Yangın ve Doğal Afet Sigortaları Mal sigortaları içinde, hatta başında yer alan sigorta türüdür ve yangın sigortaları içinde, bu sigorta teminatına bağlı özel şartlarla (klozlarla) teminat altına alınan, dâhili su rizikosu, sel ve su baskını rizikosu, yer kayması, fırtına, kar ağırlığı, duman, taşıt çarpması (kara, deniz ve hava taşıtları), kötü niyetli hareketler ayrıca teminat altına alınabilir. Ayriyeten sigortalının isteğine göre, grev, lokavt, kargaşalık ve halk hareketleri, terör, deprem ve yanardağ püskürmesi de yangın sigortaları ile birlikte verilme yoluna gidilir. Bugünün uygulamasında sigorta şirketleri yangın ana teminatı ile birinci cümledeki riskleri ek teminat maddeleri altında doğrudan poliçeye ekleme, ikinci cümledeki riskleri ise sigortalının isteğine bağlı olarak poliçeye eklemek yoluyla teminata almayı yaygın olarak tercih etmektedir. Yangın sigorta genel şartları altında önce poliçe genel şartlarına göre teminatın tanımını ve aksine sözleşme ile teminata alınan halleri ve tamamen teminat dışı sayılan halleri inceleyelim. İncelememiz, belirtilen hallere ilişkin olup, branşın teknik uygulamalarındaki prensip ve haller, yangın sigortaları konusu ile ele alınan özel ders konusu içinde kalır.

Yangın Sigortası Sigortanın Kapsamı Poliçe genel şartlarının A1. Maddesi ile yangının, yıldırımın ve infilakın veya yangın ve infilak sonucu meydana gelen duman, buhar ve hararetin sigortalı mallarda doğrudan neden olacağı maddi zararların sigorta bedeline kadar teminat kapsamında olduğu ifade edilmiştir. Yangın tanımında bir cismin tutuşup yanması hali kastedilmekte ve alevli yangının gerçekleşmesi şart koşulmaktadır. Yıldırım sonucu meydana gelen elektrik boşalmasının sigortalı mallarda doğrudan neden olacağı maddi zararların teminat altında olduğu ve burada yıldırım etkisiyle ayrıca yangın hadisesinin bu sebeple de zarar meydana gelmesinin şart bulunmadığı anlaşılır. Yıldırım sonucu sigortalı mallarda kavrulma gibi etkiler yangın çıkmasa bile teminat kapsamındadır.

İnfilak olayında da patlayıcı maddenin doğrudan sigortalı mallara doğrudan verdiği zarar teminat altındadır ve yangın çıkmış olması şartı aranmaz. Tanımda ayrıca belirtilen olayların sonucunda meydana gelmesi muhtemel duman, buhar ve ısı etkisiyle sigortalı mallarda sadece bu nedenlerle meydana gelen zararın da teminatta olduğu belirtilmektedir. Teminat kapsamını açıklayan A.1 maddesinin yanında, eğer poliçe üzerinde açıkça teminat dışı bulunduğu belirtilmediği takdirde, yangını durdurmak veya söndürmek için kullanılan her tür araçtan yahut hararet ve dumandan, buhardan doğan zararlar, sigorta edilen eşyanın kurtarılması için taşınmasından doğan hasarlar, sigortalı eşyanın kaybolmasından doğan zararlar, yangının genişlemesine engel olmak amacıyla sigortalı binanın ilgili memurun emriyle tamamen veya kısmen yıktırılmasından doğan hasarlar ile sigorta ettirilen binanın ayıbı sigorta ettiren kimsenin bilgisi içinde olmadığı takdirde bu ayıptan ileri gelen zararlar da teminat kapsamı içinde sayılırlar. (T.T.K. Madde 1305)

Sigorta Bedelinin Kapsamı a) Aksine sözleşme yoksa; Taşınmaz mallarda; bahçıvan evi, garaj, su deposu, kömürlük gibi binaların dışındaki eklentiler ile binaların içlerinde veya üzerlerinde bulunan her çeşit sabit tesisat, asansör ve yürüyen merdivenler, yıldırımlık, TV anteni gibi binayı tamamlayan şeyler ile temeller ve istinat duvarları sigorta bedelinin (teminat) kapsamı içinde sayılırlar. Bahçe ve çevre duvarları, rıhtımlar, teraslar, iskeleler, çeşmeler, bina dışındaki heykeller, sarnıç ve havuzlar gibi şeyler ise ancak poliçede belirtilmeleri kaydıyla teminat kapsamı içinde sayılırlar, aksi takdirde teminat dışıdırlar. Bedellerinin de poliçede ayrıca yazılması gerekli olup, deprem rizikosunun teminat altına alınmasında temellerin belirtilmesi önem arz eder. Sigorta bedelinin tespitinde arsa kıymeti dikkate alınmaz.

b) Taşınır mallarda; sigortalı yerlerde bulunan sigortalı şeyler nitelikleri bakımından madde ve gruplara ayrılmış ise bu madde ve gruplardan her hangi birinin içine giren, sigortalı şeylerin hepsi için tek bir sigorta bedeli öngörülmüş ise bedelin tanımı içine giren her şey, poliçede ayrıca belirtilmiş olsun olmasın, ikame veya yeni satın alma dolayısıyla sonradan girmiş bulunsa dahi sigorta kapsamı içinde sayılır. Yeter ki sonradan alınan mallar sigorta bedeli sigorta değeri ilişkisi kurulduğunda eksik sigorta uygulamasına konu edilmesin. Aksine sözleşme yoksa yalnız sigorta ettirene ve kendisiyle birlikte oturan aile bireylerine veya birlikte yaşadığı kişilere ve çalışanlarına ait şeyler de sigorta kapsamı içindedir.

Aksine Sözleşme ile Teminat Kapsamına Dâhil Edilebilecek Haller ve Kayıplar Genel şartların 3.1 bendi ile tanımlanan haller dolayısıyla meydana gelen (yangın ve infilak ile infilak sonucu olarak meydana gelen duman, buhar ve hararet sigortalı mallarda doğrudan neden olacağı zararlar da dâhil olmak üzere) yangın poliçesi ana teminat maddeleri dışında olarak cereyan eden riskler olup, ayrıca satın alınarak ve primi ödenerek yangın sigorta poliçesi kapsamı içinde teminata alınmadıkları takdirde teminatta sayılmaz. Grev, lokavt, kargaşalık halk hareketleri, terör, deprem ve yanardağ püskürmesi bu tür risklerdendir. Kar ağırlığı, Sel ve su baskını, Yer kayması, Fırtına, Dâhili Su, Duman, Taşıt Çarpması, Kötü Niyetli Hareketlerden kaynaklanan hasarlar teminat dışındadır ancak, ek sözleşme ile bu genel şartlara ve ilişik klozlara göre teminat kapsamı içine alınabilir.

Bununla birlikte, Kar ağırlığı, Sel ve Su Baskını, Yer Kayması, Fırtına, Dâhili Su, Duman, Taşıt Çarpması, Kötü Niyetli Hareketler gibi hallerin neden olduğu yangın ve infilak ile yangın ve infilak sonucunda meydana gelen duman, buhar ve hararetin sigortalı mallarda doğrudan neden olacağı maddi zararlar ek sözleşme olmasa da teminat kapsamı içindedir. Belirtilen ek teminatlar poliçe üzerinde açık olarak gösterilmek şartıyla teminata alınabilecek haller olup, bu hallerin kloz metni halinde poliçelere eklenmesi de zaruridir. Kloz metinleri İlgili Bakanlıkça hazırlanmış ve şartlarına uygun hareket edilmesi de zorunludur. Bu klozlar ayrı ayrı incelenecektir.

A3.3 ise sigorta kapsamı dışında sayılan ancak sigorta bedelleri poliçede ayrıca belirtilmek kaydıyla ek sözleşme ile teminat kapsamı içine alınabilecek malları tanımlamaktadır. Sanat ve antikacılık yönünden değerli tablo, kitaplar, gravürler, heykeller, halılar, koleksiyonlar Modeller, kalıplar, plan ve krokiler, ihtira beratları, belgeler vs. Nakit, hisse senedi, tahvil, kıymetli kâğıtlar, altın gümüş ve sair kıymetli madenler ve mamulleri, Deniz ve hava taşıtları ile motorlu kara taşıtları ve bunların yükleri, Emanet ve ariyet mallar, Enkaz kaldırma masrafları, Kira kaybı ve intifadan mahrumiyet, Yangın ve infilak mali sorumluluğu

Teminat Dışında Kalan Haller Bu bölümde aksine sözleşme yapılamayan ve teminat dışında sayılan halleri yedi bölüm halinde açıklanmaktadır. 1. Savaş ve her türlü savaş olayları, istila, yabancı düşman hareketleri, çarpışma, iç savaş, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunların gerektirdiği inzibati ve askeri hareketler nedeniyle meydana gelen bütün zararlar, Sigortacıların bu tür olayları bilmeleri ve önceden tedbir almaları mümkün olmadığı gibi doğurduğu sonuçlar katastrofik hasarlara yol açmaları kaçınılmazdır ve tüm dünya sigortacılığında teminat dışı tutulur. 2. Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen sebeplerden oluşan iyonlayıcı radyasyonların veya radyoaktivite buluşmalarının ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati tedbirlerin neden olduğu bütün zararlar, 3. Kamu otoritesi tarafından sigortalı şeyler üzerinde yapılacak tasarruflar sebebiyle meydana gelen bütün zararlar,

4. Yangın çıkarmaksızın şeylerin kendi ayıplarından, mayalanmalarından, kavrulmalarından veya bünyelerinde meydana gelen bozulmalar ile kavrulmalar nedeniyle uğradıkları zararlar, 5. Yangın çıkarmaksızın sigortalı şeylerin işlenmek için veya başka bir maksatla ateşe veya sıcağa tutulmasından, ocak veya bunun gibi ateş bulunan bir yere düşmesinden veya atılmasından veya elbise çamaşır ve diğer eşya yanıklığı gibi alev almaksızın kavrulma veya yanmasından veya ısıtma, aydınlatma, ütüleme aletleri ile lamba, mum, sigorta ve bunların benzerlerine temasından doğan zararlar, 6. Yangın çıkarmaksızın, elektrikle çalışan her türlü motor, elektrik veya elektronik alet, cihaz, tesisat ve kordonlarının elektrik cereyanına bağlı bulundukları sırada bu cereyan yüzünden kısa devre, topraklama, voltaj iniş çıkışları ve bu yüzden ısınma ve endüksiyon cereyanı gibi nedenlerle uğrayacakları zararlar,

7. Alçak basınç sebebiyle kapların içe doğru çökmesi, yırtılması ve sair şekilde deformasyonu, yıpranması ile santrifüj kuvvetler ve mekanik olaylar nedeni ile sigortalı cihaz ve motorlarda meydana gelen bütün zararlar, Teminat dışı hallerin ikinci halini de savaş hali gibi nitelemek ve sigortacıların karşılanması mümkün olmayacak katastrofik zararlara yol açması sebebiyle teminat dışında tutulduğunu, üçüncü maddenin ise tehlike, dolayısıyla sigorta kavramı ile ilgisi bulunmadığını belirtelim. Kamu otoritesinin bilinçli herhangi bir tasarrufu nedeniyle sigortalı mala gelen zarar konu edilmektedir.

3 ve 5. maddelerde sayılan hallerin, risk, tehlike kavramı ile doğrudan bir ilgisi bulunmadığı gibi ana teminat yangın, yıldırım ve infilak hadisesi ile de uyuşmamaktadır. Sigortalı malların kendi ayıbından ileri gelen hasarların sigortacı tarafından ödenme zorunda bulunulmadığı da T.T.K. 1278. maddesi ile vurgulanmıştır. Ancak dikkati çeken ifade yangın çıkarmaksızın ifadesidir. Bu hallerin sonucu alevli bir yanma hadisesi meydana geldiği takdirde zarar teminat kapsamına dahil olacaktır. 6. maddede yine belirtilen elektrik gücü ile çalışan cihazların bu güçle çalışma esnasında oluşacak riskler sonucu zararın meydana gelmesinde alevli yangın halinin tahakkuku gerekir. Aksi takdirde teminat içinde sayılmazlar. 7. madde ise yine yukarıda açıklanan esaslara göre yangın sigortaları konusuna dâhil olmazlar. 6. ve 7. madde ile tanımlanan rizikolar için bu malları teminat kapsamına elektronik cihaz ve makine kırılması sigortalarının konusu içine girerler.

Yangın Sigortaları İle Birlikte Verilen Ek Teminatlar Grev, Lokavt, Kargaşalık, Halk Hareketleri Klozu Yangın poliçesi teminat dışı haller arasında isyan, ayaklanma, iç savaş, ihtilal gibi olaylar teminat dışı sayılmasına karşılık bu kloz, poliçeye ek olarak, yangın sigorta poliçesi genel şartları içinde geçerli olmak üzere teminat verilebilen halleri şu şekilde tayin etmiştir. Grev, lokavt, kargaşalık, halk hareketleri sırasında meydana gelen zararlar teminat kapsamında olup, bu olayları önlemek üzere yetkili organlarca yapılan müdahaleler sonucunda da zarar meydana gelse de bunlar da kapsamdadır. Halk hareketlerini, belli bir çoğunluktan oluşan topluluğun meydana getirdiği anarşik olaylar olarak açıklamak mümkün bulunmaktadır. Eylemler yangına sebep olsa dahi teminat kapsamındadır. Bu kloz bu olaylar sırasında olsa bile üretim düşmesi, sigortalı malların çürümesi, paslanması, kalite kaybı gibi zararları kapsamamaktadır.

Terör Klozu Terörist eylemleri, yasa dışı bir örgüte mensup kişi veya kişilerce, Devletin iç ve dış güvenliğini, otoritesini zayıflatmak, bozmak, kamu düzenini ve genel sağlığı tehlikeye düşürmek, sosyal ve hukuki düzeni değiştirmek üzere yapılan her türlü eylem olarak tanımlamak mümkündür. Terör tanımında örgüt olgusu ifade edilmekte ve örgütün, iki veya daha fazla kimsenin aynı amaç etrafında birleşmesi olarak tanımlanmaktadır. Terör Yasası ve T.Ceza Kanununda tanımlanan şekliyle teşekkül, silahlı teşekkül, çete cemiyet gibi oluşumları da kapsamaktadır. Terörist eylemlerin son yıllarda giderek toplumu tehdit etmesi karşısında bu riziko sigorta güvencesi içine özel klozu ile alınma yoluna gidilmiş ve yaşamı tehdit eden deprem riski ile birlikte terör riski sigortacıların en çok satış konusu etmekte olduğu rizikolar arasında bulunmaktadır. Kloz metninde dikkati çeken ifade terörist eylem sonucu yangın ve infilak meydana gelse dahi oluşan tüm zarar teminat kapsamındadır (kötü niyetli hareketler klozu aksine).

DİĞER KLOZLAR Deprem ve Yanardağ Püskürmesi Fırtına Klozu Kar Ağırlığı Klozu Sel veya Su Baskını (Seylâp) Klozu Yer Kayması Klozu Dâhili Su Klozu Kara Taşıtları Klozu Hava Taşıtları Klozu Deniz Taşıtları Klozu Duman Klozu

Yangın ve İnfilak Mali Sorumluluğu Sayılan tüm klozlar, mal sigortalarına ilişkin klozlar olup sigortalı malın kendisinde oluşan zararlar teminat altındadır. Ancak bu kloz ifadesinden de anlaşıldığı gibi sigortalı yerde meydana gelen yangın ve infilak olayının sonucunda zarar görenlerin zarar sorumlusuna karşı talebini teminat kapsamına alan yani sorumluluk sigortaları kapsamındadır ve mal sigortaları konusu dışındadır. Yangın poliçesi ek teminatı olarak verilebilmektedir. Poliçe genel şartlarının takip eden maddeleri, mal sigortalarının temel ilkelerini vurgulamakta, eksik, aşkın sigorta hallerini, yani sigorta bedeli, sigorta değeri ilişkisini düzenlemektedir. Aynı şekilde sigortalının ve sigortacının hak ve yükümlülüklerini düzenleyen hükümler ve diğer hükümler yer almaktadır. Bunlar ders notları önceki bölümlerinde açıklanmış bulunduğundan tekrar edilmeyecektir. Ancak mal sigortaları içinde sigorta nevi itibariyle farklı noktaları ele almakta yarar olduğundan bunlara değineceğiz.

Tazmin Kıymetlerinin Hesabı Temel prensip sigortalı malın rizikonun gerçekleşmesi anındaki tazmin kıymetlerinin (rayiç bedel) esas alınmasıdır. 1.Ticari emtiada, rizikonun gerçekleşmesinden bir önceki iş günü piyasa alım fiyatı esas tutulur. 2. Fabrika ve imalathanelerde imal halinde bulunan maddelerde, rizikonun gerçekleşmesinden bir iş günü önceki piyasa fiyatına göre hammadde ve malzemenin satın alınması için ödenecek bedellere o güne kadar yapılan imal masrafları ve genel giderlerden gereken payın eklenmesi suretiyle bulunur. Ancak bu suretle saptanan tazmin kıymeti hiçbir zaman bu maddelerin mamullerinin, rizikonun gerçekleşmesinden bir iş günü öncesi piyasa alım fiyatını geçemez. 3. Her türlü sanayi tesisatı ve makineler alet, edevat ve demirbaşlarda, yenilerinin satın alınması için ödenecek bedel esas tutulur. Ancak bu bedelden eskime ve aşınma ve başka sebeplerden ileri gelen kıymet eksilmeleri düşüleceği gibi yenilerinin randıman ve nitelik farkları varsa bu farklar da dikkate alınır.

4. Her türlü ev eşyası ve kişisel eşyada, yenilerinin satın alınması için ödenecek bedel esas tutulur. Ancak bu bedelden eskime ve aşınma ve başka sebeplerden ileri gelen kıymet eksilmeleri indirilir. 5. Binalarda, rizikonun gerçekleştiği yer ve tarihte piyasa rayiçlerine göre bulunan yeni inşa bedeli esas tutulur. Ancak bu bedelden eskime, yıpranma ve başka sebeplerden ileri gelen kıymet eksilmeleri indirilir. Bina yeniden inşa edilmeyecekse, tazmin kıymeti, binanın rizikonun gerçekleşmesinden bir gün önceki alım satım değerinden arsa kıymeti düşülmek suretiyle bulunur. Poliçe genel şartları B.5 bölümü ile, hasar olduğunda sigortalı malların nevileri itibariyle tazminat bedellerinin nasıl hesaplanması gerektiğini açıklamaktadır. Sigortacı tazminatı bu şekilde tespit ettikten sonra her mal grubunun sigorta değerlerinin sigorta bedellerine uygun olup olmadığına bakacak, uygunsa yukarıdaki hesaplama tarzına göre tazminatı tespit edecektir. Sigorta bedeli sigorta değerinden düşük ise eksik sigorta hükümlerine göre tazminatı bu eksiklik nispetine göre eksik ödeyecektir.

Ancak sigortalı kıymetlerin bedelleri sözleşme yapılırken mutabakatlı değer esası üzerinden tayin ile sözleşmede açıkça belirtilmiş ise sigortacı eksik sigorta hükümlerini uygulayamaz. Zira başlangıçta sigortalı ile sigortacı sigorta değerinin de sigorta bedeline eşdeğer olduğunu kabul etmiş bulunmaktadırlar. Ticari emtia mal grubu için mutabakatlı değer esası üzerinden sigorta yapılamayacağını (sigorta süresi içinde bedellerinin değişken olduğu nedeni ile) eklemek gerekir. Tespit edilen tazminat tutarını sigortacının bir ay içinde ödemek zorunda bulunduğunun poliçe genel şartları B.8 gereği olduğunu da belirtelim.

Yangın Sigortalarının Uygulamadaki Örnekleri Poliçe genel şartları hükümlerinin geçerli olmasına karşılık, sigorta konusunun özelliğine göre özel şartlı poliçeler yapılarak ek şartlar konulmak suretiyle uygulamada yangın sigorta nevilerine de ticari ve sınaî rizikolarda rastlanılmaktadır. Bunlara kısaca değinmekte yarar vardır. A) Kar Kaybı Sigortaları Yangın sigorta poliçeleri meydana gelen maddi zararları karşılamakta, yangın ve ek risklerin meydana getirdiği dolaylı zararlar poliçe kapsamına girmemektedir. İşte bu nedenlerle ortaya çıkan kayıplar sonucu ticari faaliyetin kısman veya tamamen durması nedeniyle oluşan kar kayıpları teminat altına alınabilmektedir. Bu konuda kar kaybı sigortası genel şartlarına göre, rizikonun gerçekleşmesi sonucunda, teminat süresi içinde bulunmak şartıyla ciroda meydana gelen azalma, işletme maliyetlerinin artması suretiyle oluşan kar kayıpları poliçede tayin edilmiş limit dâhilinde temin edilmektedir.

B) İlk Tehlike (İlk Ateş) Sigortaları Eksik sigorta ilkesinden kaçınmak isteyen sigortalıya T.T.K. 1282.2 maddesine göre bir hak tanımış ve rizikonun gerçekleşmesinden önce olmak şartıyla sigortalının sigortacıya bir noter ihtarnamesi iletmek suretiyle “sigorta bedelini aşmayan hasarın sigortacı tarafından aynen eksik sigorta uygulaması yapılmadan ödenmesini “talep etme hakkı tanınmıştır. Yasanın bu hükmü amir hüküm olduğundan sigortacının kaçınma olanağı yoktur, ancak sigortalı ortaya çıkan prim farkını ödemek zorundadır. Sigortanın başlangıcında da tarafların anlaşması ile bu tür poliçe yapılabilir. Sigortacı bu tür taleplerde, riskin oluşması ile malın tamamının hasar görmeyeceğini varsayarak sigorta bedeli altında bir limit hesaplar ve bu limite kadar olan kısmi hasarları eksik sigorta uygulamadan öder. C) Yeni Değer Esaslı Sigortalar Hasar tazmin kıymetleri hesaplanmasında poliçe genel şartlarınca aşınma, eskime paylarının tazminattan tenzil edileceğini görmüştük. Sigortalı bundan kaçınmak için “yeni değer esası” şartıyla poliçe yaptırmış ise sigorta konusu malların sigorta değerinin tespitinde aşınma, yıpranma payları düşülmez. Yalnız eskime özelliği olan mallar dışında bu tür talepler karşılanmaktadır.

D) Mutabakatlı Değer Esaslı Poliçeler Poliçe genel şartları B.5 bölümü açıklamalarında değinilmiş bu konuda, uygulamada özellikle yangın sigortalarında, bina, demirbaş, makine tesisat değerlerinin tespitinde, bu tür poliçelere rastlamak mümkündür. Ticari emtiada, mal giriş çıkışlarının sigorta süresi içinde sıklıkla değişiklik göstermesi nedeniyle, bu tür risk grubu için mutabakatlı değer esaslı sigorta yapılamayacağını belirtelim. E) Abonman Sigortaları Emtia mevcutları için söz konusu bu tür poliçelerde, işletmede bulunabilecek olan en fazla malı mevcudu bedel olarak alınır ve bu bedele isabet eden primin %40’ını sigortacı peşinen tahsil eder, düzenli aralıklarla (aylık) sigortalı fili mal mevcudunu sigortacıya bildirir. Mal peşin alınan %40 a karşılık gelen sigorta bedelini geçerse ek pirim alınır, geçmez ise ilave prim alınmaz. Ancak başlangıçta alınan prim hiçbir zaman iade edilmez. Yoğunlukla mamul madde kumaş, iplik, tuhafiye işi ile iştigal eden ticari sınaî işletmelerin talep ettiği poliçe türüdür ve sigortalıyı tespit edilen azami mal mevcudu itibariyle her anda koruma altına alır.

F) İnşa Halindeki Binaların Yangın Sigortası İnşa halindeki yapıların yangına karşı sigortasında, inşaatın bitiş anındaki sigorta değeri esas alınır ve hasar halinde inşaatın o güne kadar bitirilmiş hali için yeniden inşa değeri hesaplanır ve ödenir. Ancak uygulamada daha çok tüm rizikoları kapsayan CAR, İnşaat Bütün Rizikolar poliçesi bu tür ihtiyaçlar için satın alınmaktadır. Mal sigortaları içinde ileride göreceğimiz gibi.

Zorunlu Deprem 587 sayılı Kanun Hükmünde Kararname gereğince, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamındaki bağımsız bölümler, tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tabi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar, bu binalar içinde yer alan ve ticarethane, büro ve benzeri amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler ile doğal afetler nedeniyle Devlet tarafından yaptırılan veya verilen kredi ile yapılan meskenler zorunlu deprem sigortasına tabidir. Bu sigorta ile depremin ve depremin sonucu meydana gelen yangın, infilak ve yer kaymasının, sigortalı binalarda doğrudan neden olacağı hasarlar (temeller, ana duvarlar, bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar, bahçe duvarları, istinat duvarları, tavan ve tabanlar, merdivenler, asansörler, sahanlıklar, koridorlar, çatılar, bacalar ve yapının benzer nitelikteki tamamlayıcı kısımlarında meydana gelenler de dâhil olmak üzere), sigorta bedeline kadar Doğal Afet Sigortaları Kurumu tarafından teminat altına alınmıştır. Kamu kurum ve kuruluşlarına ait binalar, köy yerleşim alanlarında yapılan binalar, tamamı ticari veya sınai amaçla kullanılan binalar, 27 Aralık 1999 tarihinden sonra inşa edilmiş olan ancak ilgili mevzuat çerçevesinde inşaat ruhsatı bulunmayan binalar sigorta kapsamı dışındadır.

Aşağıdaki Haller Sigorta Teminatının Dışındadır Enkaz kaldırma masrafları, kâr kaybı, iş durması, kira mahrumiyeti, alternatif ikametgâh ve işyeri masrafları, mali sorumluluklar ve benzeri dolaylı zararlar, Her türlü taşınır mal, eşya ve benzerleri, Ölüm dâhil olmak üzere tüm bedeni zararlar, Manevi tazminat talepleri. Deprem ve deprem sonucu oluşan yangın, infilak ve yer kayması dışında kalan hasarlar.

Zorunlu Deprem Sigortasında Sigorta primi Tutarını Üç Faktör Belirlemektedir Binanın bulunduğu deprem risk bölgesi, Binanın yapı tarzı, Meskenin brüt yüzölçümü. Zorunlu Deprem Sigortası yapılan bağımsız bölüm veya binaların değeri, DASK poliçesi için bulunan bedeli aştığı takdirde, aşan kısım için Zorunlu Deprem Sigortasının yapılmış olması kaydıyla sigorta şirketleri tarafından İhtiyari Deprem Sigortası yangın teminatına ek olarak yapılabilir.

Sigorta Kapsamı Dışında Kalan Binalar 1. Kamu kurum ve kuruluşlarına ait binalar, 2. Köy yerleşim alanlarında yapılan binalar, 3. Tamamı ticari veya sınaî amaçla kullanılan binalar, 4. 27 Aralık 1999 tarihinden sonra inşa edilmiş olan ancak ilgili mevzuat çerçevesinde inşaat ruhsatı bulunmayan binalar. Sigorta Bedelinin Tespiti: Sigorta bedelinin tespitinde, sigorta edilen meskenin yapı tarzı için Hazine Müsteşarlığı'nca yayımlanan "Zorunlu Deprem Sigortası Tarife ve Talimatı"nda belirlenen metrekare bedeli ile aynı meskenin brüt yüzölçümünün (veya yaklaşık yüzölçümünün) çarpılması sonucu bulunan tutar esas alınır. Zorunlu deprem sigortası yapılan bir meskenin sigorta bedeli, her halde "Zorunlu Deprem Sigortası Tarife ve Talimatı"nda belirlenen azami teminat tutarından çok olamaz.

Muafiyet: Her bir hasarda, sigorta bedelinin %2’si oranında tenzili muafiyet uygulanır. DASK hasarın bu şekilde bulunan muafiyet miktarını aşan kısmından sorumludur. Muafiyet uygulaması açısından, her bir 72 saatlik dönemde meydana gelen bütün hasarlar bir hasar sayılır. Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca Acil Yardım İlanı yapılan depremler sonrasında ilgili bölgelerde sigorta sözleşmesi düzenlenmesi, Acil Yardım Süresi sona erene kadar söz konusu Bakanlık yetkililerinden sigortaya konu olan bina/bağımsız bölüm için hasarsız ya da az hasarlı belgesi alınması koşuluna bağlıdır.

SORULAR Aşağıdakilerden hangisi sigorta bedelinin kapsamı içinde yer almaz? Bahçıvan evleri Su deposu Asansör Yürüyen merdiven Otomobil

Cevap: E

2) Tespit edilen tazminat tutarını kişi ne kadar süre içinde ödemek zorundadır? 7 gün 1 ay 3 ay 10 gün 6 ay

Cevap: B

3) Aşağıdakilerden hangisi sigorta teminatının dışında değildir? Her türlü taşınır mal, eşya ve benzerleri Ölüm dâhil olmak üzere tüm bedeni zararlar Manevi tazminat talepleri Binanın yapı tarzı Deprem ve deprem sonucu oluşan yangın

Cevap: D