Temel Teknik Resim

Teknik Resim Nedir? Makine elemanlarının, yapıların ve en genel haliyle mühendislik ürünlerinin biçimini ve boyutlarını tarif etmekte kullanılan bir dildir. • Mühendisler ve diger teknik elemanlar arasındaki iletisimi saglayan bu dilde, belirli çizim teknikleri çerçevesinde özel çizgiler, isaretler ve semboller kullanılır. • Teknik resimler serbest elle, çizim araç ve gereçleri ile veya bilgisayar ortamında çizilebilir.

Konustukları dil ne olursa olsun, dünyadaki tüm insanlar teknik resimler ile fikirlerini birbirlerine aktarabilirler. Bir mühendisin, mimarın veya tasarımcının zihnindeki yeni bir ürünü, makineyi, sistemi veya yapıyı diger insanlara aktarabilmesinin en uygun yöntemi teknik resimdir. Bir tasarımın en basit formundan nihai durumuna gelinceye kadar tüm asamalarında teknik resimler kullanılır. Teknik resim, üretimin de standart, hatasız, düzenli ve daha ekonomik yapılmasını saglar.

Tasarı Geometri Tasarı geometri, uzayda tasavvur edilmis cisimleri, izdüsümleri ile gösteren geometridir. Tasarı geometride, uzay geometrinin sekilleri ve ögeleri, tam ve aslına uygun biçimde bir düzleme (üzerine sekil çizilen kagıda) aktarılır.

Tarihçesi Heykeltıras, sanatçı, bilim adamı ve mühendis olan Leonardo da Vinci (1452-1519) yaptıgı tasarımların teknik resimlerini ayrıntılı olarak çizmistir. Bu çizimler herhangi bir çizim kuralı ortaya koymasa da teknik resim açısından ilk sayılabilirler

Fransız matematikçi Gaspard Monge (1746-1818) tasarı geometriyi kurmus ve sistemlestirmistir. Cisimlerin izdüsümlerini çıkararak üç boyutunu da resim üzerinde göstermistir. Üç boyutlu analitik geometrinin temel ilkelerini “Géométrie Descriptive” adlı eserinde yayınlamıstır.

Bilgisayar Destekli Tasarım (CAD) Parçaların, yapı elemanlarının ve her türlü cismin iki veya üç boyutlu teknik çizimlerinin bilgisayar teknolojisi kullanılarak yapılmasına Bilgisayar Destekli Tasarım (Computer Aided Design) adı verilir. Günümüzde tüm mühendislik alanlarında çok yaygın olarak kullanılmaktadır .

Teknik Resmin Endüstrideki Yeri ve Önemi Teknik resim, üretilmesi istenilen bir parçanın, biçimine, boyutlarına ve diger özelliklerine ait tüm bilgileri içeren, belirli kural ve standartlara göre çizilen bir resimdir. Küp veya silindir gibi basit geometrik parçalar yazılı veya sözlü olarak tarif edilebilir. Ancak daha karmasık parçalar ve büyük projelerin bu sekilde anlatılması mümkün degildir.

Teknik Resmin Endüstrideki Yeri ve Önemi Yapıların da tüm parçaları, önce ayrıntılı olarak tasarlanır, teknik resimleri çizilerek projelendirilir ve daha sonra da insa edilirler. Teknik resmin önemi, bu anlamda uluslar arası bir dil olmasıdır. Dünyanın çesitli ülkelerinde teknik resim kurallarına uygun olarak çizilen resimler ve bunlar esas alınarak imal edilen parçalar ve yapı elemanları aynı standarttadır. Dolayısıyla bütün mühendisler, teknik resim kurallarını iyi bilmelidirler.

Teknik Resim Araç Gereçleri Çizim Masası ve Tahtası

Teknik Resim Araç Gereçleri T-Cetveli

Teknik Resim Araç Gereçleri Ölçü ve Ölçek Cetvelleri Ölçü cetvelleri resim üzerinden ölçü almak ve ölçülü resim çizmek için kullanılır. Üzerinde milimetrik bölüntüler bulunur. Ölçek cetvelleri ise kenarları birden fazla ölçek ile bölümlendirilmis ve üçgen kesitli bir cetvel türüdür. Resimlerin büyültme veya küçültme yapılarak çizilmesinde kullanılır.

Teknik Resim Araç Gereçleri Egri Cetveller (Pistole)

Teknik Resim Araç Gereçleri Gönyeler 45°ve 30°-60°olarak iki türde bulunan standart gönyeler T cetveli üzerinde kaydırılarak dikey ve egik çizgilerin çiziminde kullanılır. Bu gönyelerle 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°lik açılar çizilebilir.

Teknik Resim Araç Gereçleri Açı Ölçer (İletki) Standart gönyeler ile çizilemeyen 0°ile 360°arasındaki açıların ölçüm ve isaretlenmesinde kullanılır.

Teknik Resim Araç Gereçleri Pergeller Daire ve yay çizimi ile ölçü tasımasında kullanılır.

Teknik Resim Araç Gereçleri Daire ve Yay Sablonları Degisik ölçülerde daire ve yayların çiziminde kullanılır.

Teknik Resim Araç Gereçleri Elips Sablonları İzometrik, dimetrik, trimetrik perspektif, açı ve ölçülerin çiziminde kullanılır.

Teknik Resim Araç Gereçleri Yazı Sablonları Standart harflerin ve rakamların, cins ve büyüklüklerine göre yapılmıslardır. Standart düzgün ve temiz yazı için kullanılır.

Teknik Resim Araç Gereçleri Sembol Sablonları Çesitli meslek gruplarında kullanılmak üzere yapılmıs ve üzerinde o meslekle ilgili sembol, sekil ve isaretlerin bulundugu sablonlardır.

Teknik Resim Araç Gereçleri Kursun Kalemler Yazı ve çizimde kullanılan kursunkalemler sertlik bakımından üç gruptur: – Sert Kalemler (H, 2H, 3H, …) – Orta sertlikte kalemler (HB veya F) – Yumusak kalemler (2B, 3B, …) Yazı ve ölçülendirmelerde HB, ince çizgilerde F veya H, kalın çizgilerde 2B kullanılır. Sabit kalınlıkta çizdikleri için versatil (uçlu) kursun kalemler de tercih edilebilir. Bunların uç kalınlıkları 0,35mm, 0,5mm, 0,7mm ve 0,9mm ‘dir.

Teknik Resim Araç Gereçleri Rapido Kalemler Çini mürekkebi ile kullanılan, çesitli kalınlıklarda (0,1mm – 2,0mm) yazabilen kalemlerdir.

Standart Kagıt Ölçüleri Çizim kagıtları çesitli adlar altında standartlastırılmıslardır. Türk Standartları Enstitüsü’nün kabul ettigi ISO 216 kagıt standart sisteminde kagıtların yükseklik/genislik oranı 2 ‘ye esittir. Böylece bir kagıt uzun kenarından iki esit parçaya bölündügünde yükseklik/genislik oranı degismemektedir.

Standart Kagıt Ölçüleri

Standart Kagıt Ölçüleri Ülkemizde teknik resimde A serisi kagıtlar kullanılmaktadır.

Standart Kagıt Ölçüleri Kagıt türlerinin kullanıldıgı yerler:

Standart Kagıt Ölçüleri

Resim Kagıdı Çesitleri Beyaz resim kagıdı: Yaklasık 80gr/m2 agırlıga sahip standart beyaz kagıt Aydınger kagıdı: Parlak yüzeyli, yarı saydam, her çesit yagdan arı, açık grimat renkte, üzerinde kursun kalem yada çini mürekkep kullanılabilen kagıt türü. Eskiz kagıdı: Teknik resimde genellikle ön çalısma için kullanılan, bitkisel yaglara batırılarak havada kurutulmus yarı saydam ve ucuz kagıt türü. Ozalit kagıdı: Bir yüzeyine kimyasal bir maddeemdirilmis ve bu sekilde ısıga duyarlı halegetirilmis bir kagıt türüdür. Aydıngerdençogaltma için kullanılır.

Çizgi Çeşitleri ve Kullanıldıkları Yerlere Göre Çizim Uygulamaları Teknik resim, belirlenmiş çeşitli çizgilerden oluşur. Bu çizgilere standart çizgiler denir. Standart çizgilerin şekilleri, çeşitleri, kullanıldığı yerler ve çizgi kalınlık grupları aşağıda tablo halinde verilmiştir. Çizgi kalınlık grubunda 1. grup çizgiler büyük boy formalarda ve büyük resimlerde, 4. grup çizgiler ise en küçük formalarda kullanılır.

Çizgilerin çizilmesinde dikkat edilecek noktalar: 1. Çizilecek çizginin çeşidine göre uygun kalem seçilir. Teknik resim dersinde genellikle kalın çizgiler HB, ince çizgiler H kalemle çizilir. Çizgi kalınlığı yukarıdaki çizelgede belirtilmiştir. 2. Çizgi çizerken kalem, çizme yönüne doğru 60° eğimle tutulur. Çizilen çizginin kalınlığı ve koyuluğu her yerde aynı olmalıdır. Bunun için çizim sırasında kaleme belirli bir baskı uygulanırken aynı zamanda parmaklar arasında hafifçe döndürülür.

3. Çizilen çizgiler, köşelerde diğer çizgi ile boşluksuz ve birbirini taşmadan birleşmelidir. 4. Kesik orta kalınlıktaki çizgiler çizilirken genellikle çizgi boyu, küçük resimlerde3mm. , büyük resimlerde 6mm. olarak çizilir. Çizileçizgilerin boyları birbirine eşit veçizgiler arasındaki boşluk miktarı da 0,8 ile 1mm. arasında olmalıdır. Kesik çizgilerin köşeyapması halinde, kesik çizgiler köşelerde birbiri ile birleşmelidir.

5. Noktalı ince çizgiler(eksen çizgileri) çizilirken çizgi boyu, resmin büyüklüğüne göre seçilir. Genellikle küçük resimlerde 6mm. , büyük resimlerde daha uzun çizilir. Çizilen çizgilerin boyları birbirine eşit ve çizgiler arasındaki boşluk miktarı da 0,8 ile 1mm. Arasında olmalıdır. Noktalı ince çizgilerin nokta yapması veya kesişmesi halinde kesişme yerleri dolu çizgilere gelmelidir.

GÖRÜNÜŞ ÇIKARMA ÇİZİMLERİ İzdüşüm Çizimleri İzdüşüm Hakkında Bilgi İzdüşüm, bir cismin bir düzlem üzerine çizilmiş şekli veya düzleme düşen görüntüsüdür. Örneğin, sinemada perdeye düşen görüntü, güneşli bir günde yürürken oluşan gölgemiz veya bir ışık kaynağından (mum,ampul,vb.) çıkan ışınlarla bir cismin duvara düşen görüntüsü birer izdüşümdür. İzdüşümün üzerine düştüğü düzleme izdüşüm düzlemi, izdüşümün düzlem üzerine düşmesini sağlayan ışınlara izdüşüm ışınları, izdüşüm ışınlarının çıktığı varsayılan noktaya ise odak noktası (bakış noktası) denir.

İzdüşüm Çeşitleri Merkezi (Konik) İzdüşüm Işık kaynağının yakın mesafede olması, cismin boyutlarının izdüşüm düzlemine büyük ve küçük olarak düşmesiyle oluşan izdüşümdür. Işınların cismin köşelerinden geçmesiyle elde edilen noktalar birleştirilerek cismin izdüşümü oluşturulur. Mimari, reklamcılık ve dekorasyon teknik resimlerinin çizimlerinde kullanılır.

İzdüşüm Çeşitleri Paralel İzdüşüm Işık kaynağının sonsuzda olması, cismin boyutlarının izdüşüm düzlemine büyüme veya küçülme göstermeden düşmesiyle elde edilen izdüşümdür. Bu izdüşümde ışınlar ışık kaynağına paraleldir. Paralel izdüşüm, eğik ve dik izdüşüm olmak üzere ikiye ayrılır: Eğik İzdüşüm: İzdüşüm ışınlarının birbirine paralel ve izdüşüm düzlemine eğik (90° den farklı açılarda) olarak gelmesi ile izdüşüm düzlemi üzerinde oluşan görünüşe eğik izdüşüm denir. Bu izdüşüm, eğik perspektif görünüşlerinin çiziminde kullanılır.

İzdüşüm Çeşitleri Dik İzdüşüm: İzdüşüm ışınlarının düzleme dik gelmesi sonucu oluşan izdüşüme dik izdüşüm denir. Bu izdüşümde izdüşüm çizgileri cismin bir yüzüne dik geldiği için, cismin o yüzü ile izdüşümü aynı büyüklükte olur. Teknik resimde en çok kullanılan izdüşüm şeklidir. Özellikle görünüş çıkarmada bu izdüşüm çok kullanılır.

Temel İzdüşüm Düzlemleri, Temel Görünüşlerin Adlandırılması ve Çizilmesi Üretimi yapılacak bir parçanın sadece bir yüzeyinin görüntüsü o parçayı tanımlamaya yetmez. Yani cismin tek yönden görünüşü o cisim hakkında yeterli bilgiyi vermez. Bu nedenle cisimlerin görüntüleri tek değil birden fazla izdüşüm düzlemine düşürülür. Üzerine izdüşüm çizilecek olan düzlemler birbirine bitişik ve dik kabul edilir. İzdüşüm düzlemlerinin daha iyi anlaşılması için boş bir küpün açılımını örnek olarak verebiliriz.

Yukarıda küpün açılımı yapılarak altı temel düzlem elde edilmiştir Yukarıda küpün açılımı yapılarak altı temel düzlem elde edilmiştir. Birer numara ile gösterilen bu düzlemlere temel izdüşüm düzlemleri denir. 1 numaralı düzlem : Alın düzlem (Düşey düzlem) 2 numaralı düzlem : Üst düzlem 3 numaralı düzlem : Sağ yan düzlem 4 numaralı düzlem : Sol yan düzlem 5 numaralı düzlem : Alt düzlem (Yatay düzlem) 6 numaralı düzlem : Arka düzlem Görünüş çıkarmada genellikle temel izdüşüm düzlemlerinden yatay düzlem, alın düzlem (düşey düzlem) ve sağ yan düzlem (bazen sol yan düzlem de olabilir) kullanılır. Yan düzlemlere profil düzlem de denir. Aşağıda bu üç düzlemin açılımı görülmektedir.

Cismin, alın (düşey) düzlemdeki görüntüsüne ön görünüş, yan (profil) düzlemdeki görüntüsüne yan görünüş, yatay düzlemdeki görüntüsüne üst görünüş denir. Aşağıda bir cismin izdüşüm düzlemlerindeki ön, yan ve üst izdüşümleri ve bu izdüşümlerin görünüşleri görülmektedir.