PARAGRAFIN BÖLÜMLERİ

Paragrafın Bölümleri Hikâye, deneme gibi yazıların giri ş, geli ş me, sonuç bölümleri oldu ğ u gibi paragrafın da vardır. a. Paragrafın giri ş bölümü: Giri ş cümlesi, paragrafın ilk cümlesidir. Giri ş bölümü genellikle bir cümleden olu ş ur. Bu bölümde paragrafta i ş lenecek konu belirtilir. Kendisinden sonraki cümleler, hem dil hem de dü ş ünce bakımından bu cümleyle ilgilidir. Giri ş cümlelerinde bu cümleyi önceki cümleye ba ğ layan “ba ğ layıcı ö ğ eler” bulunmaz. “ ş öyle ki, halbuki, kısacası, ama, fakat, oysa, bundan dolayı, yine de, bu nedenle, ne var ki, bunun için…” gibi. “Bazı yazarlar, yazdıklarını anlayabilmek için okurların çaba harcamasını isterler.” cümlesi bir parçanın giri ş cümlesi olabilir. Çünkü bu cümle bir dü ş üncenin devamı özelli ğ i ta ş ımamaktadır. Bir dü ş ünceyi ba ş latan, bir konuya giri ş yapan bir cümle özelli ğ ini göstermektedir. Bu cümlede ele alınan dü ş ünce devam ettirilebilir. “Bence bu, kendini be ğ enmi ş liktir.” cümlesi ise giri ş cümlesi özelli ğ i ta ş ımaz. Çünkü bu cümle, yukarıda verdi ğ imiz cümlenin devamı niteli ğ indedir. “Bence bu” ifadesi ba ğ layıcı sözdür. Bu cümleyi kendinden önceki cümleye ba ğ lamakta, onun devamı özelli ğ ini ta ş ıdı ğ ını göstermektedir.

b. Paragrafın geli ş me bölümü: Bu bölüm, kendinden önceki dü ş üncenin devamı özelli ğ ini ta ş ımaktadır. Çünkü geli ş me bölümünde giri ş te verilen duygu ya da dü ş ünce daha anla ş ılır hâle getirilir. Bu yapılırken anlatım tekniklerinden ve dü ş ünceyi geli ş tirme yollarından da yararlanılır. Bu bölümü olu ş turan cümleler dil ve anlatım bakımından hem kendinden önceki hem de kendinden sonraki cümlelerle ilgilidir. c. Paragrafın sonuç bölümü: Paragrafta anlatılan dü ş ünce ile ilgili son sözün söylendi ğ i bölümdür. Bu bölümde ana dü ş ünce verilebilir ya da parçada i ş lenen dü ş ünceler özetlenebilir. Özetlendi ğ i ve bir sonuca gidildi ğ i için de bu bölümde yer yer “öyleyse, sonuç olarak, kısacası, demek ki, yani, böylece…” gibi özet niteli ğ i ta ş ıyan ba ğ layıcı sözlere yer verilebilir.

(I)Sanat, toplumdaki sayısız ileti ş im yollarından biridir. (II)Sanat eseri konu ş ursa, konu ş urken de bir dünya koyarsa ortaya, bunu hiç ku ş kusuz birileri için yapar. Sanatta güzellik, sanatçının, gerçe ğ in örtüsünü kaldırarak dü ş sel bir dünyayı bir biçim aracılı ğ ıyla görünür hâle getirmesinden do ğ ar. (III)Böylece sanat eseri de görünür kıldı ğ ı ş eyin birilerince algılanmasıyla i ş levini yerine getirmi ş olur. I numaralı cümle paragrafın giri ş cümlesidir. Bu cümle ile konuya giri ş yapılmı ş tır. Burada edebiyatın bir ileti ş im yolu oldu ğ undan söz edilmi ş tir. II numaralı bölüm ise paragrafın geli ş me bölümüdür. Burada giri ş cümlesinde verilen konu açıklanmı ş, daha anla ş ılır hâle getirilmi ş tir. III numaralı cümle ise paragrafın sonuç bölümüdür. Yazar burada “böylece” ifadesiyle bir sonuca gitmi ş, dü ş üncelerini özetlemi ş tir. Yazar, giri ş, geli ş me ve sonuç bölümlerinden hareketle bu paragrafta “Sanat eserlerinin birilerine seslenmek için var oldu ğ unu” anlatmı ş tır.

(I)Cimrilerin paraya dü ş künlü ğ ünde, temiz, katıksız bir sevginin niteliklerini görmü ş ümdür hep. (II)Neden derseniz cimriler paranın yalnızca acısını çekerler, Moliere’in eserindeki Harpogan gibi sa ğ layaca ğ ı iyiliklere, mutluluklara bo ş verirler. Cimriler zengin olmak için de ğ il paraya olan sevgilerini tatmin etmek için para biriktirir. Para kazanmayı amaç edinen ki ş i ile cimri arasındaki ayrım buradadır. (III)Kısacası cimri ki ş ilerde her zaman aracın gücü, amacın de ğ erini a ş maktadır. I. numaralı cümleyle paragrafa giri ş yapılmı ş, II. numaralı bölümde bir örnekten de hareketle giri ş cümlesinde verilen dü ş ünce daha anla ş ılır hâle getirilmi ş tir. III. numaralı cümlede ise paragrafta anlatılanlar özetlenmi ş, bu sözlerle esas dü ş ünce verilmi ş tir Yazar, parçada “cimrilerin sadece biriktirmek için para biriktirdi ğ i” dü ş üncesini anlatmı ş tır.