Ön Çalışma Deneyin 2. ve 3. adımında kurulacak ve ölçümü alınacak devreleri simülasyon programında kurarak istenilen ölçümleri program yardımıyla alınız. Deneyin 3. adımındaki devrenin simülasyonu sırasında giriş işaretinin arttırarak çıkışı gözleyin. Çıkışta distorsiyon oluşmaya başladığı anda durarak giriş işaretinin genliğini kaydedin ve distorsiyonun nedenini belirleyin.

ELEKTRONİK DEVRELER-I LABORATUVARI DENEY-4 BJT’li Gerilim Kuvvetlendirici Dr. Koray GÜRKAN

Kuvvetlendirici ? Mikrofon çıkışındaki ses 1 mV MP3 oynatıcı çıkışı 10 mV EKG, EMG işaretleri 1 mV...1 mV Çeşitli sensör çıkışları 4...20 mA

Av=Vo/Vi AI=Io/Ii GM=Io/Vi RM=Vo/Ii

İdeal Kuvvetlendirici Giriş direnci ? Çıkış direnci ? İdeal Gerilim Kuvvetlendirici: Giriş: Vi Gerilim (ideal voltmetre) Çıkış: Vo Gerilim (ideal gerilim kaynağı) İdeal Akım Kuvvetlendirici: Giriş: Ii Akım (ideal ampermetre) Çıkış: Io Akım (ideal akım kaynağı)

İdeal Gerilim Kuvvetlendirici A v Vi Vo Ri Ro Giriş: (ideal voltmetre)  Ri = sonsuz Çıkış: (ideal gerilim kaynağı)  Ro= 0

İdeal Akım Kuvvetlendirici Ii Io A I Ri Ro Giriş: (ideal ampermetre)  Ri = 0 Çıkış: (ideal akım kaynağı)  Ro= sonsuz

BJT’li Gerilim Kuvvetlendirici Av Av ? Vo Vs Ro Ri

DC Analiz ZC=1/(jwc) DC  w=0 Zc  sonsuz

DC Analiz VC IB IE

DC Analiz

IC IB VBE IE

AC Analiz ZC=1/(jwC) f= 2 kHz  |Zc|= 8 W (küçük direnç) C=10 mF -Yeterince büyük sığalı kondansatörler kısa devre -DC Gerilim Kaynakları kısa devre -DC Akım Kaynakları açık devre

AC Analiz

AC Eşdeğer ib b.ib b.re

Deney Malzemeleri BC547 (Genel Amaçlı Transistör) 470 kW, 220 kW, 1 kW, 100 W direnç 2 adet 10 mF kondansatör Multimetre ETS-7000 Deney Seti Bağlantı kabloları BNC-BNC kablo Osiloskop probu

1. Transistör Testi ????

2. VC VB=....... VC=....... VE=....... VB VE Transistörü çıkartın ve Vth gerilimini ölçün; VTH=.......

Aşağıdaki değerleri ölçüm sonuçlarınıza göre bulunuz. VTH RTH IB IC hFE re

3. |AV|=? Osiloskopta görüntüleyin 1 kHz 100 mV (tepe)

4. Gerilim kazancını gerekli formülü kullanarak hesaplayın; |Av(hesap)|=……. Devrenin girişindeki işaretin genlik değerini artırarak çıkış işaretini osiloskopta gözleyin. Çıkışta distorsiyon oluşmaya başladığı anda durarak giriş işaretinin genliğini kaydedin ve devrenin kuvvetlendirme aralığını belirleyin. Distorsiyonun nedenini belirleyin.

Rapor Simulasyon sonuçları ile deneysel sonuçları tablo halinde vererek kıyaslayın. Devrenin giriş ve çıkış direncini teorik olarak hesaplayın. Gerilim kazancı ifadesini elde edin ve teorik kazanç değerini hesaplayın. hFE=150 olan transistörün kullanılması durumunda VB,VC,VE değerlerini; gerilim kazancı, giriş, çıkış direncini hesaplayın, parametrelerin hFE’ye bağımlılığını yorumlayın.