7/A Seçeneği İŞL 318
Maliyet hesapları, mal ve hizmetlerin planlanan biçim ve niteliğe getirilmesi için yapılan giderlerin toplandığı ve maliyet unsurlarına dönüştürülerek izlendiği hesaplardır. Bu bölümde yer alan gider hesapları uygulamada esneklik sağlamak üzere iki seçenek halinde 7/A ve 7/B olarak sunulmuştur. 7/A seçeneğinde giderler defteri kebir fonksiyon esasına göre 7/B seçeneğinde ise çeşit esasına göre belirlenmiştir. 2012 yılı aktif toplamı 1.941.500 TL üzeri veya net satışlar toplamı 3.882.800 TL’yi aşan üretim ve hizmet işletmeleri 7/A seçeneğini 2013 yılında kullanmak zorundadırlar. 2014 yılında 7/A uygulaması için 2013 yılında gerçekleşmiş olması gereken bu tutarlar aktif toplamı için 2.017.800 TL ve net satışlar 4.035.400 TL ‘dır. 2015 yılında 7/A uygulaması için 2014 yılında gerçekleşmiş olması gereken Aktif toplamı 2.221.800 TL veya net satışlar toplamı 4.443.400 TL’dır.
İşletme fonksiyonlarına göre giderler a. Satın alma (tedarik) giderleri, b. Üretim giderleri, c. Araştırma geliştirme giderleri, d. Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri, f. Genel yönetim giderleri g. Finansman giderleri.
Çeşitlerine göre giderler a. İlk madde ve malzeme giderleri, b. İşçi ücret ve giderleri, c. Memur ücret ve giderleri d. Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler, e. Çeşitli giderler, f. Vergi, resim ve harçlar, g. Amortismanlar ve tükenme payları, h. Finansman giderleri.
2012 yılı için Aktif toplamı 1. 941. 500 TL’yi ve net satışları 3. 882 2012 yılı için Aktif toplamı 1.941.500 TL’yi ve net satışları 3.882.800 TL’yi aşan işletmeler giderlerin defteri kebir düzeyinde fonksiyon esasına göre belirlendiği eş zamanlı kayıt yöntemi olan 7/A seçeneğini kullanırlar. Eş zamanlı kayıt yöntemi giderlerin yapıldıkları anda ilgili defteri kebir hesaplarına kaydedilirken aynı anda gider çeşitleri ve gider yerleri için açılmış yardımcı hesaplara da kaydedilmesidir. 7/A seçeneğinde kullanılan Tekdüzen Hesap Planındaki Maliyet (üretim) hesapları: 710-720-730 no.lu hesapları mamul üretimi ile ilgili hesaplardır. 740 hesap hizmet üretim işletmelerinde kullanılır. 71-DİREKT İLK MADDE ve MALZEME GİDERLERİ 710-Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri 711-Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri Yansıtma 712-Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri Fiyat Farkları 713-Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri Miktar Farkları 72-DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ 720-Direkt İşçilik Giderleri 721-Direkt İşçilik Gideri Yansıtma 722-Direkt İşçilik Gideri Ücret Farkları 723-Direkt İşçilik Gideri Süre (Zaman) Farkları 73-GENEL ÜRETİM GİDERLERİ 730-Genel Üretim Giderleri 731-Genel Üretim Giderleri Yansıtma 732-Genel Üretim Giderleri Bütçe Farkları 733-Genel Üretim Verimlilik Farkları 734-Genel Üretim Giderleri Kapasite Farkları 74-HİZMET ÜRETİM MALİYETLERİ 740-Hizmet Üretim Maliyeti 741-Hizmet Üretim Maliyeti Yansıtma 742-Hizmet Üretim Maliyeti Farkları
750-760-770-780 no.lu hesaplar Dönem giderlerinin kaydedildiği hesaplarıdır. 75-ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ 750-Araştırma ve Geliştirme Giderleri 751-Araştırma ve Geliştirme Giderleri Yansıtma 752-Araştırma ve Geliştirme Giderleri Farkları 76-PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ 760-Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri 761-Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Yansıtma 762-Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Farkları 77-GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 771-Genel Yönetim Giderleri 772-Genel Yönetim Giderleri Yansıtma 773-Genel Yönetim Giderleri Farkları 78-FİNANSMAN GİDERLERİ 780-Finansman Giderleri 781-Finansman Giderleri Yansıtma 782-Finansman Giderleri Farkları
71-Direkt ilk madde ve malzeme giderleri ; işletmede üretilen mamulün bünyesine giren mamulün temel öğesini oluşturan ve bedeli mamulün maliyetine doğrudan yüklenebilen maddelerin kullanılmasıyla ortaya çıkar. 72-Direkt işçilik giderleri; esas üretim gider yerleri ile ilgili olup,belli bir mamul veya hizmetin maliyetine doğrudan doğruya yüklenebilen işçilik giderlerini kapsar. 73-Genel Üretim Giderleri; işletmede üretim ve üretime bağlı hizmetler için yapılan direkt ilk madde ve malzeme ve direkt işçilik dışındaki giderleridir. Endirekt malzeme giderleri (işletme malzemesi), endirekt işçilik giderleri (fazla mesai, vardiya farkları, ssk işveren payları), memur ücret ve giderleri (fazla mesai, vardiya), dışarıdan sağlanan gayda ve hizmetler (elektrik, su, doğalgaz, haberleşme), çeşitli giderler (sigorta, kira, ulaşım), vergi resim harçlar, tapu harçları, emlak vergileri, taşıt vergileri, amortisman tükenme payları, finansman giderlerinden oluşur. 74-Hizmet Üretim Maliyetleri; Hizmet İşletmelerinde üretilen hizmetler için yapılan giderlerdir. 75-Ar-ge giderleri; İşletmelerde yeni ürün çeşitlerini araştırmak, kullanılan üretim yöntemini geliştirmek, üretimde kullanılan teçhizatı geliştirmek vb. çalışmaları yaparken oluşan giderleridir. 76-Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri; ürün ya da mamulün üretimi tamamlandıktan sonra alıcılara teslimine kadar yapılan giderlerdir. 77-Genel Yönetim Giderleri; İşletmenin idari bölümlerinde gerçekleşen giderlerdir. 78-Finansman giderleri; işletmenin borçlanmasıyla ilgili yüklendiği faiz, kur farkı, komisyon vb. giderlerdir.
Ticaret işletmelerinde gider hesaplarındaki akış: 750-Ar-ge Giderleri 751-Arge Gid. Yansıtma 630-Ar-ge Gid. XX xx 760-Paz.Sat.Dağ.Gid. 761-Paz.Sat.Dağ.Gid. Yans. 631-P.St.Dğ.Gid. Xx xx 770-Genel Yön .Gid. 771-Genel Yön gid. Yansıtma 632-Gen Yön Gid. 690-Dönem K/Z 780-Finasman Gid. 781-Finansman Gd.Yans. 660-Kısa Vad.Borç.Gid. Xx xx 661-Uzun Vad.Borç.Gid.
Hizmet işletmelerinde gider hesaplarındaki akış: 740-Hizmet Ür. Mal Hizmet işletmelerinde gider hesaplarındaki akış: 740-Hizmet Ür.Mal. 741 Hizmet Ür.Mal.Yans 622-Satılan Hizmet Maliyeti Xx xx 750-Ar-ge Giderleri 751-Arge Gid. Yansıtma 630-Ar-ge Gid. XX xx 760-Paz.Sat.Dağ.Gid. 761-Paz.Sat.Dağ.Gid. Yans. 631-P.St.Dğ.Gid. Xx xx 690- Dönem K/Z 770-Genel Yönetim Gid. 771-Gen.yön.gid. Yansıtma 632-Gen.Yön. Gid. Xx xx 780-Finasman Gid. 781-Finansman Gd.Yans. 660-Kısa Vad.Borç.Gid. Xx xx 661-Uzun Vad.Borç.Gid.
Üretim İşletmelerinde üretim gider hesaplarındaki akış: 710-Direkt İlk Mad. Malz. Gideri 711-Arge Gid. Yansıtma XX xx 151-Yarı Mamul Hesabı 720-Direkt İşçilik Gid. 721-Direk İşçilik Gid. Yans. Xx xx 730-Genel Üretim Giderleri 731-Genel Üretim Gid. Yansıtma 152-Mamuller Xx xx 620-Satılan M.Maliyeti 690-Dönem K/Z