BİLGİSAYAR İÇİN ZARARLI YAZILIMLAR

ZARARLI YAZILIMLAR NEDİR Zararlı programlar; bilgisayarınıza zarar verebilen, bilgisayarınızı etkili bir şekilde kullanmanızı önleyen yazılımlardır. Bilgisayarınıza büyük zararlar verebilen bu programlardan korunmak için gerekli önlemler alınmaz ise oluşacak sorunların sayısı hızla artacaktır.

ZARARLI YAZILIMLAR BİLGİSAYARA NE GİBİ ZARARLAR VERİR Bilgisayarınızdaki bilgileri çalabilir ve başkalarına gönderebilirler Eposta hesaplarınız, Banka şifreleriniz, ve diğer kişisel bilgileriniz gibi İşletim sisteminizin veya diğer programlarınızın çalışmamasına, hatalı çalışmasına neden olabilirler.

Bilgisayarınızdaki dosya / klasörleri silebilir, kopyalayabilir, yerlerini değiştirebilir veya yeni dosyalar ekleyebilirler. Yaptığınız her şeyi kaydedebilirler. Klavyede yazdığınız herşey Fare ile yaptığınız herşey gibi

Ekranda can sıkıcı veya kötü amaçlı web sitelerine yönlendiren açılır pencereler oluşturabilirler. Tüm verisiyle diski silebilir, hatta biçimlendirebilirler. Saldırganların kullanması için güvenlik açıklıkları oluşturabilirler.

Başka zararlı programların bulaşmasını sağlayabilirler. Bilgisayarınız üzerinden başkalarına saldırabilirler. Bilgisayarınızın ya da internetin kaynaklarını kullanır, yavaşlamalara neden olabilirler.

ZARALI YAZILIM ÇEŞİTLERİ

1. VİRÜS *Bilgisayara bulaşmak için dosyalara tutunan vekendini çoğaltabilen programlardır. *Virüsler çoğalarak yayılmak ve bulaştıkları sistemlerde çalışarak zarar vermek için yaratılırlar. *Virüslerin aktif olabilmesi için bir şekildekullanıcı tarafından çalıştırılmaları gerekir.

VİRÜS *Bilgisayardaki “otomatik çalıştır” (Autorun) özelliği virüslerin aktif olmalarını kolaylaştırır. *Özellikle uzantısı exe, scr, zip, rar olan dosyalarda virüs bulunma ihtimali fazladır.

VİRÜSLER NASIL BULAŞIR *E-posta ekleri ile *İnternetten indirilen ya da paylaşılan program ve dosyalar ile *Usb (taşınabilir) bellekler ile *Anlık mesajlaşma yolları ile (ICQ gibi).

VİRÜSÜN BULAŞILDIĞI NASIL ANLAŞILIR *Programların çalışmasında bozukluklar olması *İsteğimiz dışında dosyaların silinmesi veya eklenmesi *Bilgisayarda belirli bir yavaşlık olması virüs belirtisi olabilir

2. SOLUCAN *Kopyalanmak, yayılmak veya çalışmak içinkullanıcıya ihtiyaç duymazlar. *Ağ üzerinde ve bilgisayarlarda kaynak tüketimine ve bazı işlemlerin sona erdirilmesine neden olurlar.

SOLUCAN *Bir tünel(backdoor) açarak saldırgan kişilerin veya diğer zararlı yazılımların bilgisayarımıza erişmesini sağlarlar. *Bilgisayardaki yavaşlık solucan belirtisi olabilir. *Virüsler gibi dosya silme işlemleri yapmazlar.

SOLUCAN NASIL BULAŞIR *İnternette çıkan “1.000.000 uncu kişisiniz”, “ödül kazandınız”, veya “Amerika’ya gitme şansı” gibi dikkat çeken ekranlara tıklanması ile bilgisayarımıza yüklenebilirler.

3. TRUVA ATI *Truva atı bilgisayar için yararlı gibi gözükenve kullanıcının çalıştırması ile aktif olan zararlı yazılımlardır. *İsmi efsanevi truva atından gelir çünkü çalışmaları için kullanıcının kendi isteği ile truva atını içeri (bilgisayara) alması gerekir.

TRUVA ATI *Kendilerini virüsler gibi kopyalayamazlar. *Kullanıcı bilgisayara truva atı içeren programı yüklemedikçe zarar veremezler.

TRUVA ATI NASIL BULAŞIR *E-posta eklerini çalıştırarak *Güvensiz sitelerden indirilen dosyalar ile *Paylaşım ortamlarındaki dosyalar aracılığı ile

TRUVA ATI NASIL ANLAŞILIR *Verilerin silinmesi veya üzerlerine yazılması *Bilgisayarın ayarlarının kendiliğinden değişmesi *İnternet tarayıcısının bilinmeyen sitelere bağlanması

TRUVA ATI NASIL ANLAŞILIR *İlgili program kullanıldığında bilgisayarın kendini yeniden başlatması *Güvenlik duvarı veya anti-virüs programının kendiliğinden devre dışı olması *CD-ROM’un kendiliğinden açılıp kapanması

4.TUŞ KAYDEDİCİ *Bilgisayarınızda yazdığınız her şeyi kaydedipsaldırgan şahsa gönderen program ya da donanımlardır. *Genel olarak şifrelerinizi ele geçirmek için kullanılırlar.

5. CASUS YAZILIM *Kullanıcıya ait bilgileri ele geçirmek amacı ile yazılan programlardır. *Bitmek bilmeyen açılır pencerelere neden olabilirler.

CASUS YAZILIM *Tarayıcımızda istem dışında araç çubukları kurabilirler. *Web tarayıcımızda ev sayfasının değişmesine neden olabilirler.

CASUS YAZILIMLAR NASIL BULAŞIR *İnternetten indirilen programlar ile *İnternet tarayıcınızın güvenlik seviyesi yeterli olmaması yüzünden *İnternette çıkan açılır pencerelere tıklayarak

CASUS YAZILIMLAR NASIL ANLAŞILIR *İnternet tarayıcısının ayarlarının değişmesi *İnternet tarayıcısına yeni araçların eklenmesi *Sürekli açılır pencereler ve reklam içerikli ekranlar gelmesi *İnternette arama yaptığınızda garip sonuçlar gelmesi

ZARARLI YAZILIMLARDAN NASIL KORUNUR

1. E-POSTA GÜVENLİĞİ *Kaynağı bilinmeyen e-postalar kesinlikle açılmamalı. *İçeriğinden şüphelenilen e-postaların kaynağı doğrulanmalı. Örneğin; arkadaşınızdan gelen şüpheli bir e-posta, arkadaşınızı arayıp onaylatmadan açılmamalı!

E-POSTA GÜVENLİĞİ *E-posta ekleri çalıştırılmadan antivirüs taramasından geçirilmeli. *Bunun için e-postalar antivirüs tarafından otomatik taramaya ayarlanmalı!

2. BİLİNÇLİ İNTERNET KULANNIMI *Zararlı yazılımların çok büyük oranı internet’te gezilen sayfalardan bulaşmaktadır. Bu nedenle; *Şüphelenilen ve zararlı içerik barındırma ihtimali bulunan internet sayfaları ziyaret edilmemeli. *Güvenilirliği hakkında hiçbir şüphe bulunmayan internet sayfaları dışındaki internet adreslerinden herhangi bir dosya indirilmemeli.

BİLİNÇLİ İNTERNET KULANNIMI *İnternet üzerindeki insanı cezbeden “1.000.000 uncu şanslı kişisiniz”, “bizden hediye kazandınız”, “Amerika’ya gitme şansı” gibi ekranlara tıklanmamalı. *İnternet üzerindeki lisansı olmayan programları kullanmamalı.

BİLİNÇLİ İNTERNET KULANNIMI *İnternetten indirdiğiniz antivirüs (virüsten korunma) ve antispyware (casus yazılımdan korunma) programlarının da birer virüs olma ihtimalini unutmamalı, lisanslı ürünler kullanılmalı.

BİLGİSAYARI KORUYACAK YARDIMCI PROGRAMLAR *Antivirüs, antispyware, güvenlik duvarları zararlı programlardan korunmak için kullanacağınız programlardır.

BİLGİSAYARI KORUYACAK YARDIMCI PROGRAMLAR *Antivirüs programları bilinen virüslerle ilgili bilgileri içinde barındıran veritabanlarını kullanarak imza tanıma yöntemiyle zararlı programları tespit ederler. Ayrıca sistem aktivitelerini izleyerek bir programın zararlı program olup olmadığını da anlayabilmektedirler.

BİLGİSAYARI KORUYACAK YARDIMCI PROGRAMLAR *Antispyware aynı şekilde spyware programlarını (casus yazılımları) engellemek için kullanılır. *Güvenlik duvarları ise bilgisayarımıza yapılacak saldırıları ve izinsiz bağlanma isteklerini engelleyecektir.

BİLGİSAYARA ZARARLI YAZILIM BULAŞIRSA NE YAPILMALI Bilgisayarınıza zararlı program bulaştığından şüphelendiğinizde, hiç zaman kaybetmeden harekete geçilmelidir. İlgili kişilere, bir kurumda iseniz bilgi işlem birimine haber vermek çok önemlidir. Yardımcı programlarla durumu tespit etmek ve zararlı programlardan acilen kurtulmak gerekir.

BİLGİSAYARA ZARARLI YAZILIM BULAŞIRSA NE YAPILMALI Varsa, ilgili kişileri bilgilendirin.  Bu kişiler, varolan duruma müdahale edebilecek kişiler olduğu gibi bu durumdan etkilenebilecek kişiler de olabilir. Güncel bir antivirüs programı ile bilgisayarınızı taratın, bulunan virüslerin temizlenmesini, temizlenemiyorsa silinmesini, silinemiyorsa karantinaya alınmasını sağlayın.

BİLGİSAYARA ZARARLI YAZILIM BULAŞIRSA NE YAPILMALI Güvenlik duvarı aktif değilse aktif hale getirin, güncel değilse güncelleyin. İşletim sisteminizin güncellemelerini yapın ve ihtiyaç duyulan işletim sistemi yamalarını uygulayın.