Kapitalizm ve Sosyalizm KARŞILAŞTIRMASI

KAPİTALİZM Kapitalizm özel mülkiyet ve girişim özgürlüğüne dayanan bir piyasa ekonomisi sistemidir. Kapitalist sistemde bireyler yada firmalar (belli sınırlar içinde) istediklerini yapmakta serbesttirler. Bu mutlaka sistemin tüm keyfe bağlı ve bir kaos halinde işlediği anlamına değil, fakat merkezi bir yönetim olmaksızın yürüyüp gittiği anlamına gelir.

KAPİTALİZM 11. yüzyılda başlatılan Haçlı Seferleri 11-12. Yüzyıldan itibaren Doğu ülkeleri ile ilişkilerin artmasına, Batı Avrupa Ülkelerinde ticaretin gelişmesine sebep oldu. 1300lerde barutun keşfi. 1450lerde matbanın bulunması, 1492 de Amerika’nın keşfi, 1458 de deniz yolu ile Hindistan’a ulaşılması, 1550lerde Peru ve Meksika altın ve gümüş hazinelerine ulaşılması sonucu Batı Avrupa ülkelerini de fiyat büyük ölçüde değişmesi kapitalizmin gelişimini hızlandırdı.

KAPİTALİZM Tarihi bakımdan genel olarak şu safhalardan geçtiği görülmektedir: Avrupadaki büyük coğrafi keşiflerin yapılmasını müteakip (ticaret kapitalizmi) başlamıştır. Ticaret kapitalizmi, kar hırsı,rekabet açısından istilacı bir kuruluş ve yayılış devri olmuştur.Bu durum 18. yüzyılın ortalarına ve kısmen ikinci yarısına kadar sürmüştür. On sekizinci yüzyılın ikinci yarısında, teknik inkılabın açtığı imkanlar sonucunda sermaye, ağırlık noktasını ticaretten sanayiye kaydırmış ve böylece de (sanayi kapitalizmi) devri başlamıştır. Kapitalizmin, Birinci Dünya Harbinin sonundan günümüze kadar geçen süresi, üçüncü merhaleyi meydana getirmektedir. Bu devrede, özel teşebbüsün yanında,kamu,sendika baskısı,idare yetkisinin sermayedarlardan idareci sınıfa geçmesi gibi değişiklikler olmuştur. bürokratik bir işleyişin ortaya çıkması gibi hususlara sahne olmuştur.

SOSYALİZM Sosyalizm; bireyciliğe, liberalizme karşı duyulan sosyal ve İktisadi tepkinin sistemleştirilmesinden doğan bir İktisadi görüş ve düşünüş tarzıdır. Bütün mallan ve her türlü üretim araçlarını devletin elinde toplayıp ferdi mülkiyeti ortadan kaldıran sosyal ve politik bir düzendir.

SOSYALİZM Özel mülkiyeti reddeden, kolektif mülkiyeti tercih eden, liberalizmin kişiye önem veren yaklaşımını kabul etmeyen ve genel olarak iktisadi tarafı ağır basan bir sistemdir. Esasen sosyalizm, kapitalizme bir antitez olarak gelişmiştir. Sosyalizmi tarihin ilk çağlarına kadar götürmek mümkündür. Ferdiyetçiliği reddeden Yunanlı filozof Eflatun (Bkz. Eflatun) bir tür aristokratik sosyalizmi savunmuştur.

SOSYALİZM Sosyalist akımların ortaya çıkmasında, insanın insan tarafından "sömürülmesi"nin önüne geçilmesi, serbest rekabet ve "bırakınız yapsınlar" felsefesinin zararlı etkilerinden korunmak, liberalizmin düzensizliklerine son vermek, insanların toplum çıkarlarına aykırı olarak özel çıkarlar peşinde koşmalarını önlemek gibi düşüncelerin etkisi vardır.

SOSYALİZM Marx ve Engels gibi düşünürler Sosyalizmi toplumların tarihi gelişim biçimi, diğer bir deyişle, Kapitalizmin zamanla dönüşeceği toplumsal yapı olarak görmüşlerdir…

KAPİTALİZM VE SOSYALİZM KARŞILAŞTIRMASI

KARŞILAŞTIRMA Herkesten yeteneğine göre, herkese yaptığı iş kadar (sosyalizm). Herkesten yeteneğine göre, herkese gereksinmesi kadar (komünizm) diyebiliriz. İşe göre, yani yapılan işin nitelik ve niceliğine göre, sosyalist dağıtım ilkesi, hemen uygulanması mümkün ve pratik bir ilkedir. Öte yandan, gereksinmeye göre komünist dağıtım ilkesi, hemen uygulanması mümkün bir ilke değil, son bir hedeftir.

KAPİTALİZM VE SOSYALİZM Kapitalizmde hizmet ve ürünler, değişim ve ticaret için üretilir. Kapitalizmde üretim araçları genellikle özel sektörün elindedir. Kapitalizmde iktisadi hayat arz-talep ilkesine göre düzenlenir. Sosyalizmde ise hizmet ve ürünler, kullanım için üretilir. Sosyalizmde ise üretim araçları halkındır, devlet işletir. Sosyalizmde ise halkın ihtiyaçlarına göre planlanarak düzenlenir.

KAPİTALİZM VE SOSYALİZM Kapitalizmde motivasyon kârların yükseltme ilkesiyle çalışır. Kapitalizmde, devletin mevcut işleyişe karışmaması gerektiği savunulur. Yani piyasa kendini düzenler (denir). Sosyalizmde ise genel refahı yükseltmek amaçtır. Sosyalizmde ise, devlet insan ihtiyaçlarını planlama ve üretmekten sorumludur.

KARŞILAŞTIRMA Görülebileceği üzere sosyalist düzende amaç “insan için” üretimdir. Örneğin sosyalist düzende yaşasaydık, her çocuk günde 1 şişe süt içebilecekti, bal yiyebilecekti, et yiyebilecekti. Bunlar plânlanır, plânlara göre inek alınır, fabrikalar ve dağıtım merkezleri kurulur ve her ailedeki her çocuk, günde 1 şişe süt içebilir. İstediği kadar süt alabilme lüksü kısıtlıdır. Ancak kapitalist düzende olduğu gibi parası olmadığı için sütten, baldan vs’den mahrumda kalmaz.

KARŞILAŞTIRMA Bütün madenler, tarımsal alanlar, fabrikalar; merkezi planlama teşkilatı tarafından yapılan nüfus ve planlamaya göre kurulur, işletilir. Üretim, dağıtım, değişim (exchange) gibi adımlarda koordinasyon vardır. Kapitalist ekonomide ise plânlama olmaz. Hatta “laissez faire” prensibine göre (bırakın yapsınlar prensibi), devlet ekonomik sisteme karışmaz ve piyasa kendi kendini düzenler. Kapitalistlerin ve liberal ekonomistlerin savunduğu prensip budur. Arz-talep prensibine göre ekonomi işler. Keynezyanizme göre hükümet sadece vergi ve harcamalardan sorumludur.

SON ; Görülebileceği üzere sosyalizmin temelinde insan olsada ve insanların ihtiyaçlarına yönelik bir sistem olsada, özgürlük konusunda fazlasıyla sıkıntılıdır ve gelişme konusunda yavaş kalır. Bu yüzden ideal sistemler daha çok kolektif kapitalizme yakın görünüyor. Sistemin getirdiği eşitsizlik ve adaletsizliği gideren bir devlet olmalı ancak mümkün olduğu kadar rekabet konusunda serbest bırakmalıdır…

2130703315 - MUHARREM ATAK 2120703389 - MÜGE CANBAZ 2130703322 - MERT CAN DOĞAN 2130703338 - FURKAN AYDIN 2130703383 - ERSEL YAKAR 2120703363 - MELTEM İSSİ