YÖNETİMİN ALT İŞLEVLERİ 1)PLANLAMA İŞLEVİ 2)ÖRGÜTLEME İŞLEVİ 3)YÜRÜTME İŞLEVİ 4)DENETİM İŞLEVİ 5)EŞGÜDÜM İŞLEVİ 6)EĞİTİM İŞLEVİ
Yönetim bir bütün olup belirli işlevlerin bir arada fakat düzenli işleyişi ile gerçekleşir.Öncelikle işletmenin yakın ve uzak geleceğine dönük,proje,plan,program ve olasılık çalışmaları yapılır.Öte yandan örgütsel yapı oluşturulur,yetki sorumluluk ve iş bölümü dağılımı işlere göre gerçekleştirilir.Ortaya çıkan bu iskelet yapının canlı bir organizmaya dönüşümü için saptanan görevlere yetkili elemanlar atanır ve daha sonra emirlerle işlemeye başlar. Bu durumda yürütme işlevi devreye girer.Yürütmenin planlara uygunluğu ise denetim işlevi ile araştırılır.Böylelikle yönetim süreci planlama,örgütleme,yürütme,denetim,eşgüdüm ve eğitim olmak üzere altı temel işlevden oluşur.
1) Planlama İşlevi:Plan bir amaca ulaşmak için izlenecek yolun önceden saptanmasıdır.Bir başka açıdan bakıldığında, planlama işletmenin neyin,ne zaman,nasıl,nerede ve kim tarafından yapılacağını önceden kararlaştırmaktır.Bu yaklaşıma 5N+1K yöntemi denir.Planlama,belirli amaçlara varmak üzere seçenekler arasından geleceğe dönük olarak bilinçli bir seçim yapma,olasılıkları değerlendirme ve karar verme sürecidir.
2) Örgütleme işlevi:Örgütleme,bir kurumda belirlenen amaçlara varabilmek için düzenli ve sürekli işleyen bir sistem kurmaktır.Örgütlemede ilk iş,işlemede yapılacak işleri açıkça ve kesin çizgileriyle ortaya koymaktır.Örgütlemede bir bakıma işletmede düzen sağlama anlamına geldiğine göre öncelikle yapılan işlerin tanımlanması,bu işlerin bölünmesi,düzenlenmesi, gruplandırılması gerekir.Örgütlemede en önemli konulardan biri de çeşitli biçimlerde oluşan ilişkilerin belirlenmesidir.Bu ilişkiler iş-kişi ve kişiler arası ilişkilerden oluşur.Her işin gerekleri ile işi yapan iş gören yetenekleri arasında bir ilişki ve denge kurulmalıdır. İş-kişi dengesi sağlanmadıkça verim elde edilemez.
3) Yürütme İşlevi:Burada yönetici kesin yetki ve otorite gücünü kullanarak astlarına iş yaptırmak üzere buyruklar vermeye başlar ve örgüt canlılık kazanır.Yürütme işlevinin evreleri şöyle sıralanabilir: Karar Verme:Yürütme işlevi daha önce hazırlanan planlar doğrultusunda yöneticileri günlük çalışmalarda belirli kararlara yöneltir.Bu kararlar uygulamaya dönüktür.Karar tek kişi tarafından verilebileceği gibi grup tarafından da verilebilir. Grup kararı alınsa bile bu kararın uygulama yetkisi yine yöneticiye bırakılır.
İletmek:Yürütme işlevinin ikinci aşamasını alınan kararın iş görenlere iletilmesi oluşturur.Karar uygulamak için alınır.Kararı yönetici alır,iş görenler uygular.O halde yönetici aldığı kararı uygulanmak üzere iş görenlere iletir.Bu ileti daha çok buyruklar şeklinde işler.Buyruların amacı, uygulama süresi,uygulama biçimi ve araçların iş görenlere tam,açık ve anlaşılır biçimde iletilmesi gerekir. Eyleme Geçmek:Yönetici aldığı kararı iş görenlere iletmekle birlikte bir amaç gütmektir.Bu amaç,iş görenler yapılacak işlerin verimli ve etkin olmasının sağlanmasıdır. Burada iş görenler eyleme geçer,işin gereklerini yapar, tüm bilgi yetenek ve uzmanlıklarını kullanır.İş görenlerin işe yönelmeleri yöneticilerin yardım ve katkısıyla sağlanır. Yönetici uygulama aşamasında,iş görenlere yol gösterir, onları eğitir,örnek tutum ve davranışlarda bulunur.
Yürütme işlevinde en çok ilgi çeken konu buyruklardır Yürütme işlevinde en çok ilgi çeken konu buyruklardır.Buyruklar yazılı ve sözlü olmak üzere ikiye ayrılır. Yazılı Buyruklar:Eğer buyruk,anlaşılması,güç ve önemli sorumluluk yüklüyorsa yazılı olmalıdır. Ayrıca birçok rakamlar içeriyorsa yada oldukça uzunsa yine yazılı buyruklar yeğlenmelidir. Sözlü Buyruklar:Anlaşılması kolay buyruklar sözlü olarak verilebilir.Zamandan artırım sağlanır. Ayrıca yazılı buyruklar çoğu kez tek yönlü iletişim sistemi içinde işler.
Yürütme işlevinin temel öğesi buyruktur Yürütme işlevinin temel öğesi buyruktur.Bu nedenle buyruğun biçim ve özünden bazı niteliklerin aranması gerekir.Bu nitelikler şunlar olabilir: Buyruklar yapılabilir olmalıdır. Buyruklar tam ve kesin olmalıdır. Buyruklar açık ve anlaşılır olmalıdır. Buyruk zorunlu olmadıkça sözlü verilmelidir. Buyruklar uygulanması yakından izlenmelidir. Buyruk gerekirse değiştirilmelidir. Buyruklar yıkıcı değil,yapıcı ve demokratik olmalıdır.
4)Denetim İşlevi:Denetim,işletmede plan çerçevesinde alınan kararların ne ölçüde başarıya ulaştığını gösteren bir işlevdir.Denetim işlevinin yerine getirilmesinde beş önemli aşamadan söz edilebilir: Standartların saptanması, Uygulama sonuçlarının saptanması, Karşılaştırma yapılarak sapmaların saplanması, Sorumlulukların belirlenmesi, Düzeltici önlemlerin alınması.
Etkili denetiminin temel koşulları ise şöyle sıralanabilir: Denetim sistemi işletmenin amaçlarına uygun biçimde işlenmelidir. Denetim her yönetsel basamakta yapılmalıdır Ortaya çıkan sapmalar en kısa zamanda ve en etkili biçimde giderilmelidir. Denetim gerektiğinde esnek olmalıdır.Planda yer almayan,gözden kaçan noktalarda denetlenmelidir. Denetimde kullanılan araçlar anlaşılır nitelik taşımalıdır. Tüm iş görenlerin etkin denetime katılması ve yönetimi desteklemesi sağlanmalıdır.
5) Eşgüdüm İşlevi:Bir işletmenin düzenli ve sürekli açılabilmesi için amaçlar,araçlar, uğraşlar,organlar ve kişiler arasında uyum ve işbirliği sağlaması anlamına gelir. Bölümler arası işbirliği gerekir. Kişiler arası işbirliği sağlanmalıdır. İletişim kanalları sürekli açık tutulmalı,iletişim araçlarından geniş biçimde yararlanılmalı.
6) Eğitim İşlevi:Eğitim işlevi,her basamakta yer alan iş görenler için söz konusu olmakla birlikte burada daha çok yönetici düzeyinde yer alan personelin eğitim sorunlarına değinilmeltedir.Eğitimde beklenen yararlar şöyle sıralanabilir: Eğitim işlevinin gerçek anlamda yerine getirilmesi bir işletmenin verimli ve etkin çalışmasını sağlar.Üretim artışının sağlanmasında eğitim bir bakıma motor rolü oynar. Eğitim iş güvenliğini arttırır.Özellikle iş sırasında meydana gelen iş kazalarının azaltılmasında eğitim önemli rol oynar. Değişen ve gelişen çalışma koşullarına çalışanların uyum sağlamasında en etkili araç eğitimdir.
SORULAR 1)Yönetimin alt işlevleri nelerdir?bir tanesini açıklayınız. 2)Yürütme işlevinin evreleri nelerdir? 3)Eğitimden beklenen yararlar nelerdir?
TÜRKAN KILIÇ