İLETİŞİMDE MEKAN KULLANIMI

İletişim Biçimleri iletişimin %93ü sözsüz iletişim Sözsüz İletişim İki insan birbirinin farkına vardığı andan itibaren söylediği – söylemediği yaptığı - yapmadığı yüz ifadesi, duruşu, sesi, bakışı  her şeyin bir anlamı vardır.

Beden Dili (Sözsüz İletişim)Grupları Yüz ve Beden Bedensel Temas Mekan Kullanımı Araçlar

Mekan Kullanımı İnsanlar kendi çevrelerinde oluşturdukları boş mekanlar yoluyla da iletişimde bulunurlar. Başka insanlara olan uzaklığımızı ayarlayarak, onlara uzak ya da yakın durarak birtakım mesajlar iletiriz. Diğer insanlarla aramıza koyduğumuz uzaklık, onlara karşı olan duygularımızla ilgilidir. Sevdiğimiz insanlara yakın durmayı tercih ederken, daha az sevdiklerimizle aramızda biraz daha mesafe bulunmasına dikkat eder, hiç tanımadığımız insanlara ise daha uzak dururuz.

Ayrıca mekanların kullanılış şekli, dostluğun bir göstergesi olabileceği gibi, statüsünün de göstergesi olmaktadır.

Yüksekte olmak

Alçakta olmak

Önde olmak

Kişisel Mekan Algısı Başkalarıyla aramızda koruduğumuz uzaklık onlara karşı duygularımızla ilgilidir ve onlarla ilişkilerimiz hakkında bazı mesajlar verir. Egemenlik alanı adı verilen bu uzaklığın, mahrem, kişisel, sosyal ve genel olmak üzere dört ana bölgesi vardır.

Mahrem Alan İnsanlar mahrem alanlarını kendi malları gibi kabul ettiklerinden bu alan tüm alanlar arasında en önemli sırayı teşkil etmektedir. Bir başka insanın bu alana girebilmesi sadece fiziksel temas sırasında gerçekleşebilir ve bu alanın vücuttan uzaklığı yaklaşık olarak 40 cm’dir.

Normal olarak mahrem bölgemize başka birisi aşağıdaki iki nedenle girer. Birincisi yakın bir akraba veya arkadaştır ya da bize cinsel olarak yaklaşmaya çalışmaktadır. İkincisi ise karşımızdakinin saldırgan olması ve bize saldırmak üzere olmasıdır. Kişisel ve sosyal bölgelerimize yabancıların girmesine dayansak da bir yabancının mahrem bölgemize girmesi vücudumuzda fizyolojik değişikliklere neden olur. Kalp kanı daha hızlı pompalar, adrenalin salgısı yoğunlaşır ve olası bir 'kaç veya saldır' durumuna hazırlık yapılırken beyin ve kaslara daha fazla kan gider. 

Konserler, sinema, asansörler, tren veya otobüslerin kalabalık olması başka kişilerin mahrem bölgelerine girilmesini kaçınılmaz kılar. Batı kültürlerinde insanların sıkışık bir asansör veya toplu taşıma aracı gibi kalabalık ortamlarda katı bir şekilde uydukları bir dizi kazılı olmayan kural vardır. 

Tanıdığınız birisi dahil olmak üzere kimseyle konuşmamalısınız.  Asla başkalarıyla göz teması kurmamalısınız.  'Poker suratı' takınmalısınız, duygularınızı belli etmemelisiniz.  Elinizde kitap veya gazete varsa ona gömülmüş görünmelisiniz. Kalabalık ne kadar fazlaysa o kadar az hareket edebilirsiniz.  Asansörlerde başınızın üzerindeki kat numaralarını seyretmek zorundasınız. 

Kişisel Alan Bu alanlar insanların toplu olarak katıldıkları kokteyl, toplantı, sosyal etkinliklerde veya arkadaş grubunda diğer kişiler arasındaki mesafedir ve vücuttan uzaklığı 45 – 120 cm arasında değişmektedir. Yakın arkadaşlar ve sağlam kişisel bağlantılarınız olan insanlarla ilişkilerimiz bu alanda gerçekleşir.

Konuştuğumuz kimseleri duyabilmek ve sesimizi duyurabilmek için birbirimize belirli bir alana kadar yaklaşıyoruz. Fakat bu yaklaşma mesafesini iyi ayarlayamadığımızda insanların bizden uzaklaşmasına neden oluyoruz. Yakınlarımız ile mesafe ayarlamasını dikkat etmeksizin iletişim kurabiliriz ancak yeni tanıştığımız birine kişisel alan sınırlarına uyarak yapacağımız konuşmalar insanın kendini daha güvende hissetmesini sağlar.

Örneğin; bir mağazada gezerken, satıcının dibinizde bittiğini ve size malı satmak için yardımcı olmaya çalıştığını düşünün. Bu kişiye nezaketen teşekkür ederek ne kadar pişkin olduğunu düşünebilir ve oradan hiçbir şey satın almadan ayrılmayı düşünebilirsiniz. Yine buna benzer bir örnek olarak iş, eğitim ve kamu hayatınızdaki ast-üst ilişkilerinde de bu durumu çok rahat gözlemleyebilirsiniz. İşvereniniz elinde tuttuğu bir fatura için sizden izahat istiyor. Siz açıklamak için faturaya bakıyor ve kişisel alan mesafesini korumadan izahat yaptığınızda bu sizin için eksi puan olarak değerlendirilebilir.

Sosyal Alan Bu alan 1,5 ile 2,5 metreye kadar olan bölgedir. Bu mesafe toplantılarda, davetlerde, birbirlerini az tanıyanlar arasında yaratılır. İş ortamında ise bu mesafenin korunmasına büro araçları, masalar, koltuklar, ya da sehpa, çiçek gibi araçlar yardımcı olur. Resmi ilişkilerin rahatça konuşulduğu bir mesafedir. Mesela satıcılar ile müşteriler, aynı iş yerinde çalışan kişiler, uzak komşuluk ilişkileri, tamirciler, ustalar ve bu konumdaki diğer kişiler ile bu alanda iletişim kurarız.

Ortak (Genel) Alan Ortak alan diğer alanların dışında kalan en dış katmandaki alandır. Bu alan 2,5 metreden sonraki alanı teşkil etmektedir. Yukarıda saydığımız üç alanın dışında kalan bütün alan, genel alan içerinde yer almaktadır. Bu alana çok fazla müdahale etme olanağımız yoktur. Zaten bu alan bizi direk olarak da bağlayan bir alan değildir. Kişiler bu alanda çok fazla söz sahibi değillerdir. Örneğin parkta veya alışveriş merkezinde yürürken ya da bir dinleyiciyle konuşurken iletişimimizi bu alan içerisinde gerçekleştiririz.