ATASÖZLERİ
ATASÖZLERİNİN ÖZELLİKLERİ
1-) ATASÖZLERİ KİMİN TARAFINDAN SÖYLENDİĞİ BELLİ DEĞİLDİR.
2-) HALKIN ORTAK MALIDIR.
3-) ATASÖZLERİ KALIPLAŞMIŞ CÜMLELERDİR. KELİMELERİN YERLERİ DEĞİŞTİRİLEMEZ
SAKLA SAMANI GELİR ZAMANI DOĞRU SAMANI SAKLA GELİR ZAMANI YANLIŞ
bile olsa değiştirilemez. 4-) Sözcükler eş anlamları bile olsa değiştirilemez.
SAKLA SAMANI GELİR ZAMANI DOĞRU SAKLA SAMANI GELİR VAKTİ YANLIŞ
5-) ATASÖZLERİN GENELDE MECAZ ANLAM VARDİR.
İPE UN SERMEK
İPE UN SERMEK: Kendinden istenilen bir işi yapmamak için bir çok mazeretler öne sürmek,gerçekleşmesi mümkün olmayan şartlar söylemek.
Kendisinden iş beklenilen kimseden emeğinin karşılığı esirgenmemelidir; çalışan mutlaka doyurulmalıdır. A-) Aç ayı oynamaz. B-) Denize düşen yılana sarılır C-) Çivi çıkar ama yeri kalır. D-) Balık baştan kokar.
A-) Dolu bardak su almaz. Anlayışı az,akılsız olan kimselerle ne işe girilir,ne de yolculuk edilir. Buna kalkışan başına türlü dertler alır,çok zarar görür. A-) Dolu bardak su almaz. B-) Çobansız koyunu kurt kapar. C-) Deli ile çıkma yola, başına getirir bela. D-) Başa gelen çekilir.
A-) Besle kargayı, oysun gözünü. Acısı ve derdi taze olan bir kimsenin üzüntüsünü artıracak söz ve davranışlardan kaçınmak gereklidir. A-) Besle kargayı, oysun gözünü. B-) Açık yaraya tuz ekilmez. C-) Tabağına ne doğrarsan kaşığına o çıkar. D-) Denize düşen yılana sarılır.
A-) Can çıkmayınca huy çıkmaz Son derece tehlikeli bir durumla karşı karşıya gelen, çaresiz kalan, kurtuluş için her türlü yola başvurur. A-) Can çıkmayınca huy çıkmaz B-) Çabuk parlayan çabuk söner C-) Evdeki hesap çarşıya uymaz D-) Denize düşen yılana sarılır.
Elindekileri kaybetmemek, birine kaptırmamak istemiyorsanız gereken önlemleri alıp koruyunuz. A-) Yol sormakla bulunur B-) Çobansız koyunu kurt kapar. C-) Lokma çiğnemeden yutulmaz D-) Kuru laf karın doyurmaz
A-) Besle kargayı, oysun gözünü Kimi nankör, kötü niyetli kimseler vardır ki, sen onlara iyilik yaparsın, onlar sana kötülükle karşılık verirler. A-) Besle kargayı, oysun gözünü B-) Çocuktan al haberi C-) Otu çek köküne bak D-) Pilav yiyen, kaşığı belinde taşır
Her kişiye ancak yapabileceği bir işi vermek lâzımdır. A-) İyilik eden iyilik bulur B-) Öfke baldan tatlıdır C-) Can çıkmayınca huy çıkmaz D-) Dolu bardak su almaz.
A-) İtle yatan bitle kalkar. Kimisi, önemi büyük birkaç işi bir arada yapmaya kalkışır. Bu ise çok zor ve sakıncalıdır. Çünkü gücü ve dikkati dağıtır. A-) İtle yatan bitle kalkar. B-) İki karpuz bir koltuğa sığmaz. C-) Ölmüş eşek, kurttan korkmaz. D-) Parayı veren düdüğü çalar.
A-) Yalnız taş duvar olmaz. Birinden bir şey isteyen biraz utanır ama isteği yerine getirmeyen daha çok utanması gerekir. İhtiyacı olanın, bir şeyi başkasından istemesinde utanılacak bir yan yoktur. A-) Yalnız taş duvar olmaz. B-) Mal bulunur, can bulunmaz. C-) İsteyenin bir yüzü kara, vermeyenin iki yüzü. D-) Bela geliyorum demez.
A-) Çivi çıkar ama izi kalır. Birine yaptığımız kötülüğü ne denli gidermeye çalışırsak çalışalım, yeni de o kötülüğün bir izi ve hatırası kalır. A-) Çivi çıkar ama izi kalır. B-) Önce düşün, sonra söyle. C-) Mayasız yoğurt tutmaz. D-) Deliye her gün bayram.
A-) Açtırma kutuyu, söyletme kötüyü. Gerek bir aile, gerekse bir ülkede baştaki yöneticilerin niyetleri ve tutumları bozuksa o yerdeki her şey de bozuk ve düzensiz olur. A-) Açtırma kutuyu, söyletme kötüyü. B-) Bin bilsen de bir bilene danış. C-) Çocuk düşe kalka büyür. D-) Balık baştan kokar.
A-) Damlaya damlaya göl olur. Ne kadar istersek isteyelim kimi felâketleri, kötü durumları önleyemeyiz. Bu durumda yapılacak tek şey sabırlı olmak, sıkıntılara katlanmayı bilmektir. A-) Damlaya damlaya göl olur. B-) Başa gelen çekilir. C-) Göğe direk, denize kapak olmaz. D-) İş olacağına varır.
A-) Şimşek çakmadan gök gürlemez. Karşı koyamayacağı bir tehlikeden ve saldırıdan kaçan kişi kazançlı çıkar. Ayrıca yakınlarının üzülmesine yol açacak bir olaya da fırsat vermemiş olur. A-) Şimşek çakmadan gök gürlemez. B-) Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır. C-) Kaçanın anası ağlamazmış. D-) Zararın neresinden dönülse kârdır.
A-) Kendi düşen ağlamaz. Girdiği bir işte kendi zararına kendi sebep olan bir kimsenin yakınmaya hakkı yoktur. Çünkü bildiğini okumuş, istediği gibi davranmış, kimseyi dinlememiştir. O halde kötü sonuca da katlanmalıdır. A-) Kendi düşen ağlamaz. B-) Yalancının mumu yatsıya kadar yanar. C-) Sel gider kum kalır. D-) Baş kes, yaş kesme.
Bir işin yapılmasında geç kalan, zamanını kullanamayan kimse istediği şeyi elde edemez. A-) İp inceldiği yerden kopar. B-) Açın karnı doyar, gözü doymaz. C-) Can çıkmayınca huy çıkmaz. D-) Sona kalan dona kalır.
Bir olaydan gerekli dersi alan, zarar gören kimse, ona benzer bir işle karşılaştığında uyanık davranır; tedbirli olur. A-) Can boğazdan gelir. B-)Sütten ağzı yanan, yoğurdu üfleyerek yer. C-) Sağlık, varlıktan kıymetlidir. D-) Gelene git denilmez.
Gemisini kurtaran kaptan. A-) Gözü bir türlü doymayan, sürekli çıkarını düşünen, onun peşinde koşan ve bu uğurda her türlü işe kalkışan kimse, yakasını tehlikelerden kurtaramaz; başına türlü belâlar gelir. B-) Tehlikeli, güç bir duruma düşüp de ortalık iyice karışınca kimileri kendi başlarının çaresine bakarlar. Bunlar ne yapıp kurtulur ve iyi sonuca ulaşırlar.
Acele işe şeytan karışır. A-) Çalışan, didinen, ne istediğini bilen, bıkmadan usanmadan bunu dile getiren kişi geçim yolunu bulur; muhtaç duruma düşmez, aç kalmaz. B-) Düşünüp taşınmadan, çabuk davranılarak yapılan işten iyi sonuç beklenmemelidir; o iş ya yanlış ya da bozuk olur.
İki at bir kazığa bağlanmaz. A-) Kendi başına buyruk, kimseden izin almaksızın dilediği gibi davranan iki kişi, aynı iş üzerinde görevlendirilip çalıştırılamaz. Her an aralarında anlaşmazlığın çıkması, bunun da kavgaya dönüşmesi kaçınılmazdır. B-) Kazanç ne kadar çok olursa olsun, tutumlu davranılmazsa para biriktirilemez. Tasarruf, savurganlık yapmamak,
Kaçan balık büyük olur. A-) İçin için gelişen olaylar veya duygular bir yerde patlak verir, önüne geçilemez, kolay kolay yatıştırılamaz. B-) Çok önemsiz, çok küçük de olsa, her nedense elden kaçırılan fırsat ah vah edilerek gözde büyütülür.
Aç tokun yüzüne bakmakla doymaz. A-) İnsan ihtiyaç duyduğu, sürekli yokluğunu çektiği şeyleri varlıklı kimselerde görmekle onlara sahip olmuş sayılmaz. Tatmin olabilmek için onları gerçekten elde etmelidir. B-) Zulmeden, hak yiyen, kötülük yapan ve bu sebeple birilerinin bedduasını alanın sonu iyi değildir, yaptıklarının cezasını mutlaka görür.
Yılanın başı küçükken ezilmeli. A-) Bir işte bilgisi olan, onun nasıl yapılacağını bilen, işinin ehli kimse, çoğunlukla başkalarının yardımına ihtiyaç duymaz; işini kendisi görmeye çalışır. B-) Daha küçükken tehlikeli olacağı, zarar vereceği anlaşılan bir şeyin, düşmanın veya bir durumun önüne hemen geçilmeli; büyümesine izin verilmeden ortadan kaldırılmalıdır.