BANKALAR Bankalar para ve kredi alanında önemli fonksiyonları olan mali kuruluşlardır.Bankaların işlevi kredi ticareti yapmaktır.

BANKALARIN TARİHÇESİ Eskiden bankaların özelliği,bazı malları ya da paraları emanet ve ödünç olarak alıp saklanması ve kullanılması şeklinde ortaya çıkmıştır.İlk dönemlerde bile banka fonksiyonları yapan kurumlar olmuştur.Çağdaş bankalar batıda 17. yy’da kurulmuştur.Osmanlı imparatorluğunda Galata sarrafları 1863 öncesi döneminde yoğun kredi işlemleri yapmaktaydılar.1847’de istanbul bankası,1856’da Osmanlı bankası kurulmuş ve faaliyete geçmiştir.Cumhuriyet Döneminde 1924 te T.C iş bankası ve arkasında diğer bankalar faaliyete geçmiştir.Bu gelişme ile 1924 yılında Türkiyede 5 banka varken bu sayı 1980 yılında 44’e yükselmiştir.1996’da ise bu sayı 70’i aşmıştır.

BANKALARIN KAYNAKLARI İhtiyaç sahiplerine kredi vererek gelirlerinin büyük bir bölümünü elde eden bankalar önce kaynak bulmak zorundadır.Bu kaynaklar şu yollarla elde edilir. Özsermaye:Anonim şirket halinde kurulan bankaların özsermayesini ortakların payları oluşturur.Bankaların sahip oldukları ilk ve zorunlu fon özsermayedir. İhtiyaç akçesi:Banka karlarından ayrılan ihtiyaç akçesi emniyet sağlayıcı niteliktedir.Bu ihtiyaç akçesi ilerde doğabilecek zararları karşılama amacına yöneliktir. Mevduat:Ekonomik birimlerin vadeli veya vadesiz olarak geri almak koşuluyla bankalara yatırdıkları paralara mevduat denir. 4 gruba ayrılırlar:Tasarruf mevduatı,ticari mevduat,resmi mevduat,banka mevduatı.. Tahvil ihracı:Yatırım ve kalkınma bankaları tahvil yani borç senedi çıkararak fon sağlarlar. T.C merkez bankası kredileri:Bankaların bankasıdır.Bu nedenle bankaları ihtyacı olduğunda merkez bankası reeskont kredisi ya da avans şeklinde krediler bankaları besler. Varlığa dayalı menkul kıymetler:Bankalar müşterilerine kredi açarlar ve bazı kurumlardan menkul değerler satın alırlar.Bu menkul değerler karşılığında bankalar menkul değerler çıkararak kaynak toplarlar.

BANKA KAYNAKLARININ KULLANIMI Bankalar elde ettikleri kaynakları 3 şekilde kullanırlar. Krediler:latincede güven anlamına gelir.Bankacılıkta kredi belli bir vade sonunda geri ödenmek kaydıyla bir kimseye verilen borç anlamına gelir.Kredinin unsurları şunlardır; Vade;Borç ya da krediyi alan kişi bir süre sonra krediyi ödemeyi taahüt eder. Faiz;Borç alan kimse vadesi geldiğinde hem aldığı para hemde buna ilaveten bir faizi alacaklıya ödemek zorundadır. Verilen bir borcun geri ödenmeme riski;Risk her zaman mevcuttur.Kredi alanın ölmesi veya iflası kredi ve faizi geri ödemeyebilir. İştirakler:iştirak bankanın bir işletmenin en az %15 sermayesine sahip olmasıdır.İştirakın avantajları şöyledir; Faizden daha yüksek kar sağlar Verilen kredilerin riski,iştirakınkinden yüksektir Bankalar pay senetlerini kolayca paraya çevirebilir 3. plasmanlar:Bankalar kaynaklarının bir kısmını tahvil ve hisse senedine yatırarak faiz ve kar elde ederler.Bankaların uygulaması gönüllü olabileceği gibi devlet zoruyla da olabilir.Özellikle devletin bütçe açıkları nedeniyle zorladığı dönemlerde çıkardığı yüksek faizli tahvillere bankalar rağbet ederler.

BANKA ÇEŞİTLERİ Bankalar çeşitli kriterlere göre ayrıma tabi tutulurlar Faaliyet anlamına göre bankalar Mevduat ve kalkınma bankaları:Bu bankaların iki temel fonksiyonu vardır.Borç almak ve Borç vermek.Bu bankalar topladıkları fonların büyük bölümünü kredi vererek iştiraklerde bulunurlar.Bu bankalarda uzmanlaşma görülmektedir.Türkiyede,T.C ziraat bankası tarım kredileri konusunda,halk bankası ise esnaf kredileri konusunda uzmanlaşmıştır. Yatırım ve kalkınma bankaları:Yatırımcı kuruluşların projelerini finanse etmede çok önemli bir rol üstlenirler.Türk sinai kalkınma bankası ve sinai yatırım ve kredi bankası bu tip bankalara örnektir. Sermayesinin mülkiyetine göre bankalar Özel bankalar:sermayesinde kamu payı bulunmayan özel kişi ve kuruluşların sahip olduğu bankalar bu niteliktedir Kamu bankaları:sermayelerin tümü kamuya yani kamu adına hazineye ya da diğer kamu tüze kişilere ait bankalardır.T.C bankası buna örnektir. Yabancı bankalar:sermayesinin tamamı yabancı uyruklu kişi ve kuruluşlara ait bankalardır.Bu bankaların yönetim ve kuruluş merkezleri Türkiye dışındadır. *1995 yılın itibariyle ülkemizde 6 tan devlet,32 tane özel.20 tane yabancı banka faaliyet göstermektedir..

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM   

SORULAR 1.Kredi nedir? 2.Banka çeşitleri nelerdir? 3.Kamu bankalarına örnek veriniz.