PREC TEMEL TEKNİK VE PRENSİPLER Dr. Sadık ŞENTÜRK Mevlana Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi A.D.
GENEL PRENSİPLER Sorunların çözümünde en uygun teknik seçilmeli Yöntem en basitten en komplekse doğru seçilmeli Tanı doğru olarak konmalı Mümkün olduğu kadar atravmatik olmalı Sterilizasyona dikkat edilmelidir Yara içinde yabancı cisim bırakılmamalı Kesi yüzeyleri düzgün ve deriye dik olmalı İnsizyonlar deri çizgilerine paralel olmalı Yara içerisinde ölü boşluk bırakılmamalı Mümkün olduğu kadar ince ve daha az reaksiyoner sütür kullanılmalı
Eksizyon Metodları Basit eliptik eksizyon: Çizgilere paralel uzunluk genişliğin 4 katı olmalı Kama eksizyon: dudak, alar kanat, göz kapağına yapılan tam kat eksizyon Dairesel eksizyon: burun sırtında fazla salim doku çıkarmaktan kaçınmak için Multiple parsiyel eksizyon: Ardışık eksizyon
Hemostaz: Koterizasyon: elektrokoter – radyokoter damar duvarında kuagulasyon oluşturur. Sütür materyali ile bağlama: kanayan damarın bağlanması Tampon: 5 dk ıslak tampon ile baskılama Vazokonstrüktör: 1/100.000 lik adrenalin açık yara uygulandığında kılcal damar kanamalarını durdurur. Fibrin- jelatin- kollajen: sızıntıların durdurulması Ankafert: sıvı ve tampon formu mevcut
Sütür materyalleri: Emilebilen sütürler: Ciltaltı, intradermik, mukoza, tendon onarımlarında kullanılırlar Katgüt: artık kullanılmamakta Poliglikolik asit (Dexon): 90 gün Poliglaktin 910 (Vicryl): 90 gün Poliglekapron 25: monoflaman 90 gün Polidioksan (PDS): 6 ay Emilemeyen sütürler: Cilt, tendon, kemik onarımlarında İpek Poliamid Polipropilen Paslanmaz çelik
Deri yaralarının kapatılması: Yarada yabancı cisim olmamalı Minimal skar dokusu için gerilimsiz kapatılmalı Tabakalı kapatma uygulanır Kas ve fasya aralıklı dikilir Yağ dokusuna iskmiyi artıracağı için fazla sütür atılması önerilmez Dermal sütürler yaradaki gerilimin çoğunu taşıdığı için önemlidir Epidermal sütürler yara dudaklarını yanyana getirir Sütürler yüzde 5-7 gün, gövde ve ekstremitelerde 10-15 günde alınır.
Sütür teknikleri: Basit kutanöz sütür: Enfazla kullanılan tekniktir Vertikal mattress sütür: Eversiyonn sağlar Subkutikular ( intradermik ) sütür: Kesintisiz dermal sütür Kutanöz devamlı sütür: Acil durumlarda hızlı kapama Skin stapler: Metal sütür materyali Skin tapes: Dermal sütüre ihtiyaç duyar
YARA Doku bütünlüğünün bozulması Travma Enfeksiyon Antijen antikor reaksiyonu
YARA İYİLEŞMESİNİN TİPLERİ PRİMER; yara kenarlar karşı karşıya getirilmesiyle skar formasyonu minimal SEKONDER; yara açık olarak iyileşmeye bırakılır. iyileşme kontraksiyon ve epitelizasyon proliferasyon fazı daha uzundur. TERSİYER; yaranın açık bırakılıp ikinci bir prosedürde kapatılması
YARA İYİLEŞMESİ’NİN FİZYOLOJİSİ İnflamasyon fazı (24- 48 saat ) trombosit, granülosit ve makrofaj safhaları Proliferasyon fazı ( 3. gün başlar) fibroblast proliferasyonu, anjiogenezis, yara kontraksiyonu Yeniden şekillenme (Remodelling-reperatif) fazı (2-3.hft) skar maturasyonu
İdeal yara iyileşmesi Anatomik, Fizyolojik Histolojik yapısını tekrar kazanmasıdır
YARA KOMPLİKASYONLARI Hipertrofik skar Keloid Kronik yara Malignite
YARA İYİLEŞMESİNİN BOZULDUĞU HASTALIKLAR 1. Herediter -Ehlers-Danlos sendromu -Prolidaz eksikliği -Koagulasyon bozuklukları: (hemophilia, von-Willebrand hastalığı, faktör XIII eksikliği, hipofibrinojenemi) -Werner Sendromu 2. Vasküler bozukluklar -Konjestif kalp yetmezliği -Ateroskleroz -Hipertansiyon -Vaskülit -Venöz staz -Lenfödem 3. Metabolik -Kronik renal yetmezlik -Diabetes mellitus -Malnutrisyon -Cushing sendromu -Hipertiroidism 4. İmmünolojik yetmezlik durumları 5. Diğer -Kronik pulmoner hastalıklar -Kronik karaciğer hastalıkları -Malignansi -Myelofibro ve diğer kronik hematolojik hastalıklarla seyreden trombositopeni
YARA İYİLEŞMESİNİ İNHİBE EDEN İLAÇLAR Antikoagülanlar Antihistaminikler NSAE Kemoterapötik ajanlar İmmünsüpressif ajanlar Betadin(povidon-iodin) Siklosporin Kolşisin Kortikosteroitler Aspirin Penisilamin
Son Söz Tüm yaralar bir şekilde iyileşir Gönül yarası ve dil yarası hariç Onun için; Yunus’un dediği gibi Gönül Calab’ın tahtı Calab gönüle baktı Kim gönül yıktı ise İki cihan bedbahtı, diyelim ve Gönüllerde yara açmamaya gayret edelim