Bölüm 9 Otizm Spektrum Bozukluğu

OTİSTİK BOZUKLUKLARIN KLİNİKSEL ÖZELLİKLERİ Sosyal Etkileşimde Bozukluklar BAKIŞMA SOSYAL KONUŞMA ORTAK DİKKAT TAKLİT OYUN BAĞLANMA AKRANLARLA İLİŞKİLER DUYGUSAL GELİŞİM

Dil ve İletişim ÜSTÜN BECERİ: Bireyin genel zekâ düzeyine zıt bir şekilde belli bir alanda yetenek, uzmanlık ve zekâ parlaklığı göstermesi NEOLOGİZM: Yeni karmaşık kelime veya ifade kullanımı. Otizm spektrum bozukluğu olan bireyler başkaları için hiçbir anlam ifade etmeyen yeni kelimeler kullanabilirler.

Sterotipik, Tekrarlayan ve Ritüelleşmiş Davranışlar EGOSİNTONİK: Bireyin duygu ve davranışları egosunun ve kendilik imajının Gereksinimleriyle tutarlıdır. Okul Uyumu ve Akademik Başarı

ASPERGER SENDROMU Asperger Sendromunun Özellikleri

OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞUNUN YAYGINLIĞI

OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞUNUN ETİYOLOJİSİ Genetik Etkiler KALITSALLIK İNDEKSİ: Belli bir özelliğin kalıtsal etkisini tanımlayan bir sayı FENOTİP: Bir organizmanın gözlemlenen veya gözlemlenemeyen genetik temelini tanımlayan genotipe zıt şekilde bir organizmanın gözlemlenen nitelikleri

Nörokimyasal Risk Faktörleri NÖROTRANSMİTERLER Serotonin Dopamin Norepineprin HİPOTALAMİK–PUTİTORY FONKSİYONU (HPF) Kortizol Hipotiroidizm Cinsiyet Hormonları

Nörolojik Risk Faktörleri Beyin Fonksiyonu DİL/İLETİŞİM BOZUKLUKLARI SOSYAL BOZUKLUK Yüz Algısı Sosyal Biliş Çevresel Faktörler

OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Görsel Ölçümler OTİZM DAVRANIŞ KONTROL LİSTESİ (ABC) (KRUG, ARICK, & ALMOND, 1980a, 1980b) ÇOCUKLUK DÖNEMİ OTİZM DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ (CARS; SCHOPLER, REICHLER & RENNER, 1988) GİLLİAM OTİZM DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ (GARS; GILLIAM, 1995) SOSYAL DUYARLILIK ÖLÇEĞİ (SDÖ; CONSTANTINO, 2002) ÇOCUKLARIN SOSYAL DAVRANIŞ SKALASI (CSBQ; LUTEIJN, LUTEIJN, VOLKMAR, JACKSON, & MINDERAA, 2000)

Tanılayıcı Mülakatlar ADI-R (LORD, RUTTER, & LECOUNTER, 1994) DISCO 9 (WING, LEEKAM, LIBBY, GOULD VE LARCOME, 2002)

Gözlem Ölçekleri OTİZM KONTROL GÖZLEM TABLOSU (ADOS; LORD, RUTTER, DILAVORE, &RISI 1999) PSİKOEĞİTİMSEL PROFİL–GELİŞTİRİLMİŞ (PER-R; SCHOPLER, REICHLER, BASHFORD, LANSING & MARCUS, 1990):

Asperger Sendromu için Araçlar ASPERGER’İN SENDROMU (VE YÜKSEK FONKSİYONLU OTİZM) TANI MÜLAKATI (ASDI; GILLBERG, RASTAM, & WENTZ, 2001) ASPERGER SENDROMU İÇİN AVUSTURALYALI ÖLÇEĞİ (ASAS; GARNETT & ATTWOOD, IN ATWOOD, 1997)

TEDAVİ STRATEJİLERİ Sapkın Davranışlar için Davranışsal Müdahaleler ÖNCÜLLER SONUÇLAR Pekiştireç Cezalandırma

Daha İyi Öğrenme İçin Davranışsal Müdahaleler YAPILANDIRILMIŞ DAVRANIŞSAL MÜDAHALELER DOĞALCI DAVRANIŞSAL MÜDAHALELER VİDEO YÖNERGESİ GÜNÜMÜZDEKİ EĞİLİMLER

Yüksek Fonksiyonlu Otizm ve Asperger Sendromu: Sosyal Yeterliliği Arttırma

KİŞİLER ARASI DESTEK ÖĞRENME VE EĞİTİMSEL DESTEKLER

Psikofarmakolojik Tedavi AÇIK İSİMLENDİRME: Sağlık çalışanları ve hastaların ilaçtan ya da verilen tedaviden haberdar oldukları bir çalışma biçimi. ATİPİK ANTİPSİKOTİKLER Klozapin Risperidon SSRI’lar Fluxetine Fluvoxamine Diğer SSRI’lar UYARICILAR

OKUL TEMELLİ MÜDAHALELER Problemi Değerlendirme: Carmen Etkili Bir Müdahale Planı Geliştirme: Carmen HEDEF 1: RUTİNLERDEKİ DEĞİŞMEYLE ALAKALI ÖFKE NÖBETİ HEDEF 2: ÖZNELERARASILIK VEYA ORTAK DİKKATLE ÇAKIŞMA HEDEF 3: İLETİŞİM KURMAYA ÇALIŞAN BİRİYLE GÖZ TEMASI EKSİKLİĞİ HEDEF 4: BİR SOHBETİ BAŞLATMADA VEYA DEVAM ETTİRMEDE YETERSİZLİK HEDEF 5: EL ÇIRPMA GİBİ KENDİNİ UYARICI DAVRANIŞLARLA VE NESNELERİN ÜRETKEN OLMAYAN MANİPÜLASYONU VE STEROTİPİK DAVRANIŞLARLA İLGİLENME

Problemi Değerlendirme: James Öğrenmeye ve sosyalleşmeye engel olan laf kalabalığı ve benmerkezci odaklanma Sosyal arkadaşların görüşlerini değerlendirmede yetersizlik Başkalarının duygularıyla ilgili zayıf sezgi sonucunda empati eksikliği

Etkili Bir Müdahale Planı Geliştirme: James HEDEF 1: DENEĞİN TAKINTISIYLA VE KARŞILIKLI OLARAK İLGİ DUYULMAYAN BEN MERKEZCİ KONUŞMAYA ODAKLANMA HEDEF 2: DEPRESYON VE İNTİHAR DÜŞÜNCESİ HEDEF 3: SÖZEL VE FİZİKSEL SALDIRGANLIK KULLANARAK HUYSUZLUK YAPMA

Özet Bu bölümde, otistik bozukluk ve Asperger sendromunu temel alarak, otizm spektrum bozukluğunu inceledik. Bu bozuklukların özelliğinin ve etiyolojisinin incelenmesi üç ana göstergeyi ortaya çıkardı: (1) Sosyal etkileşimde bozulmalar, (2) iletişimde bozulmalar ve (3) kısıtlı tekrara dayalı ve sterotipik davranış örüntüleri.