FEN VE TEKNOLOJİ 8.SINIF DNA VE GENETİK KOD

DNA Hücrelerdeki yönetici molekül DNA’dır. Bir canlıya ait tüm özellikler DNA’da saklanır. İnsan, hayvan, bitki ve mantarlarda çekirdekte, bakterilerde stoplazmada bulunur.

DNA DNA’yı oluşturan küçük yapı birimlerine Nükleotit denir. Nükleotitler yapılarındaki bazlara göre isimlendirilir.

Nükleotidi oluşturan yapılar Organik baz Fosfat Şeker * Adenin * Guanin * Sitozin * Timin * Deoksiriboz şekeri

DNA “Canlılarda çeşitliliği DNA’ların farklı olmasından kaynaklanır. Bu farkı ise nükleotitlerin sayısı ve dizilişinin farklı olması belirler.’’

DNA DNA çift zincirlidir. İki zincir birbiri etrafına dolanmıştır. DNA’nın bu yapısına ikili sarmal denir. Her zaman Adeninin karşısına Timin, Guaninin karşısına Sitozin gelir. “DNA’nın ikili sarmal yapısını James WATSON ve Francis CRİCK bulmuştur.’’

DNA’nın yapısında şu eşitlikler bulunur. DNA’nın Görevleri Hücre yönetimi Karakterlerin oluşumu Üreme Kalıtım DNA’nın yapısında şu eşitlikler bulunur. Adenin sayısı = Timin sayısı Guanin sayısı = Sitozin sayısı Nükleotit sayısı = Şeker sayısı Şeker sayısı = Baz sayısı Fosfat sayısı = Şeker sayısı

DNA EŞLENMESİ Bir DNA’dan aynı özelliklerde 2 yeni DNA üretilmesidir. Amaç kalıtsal bilgilerin yeni hücrelere aktarılmasıdır. Hücre bölünmesinden önce gerçekleşir.

Kromozom > DNA > gen > nüleotit GEN-KROMOZOM Bir özellikten sorumlu olan belli büyüklükteki DNA parçalarına gen denir. Genler DNA’nın görev birimleridir. Bir gen yaklaşık 1000-1500 nükleotitten oluşur. DNA ve proteinden oluşan yapıya kromozom denir. Kromozom > DNA > gen > nüleotit

GENETİK MÜHENDİSLİĞİ Günümüzde genler ve DNA ile ilgili çalışma yapan insanlara genetik mühendisi denir. Genetik mühendisleri insan genom projesi ile insan DNA’sının şifrelerini çözmeye çalışmaktadır.

GENETİK MÜHENDİSLİĞİ Bitki ve hayvan ıslahı Hastalık genlerinin tespit edilmesi Canlıların çevre şartlarına dirençlerini arttırma Özel ilaç geliştirme bitkilerden antibiyotik ve hormon elde etme

BİYOTEKNOLOJİ * Canlı hücreler kullanılarak çeşitli ürünlerin elde edilmesidir. İnsülin ve büyüme hormonun bakterilere ürettirilmesi Meyveli yoğurt ve vitamin üretimi Nitelikli tohum ve fide üretimi Gen klonlanması

DNA Parmak izi Tek yumurta ikizleri hariç her bireyin DNA dizilimi kendine özgüdür Her insanın DNA’sının farklı olması DNA parmak izi terimiyle açıklanır DNA parmak izi yöntemi, bir insanin DNA'sını oluşturan baz sırasının diğer insanların DNA baz sıralarından farklı olmasına dayanır. DNA parmak izi suçluların tespitinde kullanılan yaygın bir yöntemdir.

DNA ve kromozomlarda meydana gelen bozulmalardır. MUTASYON X ışınları Radyasyon Ultraviyole ışınları Bazı kimyasal maddeler Yüksek sıcaklık Bazı ilaçlar DNA ve kromozomlarda meydana gelen bozulmalardır.

Üreme hücrelerinde meydana gelen mutasyonlar kalıtsaldır. Hemofili Albinoluk Van kedisi Down sendromu Altı parmaklılık Orak hücreli anemi Kanser oluşumu Üreme hücrelerinde meydana gelen mutasyonlar kalıtsaldır.

MUTASYON

Çevre etkisiyle meydana gelen ve kalıtsal olmayan değişmeler MODİFİKASYON Çevre etkisiyle meydana gelen ve kalıtsal olmayan değişmeler Vücut geliştirme Bronzlaşma Çuha çiçekleri Himalaya tavşanları Arılarda cinsiyet

MODİFİKASYON

Bu DNA’daki toplam timin sayısının, sitozinlere oranı nedir? 1- Toplam 1200 şeker taşıyan bir DNA’nın 150 adenin nükleotidi bulunmaktadır. Bu DNA’daki toplam timin sayısının, sitozinlere oranı nedir? A)1/6 B)1/3 C)1/4 D)1/2

2- Bir DNA’nın yapısında aşağıdaki birimlerin hangisinin sayısı her zaman birbirine eşittir? Deoksiriboz ile fosfatın sayısı Adenin ile guaninin sayısı Sitozin ile deoksiribozun sayısı Timin ile fosfatın sayısı

CEVAPLAR 1) B 2) A

HAZIRLAYAN: M.BEKİR CANKARA 8-D 72 İLETİŞİM: b.cankara@hotmail.com TWİTTER: @CankaraBekir FACEBOOK: Bekr Muhammed Bekir Cankr