Bünyamin Kağan BAYRAKÇI Mustafa YILDIZ ÜRETİM İŞLEVİ Bünyamin Kağan BAYRAKÇI Mustafa YILDIZ

ÜRETİM ÜRETİM : İktisat dilinde, üretim; her türlü fayda yaratma (şekil değişikliği, zaman değişikliği, mekan değişikliği... vb ile) veya iktisadi mal veya hizmetler meydana getirme olarak tanımlanmıştır.

ÜRETİM YÖNETİMİ İşletmenin elinde bulunan malzeme makine ve insan gücü kaynaklarının, belirli miktarda ki mamulün istenilen niteliklerde(kalitede), istenilen zamanda ve mümkünse en düşük maliyetle üretimini sağlayacak biçimde bir araya getirilmesidir.

Üretim yönetimi için önemli olan noktalar... ZAMAN MİKTAR KALİTE FİYAT

ÜRETİM YÖNETİMİNİN AMAÇLARI İŞLETMECİNİN AMAÇLARINI ETKİLEYEN ÇEVRE KOŞULLARI ; Müşteri ihtiyaç ve beklentilerinin hızla değişmesi „ İç ve dış pazarlarda yaşanan yoğun rekabet „ Üretim teknolojisinde meydana gelen hızlı gelişme „ Rakiplerin sunduğu kalite ve maliyet düzeyinde ki iyileşme

Uluslararası finanssal koşullarda meydana gelen dalgalanmalar „ İşlemlerin uluslararası boyut kazanması „ Hizmetler sektörünün giderek büyümesi „ Uluslararası ticaretin yoğunlaşması „ Üretim kaynaklarının sınırlı olması

ÜRETİM YÖNETİMİNİN TEMEL KAVRAMLARI

1.1.ÜRETİMİN ÜLKE EKOMİSİNDEKİ ÖNEMİ Üretimin temel amacı bir mamul veya hizmet yaratmaktır.Bunun gerçekleşmesi için,üretim faktörleri adı verilen unsurların belirli şartlar ve yöntemlerle bir araya getirilmesi gerekir. Bu üretim faktörleri ; Toprak İnsan gücü kaynakları Sermaye Teknoloji

1.2. ÜRETİM YÖNETİMİNİN TANIMI Üretim yönetimi,işletmenin elinde bulunan malzeme,makine,insan gücü kaynaklarının belirli miktarlardaki mamulün zamanda ve mümkünse en düşük maliyetle üretimini sağlayacak biçimde bir araya getirilmesidir.

1.3.TARİHSEL GELİŞİM 1776 yılında Adam Smith işin bölümlere ayrılması ve üretim arasında ilişki üzerine çalışmalar yapmıştır. 1799’da Eli Whitney ve diğer araştırmacılar,işin parçalara ayrılması ve maliyet muhasebesiyle ilgili çalışmalar gerçekleştirmişlerdir. 1832’de Charles Babbage, işbölümünün sağlanacağı faydalar ile uzmanlaşma ve iş basitleştirmenin faydaları ve zaman analizi esasları üzerine araştırmalar yapmıştır. 1990 yılında Frederick W. Taylor Bilimsel Yönetim Yaklaşımını öne sürmüştür. Yine 1990 yılında Frank B. Gilberth iş ve hareket analizi konusunda çalışmıştır.

ÜRETİM TÜRLERİ  Başlıca üç temel üretim sisteminin olduğu kabul edilir. Bunlar; tek üretim sistemi, parti üretimi sistemi ve akıcı üretim sistemidir. Bu geleneksel üretim sistemlerine çağımızın hızlı değişen koşullarının zorlamasıyla yeni üretim sistemleri de eklenmektedir. Çağımızın her alandaki hızlı değişimi daha esnek üretim sistemleri geliştirmeyi zorlamış, bunun sonucu olarak da yeni bazı üretim türleri tasarlanmıştır. Bunların en önemlilerinden biri grup teknolojisi, diğeri de sıfır stoklu üretim (JIT) dir. İşletmecilik yaşamında sık sık adı duyulan başlıca üretim sistemlerini, şu şekilde sıralamak mümkündür:

Tek (jop = proje) Üretim Sistemi Parti (batch) Üretimi Sistemi Akıcı (flow) Üretim Sistemi Sipariş (jobbing) Üretimi Sistemi Sürekli (continuous) Üretim Sistemi Kitle (mass) Üretim Sistemi Grup Teknolojisi Sistemi Sıfır Stoklu Üretim (JIT) Sistemi

Tek(proje) üretimi sistemi: Proje, yerinde iş, yerinde üretim gibi adlar da verilen tek üretim sistemi, bir kişinin veya bir üretim grubunun, yalnızca bir tek üretim biriminin tamamını, aynı yerde üretmesidir. Köprü yapma, fabrika kurma en yaygın örnekleridir. Parti üretimi sistemi: “Seri üretim sistemi” ya da “dizi üretim sistemi” olarak da kullanılır. Belirli bir mamul türünden bir parti veya bir seri üretim yapıldıktan sonra, üretim programı değiştirilerek, başka bir mamul türünden başka bir partinin üretimine geçilir. Örnek olarak üretim, önce 2 cm. lik cıvata üretecek biçimde programlanır. Bu seriden 7 000 birim üretildikten sonra, 3 cm. lik yeni bir partinin üretim programına geçilir. 

Akıcı(flow) üretim sistemi: Bütün üretim araç gereci, makineler ve işgörenlerin, bir üretim hattı etrafına ya da kayan şerit etrafına yerleştirildiği sistemdir. Sipariş üretimi: müşterilerin tanımladığı tasarım ve ölçülere göre yapılan özel bir üretimdir. Bu sistemde, stok yapılmaz. Müşteri ne istediyse ve ne kadar istediyse, o kadar üretim yapılır.  Sürekli üretim sistemleri: Günde 24 saat, haftada 7 gün ve yılda 365 gün devam eden üretime, sürekli üretim adı verilir. Örneğin ;Petrol rafinerileri, demir-çelik fabrikaları, kağıt fabrikaları, şişe ve cam fabrikaları ve benzerleri. Kitle üretimi, tek üretim, parti üretimi veya akıcı üretim türlerinden herhangi biriyle yapılan çok büyük ölçekli üretime verilen bir addır. Örnegin; Şişe suları, çeşitli kolalı içkiler, deterjanlar, bisküviler, televizyonlar, makarnalar ve giderek et mamulleri ve benzerleri.

Grup teknolojisi üretim sistemi; bir üretim türünden daha çok, çağdaş bir üretim yaklaşımını veya anlayışını simgeler. Sıfır stoklu üretim sistemi; Sıfır stokla çalışma sistemi, herşeyden önce, bir israfı önleme felsefesinin ifadesidir. Bu felsefe genel rekabet koşulları içinde, işletme verimliliğini ve kaliteyi arttırma düşüncesine dayanır.İlk defa, 1970’li yılların ortasında Toyota Motor Company tarafından uygulamaya konulduğu için bazı kaynaklarda, “Sıfır Stokla Çalışma” kavramı, “Toyota Sistemi” olarak da ifade edilmektedir.

ÜRETİM YÖNETİMİ SİSTEMLERİNİN ALT SİSTEMLERİ

a) Üretim Planlama Üretim planlama, üretim ortamındaki kaynakları en verimli biçimde kullanarak müşterilerin taleplerini karşılayacak şekilde üretim faaliyetlerinin organize edilmesidir. b) Ürün tasarımı İşletmenin üreteceği ürünün fiziksel özelliklerini ve fonksiyonlarını açık-seçik belirleme amacına yönelmiş bir faaliyet olarak adlandırılır.

c)Fabrika içi yerleşim düzeni: Üretim araçlarının yardımcı tesislerin veya iş istasyonlarının ve taşıma,depolama,kalite kontrolü gibi üretimle ilgili faaliyetlerin fiziksel konumları açısından bir bütün olarak koordinasyonuna fabrika düzenleme denir. d)Üretim kontrol: Üretim kontrolü ise üretim esnas üretim esnası ve sonrası faaliyetleri faaliyetleri kapsar. e)Stok kontrol: Stok, gelecekte duyulabilecek talebi karşılamaya yönelik olarak malların biriktirilmesidir. Stok kontrol; stok miktar ve çeşitlerinin işletmelerin tedarik, üretim ve mali imkanlarına göre en rasyonel ve ekonomik bir şekilde belirlenmesi yöntemidir.

f) Bakım Bir işletmedeki kurulu düzenin çalışmasını aralıksız olarak sürdürebilmesi için yapılan işlemlerdir.Bakım yöntemleri, plansız ve planlı bakım olarak iki ana grupta toplanır. 1-Plansız Bakım Bir işletmede ancak arıza çıktıkça bakım ve onarım yapılır. Bu nedenle onarım sırasında üretim kaybı fazla olur.             Bu yöntemde ortaya çıkan arızalar zamanla diğer makine yada araçlara da zarar verebilir. Günümüzde kullanılmayan bir yöntemdir. Plansız bakımın sahip olduğu dezavantajlar nedeniyle, planlı bakım yöntemlerinin kullanımını zorunlu bir hale gelmiştir. 2-Planlı bakım —  Periyodik Bakım (Koruyucu Bakım) —  Kestirimci Bakım (Uyarıcı Bakım) —  Proaktif Bakım (Önleyici Bakım)

g) Hareket ve Zaman Etüdleri Frank Gilbreth’e göre hareket ve zaman etütleri lüzumsuz ve faydasız hareketlerin bertaraf edilmesi ilmidir. Bu işçiliğin lüzumsuz yere kaybolan gücünü tayin etmek amacını güder.

Hareket ve Zaman Etüdünün Amacı İşçilerin yorgunluğunu bertaraf edecek en iyi metodu bulmak. Bu en kolay metodu bulmak demektir. Yeni yapılacak bir işte işletmecilere doğru ve adil bir ücret tespitine imkan verecek yeterli bilgilerin elde edilmesini sağlamak. Aynı işi yapanlara eşit ücretlerin verilmesi sistemin esasını kurmaya yardımcı olmak. İşveren, artan üretiminin kazancına işçinin ortak olması prensibini kabul etmelidir.

h) Kalite Kontrol Üretilen ürünün özellikleri onu üreten sistemin (işlemlerin) bir fonksiyonudur; başka bir ifadeyle, sistemle ürün arasında bir "sebep- sonuç" ilişkisi vardır. Eğer tüm sistem değişkenleri ve sistem girdileri kontrol altına alınabilirse, ürünün özellikleri de kontrol altına alınmış olur. Kalite kontrolünden beklenen yararlar şöyledir: Üretimde kalitesizliği engellemek En az maliyetler hızlı ve etkili bir kalite muayene sistemi oluşturmak Ürünlerdeki beklenenin dışındaki değişmelerin önceden tespit edilip hatalı parça sayısını azaltmak İşçi ve makine kayıp zamanlarını azaltıp üretimi artırmaktır.

KAYNAKÇA notoku.com/uretim-sistemi-turleri fazliyildirim.com/pdf/uretim.pdf www.muraterdal.com/UserFiles/File/uretim/sistemler .doc www.muhasebedersleri.com/ekonomi/isletme.html https://tr.wikipedia.org

BİZİ DİNLEDİGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ