BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI VE KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ AYGÜL YEŞİL Psik.Dan.
1. ÖZEL EĞİTİM NEDİR? Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitim ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için özel olarak yetiştirilmiş personel, geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemleri, bu bireylerin tüm gelişim alanlarındaki özellikleri ile akademik disiplin alanlarındaki yeterliliklerine dayalı olarak sürdürülen eğitimdir.
2. ÖZEL EĞİTİME İHTİYACI OLAN BİREYLER KİMLERDİR? Çeşitli nedenlerle bireysel ve gelişim özellikleri ile eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösteren bireyler; Zihinsel yetersizliği olan: Zihinsel işlevler bakımından ortalamanın iki standart sapma altında farklılık gösteren, buna bağlı olarak kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde eksiklikleri ya da sınırlılıkları olan, bu özellikleri 18 yaşından önceki gelişim döneminde ortaya çıkan ve özel eğitim ile destek eğitim hizmetlerine ihtiyaç duyan bireyler,
2. ÖZEL EĞİTİME İHTİYACI OLAN BİREYLER KİMLERDİR? İşitme yetersizliği olan: İşitme duyarlılığının kısmen veya tamamen kaybından dolayı konuşmayı edinmede, dili kullanma ve iletişimde yaşadığı güçlükler nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyler, Görme yetersizliği olan: Görme gücünün kısmen ya da tamamen kaybından dolayı özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyler, Ortopedik yetersizliği olan: Hastalıklar, kazalar ve genetik problemlere bağlı olarak kas, iskelet ve eklemlerin işlevlerini yerine getirememesi sonucunda meydana gelen hareket ile ilgili yetersizlikler nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyler,
2. ÖZEL EĞİTİME İHTİYACI OLAN BİREYLER KİMLERDİR? Dil ve konuşma güçlüğü olan : Dili kullanma, konuşmayı edinme ve iletişimdeki güçlük nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyler, Özel öğrenme güçlüğü olan: Dili yazılı ya da sözlü anlamak ve kullanabilmek için gerekli olan bilgi alma süreçlerinin birinde veya birkaçında ortaya çıkan ve dinleme, konuşma, okuma, yazma, heceleme, dikkat yoğunlaştırma ya da matematiksel işlemleri yapma güçlüğü nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyler,
2. ÖZEL EĞİTİME İHTİYACI OLAN BİREYLER KİMLERDİR? Duygusal ve davranış bozukluğu olan: Yaşına uygun olmayan sosyal ve kültürel normlardan farklı duygusal tepki ve davranışlar göstermesi nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyler, Otistik ya da otistik özellikleri olan: Sosyal etkileşim, sözel ve sözel olmayan iletişim, ilgi ve etkinliklerdeki sınırlılığı erken çocukluk döneminde ortaya çıkan ve bu özellikleri nedeniyle özel eğitim ile destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyler,
2. ÖZEL EĞİTİME İHTİYACI OLAN BİREYLER KİMLERDİR? Üstün yetenekli olan: Zekâ, yaratıcılık, sanat, spor, liderlik kapasitesi veya özel akademik alanlarda akranlarına göre yüksek düzeyde performans gösteren bireyler, Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan: Yaşına ve gelişim seviyesine uygun olmayan dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtilerini en az iki ortamda ve altı ay süreyle gösteren, bu özellikleri yedi yaşından önce ortaya çıkan, özel eğitim ile destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyler,
3. ÖZEL EĞİTİMİN AMAÇLARI Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin: a) Toplum içindeki rollerini gerçekleştiren, başkaları ile iyi ilişkiler kuran, iş birliği içinde çalışabilen, çevresine uyum sağlayabilen, üretici ve mutlu bir vatandaş olarak yetişmelerini, b) Toplum içinde bağımsız yaşamaları ve kendi kendilerine yeterli bir duruma gelmelerine yönelik temel yaşam becerilerini geliştirmelerini, c) Uygun eğitim programları ile özel yöntem, personel ve araç-gereç kullanarak; eğitim ihtiyaçları, yeterlilikleri, ilgi ve yetenekleri doğrultusunda üst öğrenime, iş ve meslek alanlarına ve hayata hazırlanmalarını amaçlar.
İlköğretimde Özel Eğitim Hizmetleri Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler ilköğretimlerini, öncelikle kaynaştırma uygulamaları yoluyla akranları ile bir arada sürdürebilecekleri gibi özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için açılan ilköğretim okullarında da sürdürebilirler. Zorunlu öğrenim çağında olup özel eğitime ihtiyacı olduğu tespit edilen veya tanısı konulmamış ve yerleştirme kararı alınmamış her bireyin okul ve kurumlara kaydı, yıllık çalışma takviminde belirlenen süreye bakılmaksızın yapılır. 72 ayını dolduran bireylerin kaydı ilköğretim veya zorunlu öğrenim çağındaki bireylere eğitim veren özel eğitim okul ve kurumlarına yapılır. Bu bireyler yaş, gelişim özellikleri ve eğitim performansına göre uygun sınıfa yerleştirilir.
İlköğretimde Özel Eğitim Hizmetleri Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin okul ve kurumlara kayıtlarında özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından yerleştirme kararı alınmış olması şartı aranmaz. Ancak, bu bireyler için yerleştirme kararı alınması konusunda okul/kurum yönetimi gerekli resmî işlemleri başlatır. Öğrencinin kayıtlı olduğu okul veya kurum, yerleştirme kararına uygun ise öğrenci bulunduğu okul yada kurumda öğrenimine devam eder. Farklı bir yerleştirme kararı olması hâlinde ise öğrencinin yerleştirme kararına uygun okula nakli konusunda gerekli işlemler yapılır. Zorunlu öğrenim çağındaki özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için gündüzlü okul ve kurumlara kayıtta tuvalet eğitimi kazanmış olma şartı aranmaz.
İlköğretimde Özel Eğitim Hizmetleri İlköğretim programlarının amaçlarını gerçekleştirecek durumda olmayan bireyler ise eğitimlerini, gelişim alanlarındaki performans düzeylerine göre hazırlanmış eğitim programlarının uygulandığı özel eğitim okul ve kurumlarında sürdürürler. İlköğretim okullarını bitiren öğrenciler genel, mesleki ve teknik ortaöğretim okullarına yönlendirilirler. İlköğretim programlarına denk olmayan eğitim programlarını tamamlayan özel eğitime ihtiyacı olan öğrenciler ise özelliklerine uygun okul ve kurumlara yönlendirilirler.
FARKLI GELİŞEN ÇOCUKLARIN EĞİTİMLERİNDE İZLENMESİ GEREKEN SÜREÇ Farkına Varma Gönderme Tanılama Eğitim Planı Yönlendirme Yerleştirme Öğrencinin Kaydının Yapılacağı Okulun BEP Geliştirme Birimi İzleme
1. FARKINA VARMA SÜRECİ SONRASINDA Sınıf Öğretmeninin Yapması Gerekenler; Hizmetin planlanması ve işbirliğinin kurulması için okul yönetimine başvurur. Öğrenci ile ilgili bilgi toplar, gereksinimlerine ilişkin ilk değerlendirmeyi yapar. Anne-babayla görüşür. Okulun rehber öğretmenini bilgilendirir ve önerilerine başvurur. Öğrencinin gereksinimlerinin karşılanması için sınıf içinde yürütülen çalışmaların farklılaştırılmasının yollarını araştırarak eğitim programı çerçevesinde özel yardım sağlar. Öğrencinin kaydettiği ilerlemeleri izler ve gözden geçirir.
1. FARKINA VARMA SÜRECİ SONRASINDA 2. Rehber Öğretmen-Psikolojik Danışmanın Yapması Gerekenler; Öğretmenle iş birliği içinde, bilgi toplar, öğrencinin ve ailenin gereksinimlerini değerlendirir. Ailelere, öğrencilere, sınıf rehber öğretmenlerine ve gerektiğinde diğer okul personeline hizmet alanına uygun destek sağlar. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ilişkin öğrenci gelişim dosyalarını ve diğer gerekli kayıtları tutar, ilgili yazışmaları hazırlar ve istenen raporları düzenler.
1. FARKINA VARMA SÜRECİ SONRASINDA 3. Okul Müdürü Veya Görevlendireceği Müdür Yardımcısının Yapması Gerekenler; Hizmeti planlar, işbirliğine yönelik önlemler alır. Öğrencinin gereksinimleri doğrultusunda kurum içi düzenlemeleri yapar. Gereksinim duyulan araç-gerecin geliştirilmesi veya sağlanması için önlem alır.
1. FARKINA VARMA SÜRECİ SONRASINDA 4. Anne-Babanın Yapması Gerekenler; Çocuğun gereksinimlerine ilişkin değerlendirmelerini açıklar. Sağlığı ve gelişimine ilişkin görüşlerini belirtir. Performansına, okulda ve evde kaydettiği ilerlemelere ve davranışlarına ilişkin algılarını paylaşır. Yaşamakta olduğu güçlüğe etki eden başka etmen olup olmadığını bildirir. Güçlüğün giderilmesine ilişkin okuldan beklentilerini iletir.
1. FARKINA VARMA SÜRECİ SONRASINDA 5. Öğrencinin Yapması Gerekenler; Yaşamakta olduğu güçlüklere ilişkin görüşlerini ve bu güçlüklerin ne şekilde ele alınabileceğine yönelik değerlendirmelerini paylaşır.
2. GÖNDERME Sağlanan her türlü yardım ve destek hizmetlerine karşın öğrencinin verilen eğitim hizmetleri ve uygulanan eğitim programından yararlanamaması durumunda, yapılan tüm çalışmalar ve verilen destek eğitim hizmetleri raporlaştırılarak, eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi amacıyla, hazırlanan gönderme raporu ile birlikte eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibine gönderilir.
3. TANILAMA Özel eğitim gerektiren bireylerin yeterli ve yetersiz yönleri ile bireysel özelliklerini, ilgilerini belirlemek amacıyla tıbbi, psiko-sosyal, eğitim alanlarında yapılan değerlendirme sürecidir.
3.1. Tıbbi Tanılama ve Psiko-Sosyal Değerlendirme Özel eğitim gerektirdiği düşünülen bireyin yaşamını, eğitim ve öğretimini sürdürebilmesi için fizyolojik, psikoloji ve sosyal açıdan literatürde saptanmış olan alt ve üst sınırların neresinde olduğunun belirlenmesine yönelik çok yönlü değerlendirme sürecidir. Bireyin sahip olduğu zihinsel, görme, işitme veya ortopedik yetersizliklerinin türü ve derecesi ile uyum becerilerinde akranları ile arasındaki farklılığın belirlenmesi amacıyla yapılır. Tıbbi ve psiko-sosyal değerlendirme sonrasında birey, değerlendirme raporu ile birlikte eğitsel tanılama sürecine alınır. Tıbbi Tanılama ve Psiko-Sosyal Değerlendirme Bireyin sahip olduğu yetersizliklerinin türüne uygun olarak hastanelerin ilgili bölümlerindeki uzmanlarca yapılır.
3.2. Eğitsel Tanılama Eğitsel değerlendirme ve tanılama sürecinde, eğitsel amaçla bireyin tüm gelişim alanındaki özellikleri ve akademik disiplin alanlarındaki yeterlilikleri ile eğitim ihtiyaçları belirlenerek en az sınırlandırılmış eğitim ortamına ve özel eğitim hizmetine karar verilir. Bireyin eğitsel değerlendirme ve tanılaması rehberlik ve araştırma merkezinde oluşturulan özel eğitim değerlendirme kurulu tarafından nesnel, standart testler ve bireyin özelliklerine uygun ölçme araçlarıyla yapılır.
Eğitsel tanılamada bireyin; Tıbbî değerlendirme raporu Zihinsel, fiziksel, ruhsal, sosyal gelişim öyküsü Tüm gelişim alanlarındaki özellikleri Akademik disiplin alanlarındaki yeterlilikleri Eğitim performansı İhtiyaçları Eğitim hizmetlerinden yararlanma süresi Bireysel gelişim raporu dikkate alınır. Eğitsel değerlendirme ve tanılama sonucunda özel eğitime ihtiyacı olduğu belirlenen bireyler için Özel Eğitim Değerlendirme Kurul Raporu hazırlanır. Bu rapor, özel özel eğitim kurumlarından eğitim ve destek eğitim hizmeti alan öğrenciler için her yıl yenilenir.
4. EĞİTİM PLANI Özel eğitime ihtiyacı olan her birey için Eğitim Planı Örneği hazırlanır. Eğitim planında, bireyin tüm gelişim ve akademik disiplin alanlarındaki performansı ile öncelikli eğitim ihtiyaçlarına göre belirlenen yıllık amaçlar yer alır. Eğitsel değerlendirme ve tanılaması ilk kez yapılan her bireyin eğitim planı özel eğitim değerlendirme kurulu tarafından hazırlanır. Eğitim planı yeniden hazırlanırken öğrencinin o yıla ait bireysel gelişim rapor ile bir önceki eğitim planı dikkate alınır. Resmî okul ve kurumlara devam eden öğrencilerin eğitim planı her yıl BEP geliştirme birimi tarafından yenilenir. Eğitim ve/veya destek eğitim hizmeti verilen özel özel eğitim okul ve kurumlarındaki bireylerin eğitim planı her yıl özel eğitim değerlendirme kurulu tarafından yenilenir.
5. YÖNLENDİRME Yönlendirme, özel eğitime ihtiyacı olan bireyin eğitsel değerlendirme ve tanılama sonucuna göre en az sınırlandırılmış eğitim ortamı ve özel eğitim hizmetine karar verilerek eğitim planı ve özel eğitim değerlendirme kurul raporu hazırlanmasını içeren bir süreçtir. Özel eğitim değerlendirme kurulu tarafından öğrenci için en az sınırlandırılmış eğitim ortamı, eğitsel gereksinimleri ve yerleştirme seçenekleri göz önünde bulundurularak hazırlanan yöneltme raporu İl Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu tarafından değerlendirilir, gerekli özel eğitim önlemleri alınır.
6. YERLEŞTİRME Özel eğitim hizmetleri kurulu, özel eğitim değerlendirme kurul raporu doğrultusunda özel eğitime ihtiyacı olan bireyi uygun resmî okul veya kuruma yerleştirir.
7. İZLEME Özel eğitim hizmetlerinin planlanması ve eğitimde sürekliliğin sağlanması amacıyla erken çocukluk döneminden itibaren eğitimin her kademesinde özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin gelişimlerinin izlenmesi esastır. Bireylerin gelişimlerinin izlenmesi; önerilen özel eğitim hizmetlerinin uygunluğunun ve BEP’lerinde yer alan amaçların gerçekleşme düzeyi bakımından değerlendirilerek her yıl eğitim planlarının yenilenmesi yoluyla yürütülür. Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin gelişimlerinin izlenmesine yönelik faaliyetler; özel eğitim hizmetleri kurulu, rehberlik ve araştırma merkezleri, okullar,kurumlar ve ailenin iş birliğiyle yürütülür.
KAYNAŞTIRMA YOLUYLA EĞİTİM; Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitimlerini, destek eğitim hizmetleri de sağlanarak yetersizliği olmayan akranları ile birlikte resmî ve özel; okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında sürdürmeleri esasına dayanan özel eğitim uygulamalarıdır.
KAYNAŞTIRMA YOLUYLA EĞİTİM; Kaynaştırmanın, özel gereksinimli öğrencilere, kaynaştırma ortamındaki normal öğrencilere, sınıf öğretmenlerine ve anne-babalara pek çok yararları vardır. Ancak, kaynaştırma uygulamasının umulan yararları sağlayabilmesi için, bazı gereklerin yerine getirilmesi kaçınılmazdır. Bu gereklerin başlıcaları; Kaynaştırma öğretmeninin ve okulun özellikleri, Kaynaştırma sınıfının hazırlanması Eğitim programının bireyselleştirilmesi, Etkili sınıf yönetimi tekniklerinin kullanılması Destek Özel Eğitim Hizmetlerinin sunulmasıdır.
BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ Madde 68: Eğitim programları: Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin devam ettiği okul ve kurumlarda Bakanlıkça hazırlanan genel ve mesleki eğitim programları ile özel eğitim okul, kurum ve sınıflarında içerikleri öğrencilerin özelliklerine göre hazırlanmış özel eğitim programları da uygulanır.
3. BEP NEDİR? Bireyselleştirilmiş eğitim programı, özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin gelişim özellikleri, eğitim performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda hedeflenen amaçlara yönelik hazırlanan ve bu bireylere verilecek destek eğitim hizmetlerini de içeren özel eğitim programıdır. Bu program ayrıca; Öğrencinin eğitim programına ilişkin planı özetleyen kısa ve yararlı bir dokümandır. Öğretmenlerin öğrencinin gelişimini izleyip değerlendirmesine yarayan bir araçtır. Okul personelinin, çocukla ilgilenen diğer personelle işbirliği içinde geliştirdiği, uyguladığı ve izlediği plandır. Katkıda bulunan herkes için anlam taşıyan esnek ve işe yarayan bir dokümandır. Programda süreklilik sağlayan bir belgedir.
NEDEN BEP?
bireyselleştirilmiş eğitim programlarına ihtiyaç var demektir. Eğer öğrencinin; a- Aynı yaş grubundaki çocuklara sağlanan eğitim olanaklarından yararlanmasını engelleyen özel eğitim gereksinimi varsa, b- Engeli ya da yetersizliği eğitimsel performansını olumsuz etkiliyorsa, c- Gereksinimlerinin karşılanması için özel düzenlenmiş destek eğitime gereksinim duyuyorsa, bireyselleştirilmiş eğitim programlarına ihtiyaç var demektir.
BEP'nın işlevleri BEP toplantıları, aile ve okul personeli arasındaki iletişim aracıdır. Öğrencinin gereksinimleri, nelerin sağlanabileceği ve karşılaşılabilecek durumların neler olabileceği konusunda her iki tarafa da eşit söz hakkı sağlar. BEP, öğrencinin gereksinimi olan özel eğitim hizmetleri ve ilişkili destek hizmetlerin öğrenciye sunulacağına ilişkin yazılı bir taahhüttür. BEP ailenin, okulun ve ilişkili tüm birimlerin çalışmalarını ve bunların öğrenciye katkılarını izleme ve değerlendirme aracıdır.
7. BEP’İN YARARLARI Yapabilecekleri betimlenir, Kendi öğrenmesi ile ilgili daha fazla sorumluluk almasına yardımcı olunur, Öğrenmesi izlenir, İlerlemeleri kaydedilir. Aile ile diğer birim üyelerinin ilişkilerine katkıda bulunur, BEP geliştirme biriminin; öğrencinin gelişimini değerlendirmesini sağlar, BEP geliştirme biriminin; programı, materyali ve eğitime başlama noktalarının etkililiğini değerlendirmesine yardımcı olur.
BEP’ İ KİM HAZIRLAR ?
BEP’ İ KİM HAZIRLAR ? Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi, okul/kurum müdürü veya görevlendireceği bir müdür yardımcısının başkanlığında; a) Bir gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmen, b) Bir rehber öğretmen, c) Bir eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen öğretmen, ç) Öğrencinin sınıf öğretmeni, d) Öğrencinin dersini okutan ilgili alan öğretmenleri, e) Öğrencinin velisi, f) Öğrenci, olmak üzere bu kişilerden oluşur.
BEP GELİŞTİRME EKİBİNİN YOL HARİTASI
a. BEP Birimi Geliştirme toplantısına ailenin hazırlıklı gelmesi amacıyla; Okul rehber öğretmeni/psikolojik danışman çocuğun sınıf yada sınıf rehber öğretmeni ve ailesi ile görüşerek Rehberlik ve Araştırma Merkezi’nden gelen kaynaştırma kararı hakkında bilgi verir. Çocuk için farklı bir eğitim programı uygulanması gereğini açıklar. Rehber öğretmen/psikolojik danışman okulundaki tüm kaynaştırma öğrencilerinin velilerini çağırarak “Aile Eğitimi Çalışması” yapar. Aile Görüşme Formu doldurulur. Bu form sınıf öğretmeni veya rehber öğretmen/psikolojik danışman gözetiminde aile tarafından doldurulur.
b. BEP Birimi Geliştirme toplantısına sınıf/branş öğretmenlerinin hazırlıklı gelmesi amacıyla; Rehber öğretmen/psikolojik danışman okulundaki personele yönelik “Öğretmen/Yönetici Eğitimi Çalışması” yapar. BEP Geliştirme Birimi başkanı, ekip üyelerinin görevlerini açıklar. BEP’in uygulanması sırasında bilinmesi gereken kaba değerlendirme formlarının doldurulması, ayrıntılı değerlendirmelerin yapılmasını sağlar.
KABA DEĞERLENDİRME ÖLÇÜ ARACI Bu form 1.kademede sınıf öğretmeni 2.kademede Türkçe,matematik, fen bilgisi, sosyal bilgiler öğretmenleri tarafından doldurulur. Eğer isterlerse diğer branş öğretmenleri de kendi geliştirecekleri kaba değerlendirme formları ile ilgili öğrencinin kaba değerlendirmesini yapabilirler. Kaba değerlendirme yaparken ilgili öğrencinin kazandığını düşündüğünüz bilgi ve becerileri “evet” sütununa işaretleyiniz. Özel durumları “ açıklamalar” bölümüne işleyiniz. (örneğin,el kasları yeterince gelişmemiş bir öğrencinin yazım çalışmalarındaki başarısızlığı)
Ayrıntılı Değerlendirme Nasıl Yapılır
AYRINTILI DEĞERLENDİRME NASIL YAPILIR? Bu form öğretmenin kendisi tarafından hazırlanır. Ayrıntılı değerlendirme,kaba değerlendirme formu üzerinde “evet” olarak işaretlediğiniz bilgi ve becerilerin ne düzeyde kazanıldığını görmek amacıyla yapılan bir kontrol çalışmasıdır.
Örneğin, Matematik dersinde Öğretmen iki basamaklı sayılarla eldesiz toplama yapar’a “evet” dedi. Ayrıntılı değerlendirmede varsayımlardan hareket etmemek için, bu kazanımın gerçekte kazanılıp, kazanılmadığına yönelik en az dört soruluk bir ölçüm yapar.
2 basamaklı sayılarla eldesiz toplama yapar: 12 + 44 =? 35 + 63 =? 52 + 17 =? 13 + 25 =?
% 75 Başarı 12 + 44 =55 y 35 + 63 =98 d 52 + 17 =69 d 13 + 25 =38 d Bir davranışın öğrenilmiş olduğunu söyleyebilmek için en az % 75 oranında başarı sağlanmalıdır. Örneğin 4 sorudan 3’ü, 5 sorudan 4’ü, 8 sorudan 6’sı doğru cevaplandırılmış ise bu konunun öğrenildiği söylenebilir.
b. BEP Birimi Geliştirme toplantısına sınıf/branş öğretmenlerinin hazırlıklı gelmesi amacıyla; Yakın bir tarihte olmak koşuluyla ilk BEP Geliştirme Birimi toplantı tarihi belirlenir. İlgili öğrenci için BEP birimi kurulur. Toplantı tarihi birim üyelerine yazılı olarak bildirilir.
d. BEP Sürecinde BEP Geliştirme Birimi Tarafından Tüm Öğrenciler İçin Dikkate Alınacaklar Öğrencinin güçlü yanları, Ailenin, çocuğun eğitimi ile ilgili görüşleri ve beklentileri, Bireye ilişkin ölçüm sonuçları.
BEP Geliştirme Birimi Tarafından Gerektiğinde Dikkate alınacaklar: Öğrencinin, Öğrenmeyi etkileyecek zihinsel gelişimi ile ilgili bir sorunu var mı? Görme ile ilgili sorunu var mı? İşitme ile ilgili sorunu var mı? Öğrenmeyi etkileyecek uyum sorunu var mı? İletişim, dil ve konuşma sorunu var mı? Kas, eklem, iskelet ve sinir sistemi ile ilgili sorunu var mı? Yardımcı teknoloji, cihaz ve/veya hizmet gereksinimi var mı?
BEP Geliştirme Birimi Toplantı Gündemi Birim üyelerinin selamlaşması ve tanışması, Toplantının amacının açıklanması Özel eğitim ve BEP’e ilişkin hakların ve süreçlerin gözden geçirilmesi, Daha önce bir BEP uygulanmışsa; Değişimin sonuçları, Gereksinimlerin birbirinden nasıl etkilendiği, Genel müfredat içinde çocuğun yetersizliğinin, eğitime katılımını ve gelişimini nasıl etkilediği,
BEP Geliştirme Birimi Toplantı Gündemi Öğrencinin performansının değerlendirilmesi, Genel müfredata göre nerede olduğu (kaba ve ayrıntılı değerlendirme sonuçlarının paylaşılması), Güçlü yanları Eğitimsel gereksinimleri, Öğrenme özellikleri,
BEP Geliştirme Birimi Toplantı Gündemi Yıl içinde ders ile ilgili öğrenme alanlarının ve kazanımların geliştirilmesi , Destek hizmetlerin belirlenmesi, Sorumlulukların belirlenmesi ve ilgili personelin bilgilendirilmesi, Toplantıya katılanların ve toplantı sonrası alınan kararların, yapılan tartışmaların yazılı olarak kaydedilmesi (BEP Birimi Toplantı Formu ) ve uyuşma sağlanamayan kararların gözden geçirilmesi, Sonraki BEP toplantısının tarihinin ve gündeminin belirlenmesi.
BEP Geliştirme Birimi Toplantı Gündemi BEP biriminin görevi sadece akademik başarıyı geliştirmek olarak algılanmamalıdır. Rehber öğretmen/psikolojik danışman ekip üyelerinin görüşlerinden yararlanarak çocuğun kişisel-sosyal gelişim düzeyi ile ilgili bilgi edinir. Destekleyici ve önleyici çalışmalarını planlar. Çocuğun kişisel-sosyal gelişimi adına ekip üyelerinin neler yapabileceğini açıklar.
YILLIK ÇALIŞMA PLANI ÇİZELGESİ: Bu form 1.kademede sınıf öğretmeni, 2.kademede ilgili branş öğretmenleri tarafından (Türkçe,matematik, fen bilgisi, sosyal bilgiler) her ders için ayrı ayrı doldurulur. İlgili derse ait öğrenme alanları ve kazanımlar belirlenir. Konuların işlenişi için harcanacak süre, kullanılacak materyaller ve seçilen yöntem-teknikler bu forma işlenir.
İZLEME ÇİZELGESİ: Bu form her ders için (Türkçe, matematik, fen bilgisi, sosyal bilgiler) ilgili öğretmen(ler) tarafından ayrı ayrı doldurulur. İlgili dersin öğrenme alanlarına yönelik kazanımların her birini yıllık çalışma planı çizelgesinde kaç haftada öğretmeyi planladıysanız, izleme çizelgesine işaretleyiniz. Örneğin; “A” kazanımını 3 haftada öğretmeyi planladınız. Konuyu işlediniz. 1. ve 2. haftalarda konu öğrenilmedi, 1. ve 2. haftaların kutularına (-) işareti koyunuz. 3.hafta öğrenme gerçekleşti ise 3. haftanın kutusuna (+) işareti koyunuz. Planladığınız süre içerisinde en az %75’lik başarıya ulaşamadıysanız, yeni konunun öğretimine geçmeyiniz, aynı konunun öğretimine devam ediniz. Kullandığınız yöntem-teknik, süre ve materyali kontrol ederek, öğrenme eksikliğinin kaynağını belirlemeye çalışınız.
BEP Toplantılarında Şu Soruların Yanıtlanması Gerekir ? Çocuğun engelini göz önüne aldınız mı? ? Çocuğun tüm ölçme değerlendirme programlarına ne ölçüde katılabileceğini tartıştınız mı? Ne tür düzenlemelere gerek duyabilir? ? Çocuğun yaşını da göz önüne alarak özel eğitim hizmetlerine geçişini sağladınız mı? ? Çocuğun yaşının büyük olduğu durumlarda toplum yaşamına geçişi için bir plan geliştirdiniz mi? ? Davranışları kendi ya da diğer çocukların öğrenmesini olumsuz yönde etkileyen her çocuk için bu davranışları ele alan bir plan geliştirdiniz mi? ? Hazırlanan BEP’te çocuğun kişilik, sosyal ve duygusal gelişimine yönelik gereksinimlerine yer verdiniz mi?
Öğrenme Eksikliğinin Nedenleri Bu nedenler şöyle sıralanabilir: 1- Öğrenciden kaynaklanan nedenler; Öğrencinin uzun süren bir sağlık sorunu yaşaması, uyumunu güçleştiren psikolojik sorununun olması ve bu sorunlara çözüm getirebilecek uzman desteğinin, yazılı başvurulara rağmen bulunamamış olması vb. 2- Öğretimin planlanması ile ilgili nedenler; Uygun ölçüt bağımlı testlerin geliştirilmemiş olması, amaçların uygun seçilmemiş olması, belirlenen öğretim yöntem ve tekniklerinin uygun olmayışı, belirlenen araç gerecin sağlanamaması vb. 3- Ortamdan kaynaklanan nedenler; Özel eğitim gereksinimi olan bireyin, eğitim gereksinimine uygun ortam düzenlemelerinin yapılmamış olması vb.
Öğrenme Eksikliğinin Nedenleri 4- Destek hizmetleri ile ilgili nedenler; Yöneltme raporunda belirlenmiş olan destek hizmetlerinin ortamda sağlanamamış ya da yetersiz olması vb. 5- Anne babanın öğretim sürecindeki yeri ile ilgili nedenler; Anne babanın öğrenci ile evde yapması gereken, öğretmen tarafından bildirilmiş çalışmaları yapmamış olması vb. 6- Yatılı kurumlarda grup ve etüt öğretmenliği ile ilgili nedenler; Özel eğitime gereksinimi olan bireyin yerleştirilmiş olduğu yatılı kurumda, BÖP sürecinde anne babanın vereceği eğitim desteğinin grup ya da etüt öğretmenlerince desteklenmemiş olması vb.
Öğrenme Eksikliğinin Nedenleri 7- BEP geliştirme birimi ile ilgili nedenler; Birimde görev alması gereken ve öğretime destek sağlayacak üyelerden birinin birimde olmamasının etkileri vb. 8- Eğitim personeli ile ilgili nedenler; Eğitim ve öğretimi yapacak yeterli sayıda ve uygun nitelikli personelin olmaması ya da mevcut eğitim personelinin uygun program ve hizmet içi eğitimle desteklenmemiş olması vb. 9- Ekip ile ilgili nedenler; Bireyin tanılama, değerlendirme ve yöneltme bilgilerini içeren dosyanın birime ulaşmamış olması, bireyin izlenmesi aşamasında ekibin uygun desteği sağlamamış olmasının etkileri vb.
Öğrenme Eksikliğinin Nedenleri 10- Yerleştirme kararı ile ilgili nedenler; Yöneltme raporuna uygun yerleştirmenin yapılmamış olması vb. Bireyselleştirilmiş eğitim programında İlerlemeyi engelleyen ya da sınırlayan nedenler varsa, Bireyselleştirilmiş eğitim programı Geliştirme Birimi bunu bir rapor halinde belirtir ve gerekli önlemlerin alınmasını sağlar.
DEĞERLENDİRME Bireyselleştirilmiş eğitim programı, öğrenci için hedeflenen amaçların gerçekleşme düzeyi doğrultusunda değerlendirilir. Birey için hazırlanacak yeni bireyselleştirilmiş eğitim programında ve bireyin yönlendirilmesinde BEP’e ilişkin değerlendirmeler esas alınır.
DEĞERLENDİRME Öğrencilerin başarılarının değerlendirmesinde kullanılacak yöntem, teknik, ölçme araçları ve değerlendirme süresi, değerlendirme zamanı, değerlendirme aralıkları, değerlendirmeden sorumlu kişiler ve değerlendirmenin yapılacağı ortam, BEP geliştirme biriminin görüş ve önerileri doğrultusunda belirlenir. Yazma güçlüğü olan öğrenciler ve özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin değerlendirilmesi sözlü, sözlü ifadede güçlük yaşayan öğrencilerin değerlendirilmesi ise yazılı olarak yapılır. Yazılı ve sözlü ifade etme becerilerinde yetersizliği olan bireyler ise davranışlarının gözlemlenmesi yoluyla değerlendirilir. Yazılı sınavlar öğrencilerin yetersizlik türüne, eğitim performanslarına ve gelişim özelliklerine göre çeşitlendirilir. Sınavlar kısa cevaplı ve az sorulu olarak düzenlenir.
DEĞERLENDİRME Öğrenciler, yetersizliklerinden kaynaklanan güçlüklerini gidermek amacıyla sınavlarda uygun araç-gereç, cihaz ve yöntemlerden yararlandırılır. İhtiyacı olan bireyler için yazılı sınavlarda refakat etmek üzere bir öğretmen görevlendirilir. Görme yetersizliği olan öğrencilerin yazılı sınavlarda Braille yazı olarak verdiği cevaplar sınavdan hemen sonra öğretmenin öğrenciye okutmasıyla değerlendirilir. Bu öğrenciler, çizimli ve şekilli sorulardan muaf tutulurlar. Az gören öğrenciler için sınav soruları kalın ve büyük puntolu hazırlanır. İşitme yetersizliği olan öğrenciler ilköğretim ve ortaöğretimde, istekleri doğrultusunda yabancı dil programlarındaki bazı bilgi ve becerilerin öğretiminden veya dersin tamamından muaf tutulurlar.
DEĞERLENDİRME Zihinsel yetersizliği olan öğrenciler; dikkat, bellekte tutma ve hatırlama güçlükleri dikkate alınarak daha sık aralıklarla değerlendirilirler. Otistik bireyler ile duygusal ve davranış bozukluğu olan öğrencilerin değerlendirilmesi, iletişim özellikleri ile sosyal-duygusal hazır bulunuşlukları dikkate alınarak yapılır. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan öğrencilerin değerlendirilmesi, bu öğrencilerin özellikleri dikkate alınarak daha sık aralıklarla ve kısa süreli sınavlarla yapılır.
DEĞERLENDİRME Kas ve sinir sistemi bozukluklarına bağlı motor becerilerde yetersizliği olan öğrenciler motor beceri gerektiren derslerin uygulamalı bölümlerinden istekleri doğrultusunda muaf tutulurlar.