İşletmecilik ile İlgili Temel Sorular, Kavramlar ve Dersin Çerçevesi Yrd. Doç. Dr. Şule AYDIN TURAN
Başlamak için sorular: İşletme kavramı size neyi çağrıştırıyor? İşletmelerin yaşamımızdaki rolü nedir? Bir işletme kimler ile ilişki içindedir? Kurumlar ? Aktörler ? Bir işletmeyi ilgilendiren aktörler , pozisyonlar ve meslekler nelerdir?
İşletme (?) Ekonomik (?) Teknik (?) Hukuki (?) Sosyal (?) Üretim ve/veya satış: kâr veya zarar İhtiyaç Üretim faktörleri Üretim süreci Pazarlama Satış Kar? Zarar?
İşletme bilimi (?) İşletmelerin kuruluşu, finansmanı, üretim araçlarının sağlanması, üretilen mal ve hizmetlerin pazarlanması, örgütlenip, yönetilmeleri ve parasal olayların izlenmesi konularını ele alıp inceleyen bir bilim dalıdır. Kurallar, teoriler neyi açıklamaya çalışır? Optimal çözümler Üretim, yönetim, satış vb için İşletme içi aktörler-arası ve işletme ile diğer aktörler arası ilişkiler İşletmenin toplum ile etkileşim alanı İşletmenin çevre ile etkileşim alanı
Kavramlar Ekonomik sistem (Planlı,Pazar, Karma) Kaynakların dağılımını belirleyen kurallar bütünü Kaynak= üretim faktörleri Kurallar neye göre belirleniyor? Kaynaklar kimin? Denetimi kim yapıyor? YA DA Üretimi kim planlıyor? Dağılımı kim planlıyor?
Kavramlar (2) Üretim unsurları/faktörleri Geleneksel olarak Gereksinmelerin karşılanması amacıyla mal ve hizmet üretiminde yararlanılan, bir ülkenin sahip olduğu temel kaynaklardır. Geleneksel olarak Emek (Fiziksel? Düşünsel?) Sermaye: her tür servet unsuru Doğal kaynaklar Modern anlayış Teknoloji (pragmatik bilgi ve araçsallaştırma) Girişimci (Kâr ? Zarar? Risk?)
Kavramlar (3) İhtiyaç ve ihtiyaç türleri ? Doğal kaynakların ve insan kaynağının kıtlığı insanların tüm ihtiyaç ve isteklerinin karşılanmasını engeller? Kaynaklar sonlu, ihtiyaçlar sonsuz (?); o zaman kaynaklar nasıl dağıtılacak? İnsanların ihtiyaçları artıyor mu? Çeşitleniyor mu? Talep (ihtiyaç/istek, gelir, ödeme isteği) Satın alma gücü olan bireylerin ekonomik mal ve hizmetlere gösterdikleri isteklerdir. Arz
Kavramlar (4) Ürün /Mal ve Hizmet Fayda Ürün: somut Hizmet: elle tutulur olmayan Her ikisi için de üretim faktörlerinin özel olarak bir araya getirilmesi gerekir. Üretim/yatırım malı-Tüketim malı Dayanıklı tüketim malı-Dayanıksız tüketim malı Fayda Ürün ve hizmetlerin ihtiyaçları giderme özelliği Tüketici Son (nihai tüketici), endüstriyel tüketici,
Kavramlar (5) Başarı Girişim Yönetici Bir işletmede başarının ölçütü nedir? Kârlılık, uzun ömürlülük, verimlilik? Verimlilik= Çıktı/Girdi Ekonomiklik=Satış Geliri/Maliyet Gideri Kârlılık=Toplam net kâr/ Kullanılan sermaye Kar amacı gütmeyen işletme(?) Girişim Kâr amacı güden işletmeler (fiyat, Pazar) Yönetici Kim adına? Kâr-Zarar-Risk? Denetim?
Temel ayrımlar ve çıkar çatışmaları İşletme ile ilişkili aktörler Devlet Toplum Sivil toplum örgütleri Tüketici bireyler Diğer işletmeler Yöneticiler Çalışanlar Sermaye sahipleri…