HESAP KAVRAMI İşleyİŞ ve kurallar A. Vecdi CAN

Daha önce de belirtildiği üzere HESAP muhasebenin temelidir. H S B

HESAP KAVRAMI ÖRNEĞİN; X BANKA HESABI 1 Nisan’da X bankasına gidip hesap açtırdınız ve hesabınıza 600 TL yatırdınız. 9 Nisan’da hesabınıza 250 TL burs parası yatırılmış. 15 Nisan’da hesabınızdan 350 TL kira ödemesi yaptınız. 19 Nisan’da babanız hesabınıza 300 TL yatırmış. 22 Nisan’da 60 TL tutarındaki Türksel faturanız otomatik olarak ödenmiş. 23 Nisan’da ATM’den ihtiyacınız için 400 TL para çektiniz. X BANKA HESABI + 600 + 250 = 850 - 350 = 500 + 300 = 800 - 60 = 740 - 400 = 340 3

Hesaplar DOĞAL OLARAK ÇİFT taraflI ÇALIŞIR: X BANKA HESABI + 600 + 250 = 850 - 350 = 500 + 300 = 800 - 60 = 740 - 400 = 340 X BANKASI HESABI 600 350 250 60 300 400 1150 810 1150 - 810 = 340 4

Hesaplar DOĞAL OLARAK ÇİFT taraflI ÇALIŞIR: X BANKA HESABI + 600 + 250 = 850 - 350 = 500 + 300 = 800 - 60 = 740 - 400 = 340 X BANKASI HESABI Hesaba Giren Hesaptan Çıkan Paralar (+) (-) Hesapta Kalan Para 5

Hangİ hesaplardan bahsedİlebİLİR? Para Bina Mal Taşıt Malzeme Makine Demirbaş Alacaklar ............. VARLIKLAR

Hangİ hesaplardan bahsedİlebİLİR? VARLIKLAR ile ilgili olarak: Para Hesabı Bina Hesabı Mal Hesabı Taşıt Hesabı Malzeme Hesabı Makine Hesabı Demirbaş Hesabı Alacak Hesabı ............. Hesabı

İşletme BU varliklarI nereden sağlar? İşletme sahip veya ortaklarının verdikleri Banka kredileri Diğer borçlar KAYNAKLAR

Hangİ hesaplardan bahsedİlebİLİR? VARLIKLAR ile ilgili olarak: KAYNAKLAR ile ilgili olarak: Para Hesabı Bina Hesabı Mal Hesabı Taşıt Hesabı Malzeme Hesabı Makine Hesabı Demirbaş Hesabı Alacak Hesabı ............. Hesabı Banka Kredisi Hesabı Ortaklara Borç Hesabı Personele Borç Hesabı Satıcılara Borç Hesabı Vergi Borcu Hesabı Sermaye Hesabı Net Kar Hesabı ............. Hesabı

Hangİ hesaplardan bahsedİlebİLİR? GİDERLER ile ilgili olarak: GELİRLER ile ilgili olarak: Yönetim Gideri Hesabı Satış Gideri Hesabı Faiz Gideri Hesabı Kira Gideri Hesabı Su Gideri Hesabı Gaz Gideri Hesabı Telefon Gideri Hesabı Elektrik Gideri Hesabı ............. Gideri Hesabı Satış Geliri Hesabı Faiz Geliri Hesabı Komisyon Geliri Hesabı Kira Geliri Hesabı Kambiyo Karı Hesabı ............. Geliri Hesabı

Genel olarak hesaplar: 1. VARLIK HESAPLARI: İşletmenin varlık ve alacaklarına ilişkin mali olay veya işlemlerin kaydedildiği hesaplardan oluşur. 2. KAYNAK HESAPLARI: İşletmenin öz kaynak ve yabancı kaynaklarına ilişkin mali olay veya işlemlerin kaydedildiği hesaplardan oluşur. 3. GELİR HESAPLARI: İşletmenin gelirlerinin kaydedildiği hesaplardan oluşur. 4. GİDER HESAPLARI: İşletmenin giderlerinin kaydedildiği hesaplardan oluşur. Maliyet hesapları da bu başlık altında düşünülebilir.

Defter-İ kebİr

BANKA HESABI Para yatırma 300 Türksel faturası 60 Para çekme 400 Defter-İ kebİr BANKA HESABI Borç Alacak Hesap açma 600 Burs parası 250 Para yatırma 300 Kira ödemesi 350 Türksel faturası 60 Para çekme 400 13

KASA HESABI Defter-İ kebİr 92.000 17.000 83.000 54.620 12.000 1.240 Borç Alacak 92.000 17.000 83.000 54.620 12.000 1.240 3.700 9.210

KASA HESABI Defter-İ kebİr 92.000 17.000 83.000 54.620 12.000 1.240 Borç Alacak 92.000 17.000 83.000 54.620 12.000 1.240 3.700 9.210

Hesaplar DOĞAL OLARAK ÇİFT taraflI ÇALIŞIR: VARLIK HESABI Hesaba Giriş Hesabın Çıkış Tarafı 16

Hesaplar DOĞAL OLARAK ÇİFT taraflI ÇALIŞIR: VARLIK HESABI Hesaba Giriş Hesabın Çıkış Tarafı GİDER HESABI Hesaba Giriş Hesabın Çıkış Tarafı

Hesaplar DOĞAL OLARAK ÇİFT taraflI ÇALIŞIR: VARLIK HESABI Hesaba Giriş Hesabın Çıkış Tarafı KAYNAK HESABI Hesabın Çıkış Hesaba Giriş Tarafı GİDER HESABI Hesaba Giriş Hesabın Çıkış Tarafı GELİR HESABI Hesabın Çıkış Hesaba Giriş Tarafı 18

Hesaplar DOĞAL OLARAK ÇİFT taraflI ÇALIŞIR: VARLIK HESABI Hesaba Giriş Hesabın Çıkış Tarafı KAYNAK HESABI Hesabın Çıkış Hesaba Giriş Tarafı GİDER HESABI Hesaba Giriş Hesabın Çıkış Tarafı GELİR HESABI Hesabın Çıkış Hesaba Giriş Tarafı AKTİF KARAKTERLİ PASİF KARAKTERLİ 19

Hesaplar DOĞAL OLARAK ÇİFT taraflI ÇALIŞIR: AKTİF KARAKTERLİ PASİF KARAKTERLİ ……………… HESABI BORÇ ALACAK Hesaba Giriş Hesabın Çıkış Tarafı ……………… HESABI BORÇ ALACAK Hesabın Çıkış Hesaba Giriş Tarafı

ÇİFT YANLI KAYIT TEKNİĞİ: Kayıt için en az iki hesap gerekir. Kayıtlar iki hesabında zıt yanlarına yapılır. Zıt yanlara yazılan tutarlar toplamı eşit olmak zorundadır. ……………… HESABI BORÇ ALACAK ……………… HESABI BORÇ ALACAK

ÇİFT YANLI KAYIT TEKNİĞİ: Kayıt için en az iki hesap gerekir. Kayıtlar iki hesabında zıt yanlarına yapılır. Zıt yanlara yazılan tutarlar toplamı eşit olmak zorundadır. ……………… HESABI BORÇ ALACAK X ……………… HESABI BORÇ ALACAK X 22

ÇİFT YANLI KAYIT TEKNİĞİ: Kayıt için en az iki hesap gerekir. Kayıtlar iki hesabında zıt yanlarına yapılır. Zıt yanlara yazılan tutarlar toplamı eşit olmak zorundadır. ……………… HESABI BORÇ ALACAK X ……………… HESABI BORÇ ALACAK X ……………… HESABI BORÇ ALACAK X ……………… HESABI BORÇ ALACAK X 23

ÇİFT YANLI KAYIT TEKNİĞİ: Kayıt için en az iki hesap gerekir. Kayıtlar iki hesabında zıt yanlarına yapılır. Zıt yanlara yazılan tutarlar toplamı eşit olmak zorundadır. ……………… HESABI BORÇ ALACAK 200 ……………… HESABI BORÇ ALACAK 200 24

ÇİFT YANLI KAYIT TEKNİĞİ: Kayıt için en az iki hesap gerekir. Kayıtlar iki hesabında zıt yanlarına yapılır. Zıt yanlara yazılan tutarlar toplamı eşit olmak zorundadır. ……………… HESABI BORÇ ALACAK 200 ……………… HESABI BORÇ ALACAK 200 …/…/……….. BORÇ ALACAK … …………HS. 200 25

örnek 1-İki ortak toplam 20.000 TL sermayeli bir şirket kuruyorlar. Her ortak (eşit) sermaye payını nakit olarak ödemiştir. 2-İşletme 2.000 TL’lik malı peşin olarak almıştır. 3-İşletme bankadan 3.000 TL kredi almıştır. Bu parayı alıp kasasına koymuştur. 4-1.000 TL değerinde bir makine alınmış ve parası peşin olarak ödenmiştir 5-Kredi borcumuzun yarısını peşin olarak ödüyoruz. 6-Elimizde bulunan 1.500 TL maliyeti malı 4.000 TL’ye veresiye olarak satıyoruz.

2- İşletme 2.000 TL’lik malı peşin olarak almıştır. 1- İki ortak toplam 20.000 TL sermayeli bir şirket kuruyorlar. Her ortak sermaye payını nakit olarak ödemiştir. VARLIKLAR = KAYNAKLAR Nakit: 20.000 TL Sermaye: 20.000 TL 2- İşletme 2.000 TL’lik malı peşin olarak almıştır. VARLIKLAR = KAYNAKLAR Nakit: 18.000 TL Sermaye: 20.000 TL Mal : 2.000 TL 3- İşletme bankadan 3.000 TL kredi almıştır. Bu parayı alıp kasasına koymuştur. VARLIKLAR = KAYNAKLAR Nakit: 21.000 TL Sermaye: 20.000 TL Mal : 2.000 TL Kredi : 3.000 TL

5-Kredi borcumuzun yarısını peşin olarak ödüyoruz. 4- 1.000 TL değerinde bir makine alınmış ve parası peşin olarak ödenmiştir VARLIKLAR = KAYNAKLAR Nakit : 20.000 TL Sermaye: 20.000 TL Mal : 2.000 TL Kredi : 3.000 TL Makine: 1.000 TL 5-Kredi borcumuzun yarısını peşin olarak ödüyoruz. VARLIKLAR = KAYNAKLAR Nakit : 18.500 TL Sermaye: 20.000 TL Mal : 2.000 TL Kredi : 1.500 TL Makine: 1.000 TL 6-Elimizde bulunan 1.500 TL maliyeti malı 4.000 TL’ye veresiye olarak satıyoruz. VARLIKLAR = KAYNAKLAR Nakit : 18.500 TL Sermaye: 20.000 TL Mal : 500 TL Kredi : 1.500 TL Makine: 1.000 TL Kar : 2.500 TL Alacak: 4.000 TL 28

VARLIKLAR = KAYNAKLAR Nakit: 20.000 TL Sermaye: 20.000 TL Mal : 500 TL Kredi : 1.500 TL Makine: 1.000 TL Kar : 2.500 TL Alacak: 4.000 TL 29

YEVMİYE DEFTERİ

HESAPLARIN ADLARININ KAYDEDİLDİĞİ ALAN V M İ N U A R HESAPLARIN ADLARININ KAYDEDİLDİĞİ ALAN (SÖZEL KAYIT) TUTAR-LARIN KAYDE-DİLDİĞİ ALAN (PARASAL KAYIT)

B A B A 01/01/10 1

B A B A 01/01/10 1 KASA 20.000

B A B A 01/01/10 1 KASA 20.000 SERMAYE

01/01/10 1 KASA 20.000 Açılış Kaydı SERMAYE

01/01/10 1 KASA 20.000 Açılış Kaydı SERMAYE

01/01/10 1 KASA 20.000 Açılış Kaydı 02/01/10 SERMAYE 2

1 KASA 20.000 SERMAYE 2 TİCARİ MAL 2.000 01/01/10 02/01/10 Açılış Kaydı 02/01/10 SERMAYE 2 TİCARİ MAL 2.000

1 KASA 20.000 SERMAYE 2 TİCARİ MAL 2.000 01/01/10 02/01/10 Açılış Kaydı 02/01/10 SERMAYE 2 TİCARİ MAL 2.000

1 KASA 20.000 SERMAYE 2 TİCARİ MAL 2.000 01/01/10 02/01/10 Açılış Kaydı 02/01/10 SERMAYE 2 TİCARİ MAL 2.000 Mal alımı

1 KASA 20.000 SERMAYE 2 TİCARİ MAL 2.000 3 3.000 01/01/10 02/01/10 Açılış Kaydı 02/01/10 SERMAYE 2 TİCARİ MAL 2.000 Mal alımı 03/01/10 3 3.000

1 KASA 20.000 SERMAYE 2 TİCARİ MAL 2.000 3 3.000 BANKA KREDİSİ 01/01/10 1 KASA 20.000 Açılış Kaydı 02/01/10 SERMAYE 2 TİCARİ MAL 2.000 Mal alımı 03/01/10 3 3.000 BANKA KREDİSİ Kredi çekme

1 KASA 20.000 SERMAYE 2 TİCARİ MAL 2.000 3 3.000 BANKA KREDİSİ 4 01/01/10 1 KASA 20.000 Açılış Kaydı 02/01/10 SERMAYE 2 TİCARİ MAL 2.000 Mal alımı 03/01/10 3 3.000 BANKA KREDİSİ Kredi çekme 04/01/10 4 MAKİNA 1.000

1 KASA 20.000 SERMAYE 2 TİCARİ MAL 2.000 3 3.000 BANKA KREDİSİ 4 01/01/10 1 KASA 20.000 Açılış Kaydı 02/01/10 SERMAYE 2 TİCARİ MAL 2.000 Mal alımı 03/01/10 3 3.000 BANKA KREDİSİ Kredi çekme 04/01/10 4 MAKİNA 1.000 Makine alınması

1 KASA 20.000 SERMAYE 2 TİCARİ MAL 2.000 3 3.000 BANKA KREDİSİ 4 01/01/10 1 KASA 20.000 Açılış Kaydı 02/01/10 SERMAYE 2 TİCARİ MAL 2.000 Mal alımı 03/01/10 3 3.000 BANKA KREDİSİ Kredi çekme 04/01/10 4 MAKİNA 1.000 Makine alınması 05/01/10 5 1.500

1 KASA 20.000 SERMAYE 2 TİCARİ MAL 2.000 3 3.000 BANKA KREDİSİ 4 01/01/10 1 KASA 20.000 Açılış Kaydı 02/01/10 SERMAYE 2 TİCARİ MAL 2.000 Mal alımı 03/01/10 3 3.000 BANKA KREDİSİ Kredi çekme 04/01/10 4 MAKİNA 1.000 Makine alınması 05/01/10 5 1.500 Kredi borcunun yarısının ödenmesi

Yevmiye Defteri’ne yapılan bu 5 kayıt Defteri Kebir’e aktarıldığında…

KASA HS. 20.000 2.000 3.000 1.000 1.500 SERMAYE HS. 20.000 TİCARİ MAL HS. 2.000 BANKA KREDİSİ HS. 1.500 3.000 MAKİNA HS. 1.000

Hesap kavramının muhasebedeki anlamı: Mali nitelikli olay veya işlemleri muhasebe defterlerine kaydetme aracıdır. Bir işletmenin varlık ve kaynak yapısını açıklayan en küçük parçacıklardır. Çok sayıda ve farklı mali olay veya işlemlerin doğal veya sistematik bir sınıflamasıdır. Aynı nitelikli mali olay veya işlemleri aynı başlık altında toplamaya ve saklamaya yarar.

Bİr sonrakİ dersİMİzde görüşmek üzere hoşçakalIn