Dr. Neş’e Çakıroğlu 4. Akupunktur ve Tamamlayıcı Tıp Sempozyumu Ekim 2015 Kızılcahamam Patalya
SUNUMUN AMACI SUNUMUN AMACI Yoğun bakımda görev alan Anestezi ve Reanimasyon uzmanı Rehabilitasyonda görev alan FTR Uzmanı Akupunkturist meslektaşlarımıza Akupunkturun; beklenmedik şekilde tedavi sürecini hızlandırdığını, olası operasyon sayısını azaltabildiğini göstermek Akupunkturun da tedavide düşünülmesini tartışmaktır.
Yüksek Voltajla Elektrik Çarpması Volt’un üstünde Volt’un üstünde elektrik akımı ile çarpılma Özellikle elektrik sanayiinde görülür Tüm yaralanmalar içerisinde en fazla tahribat oluşturanlardandır. Tekrar tekrar hasarlanan dokunun tekrar tekrar çıkartılır Geniş kapsamlı rehabilitasyon gerekir Kurbanlarda extremite amputasyonu % 75 e kadar çıkabilir. Mortalite yaklaşık % 6
Yüksek- voltaj enerji hatlarından elektrik arklarının çakması Trafo gibi makinelerden elektrik akımının atlaması Mesleki maruziyet Yıldırım Kablolarla ve elektrikli aletlerin yalıtımsız yüzeyleriyle temas Küçük çocukların kabloları ısırması veya prizlere metal obje sokmaları NEDENLER:
Semptomlar Uyuşukluk, karıncalanma Uyku bozukluğu Baş, göğüs, boyun, çene, sırt vs. ağrısı Kas spazmları ve ağrı Bilinç kaybı Sara nöbeti gibi nöbetler Yutma, görme ve işitmede problemler Fırlayarak düşmeye bağlı travma Kemiklerde kırık Termal Yanıklar (deri, kas, tendon, damar, sinir, hatta kemik, iç organlar) Hafıza, dikkat sorunları, depresyon ve anksiyete gibi psikiyatrik bozukluklar Uzuv kopması Solunum kasları spazmı, felci veya AC yetmezliği Ventriküler Fibrilasyon, Kardiak Arrest Ölüm
Vaka 52 yaşında erkek hasta 30 küsur yıldır elektrik sanayiinde işçi Kaza öncesi sağlıklı tarihinde trafoda V elektrik ile çarpılıyor
Yataklı Tedavi Süreci
Doç. Dr. Gülçin Aydın ve ekibi Kırıkkale ÜTF Anestezi ve Reanimasyon A.D. hastanın hayatını kurtarıyor (Doç. Dr. Gülçin Aydın ve ekibi) Dr. Dilek Keskin ve ekibi Kırıkkale ÜTF FTR ABD erken fizik tedavisini yapıyor (Prof. Dr. Dilek Keskin ve ekibi) Kırıkkale ÜTF PRC Kliniği bilateral önkola ilk operasyonu uyguluyor ve sevk ediyor Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Plastik Cerrahi hastayı başından savıyor Doç. Dr. Ramazan Erkin Ünlü hoca ve ekibi Ankara Numune EA hastanesi Plastik Cerrahi Kliniği mucize ekibi Doç. Dr. Ramazan Erkin Ünlü hoca ve ekibi hastanın kollarını kurtarıyor Prof.Dr. Hatice Bodur ve ekibi Ankara Numune EA Hastanesi FTR kliniği hastanın FTRunu sürdürüyor (Prof.Dr. Hatice Bodur ve ekibi)
16 Şubat 3 Mart 2015 Kırıkkale ÜTF Hast. Anestezi Yoğun Bakımı Yatış Bulguları: Bilateral önkolda ve elde muhtemel elektrik giriş ve çıkışına bağlı çoklu yanık lezyonları, Ön kollarda ödem ve sertlik Karın, axillalar, sternumdan sağ scapulaya uzanan, periumbilical bölgeyi kapsayan eritemli, büllü vücudun % 20 sinde 2. ve 3. derece yanık lezyonları. Sağ ayak 1. parmak mediali, sol ayak 5. parmak lateralinde lezyon Her 2 el flexiyonda, extansiyon yapamıyor, kapiller dolumda gecikme
Radyoloji Abdomen BT sağ surrenal korpus kalınlaşması dışında N Beyin BT: sol frontal lobda 18x13 mm hematom Servikal BT dejeneratif osteofitik değişiklikler Toraks BT Bilateral apekste büllöz değişiklikler, sağ orta lobda transparankimal uzanım gösteren lineer densite artışı, alt lobda interlobüler septal kalınlaşma, bilateral peribronşial kalınlaşma, sol hiler bölgede 1,5 cm kist,
Tedavi Üst düzey yoğun bakım uygulanmış Enfeksiyon kontrolü için izole edilmiş Gerekli her türlü inceleme yapılmış ve tüm tedbirler alınmış ve tedavi yürütülmüş 16 Şubat’ta Kompartman Sendromu nedeniyle bilateral Fasyotomi yapılmış Frontal hematom ve solunum ralleri için medikalize edilmiş Debridman ve yanık pansumanları yapılmış Erken dönem FTR yapılmış
PRC Operasyonu Bilateral ön kol volar yüzde bilekten ante kubital bölgeye uzanan, dorsal yüzde vertikal 3. derece yanık sonrası oluşmuş nekroze cilt, cilt altı, kas ve tendonlar debride edilmiş Sağ önkolda median sinir kılıfında epinöral hasar gözlenmiş Sağ uyluk anterior ve lateralinden alınan deri ile her iki önkola deri grefti yapılmış Pansumanları ve medikasyonu yapılmış ’te taburcu edilmiş ve hasta Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Plastik Cerrahi Kliniğine yönlendirilmiş
17 – 24 Mart 2015 Numune Hastanesi El Cerrahisi Kliniği Yatış Bulguları: Bilateral el bileğinde 4x6 cm lik tendon ve kas yapılarının expose olduğu açık yaralar Bilateral parmaklarda aktif flexiyonda kısıtlılık Sağ el tüm parmaklarda, sol el 1,2, 3. parmaklarda hipoestezi
23 Mart Sağ Kol, 24 Nisan Sol Kol
sağ önkol operasyonu El bileğinden dirseğe uzanan defektli alanın debride edilmesi Sağ 2, 3, 4, 5 FDS tendonlarının nekrotik olduğu görülmüş ve debride edilmiş Tüm Flexor Digitorum Superficialis tendonları FD Profundus tendonlarına transfer edilmiş Median sinirin 10 cm lik nekrotik kısmı çıkartılarak sural sinirden greft yapılmış Ulnar sinirin radyal tarafında 2 cm parsiyel defekt temizlenerek sural sinirden greft F Pollicis Longus ve Flexor Carpi Ulnaris tendonları sağlammış, FCRadialis tendonu nekrotikmiş sakrifiye edilmiş Opere edilen kol umbilicus inferiora adapte edilmiş Aynı operasyonda sol el bileği nekrotik alanlar debride edilmiş, 4 FDS ve FCR tendonlarının nekrotik alanları temizlenmiş.
ve tarihleri arasında 2. hospitalizasyon 7 nisan da sağ kol karından ayrılmış, deri dokusu greftlenmiş Sol el bileği volarindeki defekt debride edilmiş. 2, 3 FDS tendonları ve Median sinir nekrotikmiş, debridman yapılmış Median sinirin 11 cm lik kısmına sol bacak lateralinden alınan sural sinirden 3 kablo halinde greft yapılmış. 2 ve 3. FDS tendon uçları daha sonraki cerrahiler için işaretlenerek bırakılmış Ulnar sinir ve arter sağlammış Opere edilen kol umbilicus inferiora adapte edilmiş 24 Nisan’da sol kol karından ayrılmış ve deri dokusu greftlenmiş.
İLAÇLAR Mirtazapin 15 mg. Depresif ataklar ve uyku bozukluğu için Famoser 40 mg Voltaren retard 100 mg Bemiks Mirtaron 30 mg 14 tab Klavunat Bid 1 gr 10 tab Adalat Crono 30 mg. 20 kontrollü salım tableti
Yüksek Voltajla Elektrik Çarpmasında En Önemli Sorun Yanma uzun süre devam etmektedir. Hastalar çok fazla sayıda ameliyata girmektedir. Her seferinde nekroze olmuş dokular çıkarılmakta, doku tamiri yapılmaktadır, Sıklıkla uzuv kaybetmektedirler
Fizyo-Patoloji Çok tartışmalıdır. Nasıl olduğu henüz tam açıklanamamaktadır. Deneysel çalışmalar vardır. Ancak akıma maruziyetin derecesi belirlenemediğinden ispatlanamamaktadır. Kan damarlarının tahribatı sonucu etraf dokunun yeterince beslenemediği için nekroze olduğunu düşünenler var Kemik ve deride ısı etkisi vardır. Akım deri altında, yumuşak dokularda çok kolay ilerler. Doku hasarının tek sorumlusunun ısı olmadığını ileri sürenler var. Kemiğin daha dirençli olduğu ve bu yüzden aşırı ısınarak etraf dokuları yaktığını ileri sürenler var. Karşı çıkanlar var. Kan akım hızının ısınmayı azalttığını deneysel olarak gösterenler var. Bazı deneyler elektrik akımının iskelet kası zarı transmembran potansiyellerini değiştirdiğini göstermiş Özetle nedeni henüz bilinmemektedir.
ETKİLEYEN FAKTÖRLER: Elektrik devre sinin tamamlanıp tamamlanmadığı Akımın gerilimi (Voltaj) Akımın cinsi (ASC, DC) Akımın şiddeti (Amper) Akımın geçtiği yol Akımın dokulardan geçtiği süre Vücut dokularının direnci Elektriğin vücuttaki hareketine bağlı olarak değişir
AKUPUNKTUR AÇISINDAN DEĞERLENDİRME Isı veya Sıcak- Rüzgar Her halukarda vücuttan ısıyı ve rüzgarı uzaklaştıracak, kanı serinletecek noktalarımız var Bu da daha ilk aşamada, hastanın hayatını kurtardıktan hemen sonra ve tedavi sürecinde Akupunkturun elzem rolü olacağını işaret etmektedir
Akupunktur Tedavisi İçin Başvurduğunda Bulguları Tüm vücut ödemliydi Sağda çok daha fazla olmak üzere eller ödemliydi Venöz dolaşımda tahribat olduğunu gösteren kollarını aşağı indirdiği anda şiddetle moraran kollar ve eller Her iki elde hareket yoktu. Sağ elde sanki pençe görünümü vardı Vücut ödemi geçti, bazen ayak ve ayak bileklerinde ödem oluyor Ellerdeki ödem tamamen geçti Temmuz’da ancak uzun süre kollar aşağı sarkıtıldığında hafif morarma vardı LU - 9 Sol el adeta normal bir el görünümünde. Başparmak 4. parmağa dokunabiliyor. 2. ve 3. parmaklar el düz uzatıldığında hafifçe bükülüyor. Mevcut Durum
Sağ bileğini kaldıramayacağı söylenmişti Haziran sonunda baş parmak donduğu için op planlanmıştı Düğme ilikleme gibi ince işler dışında tüm ihtiyaçlarını karşılayabiliyor Temmuz ayından bu yana tedaviye arabasını kendisi kullanarak geliyor Her 2 bilek hareketleri Normal Başparmak 3. parmağa değebiliyor. Op. dan vaz geçildi.
Her 2 kol bilekten dirseğe kadar sarılıydı Karında iki yara vardı Her iki alt bacakta aşil tendonundan baldıra uzanan uyuşukluk hissi vardı Daha önce sakin bir insan iken çok çabuk sinirleniyordu, sabahları yorgun kalkıyordu, geceleri uyuyamıyordu Sağ Sp 1 ve 2 arasında sol UB 67 ve 66 arasında iyileşmekte olan elektrik yanıkları vardı Yaralar kapandı, scatris dokusuyla ve yapışıklıkla mücadele ediyoruz Solda sıkıntı vardı. 3 seans Sol St-25+Sp-15+Sp-3 düzeldi. 3 – 4 seans UB- 60 düzeldi Tedavinin başlangıcında düzeldi. Ara sıra uykusuzluk şikayeti var Düzeldi
Tedavi Yaklaşımı Isıyı ve veya Sıcak Rüzgarı vücuttan uzaklaştır Hastanın psikolojik dengesinin sağlam kalmasını sağla, moral ver Vücut enerji dengesini sağla Denge sağlandıkça kullanılan ilaçları kontrollü olarak bıraktır (Lancor ve Antidepresanlar) Yaradan iyice iyileşene kadar uzak dur Ön kolda iğne yapılabilecek tüm noktaları her seans kontrol et Değişik yöntemleri bir arada kullanarak mümkün olduğunca ön kolu uyar Süreyi 20 dakikadan kısa tut Hastayı çevresiyle beraber tedavi et
Kullanılan Akupunktur Tedavisi Yöntemleri Akupress Vücut Akupunkturu Lokal İğneleme Kulak Akupunkturu Scalp Akupunktur
Acupress 17 Mart – 24 Nisan arasında Hospitalizasyon sırasında 5 seans Sarkaç ile Beş duyu yöntemi kullanıldı Tüm meridyenlerde sıkıntı vardı. Acupress yapılacak noktalar sarkaçla tespit edildi. Nokta düzelene kadar yapıldı. Beş duyu tekrar kontrol edildi Tüm vücuttan Isı uzaklaştırılmaya çalışıldı. Du – 14 e sedasyon Liv – 2 KC ateşini temizler, kanı serinletir St – 44 + UB – 64 ısıyı temizler Kid – 6 Böbrek Yinini ve tüm sıvıları besler, tüm vücutta kuruluğu önler ve kanı serinletir LI – 4 Sıcak-Rüzgarı uzaklaştırır LI – 11 Dış rüzgarı uzaklaştırır, ısıyı temizler, kanı serinletir H + P + LU meridyenleri için Back-shu noktaları kullanıldı Sarkaçla saptanan diğer bazı noktalar: Sp 3 – 6 – 9+ St Kid – 3 + Liv -3 + UB – 2 + Du – 20 + GB - 41
Vücut Akupunkturu Beş elemente dayanan beş duyu tanısı kullanıldı Vücut enerjisi dengelenmeye çalışıldı Toplam 24 seans 29 Nisan – 7 Mayıs arasında 3/hafta 17 seans 11. seans tan sonra vücut enerjisi dengelenmeye başladı ve 5 duyu hep normal olarak değerlendirildi Temmuz arasında gün aşırı 3 seans 2,5 ay sonra bozulan enerji dengesi tek seansla yeniden sağlandı 21 – 24 Ağustos 3 seans 8 Ekim 1 seans
Noktalar Her Seansta Aşağıdaki noktalardan bazıları kullanılmıştır Du 20 St 3+ St 44+ St 36 Liv 3 Kid 3+ Kid 6 veya Kid 7 Sp 3 Sp 4 + Sp 6 + Sp 9 Ren 6 UB - 64 LI LI -11 GB – 41 Yin tang Özellikleri için Kullanılan Noktalar LU – 9 Venöz dolaşımı ve cilldi desteklemek için UB – 60 Aşil tendonundan baldıra uzanan uyuşukluk St St – 25 + Sp – 3 Karında iyileşmeyen yara Ren – 6 Orijinal Qi’yi güçlendirip kollara enerji aktarmak için Kid – 6 sinirlere etki etmek Sp – 3 kasları kuvvetlendirmek için
Lokal İğneleme LU 11 – 10 – 9 LI 1 – 2 – 3 – 4 – 5 – 10 – 11 SI – 8 Sj – 4 – 5 (sağ ) – 6 (sol) – 8 P sol P – 3 yara iyileştikçe P – 7 – 6 – 5 veya 4 H – 9 Ex – AH 4 – 5 – 6 – 9 (Ba Xie) – 10 (Si Feng) Parmak iç ve dış boğumları Tenar kaslarda sarkaçla tespit edilen noktalar Yara iyileştikten sonra skar dokusunu yumuşatmak ve yapışıklığı açmak için iğneleme
Kulak Akupunkturu Vücut enerjisi dengeye ulaştıktan sonra (11. seansta) 9 seans yapıldı 2 / hafta Bilateral üst ekstremite yansıma alanında dedekte edilen noktalara Altın iğne 20 dakika
Bir Nevi Skalp Akupunktur
Motor Homunculus
Primary Motor ve Sensory Cortex
Uyguladığım
Sonuç : 8 Ekim itibariyle uygulanan 24 seans sonrasında görülen gelişmelerden bir kısmı; Operasyonu gerçekleştiren Plastik Cerrahi uzmanlarının ve rehabilitasyonunda görev alan Fizik Tedavi uzmanlarının inanamadıkları bir gelişme görülmüş; Bazı kısıtlamalarla hasta her iki elini kullanabilmeye başlamış, düğme iliklemek gibi ince işler dışında kendi ihtiyaçlarını kendisi yapabilmeye başlamış; Haziran sonunda sağ el başparmağa planlanan bir operasyondan artık gerek duyulmadığı için vazgeçilmiş, Temmuz sonu için sağ kola planlanan bir operasyon ise Eylül ortasında yapılmış, yapışıklık açılmıştır. Her iki kola başka operasyon artık düşünülmemektedir. Akupunktur tedavisi sürdürülecektir
Multi-disipliner tedavi Yoğun bakım El cerrahisi Plastik ve Rekonstrüktif cerrahi Fizik tedavi Evde bakım Akupunktur da ilave edilmelidir Bu kadar ağır hasar bırakan yaralanmalarda multi-disipliner bir tedavi yaklaşımı gereklidir.
Meslektaşlarıma Notlar Isıyı ve / veya sıcak rüzgarı vücuttan uzaklaştırın Du 4 veya 14 e sedasyon Ateş Noktaları, Deniz noktaları Kanı serinleten, yini artıran noktalar Kuyu (Well) ve He- Sea noktaları en sık kullanılan noktalar Akupunktur yapamadığınız durumlarda Akupress yapabilirsiniz Karşılaştırmalı araştırma yapabilirsiniz Tahminimce elektrik çarpması dışındaki diğer ağır hasarlı yaralanmaların rehabilitasyonunda da akupunktur faydalı sonuçlar verebilir
AKUPUNKTURUN DA KATKISIYLA ÖNLENEBİLECEK SOSYAL SORUNLAR İşgücü kaybı Ailenin fakirleşmesi, Çocukların geleceğinin kararması Yüksek sağlık harcaması
TEŞEKKÜR EDERİM Dr. Neş’e Çakıroğlu