Öğr. Gör. Songül DURAN Hemşirelik ve Bakım Hizmetleri Bölüm Başkanı KİŞİLİK GELİŞİMİ Öğr. Gör. Songül DURAN Hemşirelik ve Bakım Hizmetleri Bölüm Başkanı
KİŞİLİK Kişilik, bireyi başkalarından ayıran doğuştan getirdiği ve sonradan kazanılan, tutarlı olarak sergilenen özelliklerin bütünüdür. Bireyin kendine özgü düşüncelerini ve sergilediği davranışlarını belirleyen sistemlerin bütünüdür.
Kişiliğin Gelişimi Fiziksel gelişim, Zihinsel gelişim, Sosyal gelişim Ahlak gelişimi
Kişiliğin Gelişimi Çevre Anne-baba tutumu
Kişilik Gelişiminde Anne Baba Etkisi Kişilik, devamlı gelişme eğilimindedir. Demokratik anne baba tutumu, Koruyucu anne baba tutumu, Otoriter anne baba tutumu,
GELİŞİM KURAMLARI Her bir gelişim kuramı, insan gelişiminin özellikle bir alanını odak noktası olarak kabul ederek bu gelişimi genel olarak diğer alanlarla da bütünleşecek biçimde ortaya koymuşlardır.
PSİKANALİTİK KURAMIN TEMEL ÖĞELERİ 1. Topografik Kuram Topografik (Bölmesel) Kuram: Freud’un ilk varsayımlarından biridir. Bilinç, Bilinçöncesi (önbilinç) Bilinçdışı
PSİKANALİTİK KURAMIN TEMEL ÖĞELERİ 2. Yapısal Kuram İd Ego Süperego
PSİKANALİTİK KURAMIN TEMEL ÖĞELERİ 3. Dürtü Kuramı Freud dürtüleri bedendeki erojen bölgelerle (ağız, anüs, genital organlar vs.) bağlantılı olarak düşünmüş ve kısmi dürtülerden söz etmiştir. Ben dürtüleri(kendini koruma dürtüleri) Cinsel dürtüler
Freud 1920’den itibaren ikinci bir dürtü kuramı ayrımına gitmiş ve yaşam dürtülerinin karşısına ölüm dürtülerini koymuştur.
PSİKANALİTİK KURAMIN TEMEL ÖĞELERİ 4. Dinamik Görüş Ruhsal görüngüleri dürtü kaynaklı güçlerin çatışması veya dayanışması çerçevesinde görür.
PSİKANALİTİK KURAMIN TEMEL ÖĞELERİ 5. Ekonomik Görüş Ekonomik görüşe göre ruhsal olaylar niceliksel olarak ölçülebilir ve toplamı değişmeyen ruhsal enerjini hareketiyle de incelenebilir.
PSİKANALİTİK KURAMIN TEMEL ÖĞELERİ 6. Gelişimsel Yaklaşım Gelişimsel yaklaşımda psişik güçlerin gelişimi esas alınır. Psişik güçlerin gelişimi bakımından temel gösterge libidonun geçtiği değişik evrelerdir.
PSİKANALİTİK KURAMIN TEMEL ÖĞELERİ 6. Gelişimsel Yaklaşım Oral Dönem: Libidinal gelişimin ilk evresidir ve bu dönemde erojen bölge ağız, ağız boşluğu ve oral mukozadır. Libidoya Yönelik Öğe (oral erotizm) Saldırgan Öğe (oral sadizm
PSİKANALİTİK KURAMIN TEMEL ÖĞELERİ 6. Gelişimsel Yaklaşım Anal Dönem: Erojen bölge olarak anüs ön plana çıkmıştır. Libido dışkılama fonksiyonuna yönelmiş, bu yolla tatmin aramaktadır. Bu dönem etkinlik ile edilgenliğin kutuplaştığı dönemdir.
PSİKANALİTİK KURAMIN TEMEL ÖĞELERİ 6. Gelişimsel Yaklaşım Fallik dönem: Çocuğun bu yaştaki cinsel ilgilerini yetişkin cinselliğin öncüleri, çocuksu eşdeğerleri olarak görmüştür. Bu dönemde erojen bölge genital organlardır.
PSİKANALİTİK KURAMIN TEMEL ÖĞELERİ 6. Gelişimsel Yaklaşım Gizlilik (Latans) Dönemi: Bu aşamada çocuğun cinsel uğraşılarında bir gerileme söz konusudur. Ahlaki ve estetik kaygılar ön plana çıkmaya başlamıştır, bastırma mekanizması bütün yoğunluğuyla çalışmaktadır ve dönemin bir başka özelliği yüceltme ortaya çıkmıştır.
ERİK ERİKSON VE KURAMI Erikson'un " İnsanın Sekiz Evresi" başlığı ile geliştirdiği dönemler kuramı, normal ve anormal kişilik gelişmesini açıklamaktadır.
ERİK ERİKSON VE KURAMI Aşamalı oluşum ilkesi (epigenetik principle) Buna göre gelişen organizmanın bir taban planı vardır. Organizmanın parçaları bu taban plana göre belli bir zaman ve sıraya göre gelişir.
ERİK ERİKSON VE KURAMI Organ işlev-biçimi(organ mode):Erikson'a göre, belli bir dönemin ağırlık noktası olan bölgeye ilişkin temel işlevler bütün organizmaya yayılarak organizmada egemen bir işlev biçim oluşturur.
ERİK ERİKSON VE KURAMI Toplumsal işlev-örüntü(social modality) Her dönemin kendine özgü organ işlev biçimi toplumsal çevre ile sürekli etkileşim içindedir.
ERİK ERİKSON VE KURAMI Ruhsal-toplumsal Dönemler(psycho-social stages) Erikson organ işlev biçimlerinin ve toplumsal etkileşmelerle oluşan işlev örüntülerinin gelişmeleri ile her dönemde benliğin özel bir bunalımdan geçerek, o döneme özgü benlik sorununu çözdüğünü, bir gelişmeyi tamamladığını ve özel bir benlik öğesinin temel taşını kazandığını tanımlar.
İNSANIN SEKİZ EVRESİ 1)Güven ya da güvensizlik Düzenli alma-verme ilişkisi bebeğin zihninde annenin sürekliliğini sağlar. Karşılıklı etkileşen bu iki organizmanın bütünleşmesindeki temel öğeler süreklilik, tutarlılık ve aynılıktır.
İNSANIN SEKİZ EVRESİ 2. Özerkliğe Karşı Utanç ve Kuşku Çocuğun kendi bedenini kontrol edebilmesi, özerklik duygularının gelişmesini sağlamaktadır.
İNSANIN SEKİZ EVRESİ 3. Girişimciliğe Karşı Suçluluk Merak /araştırma duyguları , Girişimcilik Anne baba tarafından engellenme Suçluluk
İNSANIN SEKİZ EVRESİ 4. Başarılı Olmaya Karşı Aşağılık Duygusu Anne baba, öğretmenler tarafından çocukların başarılı olmaya doğru motive edilmesi başarı duygusu
İNSANIN SEKİZ EVRESİ 5. Karşı Kimlik Bocalaması Ergenlikte cinsel, sosyal ve mesleki olmak üzere üç temel kimlik duygusu kazanılmaktadır.
İNSANIN SEKİZ EVRESİ 6. Yakınlaşmaya Karşı Yalıtılmışlık Erikson; yakın ilişkiyle bireylerin yaşantılarını diğerleriyle paylaşabilme yeteneğini ifade etmektedir.
İNSANIN SEKİZ EVRESİ 7. Üretkenliğe Karşı Durgunluk 25-65 yaş Buradaki üretkenlik bireylerin kendilerine, ailelerine, topluma faydalı olabilme yeteneği anlamını taşımaktadır.
İNSANIN SEKİZ EVRESİ 8. Benlik Bütünlüğüne Karşı Umutsuzluk 65+ Bu dönem, bugüne kadar yaşanılan yaşamın gözden geçirilmesini, bir değerlendirilme yapılmasını kapsamaktadır.
BOWLBY VE BAĞLANMA KURAMI Kuramın temel noktası ise, annenin bebeğine dış dünyayı inceleyebileceği ve gerektiğinde emniyet duyguları içinde geri dönüşler yapabileceği güvenilir bir ortam oluşturmasıdır.
BOWLBY VE BAĞLANMA KURAMI Ainsworth ise bağlanma teorisinin işlemsel tanımını yapan kuramcıdır.
BOWLBY VE BAĞLANMA KURAMI Emniyetli bağlanma Kararsız bağlanma Kaçıngan bağlanma
PİAGET VE ZİHİNSEL GELİŞİM KURAMI Çocuklar dünyaya geldiklerinde hiç bir şey bilmezler. Peki ne oluyor da bu durumdan yetişkin gibi düşünme düzeyine ulaşabiliyorlar? “Zihin Gelişim Dönemleri”
PİAGET VE ZİHİNSEL GELİŞİM KURAMI - Evreler değişmez bir şekilde, değişmez bir sıra ile ortaya çıkarlar. - Evreler bir hiyerarşi oluştururlar. - Gelişim oranlarında farklılıklar vardır. - Gelişim Kuramı her evre için tipik olan gelişim özelliklerini belirtir.
Reflekslerden Şemalara Ses Bulaşması Döngüsel (devresel) Tepkiler PİAGET VE ZİHİNSEL GELİŞİM KURAMI 1. Duyusal (sensori-motor) dönem (0-2 yaş) Reflekslerden Şemalara Ses Bulaşması Döngüsel (devresel) Tepkiler Devresel Tepki
Taklit Ertelenmiş Taklit Doğadan Ayrışma Alışkanlık Kazanma PİAGET VE ZİHİNSEL GELİŞİM KURAMI 1. Duyusal (sensori-motor) dönem (0-2 yaş) Taklit Ertelenmiş Taklit Doğadan Ayrışma Alışkanlık Kazanma
PİAGET VE ZİHİNSEL GELİŞİM KURAMI 2. İşlem öncesi dönem (2-7 yaş) A- Sembolik-Kavram Öncesi Dönem (2-4 yaş) Sembolik Düşünme İşaretsel İşlev Sembolik Zeka Sembolik Oyun ve Düşünme
PİAGET VE ZİHİNSEL GELİŞİM KURAMI 2. İşlem öncesi dönem (2-7 yaş) B- Sezgisel Dönem (4-7 yaş) Kişilerin Sürekliliği Odaklanma (Merkezleme-Tek Boyutlu) Düşünme Devresel Tepki
PİAGET VE ZİHİNSEL GELİŞİM KURAMI 2. İşlem öncesi dönem (2-7 yaş) Toplu/Kollektif Monolog Paralel Oyun Ben Merkezci Düşünme/Egosantrizm Soru Sorma
PİAGET VE ZİHİNSEL GELİŞİM KURAMI 2. İşlem öncesi dönem (2-7 yaş) Ahlaki Bağımlılık Nesneleri Sadece Belir Bir Özelliğine Göre Sıralayabilir Tersine Çevirememe Korunum Kanunu Kazanılmamıştır
PİAGET VE ZİHİNSEL GELİŞİM KURAMI 3. Somut işlemler dönemi (7-11 yaş) Oluşlar ve nesneler hakkında mantıksal düşünürler. Sayıları kullanmayı ve kümelemeyi öğrenir. Objeleri birkaç özelliğine göre sıralayabilir ve sınıflayabilir. İşlemler Tersine Çevrilebilir
PİAGET VE ZİHİNSEL GELİŞİM KURAMI 3. Somut işlemler dönemi (7-11 yaş) Korunumun Kazanılması Çoklu Sınıflama Dönüşebilirlik Telafi Ayniyet
-Birleştirici Düşünme Üreme Sistemlerinin Gelişimi PİAGET VE ZİHİNSEL GELİŞİM KURAMI 4. Soyut (formel) işlemler dönemi (11-18 yaş) -Ben Merkezci Düşünme -Göreceli Düşünme -Birleştirici Düşünme Üreme Sistemlerinin Gelişimi Hızlı Bedensel Büyüme