KANAMALAR NİŞANTAŞI SMYO_2015
Kanama nedir ? Kaç çeşit kanama vardır ? Kanamalarda ilkyardım uygulamaları nelerdir ? Hangi durumlarda turnike uygulanmalıdır ? Turnike uygulanmasında dikkat edilecek hususlar neler olmalıdır ? Şok nedir ? Kaç çeşit şok vardır ? Şok belirtileri nelerdir ? Şokta ilkyardım uygulamaları nelerdir ? Şok pozisyonu nasıl verilir ?
KANAMA NEDİR? Damar bütünlüğünün bozulması ile kanın damar dışına (vücudun içine veya dışına olabilir) boşalmasıdır % 20 kaybı ŞOK % 30 ve üzeri kayıp ölüm nedenidir.
Kanama Çeşitleri Vücutta kanın aktığı bölgeye göre kanamalar üçe ayrılır. Dış kanamalar: kanın damardan vücut dışına doğru akmasıdır. İç kanamalar: kanın damar dışına çıkarak vücut boşluklarında göllenmesidir. Doğal deliklerden olan kanamalar: kulak, burun, ağız, anüs, üreme organlarından olan kanamalardır.
DAMAR YAPISINA GÖRE; Atardamar kanamaları Kanın atardamarlardan çıkarak,kalp atımları ile uyumlu,açık renkte ve kesik kesik akmasıdır. Toplardamar kanamaları Kanın toplardamarlardan çıkarak, koyu renkli ve sızıntı şeklinde akmasıdır. Kılcal damar Kanın Kılcal damarlardan çıkarak küçük kabarcıklar şeklinde akmasıdır.
Kanamanın Ciddiyetini Belirleyen Faktörler Kanamanın hızı: Vücutta kanın aktığı bölge Kanamanın miktarı Kişinin fiziksel durumu ( Anemi? ) Hemofili ? İlaç kullanımı Kişinin yaşı
DIŞ KANAMALAR Hasta / yaralının durumu değerlendirilir. Yardım çağırılır (112). Yara / kanama değerlendirilir. Kanayan yer üzerine temiz bir bezle bastırılır. Kanama durmazsa ikinci bir bez konarak basınç arttırılır. Gerekirse bandaj ile sarılarak basınç uygulanır.
DIŞ KANAMALAR
DIŞ KANAMALAR_2 Kanayan yere en yakın basınç noktasına baskı uygulanır. Kanayan bölge yukarı kaldırılır. Şok pozisyonu verilir. Sık aralıklarla yaşam bulguları değerlendirilir. (2-3dk) Kanayan bölge dışarıda kalacak şekilde kazazedenin üstü örtülür. Yapılan uygulamalar ve turnike ile ilgili bilgiler yazılır. Hızla sevki sağlanır.
Kanamalarda olası basınç noktaları: Kanama bacakta ise kasık atardamarına basınç uygulayınız. Kanama omuz ve kolda ise köprücük kemiği üzerine Baş ve yüz bölgesinde ise alt çene kemiği köşesinin hemen altına 4 parmakla Yüz bölgesinde ise alt çene kemiği orta bölgesine Şakak bölgesinde kulak önüne basınç uygulayınız!!!!!!!!!!!!!!!11
DIŞ KANAMA_Turnike Çok sayıda yaralının bulunduğu bir ortamda tek ilkyardımcı varsa. Yaralı güç koşullarda bir yere taşınacaksa, Uzuv kopması varsa Baskı noktalarına baskı uygulamak yeterli olmuyorsa turnike uygulanır.
Turnike –Boğucu Sargı
TURNİKE
Turnike –Boğucu Sargı
Turnike –Boğucu Sargı Esnek olmayan malzeme kullanılır. İp, sicim ,tel asla kullanılmaz. Tek kemikler üzerine uygulanır. Kanayan yerin 2-3 parmak üzerinden uygulanır. Her 10. dakikada bir 10 saniye gevşetilir. Kanın durduğu saat mutlaka başlangıç saati olarak kaydedilir, her defasında kayıt güncellenir. Bir saatten fazla uygulanmamalı Hastanın alnına T İŞARETİ yazılır.
Uzuv( Parmak, El,Ayak,Bacak) Kopması
Uzuv Kopmaları Kanamanın durdurulması (turnike), yaranın temizlenmesi ve sarılması gerekir. Kopan parça steril gazlı bez (Mümkünse) veya temiz bir beze sarılır, Naylon bir torba içerisine konur, Bu şekilde buz içinde, buza temas etmeden saklanır, En yakın mikro cerrahi merkezine ulaştırılır.
Uzuv kopması
İç kanamalarda ilkyardım İç kanamalar şiddetli travma, darbe, kırık, silahla yaralanma nedeniyle oluşabilir. Hasta / yaralıda şok belirtileri vardır, îç kanama şüphesi olanlarda aşağıdaki uygulamalar yapılmalıdır.
İç kanama Belirtiler ? Yüzde solgunluk , solukluk Halsizlik , baş dönmesi , bulantı , kusma Yüzeyel ve hızlı solunum Hava açlığı Hızlı ve zayıf nabız Nemli , soluk , yapışkan , soğuk deri Susuzluk , bakışlarda donukluk Üşüme titreme, reflekslerde zayıflık Dışa açılan doğal deliklerden kan gelmesi
İç kanamalarda ilk yardım_2 Hasta / yaralının bilinci ve solunumu değerlendirilmelidir. Üzeri örtülerek ayaklan 30 cm yukarı kaldırılır. ( Hangi pozisyon ?) Asla yiyecek ve içecek verilmez. Hareket ettirilmez (özellikle kırık varsa) Yaşamsal bulguları incelenir ve 2-3 dakika aralıklarla kontrol edilir. Yardım istenir ve sağlık kuruluşuna sevki sağlanır.
Burun Kanaması Hasta / Yaralı sakinleştirilir, endişeleri giderilir. Oturtulur. Başı hafifçe öne eğilir. Burun kanatları 5 dakika süre ile sıkılır. Kanama durmazsa Sağlık kuruluşuna gönderilir.
Kulak Kanaması Kanama hafifse ; Kulak temiz bir bezle temizlenir. Tampon yapılmaz Kanama ciddi ise; Kulak tıkanmadan gazlı bezlerle kapanır. Bilinci yerinde ise hareket ettirilmeden sırt üstü yatırılır. Bilinçsiz ise kanayan kulak üzerine yan yatırılır. Kan kusma, anüs, üreme organlarından gelen kanamalarda hasta kanama örnekleri ile sağlık kuruluşuna sevk edilir.
ŞOK Kalp, kanın dolaşım sistemi içinde sürekli dolaşmasını sağlar; Dolaşım sistemi tarafından, vücudun her tarafına yeterli miktarda kanın pompalanamadığı durumdur. Kalp-damar sisteminin yaşamsal organlara uygun oranda kanlanma yapamaması nedeniyle ortaya çıkan ve tansiyon düşüklüğü ile seyreden bir akut dolaşım yetmezliğidir.
ŞOK ÇEŞİTLERİ Kalp kökenli şok (Kardiyojenik ) Sıvı kaybına bağlı şok (Hipovolemik ) Zehirlenmelere bağlı şok(Toksik ) Allerjik nedenlere bağlı şok (Anaflaktik)
H/Y NİN ŞOK BELİRTİLERİ NELERDİR? Endişe, huzursuzluk Hızlı ve zayıf nabız Soğuk, soluk ve nemli cilt Bilinç seviyesinde azalma Hızlı ve yüzeysel solunum Dudak ve çevresinde solukluk yada morarma Susuzluk hissi Kan basıncında düşme
ŞOK TABLOSU GELİŞEN HASTA/YARALIDA İLKYARDIM Çevre ve kendi güvenliğini sağla Hava yolu açıklığını sağla H/Y mümkün olduğunca temiz hava almasını sağla Kanamayı durdur Şok pozisyonu ver Sırtüstü yatır ,başı yana çevir, bacaklar 30 cm yukarı H/Y üzerini ört ,sıcak tut, Hareket ettirme H/Y endişe ve korkuları giderilerek psikolojik destek sağla yanından ayrılma Yaşam bulgularını sık takip et ve Hızlı bir şekilde sağlık kuruluşuna sevk et (112)
Sırtüstü, baş mümkünse yan çevir,ayaklar 30 cm yukarı
Sınavda alışveriş yapmayalım Sınav süresi 30 dk Test 25 soru Başarılar……