Organik Üretim Sistemleri Arıcılık Su Ürünleri Öğr. Gör. Tuğba KAMAN

Organik Arı Yetiştiriciliği

Organik Arı yetiştiriciliği nedir? Organik arı yetiştiriciliği; doğada bulunan nektar, polen, su ve propolisin arılar tarafından toplanarak çeşitli arı ürünlerine dönüştürülmeleri işleminde, üretimden tüketime kadar tüm aşamalarında suni besleme ve kimyasal ilaçlama yapmadan, organik tarım alanlarında veya doğal yapısı bozulmamış florada her aşaması bir kontrol veya sertifikasyon kuruluşunca denetlenen ve sertifikalandırılan arıcılık faaliyetlerine denir.

Organik arıcılıkta; arıcılıkta kullanılan kovanların özellikleri, arılığın bulunduğu çevre koşulları ve kalitesi, arıcılıkta üretilen arı ürünlerinin özenle üretilmesi, depolanması, işlenmesi ve pazarlanması, üretimin esaslarını oluşturmaktadır.

Organik arıcılıkta dikkate alınacak özellikler: 1- Kovan ve diğer arıcılık malzemelerinin özellikleri, 2- Geçiş dönemi, 3- Arıların orijini, 4- Arı kolonilerinin bulunduğu bölge, 5- Arıların Besleme, 6- Organik ana arı, arı sütü, polen, propolis ve bal üretimi, 7- Hastalıklara karşı alınması gereken önlemler ve mücadeleler.

1. Kovan ve Diğer Arıcılık Malzemelerinin Özellikleri Kovanlar çevreye ve arıcılık ürünlerine risk getirmeyen doğal malzemelerden yapılmalıdır. Kovanlar kimyasal boya yerine propolis, balmumu, bitki yağları gibi doğal ürünlerle boyanmalıdır. Kovanlarda yeni çerçeveler için organik üretimden gelen balmumu kullanılmalıdır. Kovanların dezenfeksiyonu için doğrudan ateş veya buhar gibi fiziksel uygulamalar yapılır.

Organik tarım metoduyla üretilen arı ürünleri ambalajlanırken organik ürün niteliğinin bozulmamasına dikkat edilmeli ve ürünün organik niteliğini koruyacak bütün hijyenik tedbirler alınır. * Ambalajlar; cam, tahtadan üretilmiş malzemeler, özel üretilmiş uygun organik kaplama maddelerinden yapılmalıdır. Organik arı ürünleri geleneksel ürünlerden ayrı olarak depolanır.

* Organik ürünlerin depolanması sırasında herhangi bir kimyasal ilaç kullanılmamalıdır. Organik arı ürünleri, karayolları kenarında bekletilememeli ve satılamamalıdır. Arıcılık ürünlerinin üretimi, hasadı, işlenmesi ve depolanması esnasında kolonilere uygulanan koruyucu önlemler ve tedaviler kayıt edilmelidir.

2. Geçiş Dönemi Organik arı yetiştiriciliğine karar verilip bu üretim için hazırlıkların yapılmaya başlanmasından organik ürünün üretilip belgelendirilmesine kadar geçen döneme geçiş süreci denilmektedir. Geleneksel-Konvansiyonel arıcılıktan organik arıcılığa geçiş süresi 1 yıldır. Geçiş süresinde üretilen ürünler organik ürün sayılmaz

3. Arıların Orijini Organik arı yetiştiriciliğinde arı ırkının seçiminde, arıların yerel koşullara adapte olabilme kapasitesi, dayanıklılıkları ve hastalıklara karşı dirençleri göz önüne alınmalıdır. Arı kolonileri oluştururken Apis mellifera türünün ırkları ve yerel ekotipleri tercih edilmelidir. Kolonilerin oğul vermemesi için ana arıların kanatlarının kesilmesi yasaktır. Ama ana arıların yenilenmesi esnasında eski ana arının öldürülmesine izin verilmektedir.

4.Arı Kolonilerinin Bulunduğu Bölge Organik arı yetiştiriciliği yapılacak alan, asgari uçuş yarıçapı 3 km olmak koşuluyla 1 yıl önceden kontrol altına alınır. Karantina tedbirleri uygulanan ve uçakla ilaçlama yapılan alanlarda organik arıcılık yapılamaz.

Kovanların yerleştirildiği yerde arılar için yeterli miktarda doğal nektar, balözü, polen kaynağı ve temiz su kaynağı (suya erişim imkanı) bulunmalıdır. Bir üretici tarafından aynı üretim bölgesinde hem organik hemde konvansiyonel arıcılık bir arada yapılamaz. Kovanlar bulundukları yerden başka yere yetkilendirilmiş kuruluş bilgisi dahilinde taşınabilir.

5. Arı Kolonilerinin Beslenmesi Arı kolonilerinin beslenmesinde organik bal kullanılır. Üretim sezonu sonunda kışı geçirilebilmesi için kovanlarda yeterli miktarda bal ve polen bırakılmalıdır. Ancak kovanlar zor iklim koşullarından dolayı tehlike altına girmesi durumunda suni olarak beslenmesine izin verilir. Suni beslemede organik üretimden gelen organik bal, organik şeker şurubu veya organik şeker kullanılmalıdır.

7. Organik Ana Arı Ana arının kanatlarını kesmek yasaktır. Ana arıların değiştirilmesi esnasında eski ana arının öldürülmesine izin verilir. Ana arısı öldürülen kovanda koloninin kendiliğinden yetiştirmesi beklenir.

Arı Sütü Arı sütü üretiminde ana arılarla aynı yöntem uygulanır. Sadece larva transferi sonrası 36-48 saatleri içinde aşılama yapılan gözler toplanır ve göz içindeki arı sütleri tahta kaşıkla alınarak direk renkli şişeler veya poşetler içinde sıcaklıktan ve güneş ışınından koruyarak soğuk ortamda depolanır. Arı sütü üretiminde kesinlikle metal malzeme kullanılmamalıdır.

Polen Organik polen üretiminde kullanılacak ekipman içinde metal olmayan tahtadan veya lastikten yapılan tuzaklar kullanılmalıdır. Polen üretiminde dikkat edilecek nokta, koloni kuluçka faaliyetlerini olumsuz etkileyecek ve yoğun stres oluşturmayacak miktarda üretimdir. Bunun için günün erken saatlerinde ve daha geniş yüzeyli tuzaklar kullanılarak polen üretimi yapılmalıdır. Polenler doğal yolla ve gölgede kurutulmalı besin değerini kaybetmeyecek şekilde depolanmalıdır.

Propolis Propolis, doğada bulunan çeşitli bitki ve ağaçların tomurcuk yaprak vb. kısımlarından arılar tarafından toplanan bir çeşit reçinedir. Arılar propolisi kovan içi antiseptik özelliği sağlamak için toplar.

7. Hastalıklara Karşı Alınması Gereken Önlem 1- Dayanıklı uygun ırklar seçilmeli, 2- Ana arıların düzenli olarak yenilenmeli 3- Kovanlar arı sağlığı için sistematik olarak kontrol edilmeli, 4- Kovanlardaki erkek arı gözleri kontrolü edilmeli, 5-Arılıklarda kullanılan malzeme ve teçhizatlar düzenli aralıklarla organik yöntemlerle dezenfekte edilmeli, 6- Kirlenmiş maddeler veya kaynaklar zararsız bir şekilde imha edilmeli, 7- Balmumunun düzenli olarak yenilenmesi, 8- Kovanlarda yeterli miktarda polen ve bal bırakılmalı, 9- Arıları rutubetten, stresten ve ani ısı değişimlerinden korumalıdır

Su Ürünleri

Organik Su ürünleri üretimi nedir ? Yetiştiriciliğin gerçekleşeceği suyun içinde hiçbir şekilde ağır metal ve kimyasal kalıntı olmayacak şekilde analizi yapılarak tescillenen ve önemli bir kirlilik kaynağı olan yerleşim yerinde, akarsu kaynağı üzerinde olmayan işletmede, kullanılacak suyun alındığı kaynağın ekolojik dengeyi bozmayacak kaydıyla tamamıyla organik su ürünleri yönetmenliğine uygun olarak yapılan yetiştiriciliğe organik su ürünleri üretimi denir .

Organik su ürünleri üretiminin genel kuralları a) Yetiştiriciliğin gerçekleştirileceği suyun özellikleri, müteşebbis veya yetkilendirilmiş kuruluş ( TÜRKGAP ) tarafından analiz ettirilerek uygunluğu yetkilendirilmiş kuruluşca onaylanır. Kirlenme varsa, sorun giderilmeden su ürünleri üretimi yapılamaz. b) Yetiştiricilik birimi, önemli bir kirlilik kaynağı olan yerleşim yerinde veya akarsu yatağında olmamalıdır. İşletmede kullanılacak suyun, alındığı kaynağındaki ekolojik denge bozulmamalıdır.

c) Bakanlıktan aldığı izinle yetkilendirilmiş kuruluş ile sözleşme yapan müteşebbis geçiş sürecine alınır. Su ürünleri üretiminde geçiş süreci organizmanın türüne, dikkate alınan hayat döngüsüne veya üreme süresine, yetiştiricilik tekniği, su özellikleri ve tesisin yapıldığı yerin geçmişte kullanımına göre yetkilendirilmiş kuruluş tarafından kararlaştırılır. Geçiş süreci konvansiyonel üretimden gelen materyaller için yaşam süresinin en az 2/3'ü kadardır.

d) Su ürünleri üretimi, çevre korumaya uygun olmalı, atıklar çevreye zarar vermemeli, biyolojik çeşitlilik teşvik edilmeli, tür ve alt türlerin seçiminde kapasiteler ve yerel koşullara uyum göz önüne alınmalı, su yapısının korunması için bütün tedbirler alınmalıdır. Üretim alanlarını yırtıcı kuşlar ve diğer hayvan türlerinden korurken yağmacı hayvanlara fiziksel olarak zarar vermeyen tedbirler alınmalıdır. Üretimde kullanılan ekipmanlar, boyalar organik üretim prensiplerine uygun seçilmelidir. Canlıya zarar vermemek koşuluyla markalama yapılabilir.

e) Yetiştiricilik tesislerinde, üretim faaliyetlerinin tümü yetkilendirilmiş kuruluşun kontrolünde gerçekleştirilir. f) Su canlıları organik tarım kurallarına uygun olarak üretilmeli, beslemede organik olarak üretilmiş yem ve yem katkı maddeleri kullanılmalıdır. Yemler, gelişimin çeşitli evrelerindeki canlıların beslenme gereksinimlerini karşılarken doğal lezzeti bozmamalıdır.

Hayvansal orjinli kan unu, kemik unu gibi sentetik kimyasal muamele görmüş yemler kullanılamaz. Üreticinin yem maddelerinin tamamını organik tarımdan sağlayamaması halinde, konvansiyonel yemin oranı % 20'yi geçmemek üzere ve belirli sürede yetkilendirilmiş kuruluş kontrolünde kullanımına izin verilir. Balık etine renk verici sentetik maddeler ile doğal olmayan yöntemler kullanılamaz.

g) Su ürünlerinin beslenme gereksinimlerini temin etmek için, bazı besin ilaveleri kullanılması gerektiğinde, vitamin ve mineraller yetkilendirilmiş kuruluşca verilecek izne göre kullanılabilir. Yaş yemlerin kullanılmasına izin verilmez. h) Yem ve diğer besin maddeleri genetik yapısı değiştirilerek elde edilmiş yada kısmi olarak bunlardan türetilmiş ürünleri, katkıları ve tamamlayıcı maddeleri içeremez. ı) Balık yemlerinin bulunduğu alan organik tarım kurallarına uygun olmalıdır.

j) Üretimi ve büyümeyi teşvik edici sentetik maddelerin kullanımı yasaktır. k) Doğal olarak hastalığa dayanıklı tür ve alt türlerin seçimine dikkat edilmelidir. Nesli tehlike altında olan türler tercih edilebilir. l) Stok yoğunluğu yetiştiriciliği yapılacak türlere göre yetkilendirilmiş kuruluşlarca belirlenir.

m) Yetiştirme şartları balıkların türler itibariyle doğal davranışlarına imkan vermelidir. Nakliye aşamasında, olumsuz iklim şartlarında ve kuluçkahaneler haricinde sıvı oksijen kullanımı yasaktır. n) Organik su ürünleri yetiştiriciliğinde, hayvanların genetik yapısı değiştirilemez. Genetik yapısı değiştirilmiş organizmalar ve bunlardan üretilmiş ürünler girdi olarak kullanılamaz.

o) Organik olarak üretilen balıkların yakalanması, boylanması ve kesimi esnasında aşırı stres oluşturmayacak yöntemler uygulanır. p) Yetiştiricilik ünitesinde mevcut anaçların en az % 20' si her yıl yenilenir. r) Uygun durumlarda polikültür tercih edilecektir. Kültürü yapılan her bir türün doğal ihtiyaçları karşılanır. s) Ürün satımından önceki 3 ay kadar süre içinde ilaç verilmiş ise, her türlü balık eti ve yumurtası ile su canlısı veya bunlardan elde edilen ürünler organik ürün olarak satılamaz.

Organik mantar üretimi Organik mantar üretiminde; kompost yapımında aşağıdaki bileşenleri içeren karışımlar kullanılır. a) Organik tarım metoduyla üretim yapılan işletmeden gelen çiftlik gübresi ve hayvan dışkısı, söz konusu gübrelerin bulunamadığı durumlarda ise, kompostlamadan önceki kaplama materyali ve su hariç toplam içeriğin % 25’ ini geçmeyecek oranda bu kısımdaki gerekleri karşılayan çiftlik gübresi ve hayvan dışkısı,

b) Organik üretim metoduna göre üretim yapılan arazilerden elde edilen saman benzeri tarımsal kaynaklı ürünler, c) Kimyasal olarak muamele görmemiş torf, ç) Kesildikten sonra kimyasal muamele görmemiş odun, d) Doğal yapısındaki toprak ve sulama suyu özelliğindeki su, e) Organik bitkisel üretimde yönetmeliğe göre izin verilen mineral maddeler.

Organik Tabii Bitkiler Tıbbi aromatik bitkilerin ilaç, kozmetik, kimya ve zirai mücadele sektörlerindeki kullanımları aratarak devam etmektedir. Organik bitkisel üretim mevzuatına göre üretim yapılmaktadır.

Piyasadaki en yaygın organik kozmetik ürünler el, ayak ve yüz bakımıyla ilgili. Vildan Mert, Rare Blossom ürünlerinin cilt sağlığına zararlı paraben, silikon, yapay boya, sentetik koku gibi maddeleri içermediğini vurguluyor. Mert, “Tamamen organik yağlar, bitki özleri, balmumu gibi doğal maddelerden oluşan ürünlerimizi, Avrupa’nın en önemli ekolojik sertifikasyon kuruluşlarından ECOCERT’in onayıyla üretiyoruz” diyor.

MARTIN BAUER, SÖZLEŞMELİ ÜRETTİRİYOR 2004 yılında Türkiye pazarına giren ve 2006’da İzmir Torbalı’da bir üretim tesisi kuran Alman bitki çayları üreticisi Martin Bauer, ülkemizden yılda 2 bin ton civarında ihracat yapıyor. Şirketin ihraç ettiği ürünler arasında adaçayı, ıhlamur, ısırgan otu, melisa, anason, rezene gibi bitkiler başı çekiyor. Martin Bauer Türkiye Genel Müdürü Akın Palazoğlu; Adana, Şanlıurfa ve Trakya bölgelerindeki toplam 400 hektarlık alanda sözleşmeli tarım yaptırdıklarını söylüyor.