Menkul Kıymet Borsaları Doç. Dr. F. DiIvin Taşkın

Finansal Piyasaların Sınıflandırılması para piyasası - sermaye piyasası Birincil Piyasa- İkincil piyasa Örgütlü piyasa - Tezgah Üstü Piyasa Spot Piyasa -Vadeli Piyasa

Türkiye'deki Finansal Piyasalar 1.Organize Piyasalar a) TC Merkez Bankası Piyasaları i) Açık Piyasa ii) Interbank Para Piyasası iii) Döviz Piyasası b) İMKB Piyasaları i) Hisse Senedi Piyasası ii)Tahvil ve Bono Piyasası iii) Uluslararası Piyasa iv)İstanbul Altın Borsası (Kıymetli Taş ve Metal ①orsası

v)Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası 2 v)Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası 2. Tezgah Üstü Piyasalar a) Bankalararası Piyasalar i)TL Piyasası ii) Repo Piyasası iii) Tahvil Piyasası iv) Döviz Piyasası b) serbest Altın Piyasası c) Serbest Döviz Piyasası

Finansal Araçlar Para Piyasası Araçları • Hazine Bonosu • Repo • Varlığa Dayalı Menkul Kıymet • Mevduat Sertifikası • Finansman Bonosu • Eurodollar Sermaye Piyasası Araçları • Devlet Tahvili • Şirket Tahvilleri • Hisse Senedi

Borsa Oyuncuları Yatırımcılar Spekülatörler Arbitrajcılar Riskten Kaçınanlar

Bir Borsanın Likiditesi • Derinlik-Sığlık : işlem gören menkul kıymetlerin alım ve satım fiyatının altında ve üstünde çeşitli alım ve satım emirleri mevcutsa o piyasa derindir. •Genişlik: Bir pazarda alım ve satımlarda yüksek işlem hacmi varsa o pazar için geniş tanımlaması yapılır. • Esneklik: Esnek pazarlarda en küçük fiyat değişimine bile pazar tepki vermektedir.

Borsa Emirleri

Kredili işlemler: Bir aracı kuruluş nezdinde müşteri adına kredi hesabı açılması koşulu ile Müşteri ve aracı kuruluş arasında yapılacak sözleşme hükümleri çerçevesinde kredili olarak menkul kıymet alınmasını ifade eder. Zorunlu başlangıç marjı : Satınalma bedelinin yatırımcı tarafından karşılanması zorunlu kısmıdır. Açığa satış: İlk etapta hisse borçlanıp o hisseleri şu an satmaktır.

Borsa Endeksleri Hesaplama Yöntemleri 1. Fiyat Ağırlıklı Endeks 2.Değer Ağırlıklı 3. Eşit ağırlıklı

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Tüm sermaye piyasaları SPK'ya bağlı olduğundan sermaye piyasalarında faaliyet gösterecek anonim şirketler, aracı kurumlar, bankalar, menkul kıymet borsalar, yatırım ortaklıkları ve fonları kuruluş için SPK'dan izin almak durumundadırlar.

Anonim Şirketler Sermaye Piyasası Faaliyetleri büyük ölçüde şirketlerin ihraç ettikleri hisse senedi, tahvil ve diğer menkul kıymetlere dayanmaktadır. • Bu menkul kıymetlergenellikle anonim şirketler tarafından ihraç edilmektedir. Anonim Şirket sermayesi paylara bölünmüş ticari bir sermaye şirketidir.

Aracı Kuruluşlar •Aracı kurumların temel görevi menkul kıymet alım satımına aracılık yapmaktır. • Bu kurumlar birer broker olarak çalışmakta ve alım satımda komisyon alarak yatırımcıların emirlerinigerçekleştirmektedir.

Yatırım Fonları Yatırım fonları halktan topladıkları paralar karşılığında sermaye piyasasıaraçları ve kıymetli madenlerden oluşan portföyleri yönetirler. Yatırım fonlarında katılma belgesi, yatırımcının fon portföyüne ortak olmasını sağlayan bir belgedir. Yatırımcılar yatırım fonlarının katılma belgelerini satarak yatırım fonlarında o ana kadar gerçekleşen değer artış/azalışlarından pay alırlar.

Yatırım fonlarının sınıflandırılması A Tipi Fonlar: Fon portföyünün en az %25'i Türkiye'de kurulmuş anonim şirketlerin hisselerinden oluşmaktadır. B Tipi fonlar: A Tipi fonlar dışında kalan ve daha çok sabit getirili Menkul değerlere yatırımyapan fonlardır (Karma fon, likit fon)

Yatırım Ortaklıkları Yatırım fonları bir malvarlığı olarak kurulurken, yatırım ortaklıkları anonim şirkettir. 1) Menkul kıymet Yatırım Ortaklıkları(MKYO) 2) GayrimenkulYatırım Ortaklıkları (GMYO) 3) Girişim sermayesi Yatırım Ortaklığı (GSYO)

Kotasyon Koşulları Denetim Kriteri Faaliyet süresi kriteri Finansal kriterler ⇒Halka arz edilen payların piyasa değeri 149.000.000 TL (ulusal pazar için) ⇒Son 2 yıldan en az birinde kar elde etmesi ⇒ Bağımsız denetimden geçmiş son mali tablolardaki özsermayenin asgari 37.000.000TL olması (Ulusal pazar için)