Teknoloji Merkezli Yaklaşımlar 7. SUNUM HAFTASI Teknoloji Merkezli Yaklaşımlar

Anahtar Kavramlar Teknolojik Belirlenimcilik(Determinizm)(***) Küresel Köy(McLuhan) Sıcak ve Soğuk Araçlar Enformasyon(Toplumu) Yöndeşme Bilgi Açığı Sayısal Eşitsizlik

Teknoloji Kavramı Techne, logia İnsan yapımı, doğal olmayan her nesne ve kullanımı İnsanın doğayı kendi istek ve arzuları doğrultusunda dönüştürmesi Teknoloji bir süreçtir Teknolojik araçların tasarımı,üretimi,işletimi,tamiri için gereken alt yapının tümü.

Teknoloji ve Toplum Toplumsal yaşamı oluşturan tüm süreçlerde ilişkili Toplum ve teknolojideki sürekli değişen yapı. Toplumda bireyler ve bireyler arasındaki ilişki İletişim, mesaj alış verişleri, dolayımlama Soru: Acaba bu ilişki mi teknolojiyi, teknoloji mi bu ilişkiyi geliştirdi?

3 farklı değerlendirme. Bireysel(Bireylerin hayal gücü ve yaratıclığı,bilimsel bilgiyi kullanma yeteneği) Tarihsel ve toplumsal(insanların bir araya gelmesi, doğa şartlarıyla mücadele, göçler, toprak savaşları, barınma, beslenme, hammadde kıtlığını aşma, emek tasarrufu, enerji, bilgi yönetimi) Teknolojinin kendisi(teknolojinin doğal gelişim süreci ve bağımsız değiştirme gücü)

Belirlenimcilik ve Teknolojik Determinizm Rastlantısal olarak ortaya çıkması ve toplumsal yaşamın tüm alanlarında önemli değişimler ortaya çıkarması. Belirlenimcilik: evrende tüm olan bitenler nedensellik bağlantısı içinde meydana gelir. Genetik(evrim),dilsel(yorumlama),teknolojik Tüm teknolojik gelişmeler toplumdan, siyasi ve ekonomik olaylardan bağımsız olarak gerçekleşmektedir ve bunları değiştirme gücüne sahiptir. İlk bahseden Thorstein Veblen

Harold Innis ve Marshall McLuhan Innis: toplumsal örgütlenmenin değişimiinin kaynağı teknolojik yeniliklerdir. İnnis: Egemen olmak istiyorsan veya sürdürmek istiyorsan, iletişim araçlarının denetimini elinde bulundurmalısın McLuhan: Araç İnsanın Uzantısıdır. Ampütasyon kavramı (kesme ve budama) Silah, araba ve telefon örneği McLuhan: Araç iletidir.

McLuhan Devam Sıcak ve Soğuk araçlar. Mekanik çağ ve elektronik iletişim çağı ayrımı Gutenberg Galaksi Küresel Köy Tedrad(Dörtlü)

Teknolojik Determinizm Yaklaşımına Eleştiriler İndirgemeci(sadece teknoloji ile açıklama) Ekonomi Kar Yönetim

Modernleşme Yaklaşımı(İyimser) Yeni değer ve tutumlarla, değişim atmosferi Eğitim,tarım,endüstri,sağlık vb. Bilgi kaynakları çoğalır Beklenti düzeyi yüksek ve etkinlik artırıcı Kalkınma planın hazırlanması, duyurulması,uygulanması Örnek:Lerner’ın çalışması(1958): 3 önemli sonuç

Yeniliklerin Yayılması (İyimser) Yenilikler nasıl iliştiriliyor ve insanlar nasıl benimsiyor? Everet M. Rogers Yayılımdaki 4 temel öğe Yenilik, iletişim kanalları, zaman ve toplumsal sistem.

Yeniliklerin Yayılması - 4 temel öğe Benimsenme Süreci:üstünlük,uyumluluk,karmaşıklık,denenebilirlik,gözlenebilirlik Kitle iletişim araçları Zaman(yayılım süreci,yenilikçilik, benimsenme oranı) Toplumsal Sistem(İsteğe bağlı,kolllektif ve otoritenin)

Yeniliklerin Yayılması-Eleştiriler Yenilikler genelde taklit ve birilerine benzeme çabası Savunulduğu gibi düz çizgisel değil. Farklı yayılım süreçleri Geri besleme mevcut değil Tüketici üzerinde yoğunlaşılmış.

Bilgi Açığı Yaklaşımı(Kötümser) Knowledge gap(Bilgi Açığı) Yaklaşıma göre bilgi toplum eşit dağıtılmamıştır Bilgide de sahiplik vardır. Yüksek statülü kesimlerde bilgi artışı daha fazladır Kitle iletişim araçları bu duruma yadımcı olmaktadır Yeni iletişim teknolojilerini kullanmada avantajsız kişiler Sayısal eşitsizlik;erişim, kullanım,okuryazarlık UNESCO,2000, “Herkes için enformasyon”

Enformasyon Toplumu(İyimser ve Kötümser) Bilgisayar ve internet ile birlikte enformasyon kavramı Savunucuları, 1)Endütri toplumu geride kaldı, enformasyon toplumu ile 2)önceki aksaklık, dengesizlik ve sorunlar kendiliğinden giderilelecek. Yeni Medya, sınırlar genişliyor

Enformasyon Toplumunun Özellikleri Enformasyon ekonomisinin gelişmesi Enformasyon teknolojilerinin yaygınlaşması Mesaj ve mesaj kanallarındaki artış Karşılıklı bağımlılık Enformasyon alanında çalışan iş gücünün artışı Bilimsel bilginin özel konumu

Enformasyon Toplumu İçindeki Yaklaşımlar Endüstri Sonrası Toplum(Daniel Bell) Küresel Kent(Teknetronik) (Zbigniew Brzezinski) Ağ Toplumu(Manuel Castells) Kompütopya (Yoneji Masuda) Eleştiriler, daha çok neo-liberal politikaların meşrulaştırılması ve çok uluslu şirketilerin çıkarları doğrultusunda değerlendirme gayreti, enformasyonun çok olması bilgili insanın çok olduğu anlamına mı geliyor?

Enformasyon Toplumuna Yaklaşımlar İleri Kapitalizm(Herbert Schiller) Tekno Kapitalizm(Douglas Kelner) Teknopoli(Neil Postman) Gözetim Toplumu(Zygmund Baumann) Tüketim Toplumu(Jean Baudrilliard)

Krishan Kumar ve Frank Webster Fütürolog ve Eskatolog Geleceği kestirme, dünyanın sonunu tahmin Enformasyon Toplumunun 5 kıstası Teknolojik Ekonomik Mesleki Uzamsal Kültürel

Yeni Medya Bilgisayarlaşma Telekomünükasyon Mobilizasyon Kitlesizleştirme Etkileşim Eşzamansızlık