RİSKİ YÖNETMEK
Ergenlikte risk nedir ? Riskli davranış nedir ? Risk nedir ? RİSK Sonucunda tehlikeli bir durumla karşılaşma Riskli davranış nedir ? Kişinin tehlike oranı yüksek olan yöntemin tercihi Ergenlikte risk nedir ? Herhangi bir şekilde zarar veren durum Risk, sonucunda tehlikeli bir durumla karşılaşma olasılığı olan bir olay olarak tanımlanır. Riskli davranış, kişinin mevcut durumu değerlendirmesi ve söz konusu durum içerisinde tehlike oranı yüksek olan yönü/yöntemi tercih etmesidir. Yani, kişiyi tehlikeye atan ve hayatî anlamda tehlike yaratan; hastalık veya ölümle sonuçlanma ihtimali yüksek davranışlardır. Ergenlikte Risk, gençlerin sağlık ve iyi halde olma durumlarına herhangi bir şekilde zarar veren durumlar olarak tanımlanmaktadır.
Risk Alma Tüm ergenler risk alma davranışları gösterirler. Risk alma ergenin kendi kimliğini tanımlama ve geliştirme aracıdır. Riskler Nasıl Oluşur; Bazı riskler gelişimin doğal bir süreci olarak karşımıza çıkarken bazı riskler kültürel, çevresel etkilerden dolayı ortaya çıkar. Her risk durumunda, risk davranışları gözlenmeyebilir. Tüm ergenler büyümenin normal bir parçası olarak risk alma davranışları gösterirler. Risk alma ergenin kendi kimliğini tanımlama ve geliştirme aracıdır ve sağlıklı risk alma ergenler için çok değerli bir deneyimdir Yaşantımızda risk durumları ile karşılaşmamız son derece doğaldır. Bu risk durumları karşısında riskli davranışlarda bulunmamakta en önemli faktörlerden biri de destek olan kişilerin yakınınızda bulunmasıdır
RİSK TAKVİMİ 0-6 YAŞ 7-19 YAŞ 3 E DE AYRILABİLİR. 0-6, 7-12, 13-19 GİBİ
0-6 YAŞ 7-19 YAŞ RİSK TAKVİMİ Sağlık, bakım, koruma ile ilgili riskler Trafik Cinsellikle ilgili riskler Madde kullanımı Bilinçsiz ve disiplinsiz yapılan tehlikeli sporlar Gelişimsel-Çatışma Akran grubu Medya Bilinçsiz internet kullanımı 0-6 yaşta her ne kadar sağlık ve bakım ön plana çıkıyorsa da 7-19 yaşta daha ziyade evden ayrı olduğu vakit çok olduğundan dışsal ve gelişimsel (döneminin özellikleri) doğrultusunda risklerin ortaya çıkması söz konusudur. Riskleri almak gelişimin bir parçasıdır. Öğrenme ve gelişmenin doğal ve kaçınılmaz bir bedelidir. Riskli davranışların yoğun olarak görüldüğü dönemler geçiş dönemleridir. Yani insanlar, büyürken, gelişirken bir dönemden diğerine geçerken daha kolay risk alabilirler. Ergenler aynı tipte riske maruz kalmamaktadır. Bazı riskler fiziksel ya da duygusal olarak yaşam boyu sürecek sorunlara neden olabilir. Örneğin bilinçsizce yaşanan cinsel davranışlar, gebelik ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara neden olabilir. Bazı gençlerin risklere daha fazla yatkın olduğu bilinmektedir; bazı gençler strese ve sıkıntılara karşı bir risk alarak yanıt vermektedirler.
RİSKLİ DAVRANIŞLARIN YOĞUN OLARAK GÖRÜLDÜĞÜ DÖNEMLER Kritik Geçiş Dönemleri Bebeklikten Çocukluğa Çocukluktan Ön Ergenliğe Ön Ergenlikten Ergenlliğe Ergenlikten Gençliğe
RİSK ALMA DAVRANIŞLARI Trafik ile ilgili risk alma davranışları Cinsellikle ilgili risk alma davranışları Madde kullanımıyla ilgili risk alma davranışları Bilinçsiz ve disiplinsiz yapılan tehlikeli sporlarla ilgili risk alma davranışları Trafik ile ilgili risk alma davranışları Cinsellikle ilgili risk alma davranışları: Bu konuda cinsiyete özgü ayırımcılık yaşanmaktadır. Erkekler, cinselliği yaşama konusunda aile ve toplumdan desteklenirken genç kızlara yasaklar getirilmektedir. Bakirelik toplumumuz için önemini korumaktadır ve bu nedenle gebelik durumunda genç kızın yalnız bırakıldığı durumlar yaygındır.. Madde kullanımıyla ilgili risk alma davranışları Bilinçsiz ve disiplinsiz yapılan tehlikeli sporlarla ilgili risk alma davranışları. Ergenlikte görülen risk davranışları; Bıçak taşıma, kavgaya karışma, saldırganca davranma, intihar düşüncesi ve girişimi, uzun süreli gürültülü müzik dinlemek, uzun süreli televizyon izlemek, video oyunlarını oynamak ve okula devamsızlık davranışları, ergenlerin dış görünüşlerine ilişkin kaygılardan kaynaklanan sağlıksız beslenme alışkanlıkları
ERGENLİKTE GÖRÜLEN RİSK DAVRANIŞLARI Bıçak Taşıma, Kavgaya Karışma, Saldırganca Davranma, İntihar Düşüncesi ve Girişimi, Okula Devamsızlık Davranışları vb.
NEDENLER Kendi hayatlarını kontrol etme arzusu Yetişkin otoritesine ve geleneksel topluma direnmenin ifadesi Kaygıyla, gerilimle, yetersizlikle ve başarısızlıkla baş etme yolu Akran gruplarına daha çok kabul edilme Kendi kimliğini doğrulama Kendini kanıtlama RİSK ALMA DAVRANIŞLARINI ARTTIRAN NEDENLER Kendi hayatlarını kontrol etme arzusu Yetişkin otoritesine ve geleneksel topluma direnmenin ifadesi Kaygıyla, gerilimle, yetersizlikle ve başarısızlıkla bir baş etme yolu olarak kullanılması Akran gruplarına daha çok kabul edilme Kendi kimliğini doğrulama Kendini kanıtlama Merakını giderme
RİSKLER MAT RİSKLERİ FARKEDİN VE DERS ALMASINI SAĞLAYIN R İLETİŞİME ÖNEM VERİN İ SEVGİNİZİ GÖSTERİN S KURALLAR OLUŞTURUN K LAFLA OLMAZ MODEL OLUN L EĞLENCEYE VAKİT AYIRIN E ROLÜNÜZDEN VAZGEÇMEYİN MEDYA MESAJLARINI BİRLİKTE OKUYUN M ARKADAŞLARINI VE AİLELERİNİ İZLEYİN A TANIYIN T HER BİR MADDENİN AÇIKLAMASI DA YAPILMALIDIR. ÖRNEĞİN RİSKLERİ FARK EDİN DERKEN, FARK EDEMEDİKLERİNİZ DE OLACAKTIR. BU NEDENLE YAŞADIĞI RİSKLERDEN DERS ALMASI VE DİĞER BAŞ ETME BECERİLERİNİN DE KAZANDIRILMASI ÖNEMLİDİR GİBİ
ARKADAŞLARINI VE AİLELERİNİ TANIYIN KENDİNİZİ ÇOCUĞUNUZU ÇEVRESİNİ ARKADAŞLARINI VE AİLELERİNİ
İZLEYİN BOŞ VAKİTLER AKADEMİK BAŞARI/BAŞARISIZLIK DEVAM/DEVAMSIZLIK TANIYIN; Kendinizi tanıyın,Çocuğunuzu tanıyın,Çocuğunuzun çevresini tanıyın,Çocuğunuzun arkadaşlarını ve ailelerini tanıyın ÇOCUĞUMUZA GÜVENMEK VE GELİŞİMİNİ, BAĞIMSIZLIĞINI DESTEKLEMEK ZORUNDAYIZ. ÇOCUĞUNUZDA MEYDANA GELEN DEĞİŞİKLİKLERİ FARK EDİN. GÖZARDI ETMEYİN (GELİŞİM DÜZEYLERİNE GÖRE FARKLI OLARAK ANİ VE ŞİDDETLİ ORTAYA ÇIKAN DEĞİŞİKLİKLER.) İzleyin; Çocuğunuzun Boş vakitlerini,okul başarısını,Okula devamını, Arkadaşlarını,Gittiği yerleri, Ani değişiklikleri,Problem çözme becerisini İzleyin. ARKADAŞLARI GİTTİĞİ YERLER ANİ DEĞİŞİKLİKLERİ PROBLEM ÇÖZME YOLLARI
Teşekkür Ederim