İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ (PLANLAMA VE ZARAR AZALTMA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ) VAN.

... konulu sunumlar: "İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ (PLANLAMA VE ZARAR AZALTMA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ) VAN."— Sunum transkripti:

1 İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ (PLANLAMA VE ZARAR AZALTMA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ) VAN

2 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI AFET NEDİR? Afet; insanlar için fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar doğuran, insanın normal yaşantısını ve eylemlerini durduracak veya kesintiye uğratacak, imkânların yetersiz kaldığı, doğal veya insan kökenli olaylara verilen genel bir isimdir.

3 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

4

5

6

7 HER OLAY AFET MİDİR? Bir olayın afet olarak nitelendirilebilmesi için insanları veya insanların yaşamını sürdürdüğü çevreyi etkili biçimde etkileyecek kadar büyük olmalıdır. Buradan yola çıkarsak afet bir olaydan ziyade bir olayın doğurduğu sonuçtur.

8 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

9 AFETLERİN DOĞURDUĞU SONUÇLAR Afetlerin doğurduğu sonuçlara bakıldığında; en başta can ve mal kaybına neden oldukları görülür. Can kayıpları insan ve hayvanların ölmesi; mal kayıpları ise eşya bina ve tarım alanlarının zarar görmesidir. Kayıpların bir kısmı doğrudan hemen afetle birlikte ortaya çıkarken bir kısmı ise belirli bir süre sonra ortaya çıkabilir. Örneğin sel sırasında can ve mal kaybı meydana gelmektedir. Ancak sel baskınından sonra sellerin getirdikleri moloz, kum ve çamur tarım alanlarını verimsizleştirerek dolaylı ve uzun süreli zararlar da meydana getirebilmektedirler.

10 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

11

12

13

14 DOĞAL AFETLER İNSAN KAYNAKLI AFETLER

15 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI DOĞAL AFETLER Doğanın kendi davranışlarından kaynaklanırlar. Dünya genelindeki doğal afetler ele alınınca, 31 çeşit doğal afetin 28 tanesini meteorolojik afetlerin oluşturduğu görülür. Doğal afetlerin çeşitleri ve önem sıraları ülkeden ülkeye de değişmektedir.

16 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

17 İNSAN KAYNAKLI AFETLER Doğanın kendi gücü dolayısıyla değil de insanın doğaya olan etkileşiminin aşırılaşması sonucunda oluşan afetlerdir. Eğitimsizlik, bilgisizlik, dikkatsizlik, yeterli önlemlerin alınmaması gibi sebeplerden ötürü kaza veya kasıt sonucu ortaya çıkarlar.

18 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

19 DOĞAL AFETLER İKİ ANA BAŞLIKTA TOPALNIR YAVAŞ GELİŞEN DOĞAL AFETLER:  İklim değişiklikleri, küresel ısınma  Kuraklık  Kıtlık, açlık  Erozyon, çölleşme Vb.

20 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI DOĞAL AFETLER İKİ ANA BAŞLIKTA TOPALNIR HIZLI GELİŞEN DOĞAL AFETLER:  Depremler  Sel ve su taşkınları  Toprak kaymaları, kaya düşmesi  Çığ  Fırtına, hortum ve kasırgalar  Yanardağ patlamaları  Yangınlar  Tsunami Vb.

21 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI İNSAN KAYNAKLI AFETLER  Nükleer, biyolojik, kimyasal kazalar  Taşımacılık kazaları  Endüstriyel kazalar  Aşırı kalabalıktan meydana gelen kazalar  Göçmenler ve yerlerinden edilenler vb.  Hava kirliliği  Asit yağmuru  Ozon tabakasının delinmesi  Su kirliliği  Toprak kirliliği  Taşımacılık ve ulaşım kazaları

22 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI DEPREM NEDEN ÜLKEMİZ VE BÖLGEMİZ İÇİN EN ÖNEMLİ AFET TÜRÜDÜR?  Ülkemiz topraklarının %92’si deprem riski taşımaktadır.  Ülkemiz nüfusunun %95 bu bölgeler üzerinde yaşamaktadır.  Ülkemiz sanayi merkezlerinin %98’i, barajlarımızın % 93’ü deprem bölgelerinde bulunmaktadır.

23 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

24 DEPREM NEDEN ÜLKEMİZ VE BÖLGEMİZ İÇİN EN ÖNEMLİ AFET TÜRÜDÜR? Ülkemizde doğal olaylar nedeniyle gelişen afetler sonucunda binlerce ölüm olmuştur bu ölümlerin, % 65'i depreme, % 15'i heyelâna, % 12'si su basmasına, % 7'si kaya düşmesine, % 1'i de çığ düşmesine bağlıdır.

25 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI DEPREM NEDEN ÜLKEMİZ VE BÖLGEMİZ İÇİN EN ÖNEMLİ AFET TÜRÜDÜR? Bu oranlardan da anlaşıldığı gibi, ülkemizde afetlere neden olan en önemli olay depremdir. Türkiye, topraklarının % 92‘si deprem kuşağında bulunmaktadır ve bu kuşağın çok büyük bir kısmı 1. dereceden deprem bölgesidir. Son yüz yılda ortalama her 10 -11 ayda bir hasarlı deprem olmuş ve bu depremlerden 50 milyon insan doğrudan etkilenmiş, 100 bini aşkın insan ölmüş, 250 bin dolayında insan ise ağır yaralanmış ve/veya sakat kalmıştır.

26 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI DEPREM NEDİR? Yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yer yüzeyini sarsması olayına “DEPREM” denir. Depremler çok kısa süre devam eder. Yerden gelen uğultu ve gürültüyle birlikte, azadan çoğa doğru yükselen bir sarsıntı ile kendisini hissettirir. Büyük depremler öncesi ve sonrasında depremler olur. Büyük depremlerden önce gerçekleşen şiddetli olmayan depremler ‘’Öncü Depremler’’, Şiddetli depremlerin ardından olan depremlere de ‘’Artçı Depremler’’ denir. Depremler 4 şekilde meydana gelir.

27 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI DEPREM TÜRLERİ  Volkanik Depremler.  Çöküntü Depremleri.  Tsunami.  Tektonik Depremler.  Volkanik Depremler: Volkan patlamaları nedeniyle oluşan depremlerdir. Yerin altında bulunan lav dediğimiz yanıcı katı ve gaz kütlelerinden oluşan sıvı yeryüzüne çıkmak istediğinde, lavların hareketinden dolayı bir gaz sıkışması olur. Bu gaz sıkışmaları ise volkan patlamalarını meydana getirmektedir. Japonya ve İtalya’da oluşan depremlerin bir kısmı volkanik depremlerdir. Türkiye’de ise aktif bir yanardağ bulunmadığından bu tür depremler görülmemektedir.

28 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

29 DEPREM TÜRLERİ  Çöküntü Depremleri: Bu tür depremler yerin altında oluşan boşlukların tavanlarında bulunan toprağın erimesi, yumuşaması ya da çökmesi sonucu oluşan depremlerdir. Çöküntü depremlerin oluşmasında maden ocaklarında yapılan kazı çalışmalarının olumsuz etkisi olmaktadır. Ayrıca barajlar yapılırken bir fay hattına denk gelinip toprağın çökmesiyle de çöküntü depremler oluşabilir. Bu tür depremlerin hissedilme alanı yerel olduğundan enerjileri ve etkileri diğer türlere göre daha azdır.

30 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

31 DEPREM TÜRLERİ  Tsunami: Deprem odağı denizin altında olan ve denizin içerisinde meydana gelen deprem türüdür. Depremin meydana geldiği denizde dalgalar kıyıya doğru olur ve o kadar büyük boyutlara ulaşır ki, kıyıdaki tüm ev ve binalara zarar verir. Bu dev dalgalara ise tsunami adı verilmektedir.

32 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

33 (TEKTONİK DEPREMLER)

34 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI DEPREM TÜRLERİ (TEKTONİK DEPREMLER) Tektonik depremler içinde yaşadığımız, dünyanın iç yapınsın bir sonucu olarak oluşmaktadır. Dünyamızın iç yapısına bakılırsa; En içte; Yarı çapı 3600 km. olan Nikel-Demir gibi kızgın ve erimiş metallerden oluşan bir ‘’Küre Çekirdeği’’, Bu çekirdeğin üzerinde 2900 km. kalınlığında, dış tarafı katı olmakla beraber yeryüzünden derine indikçe yerel sıvı ortamları bulunan ‘’Manto Tabakası’’, En üstte ise 70-100 km. kalınlığında, üzerinde kıtaların ve okyanusların bulunduğu ‘’taş Küre’’ (Litosfer) bulunmaktadır.

35 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI DEPREM TÜRLERİ (TEKTONİK DEPREMLER) Taş kürede 12 büyük, çok sayıda küçük levha bulunmaktadır. Manto Tabakası üzerinde bulunan bu levhaların hareketleri çok yavaşta olsa milyonlarca yıldır devam etmektedir. Levhalar arsındaki çatlaklara (Boşluklara) ‘’Fay Hattı’’ denir. Bu levhalar hareketleri esnasında birbirlerini iter yada yan yana kayarlar. Bu hareketler sırasında oluşan kuvvetlerin neden olduğu gerilimlerin boşalması ile meydana gelen yer kabuğu hareketlerinin yol açtığı sarsıntılara Tektonik Depremler adı verilir.

36 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI DEPREMİN YOL AÇTIĞI ZARARLAR  Yer kabuğunda çatlaklar oluşur.  Barajlar yıkılır ve bundan dolayı su baskınları olur.  Binalar yıkılır veya büyük ölçüde zarar görür.  Elektrik direkleri devrilir.  Yollar bozulur.  Köprüler yıkılır veya büyük ölçüde zarar görür.  Yangınlar çıkar.  Ölümler ve yaralanmalar olur.  Çığ düşer.

37 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

38

39

40 DEPREMLERİN SONUÇLARI  Altyapıyı bozarlar.  Şok etkisi yaratırlar.  Ölüm, sakatlık ve öksüz kalma gibi sonuçlar doğrurular.  Bulaşıcı ve salgın hastalıkların aratmasına neden olurlar.  Eğitim ve öğretimi aksatırlar.  Emniyet ve asayiş hizmetlerini aksatırlar.  İkincil afetler oluşabilir. (Yangın, Çığ Vb.)  Barınma ve yaşamsal malzeme sıkıntıları meydana gelir.  Psikolojik bozukluklar doğurur.  Ulaşım ve haberleşmede aksaklıklar oluşabilir.  Yörenin ekonomik yapısını bozar  Devlet ve özel kurumların planladığı yatırımları geciktirir.

41 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

42 DEPREMLER İÇİN ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER Depremler için alınması gereken önlemler üç ana başlık altında toplanmıştır.  Deprem Öncesi Alınması Gereken Önlemler.  Deprem Anında Yapılması Gerekenler.  Deprem Sonrasında Alınması Gereken Önlemler.

43 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI DEPREM ÖNCESİ ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

44 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI  Yerleşim bölgeleri titizlikle belirlenmelidir. Kaygan ve ovalık bölgeler iskana açılmamalıdır. Konutlar gevşek toprağa sahip meyilli arazilere yapılmamalıdır.  Yapılar deprem etkilerine karşı dayanıklı inşa edilmelidir. (Yapı Tekniğine ve İnşaat Yönetmeliğine uygun olarak)  İmar planında konuta ayrılmış yerler dışındaki yerlere ev ve bina yapılmamalıdır.  Dik yarların yakınına, dik boğaz ve vadilerin içine bina yapılmamalıdır.  Çok kar yağan ve çığ gelen yamaçlarda bina yapılmamalıdır.  Mevcut binaların dayanıklılıkları arttırılmalıdır.  Konutlara deprem sigortası yaptırılmalıdır.

45 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

46

47

48  Bu önlemlerin yanı sıra, yapısal olamayan, yani binadan değil de eşyalardan kaynaklanacak hasarlardan korunmak için günlük kullandığımız eşyalarımızın ev içerisine yerleştirilmesinde aşağıda sayılan önlemleri almalıyız:  Dolap üzerine konulan eşya ve büro malzemeleri kayarak düşmelerini önlemek için plastik tutucu malzeme veya yapıştırıcılarla sabitlenmelidir.  Soba ve diğer ısıtıcılar sağlam malzemelerle duvara veya yere sabitlenmelidir.  Dolaplar ve devrilebilecek benzeri eşyaları birbirine ve duvara sabitlenmelidir. Eğer sabitlenen eşya ve duvar arasında boşluk kalıyorsa, çarpma etkisini düşürmek için araya bir dolgu malzemesi konulmalıdır.  Tavan ve duvara asılan avize, klima vb. cihazlar bulundukları yere ağırlıklarını taşıyacak şekilde duvar ve pencerelerden yeterince uzağa ve kanca ile asılmalıdır.

49 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

50

51  İçinde ağır eşyalar bulunan dolap kapakları mekanik kilitler takılarak sıkıca kapalı kalmaları sağlanmalı.  Tezgah üzerindeki kayabilecek beyaz eşyalarımızın altına metal profil koyarak bunların kayması önlenmelidir.  Zehirli, patlayıcı, yanıcı maddeler düşmeyecek bir konumda sabitlenmeli ve kırılmayacak bir şekilde depolanmalıdır. Bu maddelerin üzerlerine fosforlu, belirleyici etiketler konulmalıdır.  Rafların önüne elastik bant ya da tel eklenebilir. Küçük nesneler ve şişeler, birbirlerine çarpmayacak ve devrilmeyecek şekilde, kutuların içine yerleştirilmelidir.  Gaz kaçağı ve yangına karşı, gaz vanası ve elektrik sigortalarını otomatik hale getirilmelidir.  Binadan acilen çıkmak için kullanılacak yollardaki tehlikeler ortadan kaldırılmalı, bu yollar işaretlemeli, çıkışı engelleyebilecek eşyalar çıkış yolu üzerinden kaldırılmalıdır.

52 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

53  Geniş çıkış yolları oluşturulmalıdır. Dışa doğru açılan kapılar kullanılmalı, acil çıkış kapıları kilitli olmamalıdır. Acil çıkışlar aydınlatılmalıdır.  Karyolalar pencerenin ve üzerine devrilebilecek ağır dolapların yanına konulmamalı, karyolanın üzerinde ağır eşya olan raf bulundurulmamalıdır.  Tüm bireylerin katılımı ile (evde, iş yerinde, apartmanda, okulda) “Afete hazırlık planları” yapılmalı, her altı ayda bir bu plan gözden geçirilmelidir. Zaman zaman bu plana göre nasıl davranılması gerektiğinin tatbikatları yapılmalıdır.  Bir afet ve acil durumda eve ulaşılamayacak durumlar için aile bireyleri ile iletişimin nasıl sağlayacağı, alternatif buluşma yerleri ve bireylerin ulaşabileceği bölge dışı bağlantı kişisi (ev, işyeri, okul içinde, dışında ve ya mahalle dışında) belirlenmelidir.

54 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

55

56  Önemli evrakların (kimlik kartları, tapu, sigorta belgeleri, sağlık karnesi, diplomalar, pasaport, banka cüzdanı vb.) kopyaları hazırlanarak su geçirmeyecek bir şekilde saklanmalı, ayrıca bu evrakların bir örneği de bölge dışı bağlantı kişisinde bulunmalıdır.  Bina yönetimince önceden belirlenen, mesken veya işyerinin özelliği ve büyüklüğüne göre uygun yangın söndürme cihazı mutlaka bulundurulmalı ve periyodik bakımları da yaptırılmalıdır. Bu cihazlar;  Kolayca ulaşılabilecek bir yerde tutulmalıdır.  Yeri herkes tarafından bilinmelidir.  Duvara sıkıca sabitlenmelidir.  Her yıl ilgili firma tarafından bakımı yapılmalıdır.  Bir kez kullanıldıktan sonra mutlaka tekrar doldurulmalıdır.  Binalarda asansörlerin kapı yanlarına "Deprem Sırasında Kullanılmaz" levhası asılmalıdır.  Deprem çantası oluşturulmalıdır.

57 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

58 DEPREM ÇANTASI  Su  Enerji veren yiyecekler  Yedek pilleriyle radyo  Yedek pilleriyle fener  İlk yardım çantası  Kişisel, reçeteli ilaçlar (Örneğin, kalp, damar, tansiyon, şeker ve hormon ilaçları.)  Bir kat giysi  Bir miktar para  Çok amaçlı çakı  Düdük  Kalem, kağıt  İçinde önemli telefon numaralarının, iletişime geçilecek kişilerin bilgilerinin, önemli evrakların fotokopilerinin bulunduğu su geçirmeyen bir dosya  Çocuklar, yaşlılar, engelliler ve ev hayvanları için özel malzemeler

59 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

60 DEPREM ANINDA YAPILMASI GEREKENLER

61 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI DEPREM ANINDA BİNA İÇERİSİNDEYSENİZ  Kesinlikle panik yapılmamalıdır.  Sabitlenmemiş dolap, raf, pencere vb. eşyalardan uzak durulmalıdır.  Varsa sağlam sandalyelerle desteklenmiş masa altına veya dolgun ve hacimli koltuk, kanepe, içi dolu sandık gibi koruma sağlayabilecek eşya yanına çömelerek hayat üçgeni oluşturulmalıdır.  Baş iki el arasına alınarak veya bir koruyucu (yastık, kitap vb.) malzeme ile korunmalıdır. Sarsıntı geçene kadar bu pozisyonda beklenmelidir.  Güvenli bir yer bulup, diz üstü ÇÖK  Başını ve enseni koruyacak şekilde KAPAN  Düşmemek için sabit bir yere TUTUN  Merdivenlere ya da çıkışlara doğru koşulmamalıdır.

62 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

63

64 DEPREM ANINDA BİNA İÇERİSİNDEYSENİZ  Balkona çıkılmamalıdır.  Balkonlardan ya da pencerelerden aşağıya atlanmamalıdır.  Kesinlikle asansör kullanılmamalıdır.  Telefonlar acil durum ve yangınları bildirmek dışında kullanılmamalıdır.  Kibrit, çakmak yakılmamalı, elektrik düğmelerine dokunulmamalıdır.  Tekerlekli sandalyede isek tekerlekler kilitlenerek baş ve boyun korumaya alınmalıdır.  Mutfak, imalathane, laboratuvar gibi iş aletlerinin bulunduğu yerlerde; ocak, fırın ve bu gibi cihazlar kapatılmalı, dökülebilecek malzeme ve maddelerden uzaklaşılmalıdır.

65 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

66 DEPREM ANINDA BİNA İÇERİSİNDEYSENİZ  Sarsıntı geçtikten sonra elektrik, gaz ve su vanalarını kapatılmalı, soba ve ısıtıcılar söndürülmelidir.  Diğer güvenlik önlemleri alınarak gerekli olan eşya ve malzemeler alınarak bina daha önce tespit edilen yoldan derhal terk edilip toplanma bölgesine gidilmelidir.  Okulda sınıfta ya da büroda ise sağlam sıra, masa altlarında ve ya yanında; koridorsa ise duvarın yanına hayat üçgeni oluşturacak şekilde ÇÖK-KAPAN-TUTUN hareketi ile baş ve boyun korunmalıdır.  Pencerelerden ve camdan yapılmış eşyalardan uzak durulmalıdır.

67 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI DEPREM ANINDA AÇIK ALANDAYSANIZ  Enerji hatları ve direklerinden, ağaçlardan, diğer binalardan ve duvar diplerinden uzaklaşılmalıdır. Açık arazide çömelerek etraftan gelen tehlikelere karşı hazırlıklı olunmalıdır.  Toprak kayması olabilecek, taş veya kaya düşebilecek yamaç altlarında bulunulmamalıdır. Böyle bir ortamda bulunuluyorsa seri şekilde güvenli bir ortama geçilmelidir.  Binalardan düşebilecek baca, cam kırıkları ve sıvalara karşı tedbirli olunmalıdır.  Toprak altındaki kanalizasyon, elektrik ve gaz hatlarından gelecek tehlikelere karşı dikkatli olunmalıdır.  Deniz kıyısından uzaklaşılmalıdır.

68 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

69 DEPREM ANINDA ARAÇ KULANIYORSANIZ  Sarsıntı sırasında karayolunda seyir halindeyseniz; Bulunduğunuz yer güvenli ise; yolu kapatmadan sağa yanaşıp durulmalıdır. Kontak anahtarı yerinde bırakılıp, pencereler kapalı olarak araç içerisinde beklenmelidir. Sarsıntı durduktan sonra açık alanlara gidilmelidir.  Araç meskun mahallerde ya da güvenli bir yerde değilse(ağaç ya da enerji hatları veya direklerinin yanında, köprü üstünde vb.); durdurulmalı, kontak anahtarı üzerinde bırakılarak terk edilmeli ve trafikten uzak açık alanlara gidilmelidir.

70 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

71 DEPREM ANINDA ARAÇ KULANIYORSANIZ  Sarsıntı sırasında bir tünelin içinde iseniz ve çıkışa yakın değilseniz; araç durdurulup aşağıya inilmeli ve yanına yan yatarak ayaklar karına çekilip, ellerle baş ve boyun korunmalıdır. (ÇÖK-KAPAN-TUTUN)  Kapalı bir otoparkta iseniz; araç dışına çıkılıp, yanına yan yatarak, ellerle baş ve boyun korunmalıdır. Yukarıdan düşebilecek tavan, tünel gibi büyük kitleler aracı belki ezecek ama yok etmeyecektir. Araç içinde olduğunuz takdirde, üzerine düşen bir parça ile aracın içinde ezilebilirsiniz.

72 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI METRODA VEYA DİĞER TOPLU TAŞIMA ARAÇLARINDAYSANIZ  Gerekmedikçe, kesinlikle metro ve trenden inilmemelidir. Elektriğe kapıla bilinir veya diğer hattan gelen başka bir metro yada tren size çarpabilir.  Sarsıntı bitinceye kadar metro ya da trenin içinde, sıkıca tutturulmuş askı, korkuluk veya herhangi bir yere tutunmalı, metro veya tren personeli tarafından verilen talimatlara uyulmalıdır.

73 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

74 DEPREM SONRASINDA ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

75 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI KAPALI ALANDAYSANIZ  Önce kendi emniyetinizden emin olun.  Sonra çevrenizde yardım edebileceğiniz kimse olup olmadığını kontrol edin.  Depremlerden sonra çıkan yangınlar oldukça sık görülen ikincil afetlerdir. Bu nedenle eğer gaz kokusu alırsanız, gaz vanasını kapatın. Camları ve kapıları açın. Hemen binayı terk edin.  Dökülen tehlikeli maddeleri temizleyin.  Yerinden oynayan telefon ahizelerini telefonun üstüne koyun.  Acil durum çantanızı yanınıza alın, mahalle buluşma noktanıza doğru harekete geçin.

76 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI

77

78 KAPALI ALANDAYSANIZ  Radyo ve televizyon gibi kitle iletişim araçlarıyla size yapılacak uyarıları dinleyin.  Cadde ve sokakların acil yardım araçları için boş bırakın.  Her büyük depremden sonra mutlaka artçı depremler olur. Artçı depremler zaman içerisinde seyrekleşir ve büyüklükleri azalır. Artçı depremler hasarlı binalarda zarara yol açabilir. Bu nedenle sarsıntılar tamamen bitene kadar hasarlı binalara girilmemelidir. Artçı depremler sırasında da ana depremde yapılması gerekenler yapılmalıdır.

79 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI AÇIK ALANDAYSANIZ  Çevrenizdeki hasara dikkat ederek bunları not edin.  Hasarlı binalardan ve enerji nakil hatlarından uzak durun.  Önce hemen yakın çevrenizde acil yardıma gerek duyanlara yardım edin. Sonra mahalle toplanma noktanıza gidin.  Yardım çalışmalarına katılın. Özel ilgiye ihtiyacı olan afetzedelere -yaşlılar, bebekler, özürlüler- yardımcı olun.

80 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI YIKINTI ALTINDA MAHSUR KALDIYSANIZ  Paniklemeden durumunuzu kontrol edin.  Hareket kabiliyetiniz kısıtlanmışsa çıkış için hayatınızı riske atacak hareketlere kalkışmayın. Biliniz ki kurtarma ekipleri en kısa zamanda size ulaşmak için çaba gösterecektir.  Enerjinizi en tasarruflu şekilde kullanmak için hareketlerinizi kontrol altında tutun.  El ve ayaklarınızı kullanabiliyorsanız su, kalorifer, gaz tesisatlarına, zemine vurmak suretiyle varlığınızı duyurmaya çalışın.  Sesinizi kullanabiliyorsanız kurtarma ekiplerinin seslerini duymaya ve onlara seslenmeye çalışınız. Ancak enerjinizi kontrollü kullanın.

81 VAN AFAD EĞİTİM UZMANLIĞI HAZIRLAYAN TANER ELTUTAN EĞİTİM UZMANI

82