışmada (2000) performans tahmininde ön-klinik sınavda bilim puanlarının sözlü puanlarından çok daha fazla önemli olduğunu belirtmektedir. Bununla birlikte, MCAT bilim ve sözel puanlarının klinik öngörmede ve mezuniyet sonrası sınav performansında eşit derecede önemli olduğunu da söylemektedir. 20

21 Bu çalışmanın bulgularına dayanarak Pre-klinik GPA Kliik GPA için güçlü bir belirleyicidir ve öğrencinin tıp eğitimine devam edip etmeyeceğine karar vermede yararlı olabilir (AL Wardy et al.,2009). 21

22 Klinik ortama gelecek olan tıp öğrencilerine yardımcı olmak, zayıf olanların iyi yetişmesi için, klinik akıl yürütme kursu ve iletişim kurslarının müfredata eklenmesi ile öz-farkındalık ve güveni artırmak sağlanabilir, zayıf öğrencilerin klinik nedenselleştirmeleri daha iyi geliştirilebilir ve iletişim becerileri güçlendirilebilir. Çalışmada sınırlılık ta mevcut. Tüm bölümler dahil edilmedi. Daha çok merkezli ve çalışma da gelecek için planlanabilir. Asistan programları da ayrıca incelenebilir. 22

23 Sonuç Çalışmada klinik öncesi akademik başarının kliniğe yansıması vurgulanmıştır. Zayıf durumdaki öğrencilere yardımcı olunabilir. Daha yetkin ve yeterli hekimler yetiştirilebilinir. Mezuniyet öncesi eğitimin kalitesi arttırılabilir. Zor çalışma hayatına yeterli ve yetkin hekimleri dahil edebiliriz. 23