Temsil eden(temsilci) ııı kişi Temsil olunan
Temsil MADDE 40- Yetkili bir temsilci tarafından bir başkası adına ve hesabına yapılan hukuki işlemin sonuçları, doğrudan doğruya temsil olunanı bağlar. Doğrudan ve dolayı temsil Maddi fiillerde ifa yardımcısı olur Haberciden farkı Soru: hangi işlemlerin temsil yoluyla yapılması mümkün değildir.
Temsilin şartları I. Hukuki işlemi temsil olunan adına yapma Temsil olunan adına hareket Temsilci olduğunu bildirme Kural: temsilci olduğunu bildirmek zorundadır İstisna: işin niteliği gereği kişinin temsilci olduğu anlaşılıyorsa Hukuki işlemin tarafı için bunun bir önemi yoksa II. Temsil yetkisinin bulunması
Temsil yetkisi Kanuni temsil Rızai temsil Tek taraflı irade beyanı ile verilir Vekalet bir sözleşmedir iç ilişkiyi ilgilendirir Temsil soyut bir hukuki işlemdir
Temsil yetkisinin verilmesi Temsil yetkisi verilmesi, temsil olunanın temsilciyi, tek taraflı beyanla yetkilendirmesini ifade eder. Açık ve ya zımni(örtülü) beyanla verilir. Temsilcinin kabul etmesi şart değildir. Güven teorisi sadece III kişinin korunması bakımından önem arz eder. Temsil şarta bağlana bilir. Zira genel fiil ehliyeti çerçivesinde yapılan bir işlemdir.
Temsil yetkisinin verilmesi Dışa açıklama İç temsil yetkisi verme Dış temsil yetkisi verme Soru: temsilcinin dış yetkini aşmasının sonucu ne olur Temsil yetkisi veren şahsın ehil olması gerekir. Kural: şekle tabi değildir İstisna: yapacağı işlemlerin şekil şartına tabidir
Temsil yetkisinin kapsamı b. Temsil yetkisinin içeriği ve derecesi MADDE 41- Başkası adına ve hesabına temsil kamu hukukundan doğmuşsa, temsil yetkisinin içeriği ve derecesi bu konudaki yasal hükümlere; temsil hukuksal bir işlemden doğmuşsa, temsil yetkisinin içeriği ve derecesi o hukuksal işleme göre belirlenir. Temsil yetkisi üçüncü kişilere bildirilmişse temsil yetkisinin içeriği ve derecesi, bu bildirime göre belirlenir. Soru: temsil yetkisinin kapsamının değerlendirilmesinde iyi niyetin rolü var mı?
Temsil yetkisinin kapsamı Genel yetki - Özel yetki Bazı işlemler sadece özel yetki ile yapılabilir Ör: dava açılması, taşınmazın devri ve d. Özel yetkinin amacı dikkate alınarak hangi hususların belirtilmesi gerektiği saptanabilir. Soru: Talimat nedir? Süreli ve süresiz yetki Soru: temsil yetkisi ölümden sonra devam eder mi?
Temsil yetkisinin kapsamı Kişi yönünden sınırlı ve sınırsız yetki Soru: temsilci kendisi ile sözleşme yapabilir mi? Soru: temsilci ‘çifte temsil’ yapabilir mi? Yani her iki tarafın temsilcisi olarak temsil yapabilir mi? Aktif ve pasif temsil yetkisi Tek başına yetki- müteselsil yetki ve birlikte yetki Soru: temsilci kendi yerine bir başkasını ikame edebilir mi?
Temsil Yetkisinin Sona Ermesi b. Ölüm, ehliyetsizlik ve diğer durumlar MADDE 43- Hukuki işlemden doğan temsil yetkisi, aksi taraflarca kararlaştırılmadıkça veya işin özelliğinden anlaşılmadıkça, temsil olunanın veya temsilcinin ölümü, gaipliğine karar verilmesi, fiil ehliyetini kaybetmesi veya iflas etmesi durumlarında sona erer. Bu hüküm, bir tüzel kişiliğin sona ermesi durumunda da uygulanır. Tarafların karşılıklı kişisel hakları saklıdır.
c. Yetki belgesinin geri verilmesi MADDE 44- Temsilciye yetki belgesi verilmişse, yetkinin sona ermesi durumunda temsilci, bu belgeyi temsil olunana geri vermekle veya hâkimin belirleyeceği yere bırakmakla yükümlüdür. Temsil olunan veya halefleri, temsilcinin belgeyi geri vermesi için gerekeni yapmazlarsa, bundan dolayı iyiniyetli üçüncü kişilerin zararını gidermekle yükümlüdürler. d. Yetkinin sona erdiğinin ileri sürülememesi MADDE 45- Temsilci, yetkisinin sona ermiş olduğunu bilmediği sürece, temsil olunan veya halefleri, temsilcinin yapmış olduğu hukuki işlemlerin sonuçlarıyla bağlıdırlar. Bu kural, üçüncü kişilerin yetkinin sona ermiş olduğunu bildikleri durumlarda uygulanmaz.
Temsil Yetkisinin Sona Ermesi İradi olarak sona erme Temsil yetkisinin geri alınması ve ya sınırlandırılması Herhangi bir şekle bağlı değil Geri alınması ve ya sınırlanma hakkından önceden feragat edemez. 2. Kendiliğinden sona erme Temsil olunanın veya temsilcinin ölümü, gaipliğine karar verilmesi, fiil ehliyetini kaybetmesi veya iflas etmesi Belirli bir işiçin verilen yetki o işlemin yapilmasi ile Temsil yetkisi bir sebebin gerçekleımesi ile kendiliğinden sona ermişse Soru: temsilcinin istifası temsil yetkisinin sona erdirir mi il
Temsil yetkisinin sona ermesinin sonuçları Kural: Temsilci TO adına hukuki işlem yapamaz ve yapılan işlem TO-nu bağlamaz İstisna: Temsilcinin ve İİİ kişinin temsil yetkisinin sona erdiğini bilmemesi İİİ kişinin temsil yetkisinin bilmiyorsa (iyiniyetli ise) Temsil yetkinin İİİ kişiye bildirilmiş olup, geri alma ve ya sınırlama İİİ kişiye bildirilmezse hukuki işlem geçerli olur. Temil yetkisi sona ermiş fakat temsil belgesi geri alınmamışsa Bak: BK 42 f.3 ve 44 f.2.
Temsilin hükmü Temsilci bakımından 1. Ayırt etme gücü sahip olmalı 2. Tam ehliyetli olması şart değildir 3. İradesinin sakatlanması işlemin geçerliliğini etkiler 4. İyiniyetli olmaması hak iktisabını önler 5. İşlemin yorumlanması bakımından temsilcinin irade beyanı ve karşı tarafın irade beyanına vermesi gereken anlam esas alınır 6. Temsilcinin aldatması III kişinin aldatması deildir.
Temsilin hükmü Temsil olunan bakımından İşlemin hüküm ifade etmesi anında var olması gerekir Fiil ehliyeti önemli değildir Tasarruf işlemleri bakımından yetki verilmesine tasarruf yetkisi varsa geçerlidir Temsil olunanında iyiniyetli olması aranmaktadır
Yetkisiz temsilin sonucları Kural: yetkisiz temsile onay verirse geçerli olur Yapıldığı andan itibaren sözleşme geçerli olur. Yenilik doğuran işlem olup, şekle bağlı değildir III onay için bir süre verebilir. Sürenin geçmesi ile sözleşme kesin hükümsüz olur. Sözleşmenin geçersizliğinden dolayı TE, III kişiye karşı sorumlu olur. Edinilmiş hakların iadesi gerekir.
Yetkisiz temsilin sonucları III kişi ve TE bilmiyorsa III kişiye bildirilmiş fakat geri alma beyanı ona iletilmemiş TO veya halefleri temsil belgesini geri alma konusunda ihmalkar davranmışlarsa Soru: TMK m. 988 tasarruf yetkisini gideren bu eksiklik temsil yetkisindeki eksikliyi giderecek mi? Bir taşınırın emin sıfatıyla zilyedinden o şey üzerinde iyiniyetli mülkiyet veya sınırlı aynî hak edinen kimsenin edinimi, zilyedin bu tür tasarruflarda bulunma yetkisi olmasa bile korunur. Hükmü onay
İfa