Karabük Üniversitesi-Raylı Sistemler Mühendisliği Gaz Kaynağı Ödev danışmanı: ekrem sabır gezer Öğrenciler: Ali yüksel-RAMAZAN AKGÖZ-M.FURKAN TAŞLIYAN Karabük Üniversitesi-Raylı Sistemler Mühendisliği 2015

İÇERİK KAYNAĞIN TARİHÇESİ MALZEME VE DONANIMLAR OKSİ-GAZ KAYNAK ALEVİ KAYNAK TEKNİĞİ KAYNAK HATALARI MUHTEMEL KAZALAR VE KORUNMA TEDBİRLERİ OKSİ-GAZ İLE KAYNAK/KESMENİN AVANTAJLARI OKSİ-GAZ İLE KAYNAK/KESMENİN DEZAVANTAJLARI DİĞER GAZ KAYNAK ÇEŞİTLERİ

TARİHÇE Kaynağın ticari amaçla kullanılması ancak 20.yy başlarında gerçekleşmiştir. Oksi-Gaz kaynağı ergitme kaynak türlerinden biridir Asetilenin ekonomik olarak üretilmesi sağlanana kadar Oksi-Gaz kaynağının yapılması yaygın olmamıştır.

TARİHÇE Asetilen 1895 yılında Fransız kimyacı LeChatelier(shaltır) tarafından bulunmuştur. Asetilen ve oksijen gazının ticari olarak üretilmesi sağlanmıştır. Oksi-Asetilen kaynağı bu iki gazın ürünü olarak gelişmiştir. Oksi-Asetilen kaynağı başlangıçta onarım işlerinde kullanıldı. İyi sonuç alınması üzerine kullanım alanı genişletildi. Üretim endüstrisinde özellikle ince saç işlerinde boru ve saçlarda kullanılmaya başlanıldı. Oksi-Asetilen kaynağı 1.dünya savaşı 1914-1918 sırasında en hızlı gelişme olanağını buldu. Oksijenle kesme işlemi de başarıldı ve kaynak ile beraber yürütüldü. Savaş araç ve gereçlerin yapımında özellikle Oksi-Asetilen kaynağı mekaniksel değerleri içeren endüstri dalında kullanılmaya başladı. Kaynağın yapım tekniği ayrı bilgi ve beceri istediğinden kaynakçılık meslek olarak geçerlilik kazandı.

MALZEME VE DONANIMLAR 1.Yanıcı ve Yakıcı Gazlar Oksijen (Yanıcı) Asetilen (Yakıcı) Oksijen gazı ateşte yanmaz fakat yanan bir cisimle temas ederse yanmanın çok kuvvetli olmasını sağlar. Kaynak yapmaya elverişli oksijen, daima mavi boyalı çelik tüplere yüksek basınçlı olarak doldurulur ve piyasada tüplere doldurulmuş şekilde satılır. Renksiz parlak alevle yanan çürük sarımsak gibi kokan bir gazdır. Yanıcı gazlar arasında karbonca en zengini olduğundan,fazla ısı istenilen yerlerde ve yüzey sertleştirmede kullanılır. Çok düşük sıcaklıkla (bir kıvılcımla bile) ateş almaktadır

MALZEME VE DONANIMLAR 2.Ekipmanlar Kaynak Telleri Geri Tepme Emniyet Subabları Yüksek dayanımlı çelik teller Yumuşak çelik kaynak teller Dökme demir teller Krom nikelli teller Aluminyum kaynak teller Bronz teller Çalışmalarındaki temel amaç üfleçlerden gelecek geri tepmenin (alevin) kazana geçmesini önlemektir. 2 çeşittir. Alçak basınçlı subablar Yüksek basınçlı güvenlik subabları

MALZEME VE DONANIMLAR 2.1 Ekipmanlar Kaynak ve kesme üfleçleri: Kaynak üfleçleri: oksi gaz kaynak işlemini yapan üfleçlerdir. Genellikle oksijen ve asetilen gazlarının karışımını sağlayarak alevi oluşturur., Pratikte üfleçlere hamlaç şalamo lamba gibi isimler konulmuştur Kesme üfleçleri: kesme üfleçlerinin amacı ısıtılmış alana fıskiye üflenmesi biçiminde saf oksijen göndermektir. Isıtılan alana gönderilen oksijen, alanı şiddetli oksitleyerek çürütür ve oksit tabakası oksijenin hızı ile sürüklenerek dışarı atılır

MALZEME VE DONANIMLAR 2.2 Ekipmanlar Gaz hortumları Asetilen ve oksijen manometresi Oksijen ve yanıcı gazları üflece iletimini sağlayan bükülebilen kauçuk türü lastik ileticilere gaz hortumu denir. Tüplerdeki gaz basıncını gösteren ve yüksek gaz basıncını kullanma basıncına düşüren ayarlama elemanlardır. Bir manometre üzerinde iki adet basınç göstergesi vardır. Bunlardan tüpe yakın olanı tüp içerisindeki basıncı diğeri ise kullanma basıncını gösterir.

MALZEME VE DONANIMLAR 2.3 Ekipmanlar Oksijen Tüpleri Oksijen Tüpü Boşaltma Yöntemi  Basınç altında sıkıştırılmasında bir tehlike yoktur. Gaz hâlinde, 1 litre hacme 150 litre oksijen sıkıştırılabilir. Oksi-gaz kaynağında 10-40 ve 50 litre hacimli tüpler kullanılır.

MALZEME VE DONANIMLAR 2.4 Ekipmanlar Asetilen Tüpleri Asetilen gazı, sabit ya da seyyar, değişik kapasitelerdeki üretim cihazlarında (asetilen kazanları) üretilebildiği gibi tüpler aracılığıyla da kullanılır. Tüplerde kullanılan asetilenin sağladığı avantajlar şunlardır:  Diğer asetilen üretim yöntemlerine göre daha temizdir.  Her türlü hava şartlarında ve her yerde kullanılma olanağı vardır.  Kısa süreli kullanımlara uygundur.   Asetilenin meydana getirebileceği kazalara karşı emniyetlidir. Tüm bu üstünlüklerinin yanında, maliyeti fazladır.

MALZEME VE DONANIMLAR 2.5 Ekipmanlar Karpitler kalsiyum karbüre CaC2 karpit adı verilmektedir.karpit ark fırınlarında kok kömürü ile kreç taşı arasındaki reaksiyon neticesinde meydana gelir. Cüruf halindeki kalsiyum karpit potalar içerisine alınarak soğumaya bırakılır. Potalar içerisinde soğuyan kalsiyum karpit kırma değirmenlerine verilerek parçalanır.karpit sarı gri siyah ve kahverengi gibi renklerde olabilir. Piyasada 70 kg’lık varillere konulmuş şekilde satılabilir. Ülkemizde antalyada karpit fabrikası mevcuttur.

OKSİ-GAZ KAYNAK ALEVİ Normal alev : asetilen ve oksijen miktarlarının eşit olduğu alev türüdür. Oksitleyici alev: pirinç gereçlerin kaynağında tavlama doğrultma ve sertleştirme işlerinde kullanılır. Oksijen miktarı asetilen miktarına göre fazladır. Karbürleyici (redükleyici ) alev: dökme demir aliminyum ve alaşımlarda kullanılan bu alev türünde asetilen miktar oksijene göre fazladır. Asetilen miktarı arttıkça da serbest karbon meydana gelmesi artar.

KAYNAK TEKNİĞİ

KAYNAK TEKNİĞİ

KAYNAK TEKNİĞİ

KAYNAK HATALARI HATASIZ KUL OLMAZ  Çatlaklar Boşluklar Katı Kalıntıları Nüfuziyet Kusurlu Biçim Çeşitli Hatalar

KAYNAK HATALARI ÇATLAKLAR BOŞLUKLAR KATI KALINTILARI Yüksek mukavemetli ana metaller çatlama riskini arttırır. Katılaşmış kaynak metalinde gazın mahsur kalması sonucu ortaya çıkar pasolar arasında cürufun yeterli şekilde temizlenmemesi ile olur.

KAYNAK HATALARI NÜFUZİYET KUSURLU BİÇİM Bu hata, erimenin bütün malzeme kalınlığı boyunca olmaması neticesinde husule gelir Hatalı montaj ve/veya imalat süresince şekil değişikliği

MUHTEMEL KAZALAR VE KORUNMA TEDBİRLERİ Oksijen tüpü ve valfler yağlı bezle silinmemelidir. Asetilen tüpleri kaynak yapılan yerden 4-5 m uzak olmalıdır. Oksijen tüp valfi ani olarak sonuna kadar açılmamalıdır. Asetilen tüpleri donduğu zaman üzerine sıcak su dökerek veya buhar püskürtülerek buzları ergitmeye çalışılmalıdır. Hiçbir zaman açık ateşle buzlar çözülmeye çalışılmamalıdır. Kaynak yapılırken mutlaka gözlük kullanılmalıdır. Kaynak odaları çok iyi havalandırılmalıdır. Asetilen cihazlarına normalinden fazla karpit konulmamalıdır. Hortum bağlantı yerleri vidalı bağlantı yerlerinin gaz kaçırıp kaçırmadığı sabunlu suyla kontrol edilmelidir. İş yeri güvenlik kurallarına uygun şekilde çalışılmalıdır.

İş Güvenliği Video (6dk)

OKSİ-GAZ İLE KAYNAK/KESMENİN AVANTAJLARI OG kaynağı için elektrik enerjisine ihtiyaç yoktur. İnce parçaların kaynağı için uygun bir yöntemdir. Her çeşit birleştirme yöntemi uygulanabilir. Yatay dik tavan pozisyonlarında kaynak yapılabilir. Yöntem çok fazla olmamakla birlikte demir dışı malzemelerin kaynağında kullanılmaktadır. Oksigaz kaynak yöntemi kaynak öncesi tavlama amaçlı kullanılan tek yöntemdir. Kaynak ekipmanları kolaylıkla taşınabildiği için yöntem her yerde kolaylıkla uygulanabilir. Yöntemde kaynak banyosu ark kaynak yöntemlerine göre daha iyi görülmektedir. Kaynak esnasında tehlikeli ışın ışık oluşmadığından gözlerin bu yöntem içn üretilmiş gözlük kullanılması yeterlidir.

OKSİ-GAZ İLE KAYNAK/KESMENİN DEZAVANTAJLARI Kaynakta depozito oranı oldukça düşük olduğundan kalın parçaların birleştirilmesinde kullanılması uygun değildir. Dikkatli olunmaması halinde gazların patlama tehlikesi vardır. Kaynak işlemi çok yavaş olarak gerçekleştiğinden parçalarda çarpılma distorsiyon diğer yöntemlere göre fazla olmaktadır. Isının tesir altında kalan bölge diğer ergitmeli kaynak yöntemlerine göre daha geniştir. Oksi gaz kesme işlemi ile tüm metalik malzemelerin kesilmesi mümkün değildir

DİĞER GAZ KAYNAK ÇEŞİTLERİ OKSİ-LİKİT GAZ KAYNAĞI Oksi-likit gaz alevini sıcaklığı yüksek olmadığından, oksi gaz kaynak tekniğinde sert lehim,kesme,alevle sertleştirme ve yüzeylerin metal kaplaması gibi işlemlerde kullanılır. Fuel gazın kimyasal özelliklerinin asetilene yakın olması kaynakçılıkta kullanılmasını arttırmaktadır. OKSİ-HİDROJEN GAZ KAYNAĞI Oksi-Hidrojen alevi (2H2+O2) yanmasından oluşur. Oksijenin az olduğu alevin sıcaklığı da düşük olduğundan, alçak sıcaklıkta ergiyen metallerin kaynağında kullanılır. Çok ince alüminyum ve alaşımları, sert lehimleme ve kurşun kaynağı gibi işlemler için uygulanır. HAVA-ASETİLEN KAYNAĞI Hava ile asetilenin karışarak üfleç ucundan çıkması sonucu oluşan alev ile yapılan kaynaktır.düşük Alçak basınçta gelen asetilen hava karışımı yanması ile oksi-hidrojen alevinden de düşük sıcaklık oluşturur. Boru tesisatında kullanılmaktadır.

Biz Kimiz Ali YÜKSEL CV'ye Ulaşmak İçin Tıklayınız. Ramazan AKGÖZ

KAYNAKÇA Modern Kaynak teknolojisi- Dr. Bülent Gülenç Oksi-Gaz Kaynağı-Kasım Adsan Megep Modülleri Link1: http://www.habas.com.tr/kuruluslar.aspx?kr=1&sayfa=51 Link2: http://myo.kilis.edu.tr/duyuru/kaynaknotlari.pdf