PP 53 yaşında erkek Şikayeti: Bilinç bulanıklığı güç kaybı Hikayesi: Dün gece balık yedikten sonra (saat 22) elektrik sobası yakılmış, sabah uyandığında bulantı kusması olmuş, hareket edememiş sonrasını hatırlamıyor. Saat gibi yakınları baygın bulmuşlar. Götürüldüğü hastanede 1 saatlik O2 tedavisinden sonra bilinci açılmış.
Yapılan tetkiklerinde pH 7.32, PaO 2 45 mmHg, PaCO mmHg, COHb %9 bulunmuş. Dudaklarında siyanozu varmış. Tedavinin 24. saatinde sevk edilmiş. Sistemik muayenede özellik yok. Bizdeki laboratuar değerlerinde hastanın tip 2 diabetik olduğunu anladık başka özellik yoktu.
AP 52 yaşında bayan Şikayeti: bilinç bulanıklığı Hikayesi: Dün gece balık yedikten sonra elektrikli soba yakıp uyumuşlar. Yakınları tarafından bilinci kapalı olarak bulunmuş ve Sakarya Devlet Hastanesine götürülmüş. O 2 tedavisi başlanmış, birkaç saat sonra ağrılı uyaranları lokalize etmeye başlamış.
pH 7.33 PaO 2 43 mmHg, PaCO 2 28 mmHg, COHb %8.6 bulunumuş. Hastanın bilinci tam açılmayınca ileri tetkik ve tedavi maksadıyla sevk edilmiş. Bilinci somnolans, her iki akciğerde solunum sesleri kaba, yaygın yer yer ince, yer yer kaba yaş raller duyuluyor.
İlk arter kan gazı pH 7.43, PaO 2 53 mmHg, PaCO mmHg, sO 2 %92, COHb %8.6, Na 142 mEq/L, K 3.8 mEq/L, Cl 106 mEq/L, HCO 3 19 mEq/L
CO Zehirlenmesi
CO zehirlenmesi 8 saatlik çalışma periyodunda 35 ppm CO maruziyeti maksimal yasal sınırdır Azami sınır 15 dakikada 200 ppm’dir 4 saat 100 ppm CO’e maruz kalmak COHb miktarını %10’un üzerine çıkarır ve semptomları başlatır
Carbon Monoksit GMP üretimi artar Kasta ve Miyokardta COMb artar Trombositten NO salınımı artar COHb oluşur Mitokondriyal sitokrom C Oksidaz enzim zinciri bozulur TA düşer İskemi + reperfüzyon Endotelyal “adherence” bozulur PMN yapışır ve proteaz salgılar Peroksinitrit oluşur Serbest O 2 radikalleri APOPTOSİS Eksitatuar aa üretimi artar HÜCRE ÖLÜMÜ Lipid peroksidasyonu Xantin Dehidrogenaz Xantin oksidaza dönüşür
CO zehirlenmesinin kliniği Baş ağrısı, baş dönmesi, sersemlik, görme bozuklukları Halsizlik, güçsüzlük Bulantı, kusma Göğüs ağrısı, dispne, takipne Taşikardi, disritmi, miyokard iskemisi Senkop, konfüzyon, ataksi, konvülziyon Koma
CO zehirlenmesinin kliniği Akut zehirlenmeKronik zehirlenme KalpAP, aritmi, iskemi, MIAF, AV blok, LV disfonksiyonu Akc.ARDS GözIşığa, karanlığa uyumda azalma, retina kanaması Santral görme kaybı Nöro- psiko. Senkop, bilinç bozukluğu, konvülziyon, ajitasyon Kognitif bozukluk, mental gecikme, parkinson, psikoz DuymaSantral duyu kaybıSantral duyma kaybı RenalLaktik asidoz, rabdomiyoliz, ABY HematoYaygın damar içi pıhtılaşmasıRetikülositoz, Hct ↑ CiltSiyanoz olmadan kırmızı-vişne
Atmosferdeki CO düzeyi % % COHb Belirtiler Baş ağrısı Şiddetli baş ağrısı, dispne, bulantı- kusma Görme bozukluğu, bitkinlik, konfüzyon Senkop, ciddi taşikardi-taşipne Konvülziyon, koma Cheyne-Stokes solunumu, kardiyovasküler kollps Ölüm
CO zehirlenmesinde ayırıcı tanı İnfluenza AGE, besin zehirlenmesi Serebrovasküler olay AMI Asfiksi Parkinsonizm Ethanol intoksikasyonu Aşırı doz sedatif hipnotik Hipotermi Miksödem koması
CO zehirlenmesinde laboratuvar Karboksi hemoglobin düzeyi Metabolik asidoz CPK, LDH Miyoglobinemi, miyoglobinüri Ortho-toluidin testi Pulse oksimetri! KAN ŞEKERİ!
CO zehirlenmesi tanısı Koymakta altın standart COHb düzeyi… ANAMNEZDİR
COHb’nin normal havada yarılanma süresi 4-5 saattir %100 O 2 uygulandığında 1-2 saate düşer 3 atmosfer basınç altında 20 dakikaya düşer
CO zehirlenmesinde hiperbarik O 2 (HBO) tedavi endikasyonları net değildir HBO endikasyonu var; –Herhangi bir bilinç bozukluğu –Konvülziyon –Bozulmuş mental durum HBO düşünülmeli –Persistan nörolojik semptom –Hamilelik –Persistan kardiyak iskemi
CO maruziyeti Semptomatik? Hayır Diğerlerini kurtar Evet Non-rebreather Maske ile %100 O 2 COHb düzeyi Yüksek değil !!! Yüksek Senkop Konvülziyon Koma? Evet HBO Kadınsa hamile mi? Hayır Maske Oksijene Devam 2-4 saat Hala semptomatik (baş ağrısı, ataksi, konfüzyon)? Evet COHb>%15 COHb<%15 O 2 tedavisini uzat Hayır Taburcu Hayır Evet HBO
Akut maruziyette 6 saat sonra gelenlerde ve kronik maruziyette yararı yoktur!!!
Sekelleri; Senkop geçiren vakalarda %40 Kr. Baş ağrısı Kognitif eksiklik Konsantrasyon bozukluğu Letarji Hareket bozuklukları Parkinsonizm Afazi Apraksi İnkontinans Demans Kortikal görme kybı Kortikal duyma kaybı
Deneysel İnsülin; CO zehirlenmesinde hiperglisemi nörolojik komplikasyon artışı ile birliktelik gösterir Eksitatuar aa (glutamat) antagonistleri Dizocilpine (N-methyl-D-aspartate reseptör blokeri) ratlarda hipokampal hasarı önlemiş Ketamine ratlarda mortaliteyi azaltmış Hipotermi işe yaramamış Ratlarda allopruinolün Xantin aksidaz dolayısı ile lipid peroksidasyonunu azalttığı gösterilmiş