ÇOCUKLA KALITELI ZAMAN GEÇIRMEK

KALİTELİ ZAMAN NE DEMEKTİR? Kaliteli zaman geçirmek; çalışan ailelerin ağızlarından düşürmediği bir kavramdır. Özellikle çalışan anneler çocuklarına yeteri kadar zaman ayıramadıkları için suçluluk duyarlar. Onlara ayıramadıkları zamanı; oyuncaklar, hediyeler, her istediğini yaparak yerine koyabileceklerini düşünürler. Oysa ne yazık ki aynı yeri tutmadığı gibi, bu kadar her istediğini yapmak çocukların kişiliklerini de olumsuz etkiler.

KALİTELİ ZAMAN NE DEMEKTİR? Kaliteli zaman, ebeveyn ile çocuk arasında oluşan gerçek bir bağ olarak tanımlanabilir. Geçirilen zamanın bölünmeden geçirilmesi ve çocuğun ebeveyniyle yakınlık kurabilmesi ruhsal gelişimi açısından önemlidir.

KALİTELİ ZAMAN NE DEMEKTİR? Kaliteli zaman; çocuğunuza konsantre olduğunuz, başka şeylerle kesintiye uğramamış sadece çocuğunuza ayrılmış olan zaman dilimidir. Önceden planlanmış zaman dilimleri olabileceği gibi spontan; o anda ortaya çıkan durumu değerlendirerek de yapılabilir.

KALİTELİ ZAMAN NASIL OLMALI ? Geçirilen zamanın uzun olmasından çok anne-baba ve çocuk arasındaki etkileşimin doyumlu olması ve karşılıklı duygu paylaşımı içermesi önemlidir.

KALİTELİ ZAMAN NASIL OLMALI ? Ebeveynin sadece fiziksel olarak orada bulunması çocuk için yeterli olmamaktadır. Ebeveynlerin çocukların dünyalarına aktif bir şekilde katılmaları gerekir.

Ebeveynlerin çocukların dünyalarına aktif bir şekilde katılmaları ihtiyaçlarını anlamaya çalışmaları, söylediklerini ilgiyle dinlemeleri, üzüntülerini, kaygılarını, mutluluklarını paylaşmaları bir çocuğun dünyasında büyük önem taşır.

Anne-babasıyla kaliteli zaman geçiren çocuklar Kendilerinin önemli olduğunu hissederler. Aileleriyle doyurucu ilişkiler içinde olan çocuklar duygusal ve sosyal açıdan daha sağlıklı gelişir, yüksek özgüvene sahip, duygularını ifade edebilen, sıcak iletişim kurabilen ve sosyal ilişkilerinde başarılı kişiler olurlar.

Çocuğuna zaman ayırmayan ailelerin çocukları Kendilerini değersiz hissederler. Diğer bütün işler kendisinden daha önceliklidir. Bu duyguyla yetişen çocuklar özgüveni düşük; duygularını ifade etmekte zorlanan; arkadaş ilişkilerinde başarısız; geri planda kalan bireyler olurlar.

KALİTELİ ZAMAN GEÇİRMEK İÇİN NELER YAPILMALIDIR ?

1) ÇOCUĞUNUZU TANIYIN. Çocuğunuzla kaliteli zaman geçirebilmek için öncelikle onu tanımaya çalışmalısınız. Anne baba çocuğuyla yapmak isteyeceği aktiviteleri belirlemeli, onunla ortaklık içerisine girip paylaşımlarda bulunabilmeli, duygularını ve düşüncelerini anlamaya çalışmalıdır. Bunları yapabilmek için önce çocuğun hem bireysel özelliklerine uygun olarak hem de genel psikolojik gelişimine dayalı olarak hangi dönemlerden geçtiğini fark etmek gerekir.

2) ÇOCUĞUNUZLA OYNAYIN, ONUN DÜNYASINA GİRİN… Çocuğun dünyasını anlayabilmenin; onun dilinden konuşmanın ve ona bir şeyler aktarmanın en kolay yollarından biridir oyun. Oyun, çocuklara ulaşabilmenin en etkili yoludur. Onlar dünyayı oyunla tanır, öğrenir ve eğlenirler. Oyun içerisinde çocuk, hem anne-babasıyla geçirdiği vakte doyar hem de anne-babalara çocuklarını oyun yoluyla tanıma fırsatı sağlar. Oyun oynarken çocuğun özgürlüğü kısıtlanmamalıdır. Çocuk özgürlüğünü anne-babasıyla da olsa yaşayabilmelidir. Oyun sırasında oyunu seçmek ve sonrasında oynamaya çalışmak anne-babalara bazen zor gelir.

Oyun, hem çocuğu ruhsal açıdan rahatlatan hem de anne babaya çocuğun dünyasında neler olup bittiğine dair ipucular veren bir malzemedir.

3) ÇOCUĞUNUZU GÖZLEMLEYİN. Çocuklar oyun oynarken aslında gerçeği ya da kendi hissettiklerini belirgin olmasa da senaryo oynuyor gibi tekrar yaşayabilirler. Oyun çocukların sıkıntılarını ve sorunlarını ifade etmesi açısından da önemli bir araçtır. Dolayısıyla oyun bu açıdan anne-babalara bir fırsat verir. Ebeveynler çocuklarını oyun sırasında gözlemlemeli, bu açıdan onları anlama fırsatını değerlendirmelidir.

Oyunda resim yapmak da çocuğun sorunlarını ortaya çıkarmasında, kendini ifade etmesinde bir araç olabilir. Bu nedenle çocuk resim yaparken özgür bırakılmalı, kendini ifade etmesine olanak verilmelidir. Kısıtlama ortamı yaratılmamalıdır. Özellikle oyun sırasında bu zamanın bir paylaşım ve rahatlama zamanı olduğu unutulmamalı, çocukta performans kaygısı yaratacak şekilde öğretici ve zorlayıcı olmamaya özen gösterilmelidir.

ÇOCUĞUNUZLA EMPATİ KURUN, ONU ANLAYIN. Çocuklar bir şey anlatırlarken yetişkinler gibi direkt anlatma yoluna gitmeyebilirler. Onun ne demek istediğini anlamak da bu yüzden kolay değildir, ama çok önemlidir. Kaliteli zaman içinde bol bol anlamak ve anlaşılmak önem kazanır. Dolayısıyla empati kurmak gerekir. Empati; karşınızdakinin duruşundan, bakışından, söylediklerinden, bazen söylemediklerinden ne hissettiğini anlamaya çalışmak ve bunu ona geri bildirmek anlamına gelir.

Çocuğunuzla geçirdiğiniz kısa zamanda onunla açık, yakın, anlayan, dinleyen bir rolde ilişki kurabilirseniz, onun da böyle bir zamandan tatmin olma olasılığı artacaktır. Bu şekilde onunla vakit geçirmediğiniz zamanlarda; bir ilgi çekme yolu olarak olumsuz, kabul görmeyen davranışlara başvurarak sizi cezalandırmaya çalışmasına da gerek kalmayacaktır. Böylece birlikte olunan zamanlara problem taşınmayacaktır. Çocuk kaliteli zamandan tatmin olduğunda, anne-babası ile ilişkisi de sağlıklı olacaktır.

TATİLİ NASIL DEĞERLENDİRMELİYİZ? iki hafta sürecek yarıyıl tatili başlıyor. Çocuklarının eğlenip dinlenmelerini ve okula tekrar uyum içinde dönmelerini sağlamak isteyen anne-babalar da tatlı bir telaş yaşıyor. Bu zamanı kaliteli geçirmek için öneriler

TİYATRO VE SİNEMA PROGRAMI YAPIN Bu etkinlikleri kendinize de uygun bir zamana denk getirerek birlikte zaman geçirebilirsiniz. Böylelikle çocuğunuza yıllar sonra bile gülümseyerek hatırlayabileceği keyifli zamanlar sunabildiğiniz gibi, aranızdaki bağın daha da güçlenmesini sağlayabilirsiniz.

SPORA YÖNLENDİRİN Spor, fiziksel sağlığa olan önemli faydalarının yanı sıra çocukların yaratıcılığını geliştiriyor ve sorumluluk duygusu kazanmalarına katkı sağlıyor. Sömestr tatili, çocuğunuzun spora başlatması için güzel bir fırsat olabilir. Çocuğunuzun; yaşı, vücut gelişimi, en önemlisi de tercihlerini göz önünde bulundurarak kayak, paten gibi kış sporlara ya da bowling, basketbol veya yüzme gibi kapalı alanda yapabileceği spor dallarına yönlendirebilirsiniz.

EVDE OYNAYABİLECEĞİ BİR OYUN ALIN Oyun, çocuklar için bir eğlence aracı değil, tamamen ihtiyaçtır. Bu nedenle oyun, tatilde onların başlıca etkinliği olur. Siz de çocuğunuza hem zihnini çalıştıracak, hem de zevk alacağı yeni bir oyun alıp, ailesiyle ya da arkadaşlarıyla güzel zaman geçirmesini sağlayabilirsiniz. Unutmayın ki çocukların aileleriyle ve arkadaşlarıyla karşılıklı alışveriş ve iletişime geçtiği bu oyunlar, zihinsel ve fiziksel gelişimlerinin yanı sıra sosyalleşmeleri için de son derece önemlidir.

EĞLENCELİ ZİYARETLER YAPMASINI SAĞLAYIN Ailece eğlenceli kış sporlarıyla tanışacağı ya da sürdüreceği tatil programı yapabilirsiniz. Ancak tatile çıkma fırsatınız yoksa ve büyük anne, teyzeler, halalar gibi ailenizden gelen ziyaret önerileri değerlendirmelisiniz. Hatta şartlarınız uyuyorsa, çocuğunuzun birkaç gün sizden uzak aile ziyaretleri yapması sosyal deneyim açısından oldukça önemlidir. Yine şartlarınız uyuyorsa aynı ziyaretleri, çocuğunuzun çok sevdiği bir arkadaşını davet etmek ya da çocuğunuzun ziyaret etmesini sağlamak şekline de dönüştürebilirsiniz.

Birlikte kitap okuyun Tatil, çocukların kendilerini geliştirmeleri için çok iyi fırsat aslında. Bu nedenle kitap okumak, iyi bir tatil programının olmazsa olmazlarından. Çocuğunuzla birlikte kitapçıları dolaşıp, keyif alacağı konularla ilgili kitaplar seçmek, okuma alışkanlığını destekler. Ancak bu etkinlikte onu desteklemek için aynı okuduğu kitabı anlatmasını istemeniz ya da o okurken yüksek sesle dinlemeniz, paylaşım duygusunun geliştirir.

Ödevlerini yapmasını sağlayın Genellikle her çocuğa hafif de olsa, bir tatil ödevi verilir. Eğer çocuğunuzun böyle bir ödevi varsa, yapmasını desteklemelisiniz. Ancak sıkı bir program yerine, esnek çocuğunuza uygun bir ödev yapma programı oluşturmalısınız. Bu nedenle programı çocuğunuzla birlikte yapmanızda ve ödevini bitirip bitirmediğinizi günlük olarak kontrol etmenizde yarar var.

BU NOKTALARI GÖZARDI ETMEYİN! Şiddet içeren oyunlara izin vermeyin Pek çok çocuk için sömestr evde daha çok bilgisayar oyun oynama anlamına geliyor. Ama siz, bilgisayar karşısında geçirdikleri süreye ve oyunların içeriğine karşı son derece dikkatli olmalısınız. Bilgisayar oyunlarına tümüyle karşı çıkmak, ona ‘Bilgisayar oyunu oynama” demek doğru bir yaklaşım değil. Çünkü özelikle çocuklarda yasaklanan şeylere karşı merak gelişiyor. Ayrıca çocuğunuz bu durumda size olumsuz tepkiler verebilir. Bu nedenle bilgisayar oyunlarını yasaklamak yerine, birlikte karar verdiğiniz eğitici ve eğlendirici oyunları oynamasına izin verin. Çocuğunuzun bu yasağı anlayışla karşılaması için ona şiddet içeren oyunlara neden izin vermediğinizi sade bir dille anlatmayı da ihmal etmeyin.

İnterneti denetleyin Siz bilinçli bir anne babasınız, dolayısıyla çocuğunuzun internetteki zararlı sitelere girmesi için gerekli önlemleri almışsınızdır. Ancak eğer dikkatinizden kaçmışsa, sömestr tatilinde yapmanız gereken ilk şey, çocuğunuzu zararlı sitelerden koruyan programlardan yararlanmak olsun. Bu programlar sayesinde çocuğunuzun hangi web sitelerini görüntüleyebileceğini, hangi oyunları oynayabileceğini ve hangi programları kullanabileceğini düzenleyebilirsiniz.

Süreye dikkat edin Günümüzde hemen her çocuk zamanının çoğunu bilgisayar ve televizyon karşısında geçiriyor. Uzun süre bilgisayar ve televizyon karşısında oturmak ise çocuklarda göz rahatsızlıkları, duruş problemleri ve radyasyona maruz kalma sonucu gelişen pek çok sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Karşılıklı bir iletişimi olmayan bilgisayar oyunu ya da televizyon izleme aktiviteleri yerine, arkadaş etkileşimini artıran, sosyal ilişkileri şekillendiren, bir grubun parçası olduğunu hissettiren, iletişim kurma ve grupta var olabilme yetilerini geliştiren aktiviteleri tercih edin.

ÇOCUĞUNUZLA EVDE HOŞÇA VAKİT GEÇİREBİLECEĞİNİZ UCUZ VE KOLAY AKTİVİTELER

Parmak boyasıyla resimler yapın. Yaşına göre; evcilik/ doktorculuk gibi dramatizasyon oyunları oynayın. Puzzle yapın. Birlikte resimli kitap yapın. Birlikte bulmaca çözün. Odasını birlikte toplayın . Hayvan seslerini taklit edin. Pizza, kek, kurabiye, sandviç yapın. Leğene su koyup kâğıttan kayık yüzdürün. Evde basit fizik deneyleri yapın. Satranç öğretin.

Işığı arkanıza alarak gölge oyunu kurun. Evde çöp toplama oyunu oynayın. Kim daha çok eşya toplarsa ödül alsın. Mısır patlatın. Birlikte şarkı söyleyin. Sessiz sinema oynayın. Bir eşyayı evde sakladıktan sonra haritasını çizin. Çocuğunuz bulsun. Birbirinizi gıdıklayın. Tamir yapın.

Eski bir tişörtü kumaş boyaları ile boyayın. Kâğıttan uçak yapın, yarışın. Birbirinizin taklidini yapın. Sihirbazlık numaraları yapın. Kese kâğıdından çanta yapın. Kibrit çöpleri ile şekiller oluşturun. Birlikte bir hikâye yazın. Sabah erkenden kalkıp beraberce güzel bir kahvaltı hazırlayın. Balkonda domates, çilek yetiştirin.