YENİDOĞANDA RESPİRATUVAR DİSTRES NEDENLERİ Dr. Hacer Yapıcıoğlu Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD, Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi Sağlık Slaytları http://hastaneciyiz.blogspot.com
Solunum sıkıntısı/yetersiz ventilasyon bulguları Apne Bradikardi Bradipne Takipne Siyanoz retraksiyon Taşikardi İrregüler solunum Solunum ses.de azalma hipoksemi
apne Perinatal asfiksi, IVK-SAK Hipoksi, obs, akc hst KKY, PDA, blok NEC, GÖR Anemi, polisitemi Hipotermi, infeksiyon Elektrolit dengesizliği İlaç PM apnesi
tedavi Nedene yönelik Kafein Aminofilin (4-6 mg/kg i.v.yükleme, 4xidame) teofilin
Yenidoğanda respiratuvar distres nedenleri 1-pulmoner nedenler RDS TTN Grup B strep enf MAS Diafragma hernisi TEF Üst hava yolu obs. Gögüs kafesi anomalileri Lober amfizem Pulmoner hemoraji 2-ekstrapulmoner nedenler Vasküler Metabolik Nöromusküler
Doğumda RD yapan nedenler: Akut Pnömotoraks Apne (asfiksi,maternal ilaç) Koanal atrezi Diafragma hernisi Progresif RDS TTN Pnömoni Mekonyum aspirasyonu KKH
TİP I RDS Genellikle preterm bebeklerde doğumdan 4-6 saat sonra görülür.
Surfaktan sentezinin az olması sonucu gelişir.
Sürfaktanın görevi: Akciğerde; %90 Tip 1 Pnömositler %10 Tip 2 Pnömositler bulunur. Sürfaktan Tip 2 Pnömositlerce sentezlenir.
Atelektaziyi önleyecek miktarlarda sürfaktan üretiminin başlaması gebeliğin 32-34.haftalarında başlayan fetal kortizol üretiminin artmasına bağlıdır.
Prematüre bebeklerde sıktır. - < 28 hft. ®. %60-80. - 32-36 hft ® Prematüre bebeklerde sıktır. - < 28 hft ® %60-80 - 32-36 hft ® %15-30 - 37. hft ® %5
ETİYOLOJİ En önemli etken surfaktan sentezinin yetersiz oluşudur. Bu immatüriteden bir çok faktör sorumludur. 1-PM 2-Cins 3-Irk 4-Sezeryan doğum
5-Asfiksi 6-Maternal diabet 7-Hipotiroidi 8-Familyal duyarlılık 9-Hipotermi 10-Maternal beslenme 11-Hemolitik hastalık
RDS’i azaltan faktörler 1-Bebeğin kronik strese maruz kalması 2-Maternal hipertansiyon 3- Kortikosteroidler 4-Tokolitik ilaçlar
TEDAVİ Monitorizasyon yapılmalı Isı stabil tutulmalı Mayi tedavisi verilmeli Arteryel kateter takılarak kan gazı takibi yapılmalı Ventilatöre bağlanmalı, sedasyon sağlanmalı Antibiyotik, kardiyotonik başlanmalı Ekzojen surfaktan uygulanmalıdır Fizyoterapi
KOMPLİKASYONLAR 1-Pnömotoraks, pulmoner intersitisyel amfizem 2-PDA 3-İnfeksiyon 4-IVH-germinal matriks kanaması 5- Nekrotizan enterokolit 6-Retinopati 7-KAH 8-Entübasyona ait komplikasyonlar
PROGNOZ mortalite azalmıştır 1500 gramın üstündeki bebeklerde mortalite %5-10 civarındadır Bebekler genellikle IVH-KAH veya infeksiyon nedeni ile kaybedilmektedir.
RDS’nin ÖNLENMESİ 1- Prematüre doğumun engellenmesi 2- Antenatal steroid tedavisi 3- Intrapartum asfiksinin önlenmesi 4- Postnatal asfiksinin önlenmesi
AYIRICI TANI İlk 6 saatte solunum yetmezliğine neden olabilecek diğer hastalıklardan ayırmada hikaye, klinik bulgular, kan gazları ve akciğer grafi bulguları önemlidir.
TİP II RDS Yenidoğanın Geçici Takipnesi de denir. Normal veya sezaryen doğum, prematür veya matür bebeklerde olabilir.
Doğumdan hemen sonra; Takipne Hafif retraksiyon Ekspiratuar hırıltı Nadiren siyanoz
3 gün içinde hızla düzelir Fetal akciğer sıvısının yavaş emilmesinden dolayı ortaya çıkar. Tedavi: Oksijen ve diüretik
VAKA GY: 42 hafta olan erkek bebek Travay uzun Amniyon sıvısı kalın partiküllü Apgar: 5-6 FM: cild buruşuk, tırnaklar uzun, gayta ile boyalı, göbek yeşil renkte
Fizik muayenede Belirgin solunum sıkıntısı var Akciğerlerde kaba ralleri var Yenidoğan refleksleri deprese
Mekonyum aspirasyonu Fetüsün hipoksiye maruz kalması Term/postterm bebeklerin sorunu Mekonyumla boyalı amnion mayi: %5-15 MAS: bu bebeklerin %5’inde gelişir İlk işlem doğumda aspirasyon ET aspirasyon (deprese bebekler)
PPHN FO-PDA aracılığı ile sağdan sola şant Patofizyoloji: Akc-vasküler yapının iyi gelişmemesi Pulmoner vasküler yatağın gelişememesi Pulmoner vasküler yapının adaptasyonunun olmaması
HİPEROKSİ TESTİ NEDİR? KKH ve PPHN’u AC parankim hst’dan ayırt etmede kullanılır: 10-15 dk %100 02 verilir PPHN ve KKH’da Pa02 < 150 mm Hg AC parenkim hst.da Pa02 > 150 mm Hg
VAKA Anne 33 yaşında, sağlıklı, II.derece akraba evliliği, G4P3 22 ve 36.ghf USGN Bebek 39 hf NVY, vakum ile doğurtuluyor Kız Apneik olduğu için 1-2 dk maske-balon ile solutuluyor Apgar 6 9
anneye veriliyor ilk 1/2 saatte anneyi emiyor bebeğin solunumunun hızlandığı (90/dk) ve hafif siyanoze olduğu farkediliyor 15 dk sonra bebeğin saturasyonlarında düşüş ve bradikardi gözleniyor, entübe ediliyor
FİZİK MUAYENEDE A: 36,4 ºC N:103/dk S: 93/dk TA: 53/32 mm Hg konj.anomali yok akciğer sesleri sağda daha az, kalpte üfürüm ve ek ses yok, kalp tepe atımı en iyi ön aksiller 5.İKA’da duyuluyor
Tanı için yapılacak işlem?
Tanınız nedir?
PNÖMOTORAKS İnsidans: spontan pnx: 1/100 doğum %15-20 bilateral en sık sağ akciğerde etiyoloji: spontan diğer akc.hst’ının komplikasyonu direk zedelenme solunum desteği
KLİNİK BULGULAR muayenede ani kötüleşme kan basıncında düşme kalp hızında azalma oksijenasyonda kötüleşme muayenede etkilenen tarafta akciğer seslerinin azalması mediastinum şifti kalp sesinin yer değiştirmesi distansiyon
Teşhis: * transluminasyon * Akc.grafisi Ayırıcı Tanı: * lober amfizem * kistik adenomatoid malformasyon
VAKA 25 yaşında sağlıklı anne Anne-baba amca torunları G2P1 Gebelikte 2 kez vajinal Grup B Streptokok enfeksiyonu tedavisi almış (4.ve 6.aylarda) 13.ve 23.hafta USG: Normal
Doğum: 38 haftalık iken NVY’dan oluyor Doğum ağırlığı 2970 gr, kız Apgar 1.dk 7 5.dk 7 5.dakikada solunum sıkıntısı, takipne ve siyanozunun olması üzerine entübe ediliyor
Fizik muayenesinde: Siyanoze, dispneik Kalp sesleri sağda duyuluyor Üfürüm duyulmuyor Göğüs ön arka çapı artmış Akciğer sesleri (pozitif basınçlı ventilasyonla) sağda daha iyi duyuluyor Batın bombeliği azalmış
Tanı için hangi işlem yapılmalıdır? Akciğer grafisi
KONJENİTAL DİAFRAGMA HERNİSİ (KDH) 1-izole 2-başka sendromlarla birlikte olabilir insidans: 1/2200-5500 canlı doğum major konj anomalilerin %10 kız/erkek: 10/7-10/8
En sık posterolateral (Bochdalek) 1/2000-3500 canlı doğum %85 sol sol: mide, barsak, dalak sağda: KC ve mesane
PATOFİZYOLOJİ Toraks batın içi organlarla dolu akciğerler gelişemez tek taraflı akc.hipoplazisi olur
Klinik Bulgular ‘Kalp atım noktası normal yerinde olmayan ve siyanoze olan’ tüm bebeklerde akla gelmelidir Çıkış zamanı ve ciddiyeti pulmoner hipoplazinin derecesine bağlıdır Sağ herniler daha geç bulgu verebilir
Klinik Bulgular Siyanoz, dispne, takipne, taşikardi Herni olan tarafta akciğer sesleri alınmaz Göğüs fıçı şeklinde, karın düzdür
TEDAVİ DOĞUMDA 1- Entübe edilir 2- NG takılır ve aralıklı negatif basınca alınır 3- Paralize edilir
Sağlık Slaytları http://hastaneciyiz.blogspot.com