Genel Üretim Giderleri İŞL 318

Genel Üretim Giderleri İlk madde ve malzeme ve işçilik dışındaki -“memur ücret ve giderleri”, -“dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler”, -“çeşitli giderler”, -“vergi, resim ve harçlar”, -“amortismanlar” ve -“finansman giderleri” genel üretim giderlerini oluşturur.

1.Memur ücret ve giderleri; -Brüt ücretler, -Ücrete bağlı diğer ödemeler, -Kanuna ve statüye bağlı ödemeler, -Sosyal yardımlar, -Eğitim ve staj giderleri, -Sağlık giderleri, -Memur yollukları ve -Diğer çeşitli memur ücret ve giderlerinden oluşur.

2.Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler; -Elektrik su, gaz giderleri, -Haberleşme giderleri, -Bakım ve Onarım giderleri, -Taşeron giderleri -Pazarlama faaliyeti ile ilgili alınan hizmetler, -Danışmanlık hizmetleri, -Fason imalat hizmetleri ve -Diğer dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetlerden oluşur.

3.Çeşitli giderler; -Sigorta giderleri, -Reklam ve satışları teşvik giderleri, -Kira giderleri, -Sosyal giderler, -Eğitim kültür ve yayın giderleri, -Yolluklar ve seyahat giderleri, -Ortak giderlere katılma payları, -Mahkeme ve noter giderleri, -Havale ve tahsil giderleri ve -Diğer çeşitli giderlerden oluşur.

4.Vergi resim ve harçlar; -Vergiler, -Resimler, -Harçlar ve -Diğer vergi, resim ve harçlardan oluşur. 5.Amortisman ve tükenme payları; -Maddi duran varlık amortisman giderleri, -Maddi olmayan varlık amortisman giderleri, -Özel tükenmeye tabi varlıklar tükenme payları, -Canlı varlıkların amortisman gideri ve -Diğer varlıklar amortisman giderinden oluşur.

Amortisman Giderleri Amortisman;bina makine v. b Amortisman Giderleri Amortisman;bina makine v.b. “maddi duran varlıklar” ile “haklar” ve “aktifleştirilmiş giderlerden” oluşan “maddi olmayan duran varlıklar”ın edinilmesi için yapılmış giderlerin (yatırım giderleri) bu varlıklardan yararlanılacak dönemlere paylaştırılarak her dönem o döneme düşen kısmının gider (işletme gideri) kaydedilmesi anlamına gelmektedir. Yıllık amortisman tutarları duran varlıkların amortismana tabi değerleri ile yıllık amortisman oranları çarpılarak hesaplanır. Türkiye’de duran varlıklara uygulanacak olan amortisman oranları hazırlanır ve ilan edilir.

Genel Esaslar İlk madde ve malzeme ve işçilik dışındaki “memur ücret ve giderleri”, “dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler”, “çeşitli giderler”, “vergi, resim ve harçlar”, “amortismanlar” ve “finansman giderlerinin” saptanmasında uyulacak esaslar aşağıdaki şekilde özetlenebilir. a)Bu giderler üretim ile ilgili ise GENEL ÜRETİM GİDERLERİ, üretim dışı fonksiyonlarla (pazarlama v.b.) ilgili ise o fonksiyonları temsil eden gider hesapları kapsamında yer alır. b)Bu giderlerin tutarları genelde belgelere dayanarak saptanır.(ücret bordrosu, faturalar v.b.)

Genel Esaslar devam c)Maliyet dönemine ait olduğu halde henüz belgesi gelmemiş bulunan ya da belgenin kapsadığı dönem ile maliyet dönemi çakışmayan giderler işletme tarafından bizzat saptanıp, bunlardan kesin niteliktekiler 381-GİDER TAHAKKUKLARI, tahmine dayananlar 373-MALİYET GİDERLERİ KARŞILIĞI hesapları aracılığı ile gider hesaplarına kaydolur. d)Birkaç ayda bir veya yılın belli bir kısmında yada yılda bir kere ortaya çıkan(memur ikramiyeleri, memurların yıllık izin ücretleri, emlak ve taşıt vergileri, dışarıdan sağlanan periyodik bakım hizmetleri v.b.) giderler yılın bütün aylarına dağıtılır. e)Bu giderlerden ödemesi daha önceki aylarda veya yıllarda yapılmış olduğundan 180-GELECEK AYLARA AİT GİDERLER hesabında izlenen o aya ait tutarlar 700 lü hesap sınıfındaki ilgili gider hesabına aktarılır.

İşçilik Giderleri Tahakkukunda Örnek Aralık ayı işçi ücretleri ile ilgili bilgiler şöyledir. Fabrika Mağaza Gn.Md.’lük Brüt ücretler 58.000 8.000 4.000 Sosyal güvenlik işveren payı 12.000 1.700 800 Toplam işçilik ücretleri 70.000 9.700 4.800 Vergi kesintileri (8.000) (1.000) (500) Sosyal güvenlik kes.(işçi+işveren) (20.400) (2.800) (1.400) İcra kesintileri (100) --------- ---------- Ödenecek net ücret 41.500 5.900 2.900 Fabrikaya ait brüt işçilik giderlerinin 50.000 TL’lik kısmının direkt 20.000TL’lik kısmının da endirekt olduğu saptanmıştır. Aralık ayı işçi ücret tahakkukuna ait kayıt aşağıdadır. -------------31.12.20xx----------- 720-Direkt İşçilik Gid. 50.000 730-Endirekt İşçilik Giderleri 20.000 760-Pazarlama Satış Dağ.Gid 9.700 770-Genel Yönetim Giderleri 4.800 335- Personele Borçlar 50.300 360-Ödenecek Vergi ve Fonlar 9.500 361-Öd.Sosyal Güvenlik Kes. 24.600 369- Ödenecek Diğer Yüküml. 100 --------------------/------------------------------ Fabrikadaki işçi ücretleri tahakkuk ettikçe, mamuller itibarıyla izlenebilen (direkt) işçilikler720-DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ hesabına izlenemeyen (endirekt) işçilikler ise 730- GENEL ÜRETİM GİDERLERİ hesabına borç kaydedilir. Üretim dışı fonksiyonlarda çalışan işçilerin ücretleri ilgili fonksiyonları temsil eden dönem gideri hesaplarının borcuna yazılır.

Diğer İşletme Giderleri Örnek;Fabrikadaki ana elektrik sayacı 31.12.2012 tarihinde ilgili personel tarafından okunmuş ve Aralık ayında tüketilmiş enerjinin 14.000 TL olduğu hesaplanmıştır. Söz konusu fatura ertesi ay gönderileceği için aşağıdaki kayıt yapılır. ---------31.12.2012--------- 730-Genel Üretim Giderleri 14.000 373-Maliyet Giderleri Karşılığı 14.000 -------------/------------------------- Malzeme ve işçilik dışındaki işletme giderleri (yönetici teknik eleman ve diğer personel ücretleri, dışarıdan sağlanan fayda ve hizmet giderleri, çeşitli giderler, vergi resim ve harçlar, amortismanlar ve finansman giderleri) yapıldıkça veya tahakkuk ettikçe, ait oldukları işletme fonksiyonlarını temsil eden gider hesaplarına borç ilgili pasif hesaplarına (KASA, BORÇ SENETLERİ, GİDER TAHAKKUKLARI, MALİYET GİDERLERİ KARŞILIĞI, v.b. ) alacak kaydedilir. Bu giderlerden üretim fonksiyonu ile ilgili olanlar 730-GENEL ÜRETİM GİDERLERİ hesabına kaydedilir.

Diğer İşletme Giderleri Örnek;Aralık ayı amortisman tutarı fabrika binası ve makineleri için 3.000 TL ve satış mağazası ve demirbaşları için 800 TL ve genel müdürlük bina cihaz ve demirbaşları için 1.000 TL olarak hesaplanmış ve aşağıdaki kayıt yapılmıştır. -------------31.12.2012------------ 730-Genel Üretim Giderleri 3.000 760- Pazarlama Satış ve Dağıtım Gid. 800 770- Genel Yönetim Giderleri 1.000 257-Birikmiş Amortismanlar 4.800 ----------------------/-------------------

Belli Dönemlere Özgü Ödemeler: Dönemin toplam işçilik giderlerinin saptanmasında, yılın sadece belli aylarında ortaya çıkan “ikramiye” ve “yıllık izin ücretleri” gibi kalemler özellik arz eder. Bu giderler; işçilerin işletmede bütün bir dönem çalışarak hak kazandıkları ödemelerden oluştukları için yıl başında bütçelenerek bir yıla dağıtılır. Böylece hesaplanan maliyetler dalgalanma göstermemiş olur. Örnek, Bir fabrikada işçilere toplu sözleşme gereği Nisan ve Ekim aylarında birer aylık ücretleri tutarında ikramiye ödenmektedir. 2013 yılı bütçelenmiş ikramiye tutarı 60.000 TL’dir. Nisan ve Ekim 2013 de 30.000 TL ikramiye ödemesi yapılmıştır. Bütçelenen tutar her ay için 60.000/12= 5.000 TL olarak genel üretim giderlerine kaydedilir. Her ay sonu aşağıdaki kayıt yapılır. -----------/------------- 730-Genel Üretim Giderleri 5.000 373-Maliyet Gider Karşılıkları 5.000 -------------/---------------

Düzensiz Ödemeler: Doğum yardımı ölüm yardımı gibi ne zaman ortaya çıkacağı belli olmayan giderler ortaya çıktığı anda ödenirler. Çünkü bu tutarlar toplam işçilik giderleri içerisinde önemli bir yer tutmazlar. Bu gruba giren bir başka ödeme kalemi ise “Kıdem Tazminatı” ödemesidir. Kıdem tazminatı ödemelerinin işçilerin çalıştıkları tüm dönemlere dağıtılarak maliyetlere düzenli olarak yansıtılmasını sağlamak için “Kıdem Tazminatı Karşılığı” hesabın kullanılır. Örnek, Bir fabrikada 2012 yılında işçilerin hak kazanacakları kıdem tazminatı artışı 720.000 TL olarak hesaplanmıştır. . Kıdem tazminatı artışı aylık olarak 720.000/12= 60.000 TL olarak 2013 yılında her ay sonunda kaydedilecektir. --------------/------------------ 730-Genel Üretim Giderleri 60.000 472-Kıdem Tazminatı Karşılığı 60.000 --------------/-------------------

Örnek. 7/B seçeneği; İşletme 05. 01 Örnek. 7/B seçeneği; İşletme 05.01.2012 tarihinde maliyet muhasebesi sistemini danışmanlık firmasına 20.000 TL’ye kurdurmuş ve ücretini ödemiştir. ---------05.01.2012--------- 793-Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler 20.000 793.11 Danışmanlık 20.000 70.Genel Müdürlük 20.000 100-Kasa 20.000 ---------------/-----------------

Örnek;Bir memurun bilgileri şöyledir. Maaş 5 Örnek;Bir memurun bilgileri şöyledir. Maaş 5.860 Özel hizmet tazminatı 1.082 Kıdem aylığı 440 Yan ödeme 144 Lojman tazminatı 1.000 Toplam 8.346 Kesintiler: Gelir vergisi 447 Damga vergisi 16 Sosyal güvenlik primi 558 Birikmiş payı 1.021 Net Maaş 7.325 İşveren Sosyal güvenlik payı 744

-----------/-------- 730 genel üretim giderleri 9. 090 (8 -----------/-------- 730 genel üretim giderleri 9.090 (8.346+744) 360 Ödenecek vergi ve fon 463 361 Ödenecek sos. güv. Kes.1.302 (558+744) 335 Personele borçlar 7.325 (8.346-1.021) --------------/--------

Örnek; işletmenin kasım ayı giderleri aşağıdaki gibidir Örnek; işletmenin kasım ayı giderleri aşağıdaki gibidir. -Elektrik giderleri 5.000 -Su giderleri 2.000 -Yükleme boşaltma gideri 1.000 -Satış komisyonları 3.000 -Bakım onarım gideri 6.000 (4.000 esas üretim yeri 1.000 paz. Satış 1.000 gen.md.için ) -Personel taşıma hizmeti 2.000 (işçi taşıma 1.000 memur taşıma 1.000) 7/A ya göre ve 7/B’ye göre kaydı sırayla aşağıdaki gibidir.

7/A---------------/---------------------- 730-Genel Üretim Giderleri 12.000 (5+2+4+1) 760-Pazarlama Sat. ve Dağ. gid. 5.000 (1+3+1) 770-Genel Yönetim Gid. 2.000 (1+1) İlgili hesaplar 19.000 ---------------/----------------- 7/B-----------/------------- 793-Dışarıdan sağlanan fayda ve hizm. 19.000 ilgili hesaplar 19.000 --------------/-------------- 799-Üretim maliyet hesabı 12.000 631-Pazarlama satış dağıtım giderleri 5.000 632-Genel yönetim giderleri 2.000 798-Gider çeşitleri yansıtma hesabı 19.000

Örnek;bir işletmenin çeşitli giderleri aşağıda verilmiştir Örnek;bir işletmenin çeşitli giderleri aşağıda verilmiştir. 400-Yangın sigorta giderleri 1.000 10-Esas üretim gid.yeri 400 60-Pazarlama gid.yeri 200 70-Yönetim gid.yeri 400 410-Reklam gider yeri 1.400 411-Sergilere fuarlara katılma 2.000 421-Bina kiraları 10.000 10-Esas üretim gid.yeri 4.000 11-Esas üretim gid.yeri 2.000 40-Hizmet gider yeri 1.000 70-Genel yönetim gider yeri 2.000 90-Yatırım gider yeri 1.000 424-Makine tesis kiraları 8.000 11-Esas üretim gid.yeri 4.000

431-Misafir ağırlama gideri 1. 000 432-Lojman giderleri 2 431-Misafir ağırlama gideri 1.000 432-Lojman giderleri 2.000 435-Oda aidatları 500 436-Tören giderleri 400 442-Gazete dergi kitap giderleri 400 444-Film tiyatro konser giderleri 600 470-Mahkeme giderleri 300 499-Sair çeşitli giderler 1.500 Toplam 29.100

7/A---------------/---------------------- 730-Genel Üretim Giderleri 16.000 (400+7.000+8.000+600) 760-Pazarlama Sat. ve Dağ. gid. 3.600 (200+1.400+2.000) 770-Genel Yönetim Gid. 8.500 (400+2.000+1.000+2.000+500+400 400+300+1.500) Yapılmakta olan yatırımlar 1.000 İlgili hesaplar 29.100 ---------------/-----------------

Örnek; 7/A’ya göre maliyetlerini hesaplayan bir işletmede bir maliyet döneminde tahakkuk eden vergi, resim ve harç kalemleri aşağıdaki gibidir. Vergi, Resim ve Harçlar: -Bina ve arazi vergileri 600 Hizmet gider yeri 200 Genel Yönetim gid.yeri 400 -Motorlu taşıt vergisi 1.000 Hizmet gider yeri taşıtları 200 Pazarl.gid.yeri taşıtları 500 Genel yön.gid.yeri.taşıtları 300

-Damga vergisi 1.000 Satışlarla ilgili olan kısım 600 Diğerleri 400 -Belediye resimleri 800 Hizmet gider yeri için belediyeye ödenen resim 300 Genel yönetim gid.ilgili belediyeye ödenen resim 500 -Diğer Vergi, Resim ve Harçlar 400 Genel yönetim ile ilgili 400 ----------------/---------------- 730- Genel üretim gid. 700 (200+200+300) 760-Pazarlama satış dağıtım 1.100 (500+600) 770-Genel yönetim gid. 2.000 (400+300+400+500+400) ilgili hesaplara 3.800 ---------------/---------------------

Resim, Devlet kurumlarınca yapılan hizmetler karşılığında alınan paralardır. Vergi ve harçlar ile aynı anlamda da kullanılan resimler, kamu kurulularının belirli bir işi yapmaya yetki ve izin vermesi karşılığında alınır. Resim karşılığında faydalanılan hizmetin şekli farklıdır.     Resim, ekonomik işlem sonucu ortaya çıkar. Harçlara benzeyen tarafı, kişiye özel karşılığının olmasıdır. Avlanma ve ruhsat resmi, trafik resmi, damga resmi, eğlence resmi resimlere birer örnektir. Resimlerin vergilere benzeyen yanı ise kanuna dayanılarak zorla alınmasıdır. Pul yapıştırılarak, damga basılarak, makbuz verilerek resimler ödenir. Yerel yönetim gelirleri içerisinde resimlere sık rastlanır