SÖZCÜKTE ANLAM Duygu Şarvan 9/A

1.Gerçek Anlam Bir kelimenin aklımıza gelen ilk anlamına denir. Örnek: Gömleğindeki yağ lekesini güçlükle çıkardı. Taze ekmekler iştah açıyordu.

2.Mecaz Anlam Bir kelimenin gerçek ve yan anlamlarından farklı anlamda kullanılmasıdır. Örnek: Bu koşullarda geçmişin lekelerini nasıl silebilir? (Leke yüz kızartıcı durum anlamında kullanılmıştır.)

3.Yan anlam Bir kelimenin gerçek anlamından uzaklaşmadan başka kelimenin yerine kullanılmasıdır. Örnek: Dosyayı masanın gözüne koydu

4.Terim anlam *Gerçek anlamlı sözcüklerdir. *Anlam değişmesi görülmez. Bir sözcüğün bilim sanat yada meslek dalıyla ilgili kazandığı özel anlamdır. *Gerçek anlamlı sözcüklerdir. *Anlam değişmesi görülmez. Çeşitli alanlarda seçilmiş terimler Edebiyat Matematik Müzik Kafiye Karekök Porte Redif Üs Nota Cinas Polinom Klarnet Manzume Fonksiyon Ritm

Somut ve Soyut Anlam Duyu organları ile algılanabilen varlıkları karşılayan sözcüklere somut anlamlı sözcükler denir. Hava,ışık,yol,esinti… Duyularımızla algılayamadığımız sadece akılla kavranabilen varlıkları karşılayan sözcüklere soyut anlamlı sözcükler denir. Sevgi,cesaret,korku,rüya…

Somut anlamlı sözcükler soyut sözcükleri karşılayabilir Somut anlamlı sözcükler soyut sözcükleri karşılayabilir.Buna soyutlaştırma denir. Örnek: Sonunda aşkını bulmuştu delikanlı. Soyut kavramlar da somut kavramlı sözcükleri karşılar.Buna somutlaştırma denir. Bu kafa değişmedikçe, bir yere varamayız.

Eşanlamlı sözcükler Yazılış ve söylenişleri ayrı olduğu halde,anlamları aynı olan sözcüklere denir. Yürek – kalp Oy –rey Bencil – egoist Baba –peder Bahtiyar -mesut

Yakın Anlamlı Sözcükler Anlamları birbirine yakın olan sözcüklere denir. Soğuk – serin Kirli – pis Büyük - kocaman

Karşıt Anlamlı Sözcükler Birbirine karşıt kavramları karşılayan kelimelerdir. Az –çok Sıcak –soğuk Büyük –küçük Üzülmek -sevinmek

Eş sesli(sesteş) sözcükler Yazılışları ve söylenişleri aynı, anlamları ayrı sözcüklere denir. Gül,yaz,kır,yol,dal,yüz,sal…

Genel ve Özel Anlam 1.Genel anlam: Bazı sözcükler vardır ki, duyulduğunda birden çok varlığı belleğimizde canlandırır. Buna genel anlam denir. Örnek: Ağaç sözcüğü denildiğinde meşe,erik,elma ağacı aklımıza gelir.

2.Özel anlam: Anlam kapsamı dar olan sözcüklere özel anlam denir. Örnek: Bitki sözcüğü, canlı sözcüğünün yanında özel anlamlıdır. Özelden genele:Hamsi – balık –sudaki hayvan – hayvan – canlı. Genelden özele:Varlık –canlı –bitki – ağaç – çam.

Yansıma Sözcükler Yansıma doğadaki seslerin sözcük şeklinde biçimlenişidir. Çat,çıt,tık,fıs,hor… Bunlar temelde ad olan sözcüklerdir. Örnek: Çıtır çıtır simitler Fısıl fısıl ses Fıkır fıkır çocuk Horul horul uyumak

Nitel ve Nicel Anlam 1.Nitel anlam: Ölçülemeyen değeri ifade eden anlama denir. Örnek: Dün gece hafif bir rahatsızlık geçirmiş. Bizi geniş odaya aldılar.

2.Nicel anlam Ölçülebilen değeri ifade eden anlama denir. Örnek: Bu çok lezzetli bir yemekti. Hava sıcaklığı artıyor.