Milli Eğitim Vakfı Rehberlik Servisi
ÖĞRETMENE VEREBİLECEĞİMİZ BİR SİHİRLİ DEĞNEK VAR MI?
Hiç düşündünüz mü? Aynı sınıfa derse giren öğretmenlerden bazıları niçin diğer arkadaşlarından daha iyi sınıf yönetirler? Bir sınıftaki öğrenciler, öğretmen değiştiğinde niçin öncekinden oldukça farklı davranış gösterirler? Niçin bazı öğretmenler zevkle ve huzurla ders yaparken diğerleri bitmiş, bezmiş bir halde dersten çıkarlar? AKÜ EĞİTİM FAKÜLTESİ *** SINIF YÖNETİMİ *** Ergün – Özsüer - Karataş
Sınıf Yönetimi Nedir? Etkili bir düzen oluşturmaktır Sınıfa/derse iyi hazırlanmaktır Öğrencileri güdülemektir Güvenli ve rahat bir öğrenme ortamı sağlamaktır Öğrencilerin öz-saygılarını geliştirmektir Derste yaratıcı ve hayalci olmaktır
Okulun ilk günü yaptığınız şey, sizin daha sonraki bir yıl içinde başarı ve başarısızlığınızı belirler. Sınıfınızı, okulun ilk günü kazanıp veya kaybedeceksiniz.
Sınıftaki bir numaralı problem disiplin değildir. Nedir öyleyse? Cevap Sınıf kurallarının olmaması ve ne yapılacağının bilinmemesidir!!!
Gerçek şu ki: Yapacak hiçbir şey bulamayan öğrenci, büyük ihtimalle rahatsız edici bir davranış yapacaktır.
Açık, net ve anlaşılır olmalıdır, Olumsuz ifadeler yerine olumlu ifadelerle oluşturulmalıdır, Kuralları belirlemede öğrenci görüşleri alınmalıdır, Kurallara uymada öğrencilerle sorumluluk paylaşılmalıdır, Öğrenci ilgi ve gereksinimlerini karşılamaya dikkat etmelidir Kurallara herkes uymalıdır ve taviz verilmemelidir, Geçerliliğini yitiren kurallar değiştirilmelidir, Kurallara uyulmaması durumunda yaptırımın ne olacağı önceden belirlenmelidir.
EĞİTİMDE CEZA Ceza, öğrenci davranışlarını yönlendirme sürecinde en fazla tartışılan ve kötüye kullanılan bir uygulamadır. Cezanın öğrenci davranışlarını değiştirme konusunda davranışlar üzerindeki geçici etkisi, bazı eğitimcileri ceza kullanmaya yöneltmektedir. Birçok araştırma, öğrenci davranışlarının iyileştirilmesi çalışmalarında daha başarılı olması için öğretmenlere, cezadan daha fazla övgü ve ödül kullanmalarını önermektedir. Ancak, övgünün de etkili bir biçimde kullanılmaması, öğrenciler üzerinde bazı olumsuz etkiler yaratmaktadır. 9
Ceza bireyin hoş olmayan bir durumla karşılaşması sonucu meydana gelir. İki türlü ceza vardır: 1. Bireye hoş olmayan, onu rahatsız edici bir uyarıcının verilmesi sonucu oluşan ceza. Fiziksel cezalar, azarlama vb. 2. Bireyin bulunduğu ortamdan bireyin hoşuna giden bir uyarıcının çekilmesi ile oluşan ceza. Çocuğun teneffüse çıkmasına izin vermeme, notunu kırma, arkadaşlarından ayırma vb. Olumsuz etkileri nedeniyle, eğitimde mümkün olduğunca cezadan kaçınmak gerekir. Ancak çok zor durumda kalınca ceza uygulanmalıdır. Fiziksel ve çocuğun kişiliğini zedeleyici ceza asla kullanılmamalıdır. 10
DERSLİĞİN DÜZENLENMESİ AYDINLATMA HAVALANDIRMA ISINMA TEMİZLİK RENK GÜRÜLTÜ OTURMA DÜZENİ
TANIŞMA Sınıfta etkili bir iletişimin ilk halkası tanışmadır. Öğrencinin adı,soyadı, anne ve baba adı ve ilgileri, zevkleri, sevdiği oyunlar vb. diğer durumların bilinmesi hem öğretmen hem de diğer öğrenciler için önemlidir. Öğretmenin özellikle ilk günlerde öğrenciye ismiyle seslenmesi öğrencinin aktif olması için bir nedendir. Tanışma esnasında dikkat edilmesi gereken husus öğrenci kendini ne kadar tanıtmak isterse o kadarını dinlemek, fazlasına öğrenciyi zorlamamak gerekir. Ancak öğrencinin cevaplandırmak istemediği hususlar not alınarak okul kayıtlarından veya özel veli görüşmelerinden açıklığa kavuşturulmalıdır.
Sınıfta 4 tip öğretmen vardır Kolaylaştırıcı Öğrencileri motive eden, ortak sorumluluk hissi veren, sadece sınırları çizen, “bizim sınıfımız” Orkestra gibi yöneten Dış motivasyon var, öğrencileri kendi yönlendirir, kısa hedefler peşinde koşar, “benim sınıfım ” Serbest bırakıcı Öğrenci ilgilerine göre onları serbest bırakan, sınırların tam çizilmediği, karmaşık sınıf ortamı Egemen öğretmen Kesin itaat ister, kuralsız cezalandırma, patron her zaman öğretmen, negatif enerji
ETKİLİ ÖĞRETMENİN ÖZELLİKLERİ: 1) İşini severek yapar 2) Sınıfındaki her çocuğu koşulsuz kabul eder. 3) Çocuklarla etkili, içten ve doğal bir iletişim kurar.
4. Sınıfta pasif ve etkisiz konumda olmadığı gibi tek otorite olma çabasında da değildir.. Etkili öğretmen sınıfı arkasından sürükleyen lider konumundadır. Pasif ve etkisiz bir tutum, sınıf kontrolünün kaybolmasına, gürültü kaynaklı dikkat sorunlarına ve sınıf denetiminin çocukların eline geçmesine yol açarken, abartılı otoriter tutumda öğrencilerin kendilerini ifade edememelerine, doğal davranamamalarına ve öğretmen kontrolü azaldığında sorun davranışların ortaya çıkmasına yol açacaktır.
5. Sınıfta karşılaştığı sorun davranışlar karşısında öfke kontrolü vardır. Öfke kontrolünün olması her olaya tepkisizlik ya da görmezden gelme anlamına gelmez, 6. Öfke uyandıran bir davranışa sınıf içinde rencide edici tepki vermek yerine teneffüste çocukla birebir konuşmak çok daha etkili olacaktır. Sınıf içinde küçümsenen ya da rencide edilen çocuk problem davranışı kasıtlı olarak tekrarlayacaktır.
7. Etkili öğretmen o derste anlatacağı konuyu biliyor olsa da derse girmeden önce bir kez gözden geçirir. O ders saati içinde hangi sırayla ne anlatacağını, hangi örnekleri vereceğini önceden bilir.
8. Her öğrencisine kendi ölçeğinde başarma duygusunu yaşatmaya çalışır.
10) Hiçbir öğrencisini başka bir öğrenciyle kıyaslama hatasına düşmez. Bir şeyi çok iyi bilir: Her çocuk eşsizdir ve dünyaya gelirken kendi ölçeğini de yanında getirmiştir.
ÖĞRENCİLERDE ÖĞRENME İSTEĞİNİ VE DİKKATİ NASIL ARTTIRABİLİRİZ?
Sınıfa konuyla ilgili ilgi çekici bir nesne ile girmek dikkati toplamada en etkili yöntemlerden biridir. Gelecek Ders İşlenecek Konuyu Tanıtmak Ve Yeni Konuyla İlgili Sorular Sormak Öğrencilerin Merak Duymasını Sağlar.
BAZEN, O GÜNKÜ KONUNUN SIKICI OLDUĞUNU KABUL ETMEK GEREKEBİLİR. Bu Soru Sınavda Çıkar Yerine Bu Konudan Soru Çıkabilir Demek Dikkati Konu Geneline Yayacaktır.
Öğretmenin tahtayı kullanırken öğrenciyi de meşgul etmeyi başarması gerekir. Sürekli sınıfa arkası dönük olarak ders anlatan öğretmenin sınıf hakimiyetini sürdürmesi zorlaşacaktır.
İletişim sadece sözle değil, çok daha etkileyici olabilen, kısa sürede sonuç getiren, göz teması, el-kol yüz hareketleri, yürüyüş biçimi, öğrenciye yaklaşma, dokunma şekilleriyle kurulmalıdır.
Olumsuz davranışların azaltılmasının en etkili yolu; istenen davranışların başlatılması, çoğaltılması ve güçlendirilmesi ile olur.
OLUMSUZ ÖĞRETMEN TUTUMLARI
* Yersiz ya da sürekli yüksek ses kullanmak Esnemek ve uykulu görünmek. Olumsuz vücut dilinin kullanılması: sert duruş, sıkı bağlı kollar, sert el hareketleri.
* Küçümseme, alay etme, iğneleme… * Hava atma, kendini övme. * Kaba kuvvet. * Çifte standartlı olma-‘söylediğimi yapın yaptığımı değil.’
* Ben öyle istiyorum, o kadar! * Ödev vermek için ödev vermek. * Madem susmayacaksınız o zaman bu cümleyi elli defa yazın! * Verilen sözün tutulmaması. * Her şeye evet demek. (ve sonra altından kalkamamak.) * Tebeşir vs. atmak.
OLUMLU ÖĞRETMEN TUTUMLARI
* Gülümseme * Güzel giyinme * Öğrenciden yana tavır. * Öğrencinin şahsi ekonomik durumunu bilmek, * ‘İnsanlar hata yapabilir’ kabullenmesiyle disiplin problemlerine yaklaşmak.
*öğrencinin problemlerini fark etmek * Sevincini paylaşmak. * Kusurlarını örtmek. * Ümit vermek, güven vermek.
SİHİRLİ DEĞNEK: HER ÖĞRETMENİN SEVGİ DOLU YÜREĞİDİR.
İyi yönetilen bir sınıfta öğretmen orkestra şefi gibidir.. Hiç konuşmadan da harika bir konser dinletebilir.