Doç. Dr. Tahsin Erman Ç.Ü Tıp Fakültesi Nöroşirurji Ab.D, Adana KİBAS Doç. Dr. Tahsin Erman Ç.Ü Tıp Fakültesi Nöroşirurji Ab.D, Adana

İntrakranial basınç; kafa içi boşluğunu dolduran BOS, kan ve nöral doku hacimleri arasındaki ilişki olarak tanımlanabilir Bu ilişki Monroe-Kellie eşitliği ile ifade edilebilir KİB: VBOS + VKAN +VBEYİN

Monroe-Kellie eşitliği Beyin 1400ml %80 Kan 150ml %10 BOS 150ml %10

Serabral Kan Akımı 55-60 ml/100g nöral doku/dakika gri madde: 75 ml/100 g/dk ak madde: 45 ml/100 g/dk Düzenleyen en önemli faktör SPP=Ortalama arteryel basınç - Kafa içi basıncı Ortalama arteryel basınç=diastolik+1/3 sistolik

İntrakranial BOS miktarı, üretimin sabit olması halinde bile KİB değişikliklerine bağlı olarak değişen emilim hızı nedeniyle sürekli değişir Venöz kan miktarı kafa içi ve intratorasik basınçtan etkilenir (pasif drenaj hızı) Arteryel kan hacmi, CO2 parsiyel basıncından ve otoregülasyondan etkilenir

Normal KİB Erişkinler yada büyük çocuklarda 10-15 mm Hg Küçük çocuklarda 3-7 mm Hg İnfantlarda 1,5-6 mm Hg

KİBAS Nedenleri İntrakranial kanamalar, İntrakranial kitleler, Beyin ödemi, Hidrosfali

Cushing Triadı Hipertanyiyon Bradikardi Solunum Bozukluğu

KİBAS Basınçtaki değişiklik üç faktöre bağlı; 1.Hacimdeki değişmenin hızı 2.Hacimdeki değişikliğin miktarı 3.Kafa içi komplians

KİBAS’IN KOMPANSE EDİLMESİ İlk olarak subaraknoid sisternalarda BOS miktarı azalır. BOS veya venöz kan normalden daha fazla miktarda kafaiçi boşluğundan dışarı kaçar Bunu fizyolojik sınırlar içerisinde beyin kan akımında azalma izler

Bu değişiklikler ile 50-100 ml’lik bir hacim kompanse edilebilir Bu kompansatuar mekanizmaların sınırları aşıldığında intrakranial volümdeki küçük miktarlardaki artışlar intrakranial basınçta aşırı derecelerde yükselme ile sonuçlanır ve serebral perfüzyon basıncında azalma ortaya çıkar

Serebral Perfüzyon Basıncı KİB değerinin ortalama sistemik arteryel basınç değerinden çıkarılması ile elde edilir (SPB= OAB-ICP) Bu beyin dokusunun arteryel perfüzyon değeridir SPB > 60-80 mm Hg sınırında tutmak gerekir KİB yükselir ise SPB düşer ve bunun sonucunda bilinç seviyesinde değişikliğe yol açan iskemi gelişir

Herniasyon Beyin sıkıştırılamaz bir organ olmasına rağmen “shift-itilme” olduğunda ilk olarak intrakranial hacimde belirgin bir azalma olur. Hasta için tehlikeli olan bu durum herniasyon olarak isimlendirilir

Herniasyon 1. Unkal herniasyon 2. Santral (transtentoryal herniasyon) 3. Singuler herniasyon 4. Yukarı doğru serebellar herniasyon 5. Tonsiller herniasyon

Tentoryal Herniasyon (Unkal Herniasyon) Genellikle hızlı gelişen travmatik hematomlarda Supratentorial yer kaplayan lezyonlarda (özellikle tek taraflı temporal lob) Temporal lop-Hipokampal girus-Unkus-Tentoryum serbest kenarı-Mezensefalon

Okülomotor sinir (en erken değişmez bulgu) Posterior serebral arter Üst beyin sapı Klinik olarak; lezyon tarafında okulamotor sinir paralizisi, karşı tarfta hemiparezi ve şuur kaybı

Santral (Transtentorial) Herniasyon

Falsiyan Herniasyon Singuler herniasyon-subfalsin herniasyon Unilateral frontal bölge kitlelerinde Singulat girus

Tonsiller Herniasyon İnfratentorial kompartmanda büyüyen kitleler Serebellar tonsiller-foramen magnum Medulla oblangatada bası Ani solunum arresti

KİBAS TEDAVİSİ 1- Yatak başını 30-45 derece yükseltmek 2- Juguler venlerin basısından kaçınılır-boyun pozisyonu 3- Hava yolonun açıklığının kontrolü 4- Hiperventilasyon- SKA’nı düşürür, intraserebral asidozu azaltarak serebral metabolizmayı artırır-PCO2 26-28 mm Hg

5- Sedatize edilir (örn. Fentanil 1-2 ml i 5- Sedatize edilir (örn. Fentanil 1-2 ml i.v, ve/veya ajite ise pankuronyum 3-5ml i.v) 6- Ozmotik terapi (mannitol 1g/kg, furosemide [BOS yapımını azaltır, OAB düşürür, serum osmolaritesi artırır], %3 NaCl) 7- Steroidler- deksametazon (yükleme 1 mg/kg, idame 0,25 mg/kg 6 saatte bir) 8- Sıvı kontrolü 9- Hipertansiyon var ise kontrolü

10- BOS direnajı 11- Yüksek doz barbitürat terapisi 12- Cerrahi