EĞİTİMDE PEDAGOJİK VE ANDRAGOJİK YAKLAŞIM * YETİŞKİN EĞİTİMİ

Yetişkin Kimdir?.... Biyolojik olarak yetişkin; üreyebilme yetisine ve becerisine ulaşmış bireylerdir. Bu dönem ergenliğin ilk safhasına karşılık gelir. Yasal olarak yetişkin; imza atabilen, başkasının iznine veya himayesine ihtiyaç duymadan yasal yükümlülüklerini yerine getirebilen, ülkemizde yasal yetişkinlik yaşı olan 18 yaşını bitirmiş kişilerdir.

Sosyolojik açıdan yetişkin; toplumda yetişkinlerin rollerini üstlenmiş ve tam zamanlı çalışma, oy kullanma gibi sosyal sorumluluklarını yerine getirebilen bireylerdir. Ülkemizde sosyolojik açıdan yetişkinlik, genelde yasal yetişkinlikten önce gerçekleşir. Psikolojik olarak yetişkin ise, öz-beni gelişmiş, kendi yaşantısını kontrol edebilen ve yönlendiren, öz-güven ve öz-saygı olgularını hayatının her kademesinde kullanan ve geliştiren bireylerdir.

Yetişkin Kimdir? Tablo 1. Yetişkin Yaşamındaki Dönemler Yetişkin ödevleri Dönemler (yaş olarak) Yuvayı terk etmek 18-22 Yetişkinler dünyasına giriş 23-28 İstikrar (kararlılık) arayışı 29-34 Kendini gerçekleştirmek 35-42 Yerleşmek, kendini yönetmek 43-55 Ağırlaşma (yavaşlama) 56-64 Üretimsel aktivitelerden el çekiş 65 yaş ve üstü

Yetişkinlerin zorunlu olarak olgun olmaları gerekmez; Fakat onların olgun ve yetişkin oldukları düşünülmektedir.

Yetişkin Öğrenmesi Yetişkinler Nasıl Öğrenir???? 1- Yetişkinler eğitimin kendi konularıyla bağlantılı olmasını isterler. 2-Yetişkinler eğitime etkin olarak katılmak isterler. 3- Yetişkinler eğitimde tek düzelikten hoşlanmazlar, değişiklik isterler. 4-Yetişkinler olumlu geribildirim verilmesini isterler 5- Yetişkinlerin kişisel kaygıları vardır ve güvenli bir ortama gereksinim duyarlar.

Yetişkinler Nasıl Öğrenir???? 6-Yetişkinler herkesten farklı bilgi, görgü ve deneyime sahip özgün birer birey olarak görülmek isterler. 7-Yetişkinlerin özgüvenlerini korumaları gerekir. 8-Yetişkinlerin kendileri ve eğitimcileri için beklenti düzeyleri yüksektir. 9-Yetişkinlerin bireysel gereksinimleri göz önüne alınmalıdır.

Yetişkinler Öğrenme Sürecinde Ne İsterler ??? Kişisel kaygıları vardır ve güvenli bir ortama gereksinim duyarlar. Özgün birer birey olarak görülmek isterler. Özgüvenlerinin korunmasını isterler. Beklenti düzeyleri yüksektir. Bireysel gereksinimleri göz önüne alınmalıdır.

Yetişkin Eğitimde Eğitimcinin Rolü Başlangıç (açıklama- yaşam ilgisi) Hedef belirleme Katılımın sağlanması Eğitim aktiviteleri Geribildirim Güvenli ortam Deneyimler Dürüstlük Ders araları Ortam özellikleri

Yetişkin Eğiticisinde Bulunması Gereken Özellikler Kişisel özellikler: 1- Sağlıklı, dengeli kişilik, 2- Genel kültür, 3- Sürekli öğrenme alışkanlığı, 4- Açık fikirlilik ve kendine güven, 5- Mesleki ve toplumsal ideallere bağlılık, 6- Liderlik.

Eğiticilik Özellikleri 7- Yetişkin psikolojisi hakkında bilgi, 8- Yetişkin eğitimi ilkelerini bilmek ve uygulamada deneyim sahibi olmak, 9- Eğitim sürecini yönetme becerisine sahip olmak, 10- Üstlendiği eğiticilik işlevlerinin toplumsal ve bireysel düzeyde bir yarar sağlayıp sağlamadığını fark ederek gerekli değişiklikleri planlamak için girişim yeteneğine sahip olmak.

Pedagoji ve Andragoji Kavramları Yetişkinlerin farklı öğrenme özelliklerinin olduğu ile ilgili yaklaşımlar 1940’lı yılların sonuna rastlamaktadır. Günümüze kadar devam eden pedagojik eğitim modelinin yanı sıra,yeni bir kavram olarak andragojik eğitim gündeme gelmiştir. Pedagoji ve andragoji iki farklı eğitim modelidir.

Pedagoji, Yunanca bir kelimedir ve “paid”=çocuk ve “agogus”=yol gösterme sözcüklerinden oluşmuştur. Çocuklara öğretme,yol gösterme bilim ve sanatı olarak tanımlanmıştır.Geleneksel eğitim modeline temel oluşturan bu eğitici merkezli yaklaşımda neyin, nasıl, ne zaman öğrenileceğine öğretmen karar vermekte ve uygulamaktadır.

Androgoji (ve ya adragoloji) ise; yine Yunanca; andr (yetişkin) ve agogos (rehberlik) köklerinden türetilmiştir ve "yetişkinlerin öğrenmesine yol göstermenin ya da yardımın bilim ve sanatı" anlamına gelmektedir.

1960 sonrasında geleneksel eğitime alternatif olarak ortaya çıkan bir yaklaşımdır. Başka bir deyişle; Andragoji, bireylerin doğrudan kendi deneyimlerinden yararlanarak öğrenmesidir. Günümüzde Avrupalı andragologlar sosyal olgu çalışmaları, danışmanlık, sosyalleştirme, sosyal grup çalışmaları, yetişkin eğitimi, personel yönetimi ve toplum kalkınması gibi alanlarda androgojik eğitim yöntemlerini kullanmaktadırlar.

Andragoji, içerik veya konu merkezli olmayıp daha çok problem çözümüne veya ödevlerin yerine getirilmesine yöneliktir. Andragoji aşağıdaki ilkelere dayanır; Yetişkin, kendi yaşamında daha önceden kazandığı deneyimlere sahipse yaşamına bağlı unsurları daha iyi öğrenir. Yetişkin, bilinçli öğrenen kişi olarak kabul edilir. Yetişkin konuya odaklanmada düşüş yaşamaz, uyarıcılara karşı verdiği tepkilerin süresi yaşıyla doğru orantılı artış gösterir.

Kendisine güvenildiği ve katılımı tercih edildiği an yetişkin öğretimi giderek kolaylaşır. Yetişkinde başarısızlıktan korku yoktur. Yetişkin, eğitim içerisinde geçen ve geride kalan zaman veya yılları kayıp olarak görmez. Yetişkin salt öğrenmek yerine şu anki problemin çözümünü öğrenir.

Pedogojik yaklaşım Androgojik yaklaşım Dominant öğretmen, bağımlı öğrenci yönetilen bir ilişki  Eğiticinin deneyimleri önemli Tek yönlü iletişim  Programa öğretmen karar verir.  Öğrenme konu merkezli  Öğretme ve öğrenmede karşılıklı ve yardım edici ilişki  Herkesin deneyimleri değerlidir. Çok yönlü iletişim  Eğitici öğrenmeyi kolaylaştırır-rehberlik eder.  Öğrenme sorun merkezli

İnteraktif Eğitim Yaklaşımı Yöntem ve tekniklerin, katılımcı ve karşılıklı etkileşimi sağlayıcı (interaktif) bir şekilde kullanılmasıdır. İlginin sürekli ayakta tutulması etkili öğrenme açısından son derece önemlidir.

İnteraktif Eğitim Yaklaşımı Öğrenci merkezlidir. Öğrencinin aktif katılır Eğitici konuyu kolaylaştırır ve destekler Katılımcı ve eğitici arasında karşılıklı etkileşim vardır. Kalıcı öğrenme gerçekleşir.

İnteraktif Eğitim Yaklaşımı Aktif katılım; Öğrenciler öğrenme sürecinde aktif bir katılımcı olarak yer almışlarsa öğrenmeye güdülenirler. Öğrenmenin Gerçekleşmesindeki Aşamalar: İhtiyaç  İlgi  Davranış  Öğrenme

İnteraktif Eğitim İlkeleri Aktif öğrenme Ortak amaç İlgi Sık tekrarlı öğrenme Çok duyu organına dayalı öğrenme.

İnteraktif Eğitim İlkeleri Kendini değerlendirme Sorun merkezli öğrenme Yaşantı merkezli öğrenme Serbest iletişim Serbest davranma.

İnteraktif Eğitim İlkeleri Tekrar ve pekiştirme Karmaşık olmama Sıkılmama Korku duymama Geri bildirim

Geri Bildirim Geri bildirim hem eğitici hem eğitilen için iki yönlü yarar sağlar Eğiticiler İlettiği bilginin doğru olarak ulaşıp ulaşmadığını, Şüphe ya da soruları olup olmadığını, Dersin sıkıcı geçip geçmediğini anlarlar. Öğrenciler de; Nasıl bir ilerleme gösterdiklerini anlamak için geri dönüş alma gereksinimini duyarlar.

Geri Bildirim Gösterdim Gördü anlamına gelmez. Söyledim Duydu anlamına gelmez. Duydu Doğru anladı anlamına gelmez. Anladı Hak verdi anlamına gelmez. Hak verdi İnandı anlamına gelmez. İnandı Uyguladı anlamına gelmez. Uyguladı Sürdürecek anlamına gelmez.

İYİ DERSLER Öğr.Gör.Işık Atasoy