KİREÇLENMELERİ ÖNLEME JİMNASTİGİ HAZIRLAYAN: UZM. HEMŞ. GÖNÜL DÜZGÜN

HASTALIĞIN EN GÜZEL İLACI, O HASTALIKTAN KORUNMANIN ÇARELERİNİ ÖĞRENMEKTİR HİPOKRAT

Yaşlılık Sürecinde Kas İskelet Sistemi Değişiklikleri Yaşlanma; zamanın ilerlemesiyle organizmanın tüm hücre, doku ve organlarında fonksiyonların azalmasıyla ortaya çıkan olağan bir süreçtir; hastalık değildir.

Yaşlılık Sürecinde Kas İskelet Sistemi Değişiklikleri Yaşlanmayla kemik kaybı oluşur Kemik mineral yoğunluğu azalır Kemik yapısı bozulur

Yaşlılık Sürecinde Kas İskelet Sistemi Değişiklikleri Eklemlerde bulunan kıkırdak yapısı incelir Kıkırdağın yapısında bulunan bazı maddeler esnekliğini kaybeder Sertleşir ve daha katı kırılgan bir hal alır.

Yaşlılık Sürecinde Kas İskelet Sistemi Değişiklikleri Bağlar ve tendonlar yırtılmaya yatkın hale gelir, oluşan yırtıklar da zor iyileşir. Yine omurgadaki disklerin sıvı içeriği azalır, Beslenmesi bozulur, çatlaklar ve aşınmalar oluşur.

Yaşlılık Sürecinde Kas İskelet Sistemi Değişiklikleri Kas liflerinin sayısı ve büyüklüğü giderek azalır, Bu da iskelet kası kütlesinde ve gücünde azalmaya yol açar.

Yaşlılık Sürecinde Kas İskelet Sistemi Değişiklikleri Kas-iskelet sisteminde meydana gelen bu ve bunun benzeri değişiklikler sonucunda yaşlılarda bazı hastalıklar daha sık görülür hale gelir. 1-Osteoartrit 2-Kas kitlesi kaybı 3-D- vitamini eksikliği

Osteoartrit (Kireçlenme) Halk arasında ‘Kireçlenme’ olarak bilinen ‘Osteoartrit’, eklem kıkırdağının kaybı ve eklem çevresindeki kemiğin yeniden şekillenmesi ile karakterize çok faktörlü, yavaş ilerleme gösteren, müzmin bir hastalıktır. Özellikle yük taşıyan eklemlerde ilerleyici olarak ortaya çıkmaktadır.

Yaşlılıkla Osteoartrit Görülme Oranı Osteoartrit’ (OA), artritlerin en sık görülen formudur. Geriatrik hastalarda kas iskelet sistemi kaynaklı özürlülük ve ağrının en sık nedenidir . OA, 55 yaş üzeri populasyonun %10’unu etkilemekte; 75 yaş üzerinde ise bu oran %50’yi geçmektedir. Prevalans ve hastalığın ciddiyeti yaşla birlikte artmaktadır OA her iki cinsiyeti de etkilemekle birlikte kadın erkek oranı bazı çalışmalarda 1.5:1 ile 4:1 arasında değişmektedir. Hem el hem de diz OA’sı kadınlarda erkeklere göre daha sıklıkla görülmektedir

Osteoartritte Yakınma ve Bulgular Yakınmalar Ağrı Tutukluk Şişlik Hareket zorluğu Güçsüzlük Şekil bozukluğu Gıcırdama Güvensizlik/boşluk hissi İşlev zorluğu / kaybı Yürüyüş bozukluğu Bulgular Hassasiyet Genişleme Hareket kaybı İnflamasyon Deformite “Krepitasyon İnstabilite Yürüyüş Bozukluğu

Osteoartrit Nedenleri Bir ya da birden çok nedene bağlı olarak (metabolik hastalıklar, kırık, aşırı yüklenme, mikrobik iltihap gibi) oluşabileceği gibi çoğu zamanda herhangi bir nedeni yoktur.

Osteoartrit herhangi bir eklemde gelişebilirse de bazı eklemler hastalıktan daha fazla etkilenir; Boyun Ağrı omuza ya da enseye yayılabilir Bel Ağrı sırta veya bacaklara yayılabilir. Kalça Ağrı kalçaya, kasıklara veya dize yayılabilir El parmakları Özellikle tırnaklara yakın parmak eklemleri ve başparmak eklem kökü tutulur. Diz Özellikle yürümede, merdiven inmede ve çıkmada zorluğa neden olur. Ayak 1. Parmak eklem kökü tutulur, yürüme ağrılıdır

Osteoartrit’te Egzersizin Önemi OA'da hiçbir ilaç hastalığın sürecini değiştirecek etkinliğe sahip değildir. Bu nedenle ilaç dışı yaklaşımlar ve rehabilitasyonun önemi giderek artmaktadır.

Osteoartritte Egzersizin Amacı Egzersizin amacı; eklemde ağrıda azalma ve fonksiyonda artış sağlamak, kasları güçlendirmek, kemik mineral dansitesini arttırmaktır. OA’li hastalarda hafif egzersizlerle fazla olan eklem yükünü azaltmak tavsiye edilir. Seçilen programa hastanın uyumu da önemlidir. Düzenli ve devamlı egzersiz yapan insanlar daha uzun ve sağlıklı yaşarlar.

Osteoartrit Tedavisinde Rehabilitasyon Yaklaşımları Hasta eğitimi Kilo verme Egzersiz ve fizik tedavi – EHA egzersizleri – Kuvvetlendirme egzerszileri – Germe egzersizleri – Aerobik egzersizler – Propriosepsiyon reedukasyon – Fizik tedavi uygulamaları (Sıcak-Soğuk, elektroterapitraksiyon) Eklem koruma teknikleri Ortezler ve yardımcı cihazlar Ambulasyon araçları

Osteoartirikte Genel Olarak Önerilen Egzersizler Yürüme Yüzme Bisiklet Germe/Güçlendirme Yoga/Tai Chi

Dizde Osteoartirt (Gonartroz) Tedavisi Dizde meydana gelen kireçlenmeye gonartroz denir. Diz vücudun en fazla ağırlık taşıyan ve dolayısıyla kireçlenmeden en fazla etkilenen eklemlerinden biridir

Dizde Osteoartirt (Gonartroz) Diz ekleminde üç adet kemiğin eklem yüzeyi vardır. Femur (baldır kemiği), tibia (kaval kemiği) ve patella (diz kapağı kemiği). Kireçlenme daha çok iç femorotibial eklemlerden başlar ve diğer eklemleri etkiler. Ancak genellikle dizdeki üç eklem birlikte etkilenir.

Dizi Koruma Prensipleri-1 Düzenli hareket edilmeli Fazla kilolar kontrollü bir şekilde verilmeli Çömelirken ve doğrulurken, bir yere otururken ve kalkarken kollar kullanılarak dizler fazla bükülmemeli Ağır yük taşınmamalı.

Dizi Koruma Prensipleri-2 Uzun süre yürümek ve ayakta durmaktan kaçınılmalı Yumuşak tabanlı ve düz topuklu ayakkabı giyilmeli Bacak kasları düzenli olarak çalıştırılmalı Diz egzersizleri mutlaka yapılmalı Dizler sert zeminler üzerine konmamalıdır.

Diz Osteoartiritinde Dikkat!!! Merdiven inip çıkma Bağdaş kurma Ayağını altına alıp oturma Namaz kılma gibi aktivitelerle oluşabilecek zorlu diz fleksiyonundan kaçınılmalı

DİZ EGZERSİZLERİ Egzersiz 1: Ayak bileklerinize ve parmaklarınıza bir ağırlık bağlayın ve yavaşça bir yere oturun ve ayaklarınızı sallayın. 5-15 dakika bu şekilde kalın, günde üç defa tekrarlayın.

DİZ EGZERSİZLERİ Egzersiz 2: Bir sandalyede oturun ayağınızı bir tabure üzerinde dinlendirin. Dizinizi hafifçe kaldırarak tabureye bastırın 5-10 saniye bastırın Günde 3 defa 10’ar defa tekrarlayın

DİZ EGZERSİZLERİ Egzersiz 3 : Sandalyede oturun bir şerit haline getirilmiş çarşafı topuğunuzdan iki elinizle birlikte dizlerinize yukarı çekin. hareketi günde 3 defa tekrarlayın

DİZ EGZERSİZLERİ Egzersiz 4 : Bir sandalyede yada daha iyisi ayaklarınız değmeyecek şekilde yüksek bir yere oturun, ayağınızı dizleriniz düzleşinceye kadar kaldırın aynı hareketi önce hafif zamanla orta ağırlıklarla tekrarlayın. Günde 5-10 defa tekrarlayın

DİZ EGZERSİZLERİ Egzersiz 5 : Ayaklarınız arasına bir kitap veya rulo havlu koyun. Dizlerinizi bükmeden kitabı kaldırın, 5 e kadar sayın 3x5-10 kez tekrarlayın

DİZ EGZERSİZLERİ Egzersiz 6 : Dizleriniz arasına bir havlu veya lastik top yerleştirin, baldırınızı ve dizlerinizi sıkın. 3x5 - 10 tekrar yapın

DİZ EGZERSİZLERİ Egzersiz 7 : Bir sandalyede oturun sırayla ayak uçlarınızı ve topuğunuzu yükseltin 3x 5 - 10 tekrar yapın

DİZ EGZERSİZLERİ Egzersiz 8 : Sırt üstü yatın, dizinizi ve bacağınızı bükün. Topuklarınızdan güç alarak kalçanızı olabildiğince yukarı kaldırınız.

Ellerde Osteoartrit Diz tutulumuna benzer bir metodla tanı konur El OA’i tanısı; El ağrısı veya sertliği Eklemin 2 veya daha fazlasında kemikte genişleme Eklemde şişlik Eklemin en az birinde deformite ile tespitedilir.

Eli Osteoartritten korunma Parmakları küçük parmak yönünde zorlayan pozisyonlardan kaçınılmalı Parmak hareketleri başparmak yönünde yapılmalı. Örneğin masa üstündeki kırıntıları avucunuzu masa üzerinde düz koyarak ve kendinize doğru çekerek süpürmeyin. Avuç içi size bakacak şekilde elinizi döndürüp, küçük parmağınızı masa üzerine yerleştirerek süpürün.

Eli Osteoartritten korunma Yumruk sıkılmamalı, cisimler fazla sıkılarak tutulmamalı Sapları büyütülmüş aletler kullanılmalı. Omuzdan asılan çanta tercih edilmeli.

Eli Osteoartritten korunma Eklemler çevrilerek bükülmemeli, zorlayarak kullanılmamalı Örneğin kavanoz kapağını açmak için zorlamak yerine önce sıcak su ile kapağı gevşetmeye çalışın. Avucunuzla bastırarak açın veya bir kavanoz açacağı kullanın. Cisimler üst taraflarından tutarak kaldırılmamalı. Parmakların kök eklemleri bükülü, uç eklemler düz olarak tutmayın. Cisimleri açık el ile tutun.

Osteoartiritten Korumada El Egzersizleri

Osteoartiritten Korumada El Egzersizleri Baş parmak bükme egzersizi metatarsal kemik ve bağ dokuyu korumak amacıyla yapılır.

Osteoartiritten Korumada El Egzersizleri Tüm parmaklar tek tek baş parmağa değdirilir. Bu egzersiz günde 3-4 kez yapılabilir.

Osteoartiritten Korumada El Egzersizleri El düz bir zemine yatırılır. Tüm parmaklar sırayla kaldırılıp indirilir.

Osteoartiritten Korumada El Egzersizleri El sırtı bir bant ya da lastik yardımıyla baş parmak üzerinden sabitlenir. Baş parmak ele yaklaştırılıp uzaklaştırılır.

Osteoartiritten Korumada El Egzersizleri Elin tüm parmakları tam gergin olacak şekilde al açılır. Ardından tüm parmaklar kapalı olacak şekilde güçlü bir yumruk yapılır

Osteoartiritten Korumada El Egzersizleri Tüm el parmakları içe doğru güçlü bir şekilde bükülür. Birkaç saniye öyle kalınır. Sonra el gevşetilir

Osteoartiritten Korumada El Egzersizleri Avuç içine kolay esneyebilen bir top alınır. Top kuvvetli bir şekilde sıkılıp bırakılır Bu egzersiz günde 20-30 kez yapılabilir.

Kalçada osteoartrit Radyografik olarak osteofitlerin ve eklem aralığı daralması olması İc rotasyonda ağrı, sabah tutukluğu tanı koymaya yardımcı bulgulardır.

Osteoartirittten korunmada Kalça Egzersizleri

Ayakda osteoartrit Yürüme ağrılıdır. Eklemde deformite oluşabilir

Osteoartiritten Korunmada Ayak Egzersizleri Egzersiz öncesi yapılan ısınma ayak ısınma hareketleri aynı zamanda kireçlenme önleyici etki gösterir. Isınma egzersizlerinin gün içinde bir kez yapılması yeterlidir.

Ayak Egzersizleri

Omurga Ve Belde Osteoartrit Omurga birbiriyle bağlantılı olan ve birlikte çalışan omurlar, diskler, eklemler, sinirler ve kaslardan oluşur

Osteoartritte Boyun Egzersizleri

Bel ve Boyun Hareketlerine Dikkat!!!

Bel ve Boyun Hareketlerine Dikkat!!!

Bel ve Boyun Hareketlerine Dikkat!!!

Bel ve Boyun Hareketlerine Dikkat!!!

Bel ve Boyun Hareketlerine Dikkat!!!

Bel ve Boyun Hareketlerine Dikkat!!!

Bel ve Boyun Hareketlerine Dikkat!!!

Bel ve Boyun Hareketlerine Dikkat!!!

Bel ve Boyun Hareketlerine Dikkat!!!

Bel ve Boyun Hareketlerine Dikkat!!!

Bel ve Boyun Hareketlerine Dikkat!!!

Bel ve Boyun Hareketlerine Dikkat!!!

Bel ve Omurga Osteoartrit Egzersizleri

KAYNAKLAR-1 Atay MB. Osteoartrit. In: Beyazova M, Kutsal Y.G., editors. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon. Cilt 2. Ankara: Güneş Kitabevi; 2000. p. 1805-30. Osteoartrit ve Osteoporoz. Kutsal YG. Geriatri ve Gerontoloji II. Ocak 2009, Ankara. Akalın E. Yaşlılıkta Sık Rastlanan Kas-iskelet Sistem Hastalıklarına Yaklaşım. Geriatrik Rehabilitasyon Kursu. 6-7/Kasım 2009, İzmir. Gökkaya K. O. Yaşlılık Ve Egzersiz. Geriatrik Rehabilitasyon Kursu. 6-7/Kasım 2009, İzmir

KAYNAKLAR-2 Jordan KM, Arden NK, Doherty M et al.EULAR Recommendations 2003;an evidence based approach to the management of knee osteoarthritis:Report of a task force of the standing committee for international clinical studies including therapeutic trials (ESCISIT). Ann Rheum Dis 2003;62:1145. Kalunian KC,Tugwell P. Greene JM .Pharmacologic therapy of osteoarthritis, nonpharmacologic therapy of osteoarthritis. In: UpToDate, Basow, DS (Ed), UpToDate, Waltham, MA, 2010. Karaaslan Y, Osteoartrit, MD Yayıncılık, Ankara, 2000 Gökçe Kutsal Y, Kara M: Diz Osteoartriti. In:Sarıdoğan M (Ed). Osteoartrit, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 2007, s:149-163

KAYNAKLAR-3 Çeliker R: Kalça ve Diz Osteoartriti Tedavisinde Güncel Kılavuzlar. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2008, 39:36-44 Kuru Ö. Osteoartritte egzersizler. Tuncer S, editör. Fiziksel T›p ve Rehabilitasyon, Osteoartrit Özel Say› 2(3). Ankara: Türkiye Klinikleri; 2002, s. 205-10. Karataş M. Osteoartrit Rehabilitasyonu. Karaaslan Y, editör. Osteoartrit. Ankara: MD Yayıncılık; 2000, s. 194-207 Atay MB. Osteoartrit. Beyazova M, Gökçe Kutsal Y, editör. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon. Ankara: Güneş Kitabevi; 2000, s. 1805-30.