DERİ VE MUKOZA YOLUYLA BULAŞAN HASTALIKLAR

ERİZİPEL

ETKEN A grubu beta hemolitik Streptokoklar

Yüzeyel lenfatiklerin tutulumuyla giden bir ten infeksiyonudur

BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ Deri bütünlüğü bozulmuş alandan etkenin girmesi ile ve Portörler aracılığı ile Kuluçka süresi 2-5 gün arasında

BELİRTİLERİ Etkenin girdiği yerde ağrı hisseder ve deri üzerinde mor, kırmızı bir renklenme görülür Hassasiyet,kaşınma Ateş yükselir Uzun süren baş ağrıları Halsizlik,bulantı,boğaz ağrısı Yayılma yüzde ise burun bariyerini geçer Yüzün diğer tarafına yayılır

BELİRTİLERİ Larinks erizipeli olursa hızla devam eden ödemden dolayı stenoz ve asfiksi ile ölüme neden olabilir (Asfiksi, oksijen yetersizliğinden ileri gelen boğulmadır)

TANI Lezyonun görünümü Lezyondan alınan kültürde etken izole edilir

EPİDEMİYOLOJİ Tüm dünyada görülür Hijyen kurallarına uymayan kişilerde Sosyo ekonomik düzeyi düşük ülkelerde görülme sıklığı fazladır

KOMPLİKASYONLARI Apse Sepsis Otitis media sinüzit Farenjit Menengit

KORUNMA Hasta ile teması olan kişiler bilgilendirilmeli Hijyen konusunda eğitimler Portörler tedavi edilmeli

BAKIM Yatak istirahati Pansuman yapılır ve yaranın temiz tutulması sağlanır Ateşe karşı önlemler Sıvı alımı Bol vitamin alımı desteklenmelidir

HERPES GRUBU

Herpes virüs ailesi son derece geniş bir ailedir Herpes virüs ailesi son derece geniş bir ailedir. İnsanları infekte ettiği bilinen 7 tip herpes virüs vardır Herpes simplex virüs tip 1 ve 2 Varicella zoster virüs Cytomegalovirüs Ebstein Barr virüs Human herpes virüs 6 ve 7

Tüm herpes virüslerin karekteristiği primer infeksiyonu takiben konakçıda latent olarak kalması ve herhangi bir dönemde tekrar aktive olmasıdır Tüm herpes virüsler morfolojik olarak birbirine benzer. Herpes virüsler geniş, çift sarmallı bir DNA içerirler 100-200 nm. çapındadırlar ve ikozahedral yapıda bir nükleokapsid ve çift tabakalı lipid bir zarf içerirler Kapsid ve zarf arasında tegument olarak adlandırılan amorf bir protein tabakası vardır.

HERPES ZOSTER ZONA

ETKEN Varicella zoster

BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ Direkt temas İndirekt olarak etkenle temas etmiş eşyalar ile(aynı havluyu kullanma) Su çiçeğinden daha az bulaştırıcı Nedeni damlacık enf. şeklinde bulaşma ihtimali az Kuluçka dönemi 7-14 gün

BELİRTİLERİ Öncelikle döküntünün oluşacağı yerde parestezi olur Duyu sinirleri boyunca göğüs ve yüz derisinde Ağrılı veziküller oluşur Döküntü makülopapüler tarzda başlar Bunu vezikül,püstül ve kabuklanma izler Vezikülün ortaya çıkışının 5.gününde kabuklanma ve kuruma görülür

BELİRTİLERİ Sinir köklerinin arka ganglionlarına yerleşir Duyu sinirlerini tuttuğu için ağrılıdır

SU ÇİÇEĞİ İLE ZONANIN İLİŞKİSİ Aynı virüs Hastalık geçirildikten sonra trigeminal ganglionlarda uyku hali Su çiçeği geçiren kişilerin % 10-20 sinde daha sonra,ZONA olarak ortaya çıkar Zonanın belirtileri;Belirli bir bölgede ağrılı ve kaşıntılı döküntüler ve o bölgede duyu kaybı şeklindedir

EPİDEMİYOLOJİ Genellikle ileri yaşlarda görülür Her mevsimde görülür İmmun sistemi baskılanmış hastalar immunoterapi alan hastalar zonaya zemin hazırlar

KOMPLİKASYONLARI Facial sinirler tutulursa facial paralizi ve facial lenfadenopati görülür Sepsis Körlük Kulakta ağrı ve dış kulak yolunda veziküller İdrar ve gaita retansiyonu Visseral pulmoner,hepatik tutulum

KORUNMA Aşısı yok Bulaşma yollarına yönelik eğitim verilmeli Önlemler alınması konusunda eğitim verilmeli

BAKIM Yatak istirahati ve analjezikler Beslenme özellikle B vitaminden yana zengin olmalıdır Pamuklu giysiler önerilmeli Kaşıntı için kalaminli ve bikarbonatlı solüsyonlar önerilir

HERPES SİMPLEX TİP 1

ETKEN Herpes simplex Tip 1

BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ Direkt temas Öpüşme, aynı havluyu kullanma ile bulaşır Kuluçka dönemi 2-10 gün olmakla birlikte çoğunlukla 4 gündür

BELİRTİLERİ Ateş lenfadenopati Farenjit Farengeal ödem ve eritemle karekterizedir Ardından oral ve faringeal mukozada veziküler veya ülseratif lezyonlar gelişir Lezyonlar, tüm ağız içini, dudakları ve ağız çevresini tutabilir

BELİRTİLERİ Alt dudak köşesinde deri ve mukozanın birleşim yerinde oluşur Uçuğun çıkacağı yerde ağrı, yanma, kaşıntı gibi 6 saatten kısa süren prodrom belirtileri olur Ardından vezikül, ülser ve krut oluşur Ağrının şiddeti 2. gün en fazladır Uçuk, 7-10 günde iz bırakmadan iyileşir

BELİRTİLERİ Ganglionda virüs aktive olduğunda lezyonlar, hep aynı yerde, yakınında veya trigeminal sinirin dağılım alanında tekrarlar Her virüs aktivasyonu lezyonla sonuçlanmaz

EPİDEMİYOLOJİ Her mevsimde görülür Enfeksiyon kaynağı herpesli insanlardır Enfeksiyonun latent kaldığı dönemden nüks enfeksiyona dönüşmesine neden olan faktörler; ateşli hastalıklar Yorgunluk Güneşte kalma Travma stres

KOMPLİKASYONLARI İmmünsüprese hastalarda orolabial HSV infeksiyonu mukoza ve derinin alt tabakalarına ilerleyerek daha ciddi ve uzun seyreder Ensefalit organ veya sistemik tutulum gibi fatal seyirli klinik formlara kadar çok çeşitli tablolara neden olur

KORUNMA Aşısı yok

BAKIM Lezyonların aktif döneminde doğrudan temas kesinlikle Önlenir Lezyon döneminde öpüşme ve temas yasaklanır Lezyonun üzerine buz uygulanır Vezikül döneminde lezyonların üzerine serum fizyolojikle yaş pansuman yapılır Sıcak su ağrıyı artırır,banyo ılık olmalıdır

BAKIM Vezikül döneminden sonra lezyonun enfeksiyon kapmaması için bölge temiz tutulur antibiyotikli pomatlar kullanılır Güneşten kaçınılır Oral herpeste serum fizyolojik veya karbonatlı su ile ağız bakımı yapılır İmmun sistem baskılandığı için hasta takip edilmelidir

HERPES SİMPLEX TİP 2

ETKEN Herpes simplex Tip 2

BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ Direkt temas Öpüşme, cinsel ilişki, aynı havluyu kullanma ile bulaşır Kuluçka dönemi 2-10 olmakla birlikte çoğunlukla 4 gündür

BELİRTİLERİ virüs, sakral ganglionlarda latent kalarak, rekürrenslere yol açar Primer genital herpes, cinsel temastan ortalama 2-7 gün sonra başlar Kırıklık, ateş yaygın ağrılar Genital organlarda kaşıntı ve irritasyon gibi prodrom bulgularının ardından Genital bölgede veziküllerle kendini belli eder

BELİRTİLERİ Veziküller kısa sürede rüptüre olarak, ağrılı yüzeyel ülserler ortaya çıkar Bir hafta içinde inguinal lenfadenopati belirir Lezyonlar, üretra ve vulvada ise dizüri ve buna bağlı sekonder idrar retansiyonu, serviks tutulmuşsa vaginal akıntı görülebilir Nevralji ve idrar retansiyonuna neden olabilen sakral radikülomyelit gelişebilir

BELİRTİLERİ Erkekte lezyonlar genellikle glans ve prepisyumdadır, üretral akıntı görülebilir Primer infeksiyonun iyileşmesi birkaç haftayı bulur Daha önce HSV-1 infeksiyonu geçiren seropozitif bireylerde daha hafif seyirlidir

BELİRTİLERİ Kadında lezyonlar bölgesel lenfadenopati ile birlikte Vulva,serviks,labia ve vagende eritem,hiperplazi,derin ülserasyon,yoğun veziküler lezyonlar vardır

EPİDEMİYOLOJİ Cinsel aktif dönemde görülür Homoseksüellerde anal bölge lezyonları

KOMPLİKASYONLARI stres, UV, travma, menstruasyon gibi etkenler hazırlayıcı rol oynar Kısırlık Sekonder bakteriyel enfeksiyonlara neden olur Genital herpesli gebeler sezeryan olmalıdır Serviks kanserine yol açabileceği bildirilmektedir

KORUNMA Aşısı yok Yeni doğanın infeksiyöz kişilerle teması önlenmelidir Genital herpesi olanlar cinsel temastan kaçınmalı

BAKIM Herpes genitalisi olanlara cinsel temasdan kaçınmaları anlatılmalı Vakalar, en çok aktif lezyonların bulunduğu dönemde, prodromda ve daha az tekrarlar arasındaki asemptomatik dönemde infeksiyözdürler Bu dönemde dikkatli davranılmalı Herpesli anne bebek bakımı yaparken maske takmalıdır

Herpesle İnfekte Olan Diğer Organlar Oro-fasial HSV infeksiyonları Oküler HSV infeksiyonları Eksema herpetikum (Kaposi’nin variselliform döküntüsü Herpetik dolama Herpes gladyatorum Neonatal herpes