Orta nokta bitaraf cevap mıdır? Bihaber cevap mıdır? 1 2 3 4 5 Yrd.Doç.Dr. Andım Oben Balce Prof.Dr. Ahmet Bardakcı Doç.Dr. Selçuk Burak Haşıloğlu Pamukkale Üniversitesi İİBF

Orta nokta bitaraf cevap mıdır? Bihaber cevap mıdır? Ne Katılıyorum Ne Katılmıyorum Fikrim Yok 1 2 3 4 5

Orta nokta bitaraf cevap mıdır? Bihaber cevap mıdır? Ne Katılıyorum Ne Katılmıyorum 1 2 3 4 5 Fikrim yok  3 Fikrim yok = null

Zorlanmamış ölçek (nonforced scale) kullanmalı mıyız? Ne Katılıyorum Ne Katılmıyorum Fikrim Yok 1 2 3 4 5 0

Zorlanmış ölçek «forced scale» kullanımını savunanlar: Farazi nesne, olay, milliyet (Gill, 1947; Hawkins&Coney, 1981; Graef, 1999). Zorlanmış ölçek «forced scale» kullanımını savunanlar: Bilmiyorum seçeneğinin sunulması, cevaplayıcılara kaçmak için fırsat vererek daha fazla oranda “bihaber” cevaplar türetir. Cevaplayıcıları konu hakkında düşünüp bir şeyler ifade etmeye zorlar Cevaplama oranı artacağı için araştırmacılar az sayıda alınan cevaplar üzerine bina edilmiş çıkarımlar yapmaya zorlanmaz Cevaplamama hatası düşer. Zorlanmamış ölçek «nonforced scale» kullanımını savunanlar: Kullandıkları cevaplar daha doğru ve geçerli bir dağılıma sahiptir. Cevaplayıcıların bilmedikleri üzerine yargıda bulunması, bilmediği halde anlamsız tahminlerden hareketle cevaplamasından daha iyidir. Bilmediği konuda cevap vermeye zorlanan cevaplayıcı muhtemelen anketin bütününde aynı şekilde davranacaktır. Bihaber cevaplama hatasına neden olacaktır Graef, 1999; Graeff, 2003; Gill, 1947; Hawkins&Coney, 1981; Bishop vd. 1986; Friedman&Amoo, 1999; Spagna, 1984; Hughes, 1969; Malhotra & Birks, 2006

Yöntem

Hipotez H0: İki ölçek türü kullanılarak elde edilen cevapların dağılımları arasında farklılık yoktur. HA: İki ölçek türü kullanılarak elde edilen cevapların dağılımları arasında farklılık vardır.

Verilerin toplanması Homojenlik David Hughes (1969) PAÜ İİBF İşletme Bölümü Öğrencileri En az 2 yıl eğitim görmüş (3 ve 4. sınıflar) Daha önce hiç havayolu ile seyahat etmemiş olanlar 39 (zorlanmış) +39 (zorlanmamış)=78 SERVQUAL beklenti anketi Birinci grup = 1 2 3 4 5 6 7 39x22madde=858 cevap İkinci grup =1 2 3 4 5 6 7 + 0 Homojenlik David Hughes (1969) 42 öğrenci, 30 madde 1260 cevap x 2grup

Bulgular Ölçek 1 2 3 4 5 6 7 Toplam Zorlanmış (7'li) 44 25 42 303 112 96 236   858 Zorlanmamış (7+0'lı) 58 125 31 38 203 373 H0 yokluk hipotez testi reddedilmiştir (Ki-kare testi; p-değeri=0,000) Fikrim yok: %43,5 Uçlarda artış, ortada azalma. Crombach’s alpha katsayıları Zorlanmış=0,919 Zorlanmamış=0,937

Orta Nokta Cevaplama Tarzı (ONC)

Tartışma Adı üstünde: «zorlanmış ölçek» Yıl 1999 = Graef, 1999 Zorlanmış ölçeklerde bihaber cevap yer alma olasılığı yüksek Güvenirlik, geçerlilik Ortalamada artış Zorlanmış ölçekte orta nokta, ortalama ve varyans Cevapların ortalaması ölçeğin orta noktasına yaklaşacaktır Zorlanmış ölçeklerin varyansı daha düşük ARAŞTIRMACILAR!

Tartışma Cevap alternatifi sayısı:4?6? Kısıtlı sayıda cevaplayıcı Farklılık Maddeler arasında, Araştırmanın konusu, Cevaplayıcıların niteliğine göre değişiklik Semantik farklılık ölçeği (Hughes,1949) Türkiye’nin cevaplama tarzı

UPK’12 – UPK’20 Pamukkale Üniversitesi İİBF Pazarlama Araştırmaları Cevaplama tarzı, cevap alternatifi sayıları ve etiketleri, ölçeklerin kullanımı, zorlanmamış ölçek.. Kitap Pazarlama Araştırmalarında Alternatif Yöntemler Sempozyumu 2016, Denizli