Orjinal, Jenerik, Kopya ve Sahte İlaçlar Prof. Dr. M. Oğuz Güç, MD PhD Farmakoloji Anabilim Dalı Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi oguc@hacettepe.edu.tr

The Rational Use of Drugs (Akılcı İlaç Kullanımı) Report of the conference of experts Nairobi, 25-29 Kasım 1985

İlaçlar neden akılcı/bilinçli kullanılmıyor? Eğitim ve öğretim eksikliği Pazarlama uygulamaları Akılcı davranmamanın maddi getirisi İlaca erişim ve temin zorlukları/kolaylıkları Hastaların beklentileri Sağlık hizmeti yapılanmasının etkileri Reçeteye sığınıp yetersizliği örtbas etme Etkin, güvenli, uygun, ucuz seçenek olmaması …

Teşhis, tedavi veya profilaksi amacıyla uygulanan, biyolojik etkinliği olan madde

Orijinal, Jenerik, Kopya, Sahte ..

“Gerçek” (Kanıta Dayalı) İlaç 100.000 molekülden 1 adet 200-800 milyon Dolar 7-12 yıl İyi Klinik (Araştırma) Uygulamaları 4.000 – 12.000 insan denek Etkin, güvenli, uygun (maliyet)

Orjinal, Jenerik, Kopya, Sahte ..

Tıbbi Ürünlerin Benzerliklerine İlişkin Terminoloji Alışılagelmiş (=Konvansiyonel) İlaçlar Aynılık (=sameness) Biyoeşdeğerlik (=bioequivalence) Yerinegeçebilirlik (=interchangeability) Terapötik-klinik eşdeğerlik (=therapeutic-clinical equivalence)

Biyoyararlanım.. "..uygulanan farmasötik şekilden etkin/aktif maddenin emilme ve etki yerine ulaşmasının hızı ve oranı.. " oral, rektal, perkutan, transdermal, i.m.

oral Plazma İlaç Konsantrasyonu En az 15 "örnek" alınmalı (~12-18) En az 3 t1/2 süresince örnek alınmalı Cmax EAA tmax Zaman oral

Biyoeşdeğerlik (postülatı).. Konvansiyonel Ürünler İçin "..farmasötik eşdeğer veya alternatifler aynı molar konsantrasyonda uygulanır ve biyoyararlanımları benzer ise.. etkililik ve güvenlilikleri de benzerdir.."

Tek Dozlu - İki Dönemli - Çapraz Geçişli Klinik Biyoeşdeğerlik Çalışması Tasarımı alışma arınma 1. Dönem 2. Dönem arınma > 5 x t1/2 Referans Referans plasebo plasebo (n  12) Test Test plasebo plasebo (n  12)

T / R oranları = % olarak Plazma İlaç Konsantrasyonu CmaxT CmaxR EAA-T EAA-R Zaman tmaxT tmaxR

tmaxR CmaxT CmaxR tmaxT EAA-T EAA-R Oranlar Kale Direklerinin Arasına Düşmeli.. tmaxR CmaxT CmaxR tmaxT EAA-T EAA-R Gentamisin Penisilin Nifedipin logaritmik skalada % 20 toleranslı olmak ! 80 125 100

 Kale direklerinin arasına düşmek.. Oran  % 90 Güven Aralığı %75 %80 100 %125 %133

Using the FDA bioequivalence criteria, the first 224 post-1962 drugs approved over the two year period after the Waxman Hatch amendments were passed, including some NTI drugs, had an observed mean bioavailability difference between the generic and innovator products of only 3.5 % http://www.fda.gov/cder/news/ntiletter.htm

Kritik Dozlamlı İlaçlar (Dar Terapötik Pencereli İlaçlar) Konvansiyonel Ürünler İçin "..dozlamlarında küçük değişikliklerin ciddi etki kaybı veya ciddi istenmeyen etkiler oluşturabildiği.."

Kritik Dozlamlı İlaçlar Dar Terapötik Pencereli İlaçlar Siklosporin Sirolimus Tacrolimus Teofilin Varfarin Digoksin Flecainid Fenitoin Lityum

Kritik Dozlamlı İlaçlar Dar Terapötik Pencereli İlaçlar EAA (%90 Güvenlik Aralığı) = % 90-112 Cmax (%90 Güvenlik Aralığı) = % 80-125 Hem açlık hem tokluk denemeleri Tercihan hasta deneklerde Etik açıdan paralel dizayn 6. İstisnai hallerde kararlı-durum çalışması 7. Plazmadaki durumu daha iyi yansıtması için verilere dönüşüm/düzeltme uygulanması

% 90-112

Alışılagelmiş İlaç Molekülü Biyoteknolojik İlaç Molekülü “Biotech” Alışılagelmiş İlaç Molekülü “Konvansiyonel”

Biyotek Ürünleri ve İmmünojenisite İstenmeyen/advers olaylar Ateş, döküntü, kaşıntı, aşırıduyarlık, anafilaksi böbrek yetmezliği, astma, immün aşırı yanıt.. Etkinin azalması Yabancı proteine karşı blokör antikor oluşumu, safsızlık, uygunsuz üretim metodu, depolama.. Exempli gratia "Pegylated" Megakaryosit Büyüme ve Gelişme Faktörü İnsan serum albümini yerine farklı stabilizatör içeren biyobenzer (?) 13/325 sağlıklı denekte trombositopeni Haznedaroğlu ve diğ, Clin Appl Thromb Hemost 8:193-212, 2002

(Biyoteknolojik Ürünler İçin) Biyobenzerlik (Biyoteknolojik Ürünler İçin)

Orjinal, Jenerik, Kopya, Sahte ..

Kasten ve sahtekarca üretilmiş Orjinal, Jenerik, Kopya, Sahte .. Sahte İlaç: Kasten ve sahtekarca üretilmiş etiketindeki özelliklere uymayan “birşey” World Health Organization, Fact Sheet 275, November 2003 Substandard and Counterfeit Medicines http://www.who.int

S peak up A sk questions F ind the facts E valuate effects R eport adverse events

25763 sayılı Resmi Gazete - 22 Mart 2005 Türkiye Farmakovijilans Merkezi Faks: 0312 - 309 7118 Tel: 0312 - 309 5397 tufam@saglik.gov.tr

Orjinal, Jenerik, Kopya, Sahte .. Pes..!

“Dışınızda var olan kanıtlar size bilgi verir. Ancak, tecrübelerinizin yerini alamaz” Sackett ve diğ. Editorials: Evidence based medicine: what it is and what it isn't Br Med J 312: 71-72, 1996 32

BMJ 327: 1459-1461, 2003 33

Akılcı İlaç