BOĞMACA

ETKEN Bordetella pertussis (Wooping Cough) g- kokobasil

BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ Damlacık enfeksiyonu ile bulaşır Çok bulaşıcıdır Öksürürken, aksırırken ağızdan çıkan damlanın hava yoluyla solunmasıyla bulaşır Kuluçka dönemi 5-10 gün arasında değişir Belirtilerin ortaya çıkması için maksimum süre 21 gündür

BELİRTİLERİ 3 Döneme ayrılır KATARAL DÖNEM Bu dönem 1-2 hafta sürer Burun akıntısı,hapşırma,düşük dereceli ateş ve hafif öksürük (Soğuk algınlığına benzer özellikler)

PAROKSİSMAL DÖNEM Genellikle 1-6 hafta sürer ancak 10 haftaya kadar devam edebilir Karakteristik bulguları patlar tarzda ,yoğun ve hızlı öksürük nöbetleridir Yoğun bir şekilde öksürme görülür. Günde 20 defa öksürük atakları olabilir Sert ve yoğun bir öksürüktür.

Nöbet sonunda hasta oksijensiz kaldığı için tipik TİZ bir ses çıkmasına neden olan derin bir nefes alırlar Bebek ve çocuklar hasta ve sıkıntılı gözükürler ve nöbetler sırasında morarabilirler veya kusabilirler

PAROKSİSMAL DÖNEM

KONVALESAN DÖNEM (İYİLEŞME DÖNEMİ) Süresi kişiden kişiye değişir Öksürük 1 ay içinde geçer. Tedavi, hastalığın şiddeti bu sürenin belirlenmesinde önemlidir Tekrar bir solunum yolu hastalığına yakalanmak öksürük nöbetlerinin tekrarlanmasına neden olur Yetişkinlerde hastalık hafif seyrettiğinden süresi de daha kısadır. Bu kişilerde tipik belirtisi inatçı öksürüktür.

TANI laboratuvar testleriyle kanda beyaz küre sayısının artmış olması, eritrosit sedimentasyon hızında değişiklik olmaması boğmaca tanısının konmasına kolaylık sağlayacaktır Florosan antikor testiyle antijen araması yapılır Kesin tanı konması için kültür gereklidir Bu şekilde bakteriler üretilerek kesin tanı konur Belirtileri boğmacaya spesifik olmadığından bu şekilde diğer bakterilerin yol açtığı infeksiyonlardan, kistik fibrozis hastalığından, reflüden ayrılmış olur.

TANI Tipik öksürük tanı koymada önemlidir

EPİDEMİYOLOJİ Kış aylarında daha sık görülür Her yaşta görülmesine karşın 1-5 yaş arası çocuklar risk grubunu oluşturur Adelosan ve erişkinlerde daha hafif geçirilir Bunlarda öksürük dirençlidir,bu bireyler aşılanmamış veya eksik aşılanmış bireylere bulaştırabilirler

KOMPLİKASYONLAR Boğmacaya bağlı en sık görülen ölüm hastalığın seyri sırasında ikinci bir enfeksiyon gelişmesidir Zatürre gelişir Daha az sıklıkla görülen komplikasyonlar otitis media,tetanik kasılmalar,mevcut tüberkülozun alevlenmesi, sıvı kaybı, iştahsızlık Bronkopnömoni

KORUNMA Aşısı var İnaktive (ölü)aşıdır Boğmaca aşısı DaBT olarak 2.,4.,6.aylarda olmak üzere üç kez primer aşılama ve 18.ay sonunda Rapel olmak üzere toplam 4 kez uygulanır DaBT kas içine uygulanır

BAKIM Hastalara solunum izolasyonu uygulanır Öksürük başlatacak uyaranlardan uzak tutulur Büyüklerde şiddetli öksürük karın fıtığına neden olabileceğinden dikkatli olunup karın sargısı kullanılabilir

DİFTERİ KUŞPALAZI

ETKEN Corynobacterium diphteria sporsuz, kapsülsüz, hareketsiz, pleomorfik gram pozitif bir basildir.

BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ Hasta veya portörlerden solunum yolu ile veya difteri basilinin bulaşmış olduğu gıda, eşya vs bulaşır Kuluçka süresi 2-5 gündür Difteri basilinin yerleşme yerine göre Solunum yolunda ağız,boğaz,larinks (gırtlak) Solunum yolu dışında göz,orta kulak,göbek deri,burun da görülebilir

BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ Enfekte deri lezyonları bulaşma direkt temas ile olmaktadır

BELİRTİLERİ Boğaz ağrısı Yutma zorluğu Burun akıntısı Ateş olmayabilir. Varsa 38 derece civarı Boyundaki lenf bezleri şişer Şişkinlikler boğazın daralmasına neden olur Ve ses kısıklığı yapar

BELİRTİLERİ Basil toksin salgıladığı için tehlikelidir Boğazda pseudomembranöz lezyonlar yapar Difteri basili tonsillada ve farinksde yerleşmişse kaldırmakla kanayan PSEUDOMEMBRAN’a dönüşür ve orayı tıkayarak hastayı nefessiz bırakabilir Pseudomembran tonsil ile sınırlı kalmayıp uvula,farinks,larinks ve hatta vagina’yı tutabilir

BELİRTİLERİ Hastanın görünüşü soluk,ekstremiteler soğuk,şuur bulanıktır Hasta boğularak ölebilir Bu safhada Servikal LENFADENOPATİ ileri derecededir.Boyun ödemli,ağır vakalarda boyun kalınlaşır,gövde ile birleşmiş gibi görülür Bu hale CESAR YAKALIĞI veya ÖKÜZ BOYNU denir

Diphtheria Membrane

One sign of diphtheria is swollen glands (enlarged lymph nodes) in the neck. Diphtheria (mayo Clinic)

TANI Erken tanı hastalığın teşhisinde önemli Kültür sonucu şüpheli vakalarda beklenebilir Acil olarak boğaz kültürü yapılmalıdır

EPİDEMİYOLOJİ Sıklıkla 2-5 yaş aralığında görülür 2 yaşından küçük çocuklarda lenfoid doku ve tonsiller tam gelişmemiş olduğundan difteri basili buralara yerleşemez Kış ve ilkbahar aylarında sık görülür Bakterinin dış ortama olan dayanıklılığı nedeniyle havlu, çarşaf, mendil gibi eşyaların ortak kullanımının da bulaşmada önemli olabileceği düşünülmektedir. Bilinen tek kaynak insandır Sterilizasyonu sağlanmamış sütlerle gelişen salgınlar bildirilmiştir.

EPİDEMİYOLOJİ Difteri aşılamasıyla tüm dünyada hastalığın insidansı azalmakla birlikte Doğu Avrupa, Afrika, Bangladeş, Pakistan, Vietnam, tropikal bölgeler ve Güney Amerika’nın bazı bölgelerinde hastalık endemik ve ara ara epidemik olarak devam etmiştir. Hatta ABD’de evsizler, uyuşturucu bağımlıları ve homoseksüel erkeklerdeki deri ve ağız-boğaz taşıyıcılığı nedeniyle özellikle bu gruplarda küçük salgınlar halen görülmektedir.

KOMPLİKASYONLAR SalgılananToksin sonucu Kalp yetmezliği gelişebilir Böbrek üstü bezleri tutulabilir Geçici felce neden olan sinir tutulumu Felç diyaframı etkilerse (solunum için gerekli olan ana kas) hastada zatürre veya solunum yetersizliği gelişebilir Boğaz difterisinde;Boğazın arka duvarında oluşan kalın zar tabakası ciddi solunum problemlerine hatta boğulmaya neden olur

KORUNMA Aşısı var İnaktive (ölü) TOKSİN aşıdır Difteri aşısı DaBT olarak 2.,4.,6.aylarda olmak üzere üç kez primer aşılama ve 18.ay sonunda tekrar doz olmak üzere toplam 4 kez uygulanır DaBT kas içine uygulanır İlköğretim 1.sınıf ve 8.sınıfta erişkin tip Difteri ve Tetanoz karması uygulanır ve Daha sonra 10 yılda bir tekrarı uygulanır

BAKIM Kesin izolasyon sağlanır Yaşam bulguları takip edilir Ağız,burun boğaz bakımı Gavaj veya IV yolla beslenme Hasta tolere ederse yüksek kalorili gıdalarla beslenir