SUNUŞU YAPMAK KONUŞMA TÜRLERİ Hazırlıksız konuşmalar Ezbere konuşmalar Okuyarak konuşma Doğaçlama konuşmalar

Hazırlıksız konuşmalar Uzun bir hazırlık ve araştırma yapmadan teşvik yoluyla gerçekleştirilen konuşmalardır. Konuşmacı anlık olarak gerçekleşen bu konuşmada daha önceden sahip olduğu bilgi ve becerileri kullanmaktadır. Örnek: İş toplantısında gelecek satış rakamları ile ilgili fikri sorulan satış temsilcisinin yaptığı konuşma hazırlıksız bir konuşmadır. Konu ile ilgili yeterli bilgi sahibi olunmadığında panik yaratır.

Ezberleyerek konuşma Konuşmacı konuşmasından önce hazırlık yaparak yapacağı konuşmayı metne dönüştürüp kağıda geçirir ve kağıttakileri hafızasına alır. Konuşmacının ezberini unutması ya da ani gelen bir soru ya da yorum hem dikkati dağıtmakta hem de konuşmayı tıkamaktadır. Konuşmada bir sıcaklık olmadığı gibi kulağa mekanik bir ses gibi gelir.

Okuyarak konuşma Konuşmanın yazılı bir metin üzerinden okunmasını ifade etmektedir. Okulda ödevlerin aktarılmasında, iş yerinde raporların sunulmasında yararlı olabilmektedir. Ancak konuşmacıya kendi duygularını ve deneyimlerini aktarma imkanı sunmamakta ve dinleyicilerde geri bildirime önem vermemektedir.

Doğaçlama konuşma O anda gelişen ortam ve koşulların etkisi ile birlikte hiçbir yardımcı öğe kullanmadan gerçekleşen konuşmalardır. Bu konuşmanın nasıl başladığından çok akış biçimi önemlidir. Konuşma yapan kişinin bilgi birikimi ve deneyimleri çok önemlidir. Zihin haritasını kullanabilirsiniz Konuşma metnini kullanabilirsiniz Kartlar kullanabilirsiniz Görsel malzemeyi kullanabilirsiniz

Sunum Notları-Kartları hazırlamak Bu kartlara özgüven kartları da denir. Konuşmacının sunum sırasında hatırlatmak amacıyla konuşmasının kısa bir özetini ya da taslağını hazırlayarak yazdığı kartlara el notu/kartı adı verilmektedir. Kişi stres altındayken daha fazla unutma eğilimi göstermektedir.

El kartlarının amacı ne söyleyeceğini yazmak değil ne söyleyeceğini hatırlamaktır. Metni okumamak Rota çizmek Görselleri açıklamak

El notları El notlarının A4 boyutunda hazırlanması profesyonel olmayan bir yaklaşımdır. El kartlarında kullanılan ifadeler büyük harfle ya da büyük punto ile yazılmalıdır. Kelimeler konuşmacının bir bakışta görebileceği biçimde olmalıdır. Notların üzerine «gülümse, hızlı konuşma, dinleyicilere bak, fazla gezinme» gibi uyarılar yazılabilir.

SUNUMDA SESİN DOĞRU VE ETKİLİ KULLANIMI Konuşma bir ses ve seslendirmeler bütünüdür. Hava titreşimlerinin kulakla duyulmasına ses adı verilmektedir. Ses ve konuşma özünde fonetikle bağlantılıdır. Fonetik: Havanın ses tellerine doğru itilmesi ve ses tellerinin titreşimi ile sesin meydana gelme sürecini açıklamaktadır. Ses ve ses tonu konuşma sırasında konuşmacının en önemli araçlarıdır.

SES TONU VE KONUŞMA HIZI Tane tane konuşun, Ses tonlamanızı ve sesinizin yüksekliğini değiştirin, Önemli noktaları vurgulamak için kısa süreli duraklayın

Sese ilişkin dikkat edilmesi gereken noktalar Ses tonu Ses volümü Sesin hızı Sesin kalitesi Sesin ritmi ( işitilebilirlik, akıcılık, hoşa giderlik, anlamlılık, bükümlülük )

Bazen sessiz kalmak gerekir… Konuşmanın başında dinleyicilerin yerlerine yerleşmelerini beklerken Görseli değiştirirken, projektörde yansıtılan asetatınızı değiştirirken ya da yeni bir görsel için fareye tıklarken Konuyu anlattıktan sonra başka bir konuya geçerken Özel bir konuya vurgu yapmadan önce Konuşma bittiğinde ve soru sorulurken

SES İLE İLGİLİ ALIŞTIRMALAR Ses fiziksel bir enstrümandır. Ses ile ilgili alıştırmalar yapmak, spor yapmak gibi ses tellerinin hareket kazanmasını sağlamaktadır. Konuşmacının sesini iyi ve doğru kullanamaması sunumun etkinliğini azaltır. Sesin yorulmasına neden olarak boğaz ağrısı ya da ses kısıklığı yaşanmasına yol açar.

Ses ile ilgili alıştırmalar Nefes egzersizleri Artikülasyon çalışması Okuma alıştırması

Nefes Egzersizleri Öncelikle kişinin boyun ve omuz kaslarının rahat olması gerekir. Bu nedenle nefes ile ilgili alıştırmalara başlamadan önce kişinin başını sağa ve sola doğru dairesel bir biçimde hareket ettirerek, boyun ve omuz çevresindeki kasların rahatlaması sağlanır. Önce mırıldanmak, sonra yükseltmek Derin nefes almak, yavaş ve kontrollü bırakmak Derin bir nefes alarak, kesik kesik ve üfleyerek vermek (vu vu vu, çuf çuf çuf…) Kahkaha atma alıştırması (hah, hoh, huh, hıh; heh, höh, hüh, hih)

Okuma Alıştırması Okuma alıştırmaları için ses kayıt cihazı kullanılarak uygulamalar yapılması ve kaydın dinlenerek hataların tespit edilmesi sağlandığı gibi bir odanın köşesinden durup okumalar da yapılabilir. Ancak bu durumda okumanın bir başka kişi tarafından dinlenerek düzeltmelerin yapılması gerekir. Okuma alıştırmasında makale, hikâye, şiir gibi farklı metinlerin kullanılması kişinin sesini daha farklı şekillerde kullanmasına olanak tanımaktadır.

Okuma Alıştırması Sözcüklerde vurgu “ağaçlar, kuşlar vb.” kelimelerde olduğu gibi genellikle son hecede yer alırken, “İstanbul, İzmir vb.” yer isimleri söylenirken vurgu ilk hecededir. Bunun yanı sıra cümleler arasında bağlantı sağlayan bağların “ile, ise, idi, iken vb.” doğru şekilde vurgulanması da önemlidir. Örneğin, kalemle, eşiyle

Artikülasyon Çalışması Artikülasyon seslerin doğru yerden ve doğru bir zamanlama neticesinde çıkması ile ilgilidir. Artikülasyon çalışması ile harflerin doğru şekilde çıkarılması amaçlanmaktadır. Harfleri, heceleri yutmamaya özen gösterilmeli ve ııı, şey, hani, yani, işte… gibi parazit seslerin sürekli tekrar edilmemesine gayret edilmelidir.

Artikülasyon çalışmasında: “fah, fah, blah, blah” diyerek ağzın açılıp kapatılması, “sah, tah, rah, pah” diyerek çenenin, “VVV, BBBB, VBV, VBV” dudakların, “LLLLLL, DDDD” ile dilin gevşetilmesi sağlanır. Ağzın tam olarak açılmasını sağlamak için “Cam, Çam, Ham” gibi hecelerin de yüksek sesle tekrarlanması yarar sağlamakta, sesin yüksekliğini ayarlamada da etkili olabilmektedir.

Artikülasyon çalışması örnekleri Adalardan Adana’ya apar topar Ahlatlı aptal Ahmet’in aparılması akşam akşam bizi üzdü. Cambaz Cevat cılız cimri coşkunla cömertliğe cumbada cüret ettiler. Dört deryanın deresini, dört dergahın derbendine devrederlerse, dört deryadan dört dert, dört dergahtan dört dev çıkar.

Eğer Eleşkirtli eleştirmen Eşref ile Edremitli Bedri’yi Ege’nin en iyi eğercisi biliyorlarsa, bende Ermenekli Erdem Ergene’nin en iyi elektrikçisidir. Derim Fitne fesat fasafisocu Fatsalı Ferhunde, feylosof favorili Fikret’i, fındıkçı Fikriye’yi, fedakar fedai Fahriyi fellik fellik arıyordu.

Geçen gece Gemerekten Gedize gelen Gebzeli gezginci gizemcilerden gitarist general gelmiş. Iğıl ığıl Iğdır’ın ılıman ırmağının kıyısına ıkına sıkına oturduk. Şu köşe yaz köşesi, şu köşe kış köşesi ortasında boş su şişesi

SUNUMDA SÖZSÜZ İLETİŞİM VE BEDEN DİLİNİN ETKİN KULLANIMI Beden, bir konuşma sırasında sözlü mesajlar kadar önemli bir iletişim kaynağı olmakta, ifade edilen mesajların açıklığa kavuşmasında destekleyici öğedir. Beden bir sunumda sözlü iletilen mesajlar kadar önemli bir iletişim kaynağıdır. Kişi beden duruşu ile fiziksel düzeyde yorgun, enerjik, ağrılı; duygusal düzeyde sıkıntılı, neşeli, rahat, endişeli vb. mesajlar iletebilir.

İLETİŞİM ENSTRÜMANLARININ ETKİLEME GÜÇLERİ (%) “Beden zihnin ve kalbin aynasıdır.” İLETİŞİM ENSTRÜMANLARININ ETKİLEME GÜÇLERİ (%)

BEDEN DİLİ UNSURLARI Beden duruşu Mimikler Başın kullanımı Oturmak için seçilen yer Giyim Bakım ve makyaj Jestler Göz teması Ayakların kullanımı Oturma biçimi Mesafe Kullanılan aksesuvarlar

45 DERECE KURALI Beden Duruşu İzleyiciler sürekli sallanan bir sunucuya bakmaktan yorulur. Sürekli sallanmayı engelleyecek ve en az şekilde yorulmanızı sağlayacak duruş 45 derece duruşudur.

İyi de, hoca nefesi ne zaman vereceğiz söylemedi KENDİNE GÜVENLİ GİRİŞ Çok derin bir nefes alın ve ciğerlerinizi patlayacak gibi olana kadar oksijenle doldurun… tutun ve salona adımınızı atın… Salonun ortasına kadar yürüyün. Yüzünüze kan gelir ve daha canlı daha ışıltılı görünürsünüz. İyi de, hoca nefesi ne zaman vereceğiz söylemedi

GİRİŞ VE SALONU FANLAMAK 5 Başınızı çevirin Salon-dinleyiciler soldan giriş A B Kürsü

İLK 180 SANİYE!!! KARAR ANI Katılımcılar sizi bu süre zarfında yarattığınız izlenim doğrultusunda izleyecek ve değerlendirecektir.

KÜRSÜNÜN AZİZLİĞİ Kürsünün önünde durun, arkasında değil. Aksi taktirde salondakiler sadece bedeninizin üstünü görür. Kendinizi arkada savunmada hissedebilirsiniz, notlarınıza bakar, ellerinizi yaslarsınız. Ancak kürsü arkasında kalmak sizi “güçsüz” gösterir ve kendinize güveniniz olmadığı mesajını yansıtır

Jestler Verilen mesajı renklendiren özelliklerden birisidir. Uygun ölçüde ve şiddette yapılan jestler bir konuşmaya güç katar Jestleri konuşmadaki eksik kelimeleri tamamlayacak bir araç olarak kullanmamak demektir. Sinirli jestlerden kaçınmalıdır. Rahat sakin, yumuşak jestler konuşmacının kendine güvenini, konuştuğu konuya hakimiyetini gösterir

Mimikler Sunum yaparken ve bir görüşmede hiçbir şey belki yüz ifadesi kadar önemli ve anlamlı değildir. İnsan üzüntü veya kızgınlığını gülümseyen bir ifade ile, sevincini çatık kaşlarla ifade etmez.

Göz Teması Kendisini konuşmaya dahil edilmiş hisseder Sunucuya güven ve destek sağlar ve dinleyiciye güven uyandırır İlgiyi sürekli istim üstünde tutar, Doğal reaksiyonları izleyebilme ve sunumu sağlıklı yönlendirebilme imkanı sağlar

Görünüş Kadın konuşmacılar için sunumda ciddi ve çok dar olmayan kıyafetlerin tercih edilmesi önerilmektedir. Konuşmacının üzerinde çok fazla renk şekil çizgi vb. olması dinleyicinin dikkatinin dağılmasına sebep olabilmektedir. Bununla birlikte konuşmacının aksesuar ve takı seçiminde de ses çıkartabilecek seçimler yapmaması önemlidir.

Erkek konuşmacıların takım elbise giymesi ciddi ve ağır başlı bir imaj yaratma da etkilidir. Özellikle parlak kumaştan yapılmış takım elbiseler dinleyicilerin gözünü yormaktadır. Kravat tercihinde ise gömleğin renginden bir ton koyu ceketin renginden ise bir ton açık olması önemlidir.

YAPILMAMASI GEREKEN HAREKETLER Konuşmacının yüzüğü, saati, düğmesi, gözlükleri, cebindeki bozuk paralar, vb. ile oynaması Konuşmacının saçına, yüzüne, yüzün belirli bölümlerine dokunması Konuşmacının ellerini cebine koyması Konuşmacının parmaklarını çıtlatması Konuşmacının ellerini bedeninin arka kısmında birleştirmesi

BEDEN DİLİ UNSURLARI Beden duruşu Mimikler Başın kullanımı Oturmak için seçilen yer Giyim Bakım ve makyaj Jestler Göz teması Ayakların kullanımı Oturma biçimi Mesafe Kullanılan aksesuvarlar

MESAFE AYARLAMA Her insanda bir kişisel mekan algısı vardır. Bu alana zorla girmek saygısızlık, kışkırtma ya da saldırı olarak değerlendirilir. İnsanlar birbirleri ile ilişkilerini esas olarak dört bölgede düzenlerler. Mahrem Alan: İnsanın psikolojik korunma sınırıdır. 0-25 cm’lik alana sadece özel duygusal ilişkiler olan insanlar alınır. Kişisel Alan: İki arkadaşın konuşurken korudukları 25 cm ile 1 m arasında değişen uzaklıktır. Sosyal Alan: 1 m ile 2,5 m arası mesafedir ve toplantılarda, davetlerde, iş yerlerinde, birbirini az tanıyanlar arasında korunur. Genel Alan: 2,5 m’den daha uzak mesafedir. Topluma açık yerler örnek olarak gösterilebilir.

NE KADAR HAREKET EDEBİLİRİZ? Atış menzilindeki ördek gibi dolanmama… Ya da bir sokak lambası gibi dikilmeme… Hareket etmek için nedeniniz olsun!

Bir konuşmanın en çok hatırlanan kısmı BAŞI ve SONUDUR. Dinleyicilerin Dikkati Bir konuşmanın en çok hatırlanan kısmı BAŞI ve SONUDUR.