KİMYANIN TEMEL KANUNLARI 1. ÜNİTE: KİMYANIN GELİŞİMİ 2. BÖLÜM: KİMYANIN TEMEL KANUNLARI

2.1. Kütlenin Korunumu Yasası Deneyler Fe kütlesi (g) S kütlesi (g) Bileşiğin kütlesi 1 7 4 2 14 8 3 21 12 28 16

Kütlenin Korunumu Yasası Doğanın tüm işleyişinde hiçbir şey yoktan var olmaz. Tüm dönüşümlerde maddenin miktarı aynı kalır.

Kütlenin Korunumu Kanunu Maddenin yapısındaki değişmeler kimyasal değişim olarak adlandırılır. Kimyasal değişmede, değişim öncesinde maddelerin kütleleri toplamı değişim sonrasındaki maddelerin kütleleri toplamına eşittir.

Kütlenin Korunumu Yasası: Kimyasal tepkimelerde kütle korunur.

Lavoisier Kalay örneğini bir miktar hava ile birlikte kapalı bir kap içerisinde tartmış. Daha sonra ısıtmış. Tekrar tarttığında kütlenin değişmediğini görmüş. Aynı deneyi fosforu kapalı bir kapta yakarak yaptı. Yine kütlenin değişmediğini görmüş kapağı açtığında içeri hava girdiği için kütlenin değiştiğini görmüş.

Lavoisier, kimyaya ölçmeyi getirmiştir. Yanma olayını açıklamıştır. Ölçmeye önem vererek kendisinden sonra gelen bilim adamlarına örnek olmuştur. Metrik sistemin oluşturucusu Lavoisier, kimyaya ölçmeyi getirmiştir.

Lavoisier'in ölümü 1794'de solunum üzerinde deneylerini yapmakta olduğu bir sırada, Lavoisier Devrim Mahkemesi önüne çağrılır. İki suçlamaya hedef olmuştur: Devrim karşıtı olarak karalanan aristokrasiyle ilişkisi; Vergi toplamada yolsuzluk (Lavoisier topladığı vergilerin küçük bir bölümünü laboratuvar deneyleri için harcamıştı).

Lavoisier'in ölümü Lavoisier'i kurtarmak için dostları mahkemeye koşmuştu, ama tanık olarak bile dinlenmemişlerdi. "Yurttaş Lavoisier'in çalışmalarıyla Fransa'ya onur sağlayan büyük bir bilgin olduğunda hepimiz birleşiyor, bağışlanmasını diliyoruz," dilekçesiyle başvuran günün seçkin bilim adamlarına yargıcın verdiği yanıt kesin ve çarpıcıdır: "Cumhuriyet'in bilginlere ihtiyacı yoktur!" Galileo yaşamının son on yılını Engizisyon'un göz hapsinde geçirmişti. Lavoisier'in sonu daha acıklı olur: elli bir yaşında iken "devrim" adına kafası giyotinle uçurulur. Lavoisier, boynunun vurulmasını beklerken kitap okuyordur. Cellat, onu giyotine götürmek için yanına geldiğinde, Lavoisier, nerede kaldığını unutmamak için okuduğu kitabın arasına bir kitap ayracı koymuştur.

Lavoisier'in ölümü Yargılanıp ölüme mahkum edildiği gün, Lavoisier, matematikçi Lagrange'ı çağırır. ona "Kellem giyotinden sepete düştüğünde gözlerime bak; 
Eğer iki kere kırpıyorsam bil ki, insan kafası kesildikten sonra beyninin bir süre daha düşünmekte olduğunu anlarız." der. Gerçekten de Lavoisier'in kafası kesildikten sonra sepete düştü, gülerek iki kere göz kırptı.. 
Matematikçi Lagrange diyor ki, "Lavoisier'in son saniyedeki ispat arayışı, bilimselliğin yüzyıllar boyunca yanacak meşalesidir...”

Kimyasal değişim Maddenin yapısındaki değişmeler kimyasal değişim olarak adlandırılır. Kimyasal değişime uğrayan madde, kimyasal özelliklerini kaybedip yeni özellikler kazanır. Kimyasal değişim geçiren bir madde tekrar eski haline getirilemez. Mum, kömür, odun, kağıdın yanması Demirin paslanması Yemeklerin pişmesi Yaprağın sararması Oksijen ve Hidrojenden su oluşması Ekmeğin küflenmesi Sütün ekşimesi Hamurun mayalanması Sütten yoğurt yapılması Solunum Fotosentez Çürüme

Kütlenin Korunumu Yasası Kimyasal değişmede değişim öncesinde maddelerin kütlelerinin toplamı değişim sonrasındaki maddelerin kütleleri toplamına eşittir. NaOH + HCl ---> NaCl + H2O 40 g + 36,5 g ---> 58,5 g + 18 g Tepkimeye girenlerin kütlelerinin toplamı: 40+36,5= 76,5 g Tepkimeden çıkanların kütlelerinin toplamı: 58,5+18=76,5 g Tepkimeye Girenler = Tepkimeden Çıkanlar (Ürünler) 76,5 g = 76,5 g

2 Mg + O2 2 MgO 10.0g 16.58g 6.58g 16.58g 16.58g

Sabit Oranlar Kanunu 7 gram demir ile 4 gram kükürt aldığımızda 11 gram bileşik oluşur. 10 gram demir ile 4 g kükürt aldığımızda kaç gram bileşik oluşur? 7 g Fe + 4 g S --- 11 g FeS (bileşik) Tepkimeye Girenler - Tepkimeden Çıkanlar (Ürünler) 10 g Fe + 4 g S --- 11 g FeS oluşur + 3 g Fe artar.

Sabit Oranlar Kanunu Fransız kimyacı Prus (Proust) hep aynı miktarda bakırı, sülfürik ya da nitrik asitte çözdükten sonra Na2CO3 ya da K2CO3 ile etkileştirdiğinde daima aynı kütlede ürün elde etmiştir. Prus bunu, “Elementler ancak belirli kütle oranlarında birleşerek bileşikleri oluşturabilir.” şeklinde açıklamıştır.

Sabit Oranlar Kanunu Örneğin, 1 gram hidrojen ile 8 gram oksijen birleşerek 9 gram su bileşiği oluşturur. Hidrojenin oksijene kütlece oranı 1/8'dir. Bileşiği oluşturan elementler kütlece sabit bir oranda birleşirler. Buna, Sabit Oranlar Yasası denir.

Sabit Oranlar Kanunu Sabit Oranlar Kanunu, atomik teorinin doğruluğuna kanıt oluşturmaz. Ancak, eğer atomlar varsa ve bu atomlar bileşik oluşturuyorsa bir bileşiğin bütün moleküllerinde aynı sayıda atom vardır. Eğer belli bir elementin bütün atomları aynı kütlede iseler bir bileşiğin kütlece bileşiminin de sabit olması gerekir.

Katlı Oranlar Yasası Her örnek için oksijen miktarları sabit alındığında diğer elementin miktarları arasındaki oran nedir?

Katlı Oranlar Yasası İki element birden fazla bileşik oluşturmak üzere birleşirlerse, bir elementin belli bir kütlesi ile birleşen diğer elementin farklı kütleleri arasında küçük tam sayılı bir oran vardır. Dalton'un Atom Teorisi Katlı Oranlar Yasasını destekler.

Katlı Oranlar Yasası Bileşik Fe O FeO 56 g 16 g Fe2O3 56 g 24 g FeO (Demir-II Oksit) bileşiğinde 56 gram demirle 16 gram oksijen birleşmektedir. Fe2O3 (Demir-III Oksit) bileşiğinde 56 gram demirle 24 gram oksijen birleşmektedir. Her iki bileşikte de Fe miktarı aynıdır. Oksijen miktarları arasındaki oran (16 / 24) tür. Sadeleştirirsek 2 / 3 oranını elde ederiz. Bileşik Fe O FeO 56 g 16 g Fe2O3 56 g 24 g

Katlı Oranlar Yasası Karbon, oksijenle iki tane kararlı bileşik oluşturur. Bunlar karbon monoksit (CO) ve karbon dioksittir (CO2). Karbon monoksitteki oksijenin karbon dioksitteki oksijene oranı 1 / 2 dir. Bileşik C O CO 1 CO2 2

Dalton'un Atom Kuramı (Teorisi) Elementler atom adı verilen çok küçük taneciklerden oluşur. Belli bir elementin bütün atomları aynıdır; yani bu atomların boyutları eşittir, aynı kütleye sahiptir ve kimyasal özellikleri aynıdır. Ancak bir elementin atomları diğer bütün elementlerin atomlarından farklıdır.

Dalton'un Atom Kuramı (Teorisi) Bileşikler birden çok elementin atomlarından oluşmuştur. Herhangi bir bileşikteki iki elementin atom sayılarının oranı bir tam sayı ya da basit tam sayılı kesirdir. (Katlı Oranlar Yasası) Kimyasal tepkimeler, yalnızca atomların birbirinden ayrılması, birbiri ile birleşmesi ya da yeniden düzenlenmesinden ibarettir; atomların yok olmasına ya da oluşmasına yol açmaz. (Kütlenin Korunumu Yasası)

Dalton'a göre atomlar Farklı elementin atomları birbirinden farklıdır. Dalton'a göre Hidrojen Atom Modeli Hidrojen atomları birbirinin aynısıdır. Dalton'a göre Oksijen Atom Modeli Oksijen atomları birbirinin aynısıdır. Farklı elementin atomları birbirinden farklıdır.

Bileşen Hacim Oranları Yasası Gay Lussac gaz halindeki maddelerin yer aldığı tepkimeleri inceledi. Louis Joseph Gay-Lussac (d. 6 Aralık 1778 - ö. 10 Mayıs 1850) Fransız kimyager ve fizikçidir. Suyun, iki hidrojen parçası, bir oksijen parçasından oluştuğunu da, Humboldt'la beraber keşfetmiştir.

Bileşen Hacim Oranları Yasası Aynı sıcaklık ve basınç koşullarında ölçülen gaz hacimlerinin orantılı olduğunu gösterdi.

Avogadro Yasası (Hipotezi) Amedeo Avogadro'nun 1811'de bulduğu bir gaz yasasıdır: Aynı hacimdeki gazlar, aynı sıcaklık ve basınçta, aynı sayıda moleküle sahiptirler. Ya da aynı sıcaklık ve basınçta, farklı gazların eşit sayıdaki molekülleri eşit hacim kaplar. Lorenzo Romano Amedeo Carlo Avagadro (9 Ağustos 1776 - 9 Temmuz 1856),

Soru

Soru