TÜRK KIZILAYI EGE BÖLGE KAN MERKEZİ Gönüllü Kan Bağışçısı Eğitimi Özgür Berberoğlu İzmir Kan Bağışı Merkezi

TARİHÇEMİZ Türk Kızılayı 11 Haziran 1868 tarihinde “Mecruhin ve Marda-yı Askeriyeye İmdat ve Muavenet Cemiyeti” adıyla, yaralı ve hasta askerlere yardım amacıyla kurulmuştur. 1876’da hilali amblemi almıştır. Derneğimize Kızılay adını 1935 yılında Mustafa Kemal ATATÜRK vermiştir.

FAALİYET ALANLARIMIZ Afet Yönetimi Hizmetleri Sosyal Hizmetler Gençlik Hizmetleri Ulusal Kan Hizmetleri Teşhis ve Tedavi Hizmetleri Mineralli Su İşletmesi Yerleşim Sistemleri Üretim İşletmesi Gayrimenkul İşletme ve Değerlendirme Yönetimi GELİR GETİRİCİ HİZMETLER

NE ZAMAN? Türkiye’de 1957 yılında Ankara ve İstanbul’da ilk kan merkezleri Kızılay tarafından açıldı.

1 Haziran 2005 “ULUSAL GÜVENLİ KAN TEMİNİ PROGRAMI” Türk Kızılayı; ülkemizin güvenli kan ihtiyacının tümünü “Gönüllü, Düzenli ve Bilinçli Kan Bağışçılarından" karşılamak amacıyla Sağlık Bakanlığı adına ve denetiminde 1 Haziran 2005 tarihinde “Ulusal Güvenli Kan Temini Programı”nı başlattı. Güvenli Kan Temini Programının amacı; Ülkemizin ihtiyacı olan, yıllık 2.350.000 ünite kanın; Etkin bir organizasyonla tamamen gönüllü, bilinçli ve düzenli kan bağışçılarından karşılanarak, En son teknolojinin kullanıldığı laboratuvar testlerinden geçirilerek ve bileşenlerine ayırılarak, Hastanelere uygun koşullarda teslim edilmesidir.

ORGANİZASYON VE BÖLGESELLEŞME 59 ilde; 17 Bölge Kan Merkezi 64 Kan Bağışı Merkezi 2005 Yılında Türk Kızılayı Tarafından Toplanan Kan Bağışı Sayısı: 342.146 Ünite 2014 Yılında Türk Kızılayı Tarafından Toplanan Toplanan Kan Bağışı Sayısı: 1.860.255 Ünite

TÜRK KIZILAYI KAN HİZMETLERİ 58 YAŞINDA

GÖNÜLLÜ KAN BAĞIŞLARININ NÜFUSA ORANI % 5 GELİŞMİŞ ÜLKELER % 2,5 TÜRKİYE

TÜRK KIZILAYI EGE BÖLGE KAN MERKEZİ

EGE BÖLGE KAN MERKEZİNE BAĞLI KAN BAĞIŞI MERKEZLERİ İzmir Kan Bağışı Merkezi Alsancak Kan Alma Birimi Üçkuyular Kan Alma Birimi Marmaris Birgül Gökmen Kan Bağışı Merkezi Muğla Kan Alma Birimi Fethiye Kan Alma Birimi Manisa Bekir-Sacide Keleşoğlu Kan Bağışı Merkezi Dilaver Vardarer Kan Alma Birimi Aydın Kan Bağışı Merkezi Aydın Kan Alma Birimi Denizli Kan Bağışı Merkezi Çınar Kan Alma Birimi Uşak Kan Bağışı Merkezi Uşak Üniversitesi Kan Alma Birimi Ödemiş Kan Bağışı Merkezi

EGE BÖLGE KAN MERKEZİ’NİN 2005-2014 YILLARI ARASINDA ALDIĞI KAN BAĞIŞI SAYILARI

AMACIMIZ Bölgemizin ihtiyacı olan 400.000 ünite kanın tümünü, gönüllü kan bağışçılarından sağlamaktır. 2014 yılında bölgemizde toplanan kan bağışı 330.706 ünitedir. Amacımız, en kısa sürede bölgemizin tüm kan ihtiyacını karşılayarak, hasta ve hasta yakınlarımızın mağduriyetlerini tamamen ortadan kaldırmaktır.

NEDEN KAN BAĞIŞI ? Kan, kaynağı insan olan ve elde edilmesi için başka bir alternatifi olmayan bir tedavi aracıdır.

KANA İHTİYAÇ DUYULAN DURUMLAR; 1) ACİL DURUMLARDA KAN İHTİYACI Trafik kazalarında 5-10 ünite Kalça ameliyatlarında 4-6 ünite Omurga ameliyatlarında 6-10 ünite Yenidoğan kan uyuşmazlığında 1-2 ünite Böbrek naklinde 5-10 ünite By-pass ameliyatlarında 4-8 ünite Mide kanamalarında 3-20 ünite Karaciğer naklinde 20-100 ünite Bazı hastalıklarda ise 200-250 ünite kana gereksinim vardır.

KANA İHTİYAÇ DUYULAN DURUMLAR; 2) DÜZENLİ OLARAK KAN İHTİYACI Kan hastalığında (talasemi, lösemi vb.) her ay 1-5 ünite Diyaliz hastalarında her ay 1-2 ünite Kanser hastalarında her ay 1-3 ünite kana gereksinim vardır.

KANA İHTİYAÇ DUYULAN DURUMLAR; 3)TROMBOSİT AFEREZİ İHTİYACI Trombosit Aferezi Nedir? Kan Bağışçısından tam kanın alınarak, bileşenlerine ayrılması ve trombosit bileşeninin alındıktan sonra, kalan kısmının geri verilmesi işlemine denir. Neden İhtiyaç Duyarız? Trombosit, kanamayı durdurma ve önleme amaçlı kullanılabildiği gibi, ameliyatlarda ve ciddi hastalıkların tedavisinde de kullanılabilmektedir.

KANA İHTİYAÇ DUYULAN DURUMLAR; 3)TROMBOSİT AFEREZİ İHTİYACI Kimler Bağışlayabilir? 18-65 yaş arasında, Ağırlığı 50 kg. üzerinde, Son 5 gün içerisinde aspirin veya türevi ilaç kullanmayan, Sağlıklı her birey aferez trombosit bağışçısı olabilir. Haftada iki işlemi aşmamak ve iki işlem arasında 48 saatten kısa süre bulunmamak koşulu ile, yılda 24 kez aferez bağışı yapılabilir. Tam kan bağışının üzerinden 4 hafta geçmesi gerekir.

KİMLER KAN BAĞIŞI YAPABİLİR ? Ağırlığı 50 kg’ın üzerinde, 18-65 yaşları arasındaki sağlıklı her birey, Erkeklerde 3 ay ara ile yılda 4 kez, Bayanlarda 4 ay ara ile yılda 3 kez kan bağışlayabilir.

KAN BAĞIŞÇISININ SEÇİMİ Kan vermeden önce yorgun, uykusuz ve aç olunmamalı, Son 24 saat içinde aşırı miktarda alkol alınmamış olunmalı, Kullanılan ilaçlar, aşılar bağış öncesi muayenede doktora bildirilmelidir.

KAN BAĞIŞININ ADIMLARI

KAN BAĞIŞÇISI SORGULAMA FORMUNUN DOLDURULMASI Kan bağışçısı sorgulama formu bağışçı tarafından eksiksiz doldurulur. Üzerinde T.C. Kimlik numaranızın yazılı olduğu resimli ve resmi bir kimlik belgesi (ehliyet, nüfus cüzdanı, vb.) gereklidir.

KAYIT İŞLEMİ Kan bağışçısı sorgulama formunda paylaştığınız tüm bilgiler hem etik hem de yasal olarak gizli tutulmaktadır.

KAN BAĞIŞÇISI SORGULAMA FORMUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ VE FİZİKİ MUAYENE Formunuz doktor tarafından değerlendirilir. Nabız sayımı, kan basıncı ölçümü ve gerekli görülen diğer muayeneler doktor tarafından yapılır.

KAN HEMOGLOBİN DÜZEYİNİN ÖLÇÜMÜ Kan hemoglobin düzeyiniz ölçülerek kan bağışı için uygun olup olmadığınız değerlendirilir. Hemoglobin değerinin Kadınlarda 12,5 gr/dl Erkeklerde 13,5’ gr/dl’nin üzerinde olması gerekmektedir.

KAN BAĞIŞI ALMA İŞLEMİ Steril ve tek kullanımlık iğne ile uzmanlar tarafından işlem gerçekleştirilir. İğne size kullanıldıktan sonra imha edilmek için özel bir cihazla ayrılır ve imha edilir.

DİNLENME VE İKRAM Daha sonra 10-15 dakika istirahat edeceğiniz ikram bölümüne alınırsınız.

KAN BAĞIŞI HAKKINDA Kan kolunuzda dirsek çukurundan alınır. Antiseptik şartlara uyularak damara iğne ile girilir. Kan bağışı işlemi nedeniyle herhangi bir hastalığın bağışçıya bulaşma riski yoktur. Tüm malzemeler tek kullanımlık ve sterildir. İğnenin damara girmesini takiben kan torbası dolmaya başlar, 4-8 dakikada istenilen miktardaki kan alınmış olur. Ortalama 470 ml (yaklaşık 501 gram) kan alınır. İnsan vücudunda yaklaşık 5000-6000 ml kan vardır. Yaklaşık vücuttaki kanın 1/13’ i alınır. 50 kilo bayanda aynı miktarda kan bağışı yapmaktadır. Alınan bu miktardaki kan sağlık için herhangi bir risk oluşturmaz.

KAN BAĞIŞINDAN SONRA NELERE DİKKAT ETMELİYİM? Kan alma işlemi bittikten sonra iğne damardan çıkarılır; bir süre kanamanın durması için kolunuza başparmağınız ile bası yapmanız ve yatakta yatmanız gerekecektir. Baskıyı görevlinin size göstereceği şekilde yapınız, bu esnada iğnenin çıktığı yeri ovuşturmayınız. Kalkmak için acele etmeyiniz. Sağlığınız bizim için önemlidir.

KAN BAĞIŞINDAN SONRA NELERE DİKKAT ETMELİYİM? Kan bağışı günlük yaşantınızın akışında değişikliğe yol açmayacaktır. Ancak yine de dikkat edilmesi gereken bazı konular vardır. Sigara kullanıyorsanız kan bağışından sonra en az 30 dk geçmeden sigara içmeyiniz. Böyle bir durumda sigara kullanımı baş dönmesi, bulantı gibi şikayetlere yol açabilir. İlk birkaç saat kan bağışladığınız kolunuzla ağır şeyler taşımayınız. Bu kanamaya neden olabilir. İlk 4 saat boyunca her zaman olduğundan daha çok sıvı (su, meyve suyu vb) almaya çalışınız.

KAN BAĞIŞINDAN SONRA NELERE DİKKAT ETMELİYİM? Sporla uğraşıyorsanız kan bağışladığınız gün ağır spor faaliyetleri yapmayınız. Kan bağışladıktan sonraki ilk 4 saat aşırı sıcak ortamlarda (hamam,sauna gibi) bulunmayınız. Pilot, ticari araç şoförleri, tehlikeli makine operatörleri, yüksek yerlerde bedeni faaliyet gösteren meslek grupları vb.nin kan bağışladıktan sonra 24 saat işlerine ara vermeleri önerilir.

KAN BAĞIŞI NE KADAR ZAMAN ALIR? Kan alma işlemi ortalama 30-35 dakika sürecektir. Bağışlayacağınız kan ile 3 hayat kurtarmak için üç ayda bir bu süreyi gözden çıkarmaya değmez mi?

KANINIZA YAPILAN İŞLEMLER

BAĞIŞLANAN KANLARIN MERKEZİMİZE GİRİŞİ

BAĞIŞLANAN KANLARIN OTOMASYON SİSTEMİNE GİRİŞİ

BAĞIŞLANAN KANLARIN BİLEŞENLERİNE AYRILMAK ÜZERE SANTRİFÜJ EDİLMESİ

BAĞIŞLANAN KANLARIN ÜÇ BİLEŞENİNE AYRILMASI Eritrosit Süspansiyonu Taze Donmuş Plazma Trombosit Süspansiyonu

PLAZMALARIN ŞOKLANARAK DONDURULMASI

TAZE DONMUŞ PLAZMALARIN MUHAFAZA EDİLMESİ

BAĞIŞLANAN KANLARIN BULAŞICI HASTALIK TESTLERİNDEN GEÇMESİ AIDS (HIV) Hepatit-B (B Tipi Sarılık) Hepatit-C (C Tipi sarılık) Sifiliz (Frengi)

1 yıla kadar uzayabilmektedir. PENCERE DÖNEMİ Hastalık etkeni vücudumuza girdikten sonra hem hastalık etkeni hemde antikorlar savaş için çoğalırlar. Yapılan serolojik testlerde etkenin saptanabilmesi için bu değerlerin belirli bir düzeye gelmesi gerekir. Etkenlerin belirli bir düzeye ulaşması için geçen bu süreye pencere dönemi denir. Her bulaşıcı hastalığın pencere dönemi vardır. Hastalıkların pencere dönemleri 1 ile 3 ay arasında değişmekte olup, bazı durumlarda 1 yıla kadar uzayabilmektedir. Başınızdan hastalık etkeninin bulaşabileceği riskli bir durum geçtiğinde, pencere dönemini hatırlamanız, 1 yıl kan bağışlamamanız, bu bilinci taşımanız, güvenli kan temininin temelini oluşturan etkenlerden biridir.

PENCERE DÖNEMİ Bu dönemde kişi aynı zamanda taşıyıcıdır ve başkalarına hastalığı bulaştırabilir. Tüm sağlık otoritelerinin de kabul ettiği üzere, güvenli kanın birinci adımı kan bağışlayacak kişinin sorgulama formunu samimi ve doğru doldurmasıdır. Vereceğiniz bilgiler tüm testlerden daha değerlidir ve bu bilgiler kesinlikle gizli tutulur.

BAĞIŞLANAN KANLARIN KAN GRUPLARININ BELİRLENMESİ

BAĞIŞLANAN KANLARDAN ELDE EDİLEN KOMPONENTLERİN KALİTE AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

TÜM İŞLEMLERİN TAMAMLANMASINDAN SONRA KAN BİLEŞENLERİNİN ÜRÜN DAĞITIM BİRİMİNE İLETİLMESİ

HASTANELERDEN GELEN TALEPLER DOĞRULTUSUNDA KANLARIN NAKİL EDİLMESİ

KANLARIN KALİTE STANDARTLARINA UYGUN OLARAK TAŞINMASI

HASTANELERDEN GELEN TALEPLER DOĞRULTUSUNDA KANLARIN KENDİ ARAÇLARIMIZ İLE HASTANELERE ULAŞTIRILMASI

KANA İHTİYACINIZ OLDUĞUNDA????? Ulusal Kan Dağıtımı ve Stok Yönetimi: Stok Yönetiminin amacı, «kan» ın en etkin biçimde kullanılmasını sağlamaktır. Bu sistem sayesinde Bölge Kan Merkezlerinde düzenli olarak kullanıma hazır kan stoğunun bulunmasıdır. T.C Sağlık Bakanlığı tarafından alınan karar ile; Transfüzyon Merkezlerinin tüm ihtiyaçlarının Türk Kızılayı Bölge Kan Merkezleri tarafından karşılanmasına karar verilmiştir. Bu hastanelerde hasta ve hasta yakınından kan ve kan bileşeni temini tamamen sonlandırılmıştır. Hastane tarafından hastalarımızın kan ihtiyacı online sistem olan hemasoft sistemi üzerinden Bölge Kan Merkezine iletilmektedir. Talep edilen kan ve kan bileşeni Bölge Kan Merkezine ait uygun ısı ve transfer koşullarını sağlayan araçlar tarafından bizzat ilgili hastanenin Transfüzyon Merkezine teslim edilmektedir. Sorumluluk sahamızda bulunan 6 ilde 155 hastanenin Transfüzyon Merkezinin kan ihtiyacının tümü Ege Bölge Kan Merkezi tarafından karşılanmaktadır. Böylece hiçbir hasta ve hasta yakınımız kan aramamaktadır. Tüm hastanelerin bütün ihtiyaçlarının Türk Kızılayı tarafından temininin sağlanmasına kadar olan dönemde, sorumluluk sahamızda bulunan İzmir ilindeki 2 hastaneye (Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi ve Ege Üniversitesi Hastanesi) Süreli Bölge Kan Merkezi ruhsatı verilerek, geçiş döneminde kan bağışı almalarına izin verilmiştir. Hedefimiz, 400.000 ünite kan bağışı toplamaktır. Kan ihtiyacının tamamını karşılayarak, bölgesinin kan ihtiyacının tamamını karşılayan ilk Bölge Kan Merkezi olmak için çalışmalarımızı yürütmekteyiz. Böylece Ege Bölgesinde hiçbir hasta ve hasta yakını kan aramayacak ve tüm kan ihtiyacı gönüllü, düzenli ve bilinçli bağışçılardan alınan kanlar ile karşılanmış olacaktır.

SIK SORULAN SORULAR VE SÖYLEMLER

İğneler çok kalın, çok can acıtıyor. Kanım biter, kansız kalırım. Kilo alırım. Kilom düşük. Kan bağışlarken bana AIDS bulaşır. Çok kan alıyorlar. Kan grubum çok rastlanan bir grup, ihtiyaç yoktur. www.kanver.org

Çok uzun form doldurtuyorlar, çok özel sorular soruyorlar. Kan bağışçılarına para vermeleri lazım, bisküvi ile kandırıyorlar. Kanı para ile satıyorlar. Kızgınım, bana lazım olduğunda vermediler. Bağışçılara verilen madalyalar sahte çıkıyor. İşyerimizde veya internet sitesinde bir grup oluşturduk, ihtiyaç olduğunda birbirimize kan veriyoruz. Yakınıma ihtiyaç olduğunda kan bağışlayacağım.

Neden TÜRK KIZILAYI’na kan bağışı? Acil durumlarda ihtiyaç olan kanın hastaya hemen verilmesi hayat kurtarır. Kanın alınması, testlerinin çalışılması ve kullanıma hazır hale gelmesi için 6 ila 8 saate ihtiyaç vardır. Peki stokta kullanıma hazır kan yok ise, bu sürede hastanıza ne olur? *Türk Kızılayı, 365 gün 24 saat depolarında kanı hazır bulundurarak, hastanelerin stok takibini yapmakta, böylece güvenli kana her an ulaşılabilir olmayı sağlamaktadır. Bunun sürdürülebilmesi ve acil durumlarda hastalarımıza kan bulunabilmesi için Türk Kızılayı’na düzenli olarak yapacağınız kan bağışlarına ihtiyaç vardır. İnsanımızın hak ettiği kan bankacılığı sistemini kurmak, geliştirmek ve örnek alan değil örnek alınan bir Kızılay olmak, hasta ve hasta yakınlarımızın mağduriyetini tamamen gidermek nihai hedefimizdir.

Teşekkürler…