M.Ö. YÜZYIL, YARIYIL ve ÇEYREK KAVRAMI 200 175 150 125 100 İLK İKİNCİ ÜÇÜNCÜ SON ÇEYREK ÇEYREK ÇEYREK ÇEYREK İLK YARISI İKİNCİ YARISI http://sunuindir.blogspot.com

TARİHİN KAYNAKLARI: * Her türlü araç ve gereçler, Yazısız Kaynaklar: * Her türlü araç ve gereçler, * Toprak, taş ve kemikten yapılmış eşyalar, * Mağara resimleri, * Kabartmalar, * Mezarlar, anıtlar, * İnsan ve hayvan iskeletleri.

Biyografi, yıllıklar, kitaplar, Resmi yazışmalar, mühürler, Yazılı Kaynaklar: Kitabe, Biyografi, yıllıklar, kitaplar, Resmi yazışmalar, mühürler, fermanlar, kanunnameler, Paralar, takvimler, antlaşmalar, Kil tabletler.

Y A Z I L I Y A Z I S I Z Harita Anal (Yıllık) Mezar Anıt (Kitabe) Kil Tablet Biyografi Araç gereçler Paralar Bakır Tablet Y A Z I L I Y A Z I S I Z

Tarih Biliminin Yöntemi Kaynakların; Araştırılmasına (belgeler) Sınıflandırmasına (tasnif) Eleştirilmesine (tenkit) Çözümlenmesine (tahlil) Sentezine (terkip-birleştirme) dayanır.

“Tarih yazmak, tarih yapmak kadar zordur “Tarih yazmak, tarih yapmak kadar zordur. Yazan, yapana sadık kalmazsa hakikat, içinden çıkılmaz bir hal alır.” Atatürk bu sözü ile belgelerin sentezinde (birleştirme) ne kadar titiz ve tarafsız olunması gerektiğini vurgular.

Sentez yapacak Tarihçide şu özellikler olmalıdır; Olayları neden-sonuç ilişkisi içerisinde ortaya koyarken, onlara etki eden sosyal, psikolojik ve doğal etkenleri kavrayabilmelidir.(zamanın koşulları bilinmelidir) Tarafsız (objektif) olmalıdır. Belgelere dayanmalıdır. Anlatımı akıcı ve anlaşılır olmalıdır.

TARİHE YARDIMCI BİLİMLER: Arkeoloji: Kazı bilimidir. Tarih öncesi araştırmalarda tarihe yardımcı olan en önemli bilimdir. Etnografya: Öz kültür bilimidir. Epigrafya: Anıt, kitabe bilimidir. Paleografya: Eski yazı bilimidir. Tarih devirlerini aydınlatmada tarihe yardımcı en önemli bilimdir. Paleontoloji: Fosilbilim.

Nümizmatik (Meskukat): Eski paralar. Kronoloji: Zaman ve takvim bilimidir. Filoloji: Dil bilimidir. Diplomatik: Belgeler ve yazışmalar bilimidir.(Antlaşma ve fermanları inceler). Antropoloji: Irk bilimidir. Heraldik: Arma bilimidir. Sigilografya: Mühür bilimi. Coğrafya: Yer bilimi. Sosyoloji: Toplum bilimidir. Kimya: C-14 (Karbon 14).

EPİGRAFYA ETNOGRAFYA PALEOGRAFYA ANTROPOLOJİ COĞRAFYA DİPLOMATİKA NÜMİZMATİK SOSYOLOJİ KİMYA (C-14) FİLOLOJİ Y A Z I L I Y A Z I S I Z

TARİH YAZICILIĞININ GEÇİRDİĞİ AŞAMALAR: Hikayeci (Nakilci) Tarih: Olaylar hikaye biçiminde mübalağalı biçimde ele alınır. Sebep-sonuç ilişkisi yoktur. Öğretici Tarih (Pragmatik): Olaylardan ders çıkarmak suretiyle, toplumun ahlak ve karakterini geliştirmeyi amaçlar. Kahramanlar ön plana çıkartılır. Sosyal Tarih: Olayların duygusal yönlerini dikkate almadan açıklayan tarih anlayışıdır.

Neden-Nasılcı (Bilimsel) Tarih: Olaylar sebep-sonuç ilişkisi içinde, neden ve nasıl sorularına cevap aranarak incelenir. Kronik Tarih: Her yılın olayları, aralarında herhangi bir bağlantı gözetilmeden arka arkaya sıralanır. Not: Tarih yazıcılığı, Hitit krallarının tutturduğu yıllıklarla (anal) başlar.

TARİH ÇEŞİTLERİ: Zamana Göre: İlkçağ uygarlıkları Fatih Devri. Mekana Göre: Orta Asya Türk Tarihi, Anadolu Tarihi, Avrupa Tarihi. Konuya Göre: Siyasi tarih, Kültür tarihi, İktisat Tarihi, Bilim Tarihi.

TAKVİMLER: Miladi Takvim: Güneş yılı esaslıdır. 365 gün 6 saat. 4 yılda bir Şubat 29 çeker (artık yıl). İlk Mısırlılar buldu, Roma geliştirdi Başlangıç Hz.İsa’nın doğumu. 26 Aralık 1925’te T.C. kabul etti (1 Ocak 1926’da kullanmaya başladı)

Hicri Takvim: Ay yılı esaslıdır(Ay yılı takvimini Sümerler buldu). 354 gün. Ay’ın Dünya etrafında 12 kez dönmesidir. Başlangıç hicrettir (622). Hz. Ömer zamanında kullanılmaya başlandı.

Türkler’in Kullandığı Takvimler: On İki Hayvanlı Türk Takvimi. Hicri Takvim. Celali Takvim (Selçuklu sultanı Celalettin Melikşah’a sunuldu). Rumi(Mali)Takvim (XVIII. ve XIX. yy’da Osmanlı). Takvim-i Garbi (XX.yy başlarında Osmanlı). Miladi Takvim (T.C. dönemi).

TARİHE GİRİŞ ve ÖZELLİKLERİ Tarihi olaylarda kesinlikle DENEY-GÖZLEM yapılamaz. Tarihi olayda üç önemli unsur olmalıdır; YER – ZAMAN – İNSAN (Toplum) Tarihçi OBJEKTİF olmalıdır. Olayları, zamanına ve şartlarına göre değerlendirmeli. “Tarih yada Tarih Çağları ne zaman başlamıştır?” gibi bir soruya nasıl cevap verebiliriz? - Yazının icadı, Kil tabletler, Yazılı belgelerin bulunması ile, Sümerlerin yazıyı bulması.

Tarih Öncesi medeniyetler, devirleri aynı anda yaşamamışlardır Tarih Öncesi medeniyetler, devirleri aynı anda yaşamamışlardır. Örnek: Mısır medeniyeti Maden devirlerini yaşarken, Anadolu medeniyetleri Cilalıtaş devrini yaşayabiliyordu. İki medeniyetin aynı devirleri yaşaması; İhtiyaçların aynı olması ile, Etkileşim (göç, ticaret, savaş) olması ile olabilirdi. Tarih Öncesi devirleri aydınlatmada kullanılan tarihe yardımcı en önemli bilim ARKEOLOJİ. Tarih devirlerini aydınlatmada en önemli yardımcı bilim PALEOGRAFYA ve DİPLOMATİKA.

Farklı mekanlarda ve şartlarda gerçekleştiği için, Tarihin belirli kanun ve kuralları yoktur. Tarihi olaylar tekrarlanamaz, deney ve gözlem yapılamaz. Bu özelliği ile Fen bilimlerinden ayrılır. Belgelere dayandığı için ve Sebep-Sonuç ilişkisi ile araştırma yaptığı için Tarih bir bilimdir.

Konuya göre: Bilim Tarihi, Mekana göre: Orta Asya Tarihi, Zamana Göre: Yavuz Devri. Para, Harita, Mühür, Tuğra, Anı Ferman, Kil Tablet, Kitabe, Yıllık, YAZILI BELGEDİR.

Nehir kenarlarına yerleşen toplumlar tarım ile geçinir, Saldırıya açık bölgelerde kurulan devletler güçlü ordular kurar, Yerleşik toplumlarda mimari görülür, Tarım toplumlarının tanrıları da tarım ve doğa ile ilgili olur, Bu durum; Doğal koşulların uygarlıkların oluşmasını belirleyen en önemli etken olduğuna kanıttır.

Tarih öncesi devirleri aydınlatmada kullanılmayan tarihe yardımcı bilimler; Paleografya (Eski yazı bilimi) Diplomatika (yazışma ve antlaşma) Epigrafya (Anıt, kitabe bilimi) Nümizmatik (eski paraları inceler)

SORU: Tarih öncesi devirlerde toplumlar arası iletişim nasıl olurdu? Ticaret Göç Savaş

Soru: Hangi tarih daha belirgindir? 15 Mayısta Yunan askerleri İzmir’e çıktı. Fransız İhtilali XVIII.YY’da olmuştur. Kadeş Barışı M.Ö. 1280’de imzalandı.

Toplumlar arası iletişimin yavaş olması. SORU: Tarih öncesi devirlerin dünyanın her yerinde aynı anda yaşanmamasının en önemli nedeni nedir? Toplumlar arası iletişimin yavaş olması.

SORU: Tarih öncesinde yaşayan insanlar eşya ve alet yapımında aşağıdaki maddelerden hangi sırayla yararlanmaya başlamışlardır? A)Toprak-Taş-Maden B)Taş-Maden-Toprak C)Taş-Toprak-Maden D)Maden-Taş-Toprak E)Beton-Prefabrik-Uranyum

SORU: Tarih biliminin yararlandığı aşağıdaki kaynaklardan hangisi öznel ve taraflı bilgi verir? A)Haritalar B)Antlaşmalar C)Fermanlar D)Hatıralar E)Arkeolojik buluntular

SORU: Toplumların kültür ve medeniyet alanındaki etkileşimlerini aşağıdakilerden hangisinin olumlu yönde etkilediği savunulamaz? A)Kağıt ve Matbaa B)Savaşlar C)Hayvancılık D)Ticari etkinlikler E)Yazı

ROMA İMPARATORLUĞU Roma Medeniyeti İtalya topraklarında kurulmuştur. İtalya'ya göç eden ilk kavim İtaliklerdir.İtaliklerden sonra Etrüksler, ardındanda Latinler gelmiştir.Roma Medeniyeti'ni Latinler kurmuştur.

ROMA İMPARATORLUĞU Düzenli orduya sahip olduklarından sınırları kısa sürede; Doğuda; Hazar ve Basra Körfezi, Batıda; Fas ve Portekiz, Kuzeyde; Britanya, Güneyde; Somali'ye kadar sınırları ulaşmıştır.

ROMA İMPARATORLUĞU Roma İmparatorluğu tarihteki ilk büyük imparatorluktur. Kavimler Göçü etkisiyle Roma İmparatorluğu Doğu ve Batı olmak üzere ikiye ayrılmıştır (M.S.395). Daha sonra Batı Roma İmparatorluğu yıkılmıştır.(M.S.476). Roma İmparatorluğu yıkılınca Avrupa'da Feodalite (Derebeylik) Rejimi doğmuştur

Devlet Yönetimi: Roma İmparatorluğumda üç değişik yönetim şekli görülmüştür: Krallık (M.Ö.73S- M.Ö.S10), Cumhuriyet (M.Ö.S10- M.Ö.27), İmparatorluk (M.Ö.27-M.S.395). İlk anayasa krallık zamanında hazırlanmıştır. Kral döneminde etkili İki meclis vardı: Kral tarafından seçilen Senato Meclisi, Patricilerin toplanmasıyla oluşan Halk Meclisi. Cumhuriyet döneminde kralın yetkilen bir yıl için Konsül'e devredilmiştir. Roma'da ordusu,Lejyon denilen paralı askerlerden oluşmuştur

Romalılar'da halk üç sınıfa ayrılmıştır: -Patrlciler, -Plepler, Sosyal ve Ekonomik Hayat: Romalılar'da halk üç sınıfa ayrılmıştır: -Patrlciler, -Plepler, -Köleler. Patriciler; Jens denen aile birliklerinin oluşturduğu soylular sınıfı idi. Senato Meclisi'ni oluştururlar, Roma'yı yönetir,memurluk ve yaparlardı. Roma'ya sonradan gelen, tarım, ticaret ve sanatla uğraşan sınıfı oluştururdu. Patriciler'le evlenmeleri yasaktı. Zamanla Patriciler ve Plepler arasında mücadeleler ortaya çıkmış ve bu mücadeleleri sona erdirmek için Oniki Levha Kanunları düzenlenmiştir. On iki Levha Kanunları, Avrupa hukukunun temelini oluşturmuştur. Romalılar tarım ve ticaretle uğraşmışlardır. İhtiyaç duydukları ürünleri Anadolu'dan karşılamışlardır.

Din: Romalılar Yunanlıların dini inançlarını devam ettirmişler ve çok tanrılı dine inanmışlardır.Tanrıların Kapitol adlı bir dağda yaşadığına inanmışlardır.Zamanla Hristiyanlık halk arasında yayılmış,Roma bu dinin mensuplarına sert davranmıştır. Roma, Milano Fermanı ile Hristiyanlık dinini serbest bırakmıştır (313), Büyük Teodosıus zamanında Hristiyanlık,Roma'nın resmi dini kabul edilmiştir (381).Roma Hristiyanlık dininin yayıcısı olmuştur

Bilim ve Sanat: Romalılar Fenike,İyon ve Yunanlıların geliştirdiği alfabeye son şeklini vererek Latin Alfabesi'ni oluşturmuşlardır. Mısırlıların bulduğu güneş yılı esaslı takvimi Sezar geliştirmiş ve Jülyen Takvimî'ni oluşturmuştur. Romalılar mimaride ilerlemişlerdir.Romalılar şehirlerde tapınaklar,su kemerleri,heykeller, stadyumlar,agoralar, tiyatrolar, hamamlar ve kütüphaneler inşa etmişlerdir. Romalılar'dan günümüze kalan eserlerden bazıları şunlardır: İstanbul'da; Bozdoğan Su Kemeri, Çemberlitaş ve Dikilitaş, Ankara'da;Augustus Tapınağı ve Roma Hamamı, Antalya'da; Aspendos Tiyatrosu,Zafer Takı, Gerda Köprüsü ve Valans.

BİZANS İMPARATORLUĞU Kavimler Göçü'nden bir süre sonra Roma İmparatorluğu Doğu ve Batı olmak üzere ikiye ayrıldı (395). Batı Roma 476'da yıkıldı.Doğu Roma'nın adı Bizans İmparatorluğu adını almıştır. Bizans en parlak dönemini Jüstinyanus soyu zamanında yaşamıştır(518-610). Jüstinyanus zamanında Akdeniz Bizans gölü haline gelmiştir. Ayasofya Kiliseside Jüstinyanus zamanında açılmıştır. Heraklius zamanında İstanbul Avarlar tarafından kuşatılmış, Slavların saldırısına uğramıştır (610-717). Heraklius zamanında Bizans, doğuda Sasaniler ile mücadele etmiştir. Müslümanlar Bizans'a ait olan Suriye,Filistin ve Kuzey Afrika'daki topraklan almışlardır. Malazgirt Savaş ile Türkler Bizanslılar‘ı mağlup etmiş ve Anadolu'ya girmişlerdir (1071). Fatih'in İstanbul'u atması ile Bizans İmparatorluğu yıkılmıştır (1453).

Bizans, sülaleler halinde yönetilmiştir. İmparatorluk babadan oğula geçmiştir. İmparator;başkomutan, başyargıç ve yasa koyucudur. Bizans, Ortodoks mezhebini benimsemiş ve Hristiyanlar'ın koruyuculuğunu üstlenmiştir. Bizans'ın kültürü Hellenizm kültürünü örnek almıştır.Bizans döneminde İstanbul önemli bir kültür ve sanat merkezi haline gelmiştir.Bizanslılardan günümüze kalan eserler şunlardır: İstanbul'da; Ayasofya Kilisesi, Aya İrini Kilisesi, Hora Kilise (Kariye Camii), Sergîos ve Baküs Kiliseleri, Binbirdirek veYere batan Sarnıçları,Fethiye'de; Fethiye Camii, Efeste; Sain Sohn Bazilikası,Güneydoğu Anadolu'da; Alahan Manastırı.

(1995 - ÖSS) Bizans'ta sanatçılar dinin ve imparatorluğun emrinde çalışmışlardır. Buna göre Bizans'ta sanatçıların aşağıdakilerin hangisi bakımından engellendiği savunulabilir? A) Anadolu topraklarında var olmuş çeşitli uygarlıklardan yararlanmaları B) Siyasi otoriteyi artırmada yardımcı olmaları C) Süslemeye dayalı eserler yapmaları D) Yönetimden maddi destek almaları E) isleyecekleri konuları özgürce seçmeleri

ANADOLU MEDENİYETLERİ

HİTİTLER İç Anadolu Bölgesi’nde Kızılırmak çevresinde kurulmuştur Başkentleri bugün Çorum ilimizde bulunan Hattuşaş’tır

HİTİTLERDE DEVLET YÖNETİMİ Ülke krallıkla yönetilirdi. Kraldan sonra en yetkili kişi kraliçeydi. Kraliçelere Tavananna denirdi. Soylulardan oluşan meclise Pankuş denirdi

HİTİTLER Çok Tanrılı inanca sahiptiler Mısırlılarla yaptıkları savaş sonucunda imzaladıkları Kadeş Antlaşması tarihin ilk barış Antlaşmasıdır.

HİTİTLER Hiyeroglif ve çivi yazıları kullanırlardı Anal adı verilen yıllıklar yazmışlardır. Anallar tarihin ilk tarafsız metinleridir

URARTULAR Doğu Anadolu Bölgesinde kurulmuştur. Başkentleri Van Gölü kıyısındaki Tuşpa’dır

URARTULAR Urartular Krallıkla yönetiliyordu Halk soylular ve köleler olmak üzere ikiye ayrılıyordu

URARTULAR Taş işçiliğinde ve taştan kale yapımında çok ustalaşmışlardı Tarlalarını sulamak için sulama kanalları yaptılar Şamran Kanalı günümüzde bile kulanılmaktadır

FRİGLER Sakarya Irmağı çevresinde kurulmuştur. Başkentleri bugün Ankara il sınırları içinde kalan Gordion’dur

FRİGLER Krallar tarımı korumak için kanunlar koymuşlardı Frigler,Hititlerin etkisi ile çok tanrılı inanca sahiptiler Ana tanrıçaları Kibele’dir

FRİGLER Fibula adı verilen çengelli iğneyi icat ettiler Maden işçiliğinde çok ilerlediler. Tapates adı verilen halı ve kilim dokurlardı.

FRİGLER Frigler, krallarını ve soylu kişileri Tümülüs adı verilen ,ağaçtan yapılmış ve üzeri toprakla örtülen yığma mezarlara gömerlerdi Fabl türü hikayeyi kullanan ilk medeniyettir

LİDYALILAR Batı Anadolu’da Menderes ve Gediz ırmakları arasında verimli arazide yaşadılar. Başkentleri; bugünkü Manisa ilimiz sınırları içinde kalan Sard’dır

LİDYALILAR Lidyalılar feodal bir yapıya sahiptiler. İlk kralları Giges , Millet’ten başlayıp başkentleri Sard’dan geçen ve Mezopotamya’da bulunan Pers İmparatorluğuna kadar uzanan “Kral Yolu” kurdu.

LİDYALILAR Parayı ilk kullanan medeniyettir. Ordusunu paralı askerlerden kuran Lidyalıların bu yüzden devletleri uzun ömürlü olmadı

İYONLAR Millet ve Foça arasındaki Batı Anadolu kıyılarında kent devletleri olarak kuruldu. İyonlar devlet yönetimini,dış tehditlere karşı Tiran adı verilen güçlü devlet adamlarına bırakmışlardı

İYONLAR Denizcilikte çok geliştiler Bilime önem verdiler Matematikte; Tales ve Pisagor Tarihde; Heredot Tıpta; Hipokrat en önemli bilim adamlarıdır.

İYONLAR İyon Edebiyatının en önemli eseri Homeros'un "İlyada ve Odesa destanı" dır.

İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK TARİHİ

(M.S.VIII. Yüzyıl) II.Göktürk Devleti “… Ey TÜRK budunu (milleti), ÇİN’in tatlı sözüne, yumuşak ipeğine kanma, yok olursun…” Orhun Yazıtları (M.S.VIII. Yüzyıl) II.Göktürk Devleti

İslamiyet Öncesi Türk Devletlerinin Genel Özellikleri Ekonomisi hayvancılığa dayalıdır. Konar göçer (yarı göçebe) yaşam vardır. Göçebe olmalarından dolayı ceza evleri yoktur yani cezaları uzun süreli değildir. (ölüm yada 10-15 gün hapis gibi) Savaşçıdırlar ve bağımsızlıklarına düşkündürler.

Ülke hükümdar ailesinin ortak malıdır Ülke hükümdar ailesinin ortak malıdır. (Bu anlayış ilk Türk Devletlerinin ömrünün kısa olmasına ve çabuk yıkılmalarına sebep olmuştur) Türk devletlerinde ilk yazılı belgeler KUTLUK (II.Göktürk) devletine aittir ORHUN KİTABELERİ. İlk defa yerleşik hayat geçen, şehir kuran, tarımla uğraşan, kağıt ve matbaayı kullanan Türk devleti UYGURLAR’dır.

Adalet ve hoşgörü sahibidirler. Teşkilatçı yapıları gelişmiştir. (Çinliler der ki; İki Türk bir araya gelirse devlet kurmaya kalkar) Aileye büyük önem verilir. Gelenek ve göreneklerine (töre) bağlıdırlar. Sosyal sınıf farklılıkları ve kölelik yoktur. (göçebe yaşam olduğu için)

ORTA ASYA BOZKIRLARI

TÜRK GÖÇLERİNİN SEBEPLERİ 1. Orta Asya’nın çölleşmesi ve kuraklık. (Temel ve ekonomik, doğal sebep) 2. Salgın hastalıklar, hayvan hastalıkları. 3. Taht kavgaları, iç çatışmalar. (KUT anlayışı) 4. Çin ve Moğol baskıları. (Siyasi sebep) 5. Boylar arası mücadele. (Siyasi sebep, bağımsızlık anlayışı) 6. Nüfus artışı ve geçim sıkıntısı. (Ekonomik sebep)

TÜRK GÖÇLERİNİN SONUÇLARI 1. Türkler medeniyetlerini gittikleri yerlere taşıdılar. (Atı evcilleştirme, demiri işleme) 2. Türklerin belli bir coğrafyada olmaması, Türk tarihinin incelenmesini zorlaştırmıştır. 3. Türk kültürü yayıldı. 4. Avrupa’ya giden Türkler, yerleşik kültüre sahip olan Slavlar arasında asimile (dejenere) olmuşlardır. 5. Hindistan’a gidenler savaşçılık özelliğini kaybetmişlerdir.

* Tarihte ilk Türk topluluğu İSKİT lerdir. * Tarihte ilk Türk devleti HUN lardır. * “Hayvan Üslubu”nu ilk İSKİT ler kullandı. * At koşumu, pantolon ve kemeri ilk kullanan İSKİT. * İstanbul’u kuşatan ilk Türk topluluğu AVARLAR dır. * Türklerde ilk para TÜRGİŞLER’e aittir.

BÜYÜK HUNLAR (ASYA HUNLARI) GÖKTÜRK KUTLUK (II.GÖKTÜRK) UYGUR

BÜYÜK HUNLAR Teoman, bilinen ilk hükümdarı (M.Ö. 220) Türklerden korunmak için Çin devleti Çin seddini yaptı. (M.Ö. 214) Mete han hükümdar oldu (M.Ö.209) Hunlar ikiye ayrıldı (M.S.48) Kuzey ve Güney Hunları.

ÇİN SEDDİ

METE HAN İKİLİ TEŞKİLAT ONLU SİSTEM Devlet yönetiminde Askeri teşkilattır. Doğuyu kağan Onbaşı, yüzbaşı Batıyı yabgu binbaşı vs. Yönetir. Günümüzde birçok ordunun temeli bu sisteme dayanır.

KAVİMLER GÖÇÜ (375) SEBEPLERİ: 1. Çin egemenliğine girmek istemeyen Kuzey Hunları Hazar denizinin kuzeyine oradan da Karadeniz’in kuzeyine göç etmişlerdir. 2. En son Avrupa’ya ulaşılmıştır.

Balamir komutasında Kuzey Hunları yaptı. SONUÇLARI: Roma zayıfladı 395’te Doğu ve Batı olarak ayrıldı. Barbar kavimlerin Avrupa’ya dağılması ile; Bu günkü Avrupa’nın sosyal (millet) yapısı ortaya çıktı. (etnik-milli yapıyı etkilemiştir) Düzen ve asayişin bozulması Krallıkları zayıflattı Feodalite güçlendi. (siyasi sonuç)

FEODALİTE (DEREBEYLİK) DEREBEYİNİN ŞATOSU

Avrupa Hun devleti kuruldu (Kurucu Balamir, en önemli hükümdarı Attila) Batı Roma İmparatorluğu 476 yılında yıkıldı. İlkçağ bitti Ortaçağ başladı.

GÖKTÜRK Türk adı ile kurulan ilk Türk devletidir. **Bu durum milliyetçilik anlayışının olduğunu gösterir.

II.GÖKTÜRK (KUTLUK) Orhun abidelerini (Göktürk anıtları) yapmışlardır.

UYGURLAR (en uygar Türk devletidir) Yerleşik hayata geçen ve şehir kuran ilk Türk devletidir. Tarım ile uğraşmışlardır. Mimari eser bırakmışlardır. (mabet) Mani dinini benimsemişlerdir. Kağıt ve Matbaayı kullanan ilk Türk devletidir. Uygur alfabeleri vardır. (18 harf)

Aşağıdakilerden hangisi Uygur devletine ait bir özellik değildir? A. Kendine özgü alfabesi vardır. B. Mani dinin kabul etmiştir. C. Yerleşik hayat geçen ilk Türk devletidir. D. Matbaayı kullanmışlardır. E. İlk düzenli Türk ordusunu kurmuşlardır.

Aşağıdakilerden hangisi Uygur devletine ait bir özellik değildir? A. Kendine özgü alfabesi vardır. B. Mani dinin kabul etmiştir. C. Yerleşik hayat geçen ilk Türk devletidir. D. Matbaayı kullanmışlardır. E. İlk düzenli Türk ordusunu kurmuşlardır.

Avrupa Hun Devleti’nde Germen lehçeleri, Slav ve Fin-Ugor dilleri, Latince ve Grekçe konuşuluyordu. Bu durumun aşağıdakilerden hangisinin bir sonucu olduğu savunulabilir? A. Bizans’ın vergiye bağlanmasının B. Göçebe yaşam biçiminin C. Egemenlik sahasının genişlemesinin D. Feodalite rejiminin güçlenmesinin E. Ülkenin hanedan üyeleri arasında paylaştırılmasının

Avrupa Hun Devleti’nde Germen lehçeleri, Slav ve Fin-Ugor dilleri, Latince ve Grekçe konuşuluyordu. Bu durumun aşağıdakilerden hangisinin bir sonucu olduğu savunulabilir? A. Bizans’ın vergiye bağlanmasının B. Göçebe yaşam biçiminin C. Egemenlik sahasının genişlemesinin D. Feodalite rejiminin güçlenmesinin E. Ülkenin hanedan üyeleri arasında paylaştırılmasının

Aşağıdakilerden hangisi bir Türk topluluğu değildir? Türk tarihi hakkında en eski belgeler hangi devletin arşivlerinde bulunmaktadır? A. Arap B. Bizans C. Çin D. Hazar E. Sasani Aşağıdakilerden hangisi bir Türk topluluğu değildir? A. Sibirler B. Karluklar C. Kumanlar D. Oğuzlar E. Saksonlar Türk tarihinde ilk defa şehir kuran ve mimari eser yapmış olan devlet hangisidir? A. Hun B. Göktürk C. Uygur D. Kutluk E. Karahanlılar

Türklerin bıraktığı ilk yazılı belgeler hangi Türk devletine aittir? Günümüzdeki Türk Kara Kuvvetlerinin temeli hangi devlete dayanmaktadır? A. Uygur B. Göktürk C. Hun D. Oğuz E. Kutluk Türklerin bıraktığı ilk yazılı belgeler hangi Türk devletine aittir? A. Göktürk B. Kutluk C. Avar D. Hun E. Hazar Çin’den Mani dinini öğrenerek benimsemiş olan Türk devleti hangisidir? A. Uygur B. Hun C. Göktürk D. Avar E. Hazar

(İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK TARİHİ) ORTA ASYA TÜRK TARİHİ (İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK TARİHİ) KÜLTÜR ve MEDENİYET

KÜLTÜR ve MEDENİYET Hükümdar Unvanları: hakan, kağan, han, şanyü, idikut Devlet yönetme yetkisi: Kut Kurultay (Toy) : Meclis (geniş yetkileri vardır) Uygurlarda meclisin yetkileri arasında hanedan dışından hükümdar seçilmesi bile vardır.

ŞAD KAĞAN HAKAN HAN YABGU VEZİR Devletin başında bulunan kişidir. Devleti yönetme yetkisinin gök tanrı tarafından hakana verildiğine inanılırdı. (KUT) YABGU Kağandan sonra gelen en büyük makamdır. Genellikle veliahtlar bu makam gelirdi. ŞAD Ülke yönetiminde tecrübe kazanması için boylara yönetici olarak gönderilen hükümdar soyundan gelen kişilerdir. VEZİR Devlet yönetiminde hakana yardımcı olurdu. Bu makama halktan biri de gelebilirdi.

YUĞ KATİP VALİ BUYRUK BAKAN Şanyü Hakan SUBAŞI Cenaze Töreni TARKAN, Ordu Komutanı YUĞ Cenaze Töreni TARKAN, APA Saray Görevlisi KURGAN Mezar BİTİKÇİ KATİP BALBAL Mezar Taşı TUDUN VALİ BUDUN MİLLET

Orta Asya Türk devletlerinde; 1999 DMS Orta Asya Türk devletlerinde; I. Kağan II. Tudun III. Han IV. Hakan Unvanlarından hangileri hükümdarlar için kullanılmamıştır? A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve III E. I ve IV

Orta Asya Türk devletlerinde; 1999 DMS Orta Asya Türk devletlerinde; I. Kağan II. Tudun III. Han IV. Hakan Unvanlarından hangileri hükümdarlar için kullanılmamıştır? A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve III E. I ve IV

DEVLET HALK TOPRAK(vatan) BAĞIMSIZLIK SİYASİ ÖRGÜTLENME

Genelde Atlı Birlikler Var (süvari) ONLU Sistem (Mete Han) Genelde Atlı Birlikler Var (süvari) ORDU Kadın-Erkek ASKER HİLAL TAKTİĞİ

TOY (KURULTAY) MECLİS *Türk devletlerinde hakanın yetkilerinin sınırsız olmadığını gösterir. *Meşrutiyet (Meşruti monarşi) anlayışının göstergesidir. *Boy beylerinin katılımı ile toplanırdı. *Kurultaya katılamayan boy beyi isyan etmiş bağımsız olmuş sayılırdı.

2004 KPSS I. Kurultay II. Toy III. İl Yukarıdakilerden hangileri İslamiyet öncesi Tük devletlerinde, siyasi, ekonomik ve kültürel işlerin görüşülüp karar bağlandığı meclislerdir? A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve II E. I, II ve III

2004 KPSS I. Kurultay II. Toy III. İl Yukarıdakilerden hangileri İslamiyet öncesi Tük devletlerinde, siyasi, ekonomik ve kültürel işlerin görüşülüp karar bağlandığı meclislerdir? A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve II E. I, II ve III

I. Uygur Devleti’nde Budistler ve Maniheistler, II. Hazar Devleti’nde Museviler ve Şamanlar, III. Selçuklularda Hıristiyanlar ve Müslümanlar bir arada yaşamışlardır. Buna göre, Türk devlet geleneğinde aşağıdakilerden hangisine önem verildiği öne sürülebilir? A.Dini mimari B.Dindarlığa C.Diplomasiye D.Dinsel hoşgörüye E.Komşuluk ilişkilerine

I. Uygur Devleti’nde Budistler ve Maniheistler, II. Hazar Devleti’nde Museviler ve Şamanlar, III. Selçuklularda Hıristiyanlar ve Müslümanlar bir arada yaşamışlardır. Buna göre, Türk devlet geleneğinde aşağıdakilerden hangisine önem verildiği öne sürülebilir? A.Dini mimari B.Dindarlığa C.Diplomasiye D.Dinsel hoşgörüye E.Komşuluk ilişkilerine

TÖRE (yazısız hukuk kuralları) Hükümdarın aldığı kararlar Halkın Gelenekleri Kurultayın aldığı kararlar

NOT: Türk töreleri Moğollar tarafından yazılı hale getirilerek, Cengiz Yasaları oluşturulmuştur.

DİN Mani, Buda (Uygurlarda) Musevilik (Hazarlar) (Macar ve Bulgar) GÖKTANRI (Şamanizm) Totemcilik Mani, Buda (Uygurlarda) DİN Musevilik (Hazarlar) Hıristiyanlık (Macar ve Bulgar) NOT: Türklerde Cennet-Cehennem (Ölümden sonraki yaşam) inancı vardır.

ÖLÜ GÖMME ADETLERİ Atı ile beraber Gömülürler (Cennet yolculuğunu kolaylaştıracağına inanılırdı) BALBAL: MezarlarındaÖldürdüğü kişilerin sayısı kadar heykelcik yada tahtaya kazınmış resimler bulunur. Öldürdüğü kişilerin cennette ona hizmet edeceği anlayışı

C. Devlet görevliliğinin D. Kahramanlığın E. Dini kişiliğin Eski Türklerde mezarların başında “Balbal” adı verilen taşların dikilmiş olması aşağıdakilerden hangi unvanın ifadesidir? A. Soyluluğun B. Askeri kişiliğin C. Devlet görevliliğinin D. Kahramanlığın E. Dini kişiliğin

C. Devlet görevliliğinin D. Kahramanlığın E. Dini kişiliğin Eski Türklerde mezarların başında “Balbal” adı verilen taşların dikilmiş olması aşağıdakilerden hangi unvanın ifadesidir? A. Soyluluğun B. Askeri kişiliğin C. Devlet görevliliğinin D. Kahramanlığın E. Dini kişiliğin

Şamanizm’de din adamı: Şaman, Kam, Baksi

GÖKTANRI (ŞAMANİZM)

EKONOMİ TİCARET TARIM (UYGURLAR) DEMİRCİLİK HAYVANCILIK KÜRK yolu İPEK yolu EKONOMİ TARIM (UYGURLAR) DEMİRCİLİK

Kervan ticareti (Deve kervanı)

DESTANLAR HUN SAKA(İskit) KIRGIZ OĞUZ Alp Er Tunga, Şu Manas Dede Korkut Hikayeleri DESTANLAR UYGUR Yaradılış(Türeyiş), Göç, Karabalasagun Kitabesi HUN Oğuz Kağan Destanı GÖKTÜRK Ergenekon Destanı

YAZI (ALFABE) UYGUR ALFABESİ (18 HARF) GÖKTÜRK ALFABESİ (38 HARF)

A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve II E. I, II ve III I. Kalıcı mimari eserler bırakmamış olmaları II. Yazılı kaynaklarının yetersiz olması III. Göktanrı inancına bağlı kalmaları Yukarıdakilerden hangileri İslamiyet öncesi Türk devletlerinde konar-göçer yaşamın sonuçları arasında gösterilemez? A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve II E. I, II ve III

A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve II E. I, II ve III I. Kalıcı mimari eserler bırakmamış olmaları II. Yazılı kaynaklarının yetersiz olması III. Göktanrı inancına bağlı kalmaları Yukarıdakilerden hangileri İslamiyet öncesi Türk devletlerinde konar-göçer yaşamın sonuçları arasında gösterilemez? A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve II E. I, II ve III

Türklerin tarih boyunca kullandığı alfabeler aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A. Göktürk - Arap - Uygur - Latin B. Arap - Göktürk - Latin - Uygur C. Latin - Arap - Uygur - Göktürk D. Arap - Latin - Uygur - Göktürk E. Göktürk - Uygur - Arap - Latin

Türklerin tarih boyunca kullandığı alfabeler aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A. Göktürk - Arap - Uygur - Latin B. Arap - Göktürk - Latin - Uygur C. Latin - Arap - Uygur - Göktürk D. Arap - Latin - Uygur - Göktürk E. Göktürk - Uygur - Arap - Latin

2002 KPSS Orta Asya Türk devletlerinde sosyal hayatı düzenleyen yazılı olmayan kurallara ne ad verilir? A. Yargı B. Töre C. Kün D. Oğuş E. Budun

2002 KPSS Orta Asya Türk devletlerinde sosyal hayatı düzenleyen yazılı olmayan kurallara ne ad verilir? A. Yargı B. Töre C. Kün D. Oğuş E. Budun

ORHUN KİTABELERİ (Türklerin bıraktığı ilk yazılı belgeler)

Bilge kağan, Kültigin ve Vezir Tonyukuk adına diktirilmişlerdir. Türk adının geçtiği ilk Türkçe metindir. Devlet ve halkın karşılıklı görevlerini belirtir. Türk yasaları, kültür ve uygarlığı hakkında bilgi verir. Türklerde sosyal devlet ve demokrasi anlayışı olduğunu gösterir.

NOT: Orhun Yazıtlarında, “fakir milletin zenginleştirilmesi, açların doyurulması, çıplakların giydirilmesi” gibi öğütler SOSYAL DEVLET anlayışının göstergesidir.

BİLİM-SANAT HAYVAN ÜSLUBU TAŞINABİLİR SANAT ESERLERİ 12 HAYVANLI TÜRK TAKVİMİ HAYVAN ÜSLUBU DEMİRCİLİK BİLİM-SANAT TAŞINABİLİR SANAT ESERLERİ UYGURLARDA MİMARİ ESERLER

TÜRKLER’İN KULLANDIĞI TAKVİMLER

HİCRİ TAKVİM ON İKİ HAYVANLI TAKVİM İslamiyet Öncesi Türk Devletleri kullanmıştır. Her yıla hayvan ismi verilmiştir. Güneş yılı esaslıdır. HİCRİ TAKVİM İslamiyet’in kabulü ile Türk devletleri kullanmaya başlamıştır. CELALİ TAKVİMİ Selçuklu sultanı Celalettin Melikşah’a sunulmuştur. RUMİ (MALİ) TAKVİM Osmanlı’da ticari konularda ve Avrupa ile ilişkilerde kullanmak için yapılmıştır. TAKVİM-İ GARBİ XX.YY Başlarında Osmanlı’da kullanıldı. MİLADİ TAKVİM Günümüzde Türkiye Cumhuriyet’inde.

A. Hicri B. Celali C. Julien D. Rumi E. Takvim-i Garbi Hangisi Türklerin kullandığı takvimlerden değildir? A. Hicri B. Celali C. Julien D. Rumi E. Takvim-i Garbi Aşağıdakilerden hangisi, Türk devletlerinde İslamiyet’ten önce de bulunurdu? A. Hicri Takvim B. Sultan Unvanı C. Haraç D. Zekat E. Toy (Kurultay) İlk Türk parasını bastırmış olan devlet hangisidir? A. Uygur B. Türgiş C. Hazar D. Hun E. Göktürk

I. Türk adı ile kurulan ilk devlet II. Türklere ait ilk yazılı belgeleri bırakan III. İlk yerleşik hayata geçen Türk devleti Verilenler hangi devletlere ait özelliklerdir? I II III A. Uygur Hazar Karluk B. Göktürk Uygur Hun C. II.Göktürk Kutluk Uygur D. Uygur Göktürk Hun E. Göktürk Kutluk Uygur

I. Türk adı ile kurulan ilk devlet II. Türklere ait ilk yazılı belgeleri bırakan III. İlk yerleşik hayata geçen Türk devleti Verilenler hangi devletlere ait özelliklerdir? I II III A. Uygur Hazar Karluk B. Göktürk Uygur Hun C. II.Göktürk Kutluk Uygur D. Uygur Göktürk Hun E. Göktürk Kutluk Uygur

İslam öncesi Türk devletlerinde görülen; I. İkili teşkilat sistemini benimsemeleri II. Kurultay adı ile meclis oluşturmaları III. Kağanlarının Çinli prensesler ile evlenmeleri gelişmelerden hangilerinin devlet yönetimi ile doğrudan bir ilişkisi olduğu söylenemez? A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve II E. I, II ve III

İslam öncesi Türk devletlerinde görülen; I. İkili teşkilat sistemini benimsemeleri II. Kurultay adı ile meclis oluşturmaları III. Kağanlarının Çinli prensesler ile evlenmeleri gelişmelerden hangilerinin devlet yönetimi ile doğrudan bir ilişkisi olduğu söylenemez? A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve II E. I, II ve III

İslamiyet’ten önce Türklerin çok sayıda devlet kurmalarına; I. Bağımsızlıklarına düşkün olmaları II. Teşkilatçı yapıya sahip olmaları III. Ticari etkinliklerde bulunmaları Hangilerinin etkisinin olduğu savunulabilir? A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve II E. I, II ve III

İslamiyet’ten önce Türklerin çok sayıda devlet kurmalarına; I. Bağımsızlıklarına düşkün olmaları II. Teşkilatçı yapıya sahip olmaları III. Ticari etkinliklerde bulunmaları Hangilerinin etkisinin olduğu savunulabilir? A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve II E. I, II ve III

durumlarından hangileri gösterilebilir? İslamiyet’ten önce Türklerde demokratik bir anlayışın olduğunun kanıtı olarak; I. Devletin, hükümdar ailesinin ortak malı sayılması II. Toplumda sınıf ayrımının görülmemesi III. Çin kültüründen etkilenmeleri durumlarından hangileri gösterilebilir? A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve III E. I, II ve III

durumlarından hangileri gösterilebilir? İslamiyet’ten önce Türklerde demokratik bir anlayışın olduğunun kanıtı olarak; I. Devletin, hükümdar ailesinin ortak malı sayılması II. Toplumda sınıf ayrımının görülmemesi III. Çin kültüründen etkilenmeleri durumlarından hangileri gösterilebilir? A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve III E. I, II ve III

I. Kağıt ve matbaayı kullanmaları II. Mimari eserler inşa etmeleri Uygurların; I. Kağıt ve matbaayı kullanmaları II. Mimari eserler inşa etmeleri III. Mani dinini benimsemeleri Özelliklerinden hangileri onların medeni bir toplum olduklarının göstergesidir? A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve II E. I, II ve III

I. Kağıt ve matbaayı kullanmaları II. Mimari eserler inşa etmeleri Uygurların; I. Kağıt ve matbaayı kullanmaları II. Mimari eserler inşa etmeleri III. Mani dinini benimsemeleri Özelliklerinden hangileri onların medeni bir toplum olduklarının göstergesidir? A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve II E. I, II ve III

A. Hıristiyanlığın yayılması B. Etnik yapının değişmesi Türklerin Avrupa’ya göç etmeleriyle başlayan Kavimler Göçü’nün aşağıdaki sonuçlarından hangisi Avrupa’nın siyasi yapısının değişmesine neden olmuştur? A. Hıristiyanlığın yayılması B. Etnik yapının değişmesi C. Feodalitenin ortaya çıkması D. Sınıf farklılıklarının artması E. İlk çağın sona ermesi

A. Hıristiyanlığın yayılması B. Etnik yapının değişmesi Türklerin Avrupa’ya göç etmeleriyle başlayan Kavimler Göçü’nün aşağıdaki sonuçlarından hangisi Avrupa’nın siyasi yapısının değişmesine neden olmuştur? A. Hıristiyanlığın yayılması B. Etnik yapının değişmesi C. Feodalitenin ortaya çıkması D. Sınıf farklılıklarının artması E. İlk çağın sona ermesi

A. Hıristiyanlığın yayılması B. Etnik yapının değişmesi Türklerin Avrupa’ya göç etmeleriyle başlayan Kavimler Göçü’nün aşağıdaki sonuçlarından hangisi Avrupa’nın millet yapısının değişmesine neden olmuştur? A. Hıristiyanlığın yayılması B. Etnik yapının değişmesi C. Feodalitenin ortaya çıkması D. Sınıf farklılıklarının artması E. İlk çağın sona ermesi

A. Hıristiyanlığın yayılması B. Etnik yapının değişmesi Türklerin Avrupa’ya göç etmeleriyle başlayan Kavimler Göçü’nün aşağıdaki sonuçlarından hangisi Avrupa’nın millet yapısının değişmesine neden olmuştur? A. Hıristiyanlığın yayılması B. Etnik yapının değişmesi C. Feodalitenin ortaya çıkması D. Sınıf farklılıklarının artması E. İlk çağın sona ermesi

III. Karabalasagun Kitabesi I.Orhun Kitabeleri II. Manas Destanı III. Karabalasagun Kitabesi Yukarıdakilerden hangileri Göktürkler dönemine aittir? A.Yalnız I B.Yalnız II C.Yalnız III D.I ve II E.II ve III

III. Karabalasagun Kitabesi I.Orhun Kitabeleri II. Manas Destanı III. Karabalasagun Kitabesi Yukarıdakilerden hangileri Göktürkler dönemine aittir? A.Yalnız I B.Yalnız II C.Yalnız III D.I ve II E.II ve III

DİĞER TÜRK DEVLETLERİ

DİĞER TÜRK DEVLETLERİ

DİĞER TÜRK DEVLETLERİ 1)- İSKİTLER(SAKALAR) 9)- AVARLAR 2)- AKHUNLAR (EFTALİT) DEVLETİ 10)- BULGARLAR 3)- BAŞKIRTLAR(BAŞKURTLAR) 11)- HAZARLAR 4)- SABARLAR (SİBİRLER=SABİRLER 12)- MACARLAR 5)- TÜRGEŞ DEVLETİ 13)- PEÇENEKLER 6)- KARLUKLAR 14)- KUMANLAR (KIPÇAKLAR) 7)- KIRGIZLAR 15)- UZLAR (OĞUZLAR) 8)- KİMEKLER

En önemli edebiyat eserleri ALPER TUNGA DESTANI'dır. İSKİTLER(SAKALAR) MÖ. VII. yüzyılda batıya doğru göç ederek Karadeniz'in kuzeyindenTuna nehrine kadar uzanan topraklara yerleştiler. Batı kaynakları bu topluluğa İskitler, İranlılar ise Sakalar adını vermişlerdir. Medler, Persler, Asurlular ve Urartularla savaşmışlardır. Anadolu, Suriye ve Mısır'a kadar akınlarda bulunmuşlardır. İskitlerin yönetici kesimi Türklerden meydana geliyordu. Yaşayış ve inanışları Türklerle aynıydı. En önemli edebiyat eserleri ALPER TUNGA DESTANI'dır.

İskitler’in akınları

*Hun soyundan gelmektedirler. Afganistan'ın batısında MS.350 AKHUNLAR *Hun soyundan gelmektedirler. Afganistan'ın batısında MS.350 yıllarında kurulan bu Türk Devleti HEFTAL isimli hükümdarından dolayı EFTALİT DEVLETİ diye de anılır. * Akhunlar Sasani Devletinde başlayan MAZDEK İSYANI'nı bastırmakta etkili oldular. *MAZDEK: Sasani Devletinde yaşayan Mazdek,kadın ve servetin ortak olması durumunda her türlü huzursuzluğun ortadan kalkacağını savunan bir kişiydi. * Göktürk Devleti'nin Batı Bölgelerini idare eden İSTEMİ YABGU ipek yoluna egemen olmak için,Sasanilerle ortak hareket ederek Akhun Devleti'nin yıkılmasını sağladı. *Akhun Devleti'nin toprakları Sasani ve Göktürk devleti arasında paylaşıldı.

Akhun Haritası

BAŞKIRTLAR(BAŞKURTLAR) *X. yüzyılda İtil(Volga) nehri civarında oturmakta idiler. *Moğol istilası sırasında Moğol egemenliğine girdiler.

SABARLAR (SİBİRLER=SABİRLER) Önceleri Hun devletinin egemenliğinde yaşayan Sibirler,VI. yüzyıl başlarında Avarların baskısıyla batıya göç ederek Ural dağlarının güney doğusuna yerleştiler. Sasanilerle anlaşarak, Bizans'a karşı savaştılar. Anadolu'ya akınlar yaptılar. NOT: Anadolu'ya ilk Türk akınları Avrupa Hunları tarafından, ikinci akın Sibirler tarafından yapılmıştır.

SABARLAR (SİBİRLER=SABİRLER)

*BAGA TARKAN Türgiş Devleti'ni kurdu. Kendi adına para bastı. TÜRGEŞ DEVLETİ: *I. Göktürk Devletine bağlı olan Türgişler 630 yılında Göktürk devletinin yıkılmasıyla serbest kaldılar. *BAGA TARKAN Türgiş Devleti'ni kurdu. Kendi adına para bastı. *II. Göktürk devletinin kurulmasıyla yeniden Göktürk egemenliğine girdiler. II. Göktürklerin son dönemlerinde yeniden serbest kalan Türgişlerin başına SU-LU KAĞAN geçti. *Su-lu Kağan Emevilere karşı mücadele etti. NOT: Türgişler Emevi ordularını durdurarak, Orta Asyanın Araplaşmasını önlediler. *766 yılında Türgiş Devletine Karluklar son verdi.

yayılmasını kolaylaştırdılar. KARLUKLAR: *II. Göktürk Devletinin yıkılmasında Basmil ve Uygurlar'la birleşerek rol oynadılar. * Talas savaşında Çin'e karşı Arapları destekleyerek Orta Asyanın Çinlileşmesini ve İslamiyetin yayılmasını kolaylaştırdılar. * İslamiyeti kabul eden ilk Türk boylarındandırlar. (İlk boy Kıpçaklar'dır.) * İlk Müslüman Türk Devleti olan KARAHANLILAR'ın kurulmasında etkili oldular.

KARLUKLAR

KIRGIZLAR: * 840 Yılında Ötügen'i alarak Uygur Devletine son verdiler. NOT: Kırgızlar; Orhun Bölgesinden Uygurları kovarak, buradaki Türk nüfusunun azalmasına sebep olmuşlardır. *Bu yüzden bu en eski Türk Yurdu, daha sonra Kırgızları yenen Moğolların eline geçerek kolayca Moğollaşacak ve MOĞOLİSTAN olarak anılacaktır. *1207 yılında Cengiz Han tarafından yıkılmıştır. NOT: Kırgızlar, Cengiz Han'a bağlanan ilk Türk Kavmidir. * Daha sonra Rusların egemenliğine girmişlerdir. * 1916'da Ruslara karşı MİLLİ İSYAN adı verilen bir ayaklanma başlatmışlar, ancak Rus Çarı tarafından ağır bir şekilde cezalandırılmışlardır. * 1936'da Sovyetler birliğinin 15 Cumhuriyetinden biri olmuşlar, 1991'de Sovyet Rusya'nın dağılmasıyla Bağımsız KIRGIZISTAN DEVLETİ kurulmuştur. Başkenti BİŞKEK'dir.

KIRGIZLAR:

diğer Türk topluluklarıyla kaynaşarak, yok oldular. KİMEKLER: Batı Göktürk topluluklarındandır. İrtiş ırmağı civarında yaşıyorlardı. XI. yüzyıla doğru diğer Türk topluluklarıyla kaynaşarak, yok oldular.

NOT: İlk defa İstanbulu kuşatan Türkler, Avarlardır. *552 yılında Orta Asya'daki Avar İmparatorluğuna Göktürkler son verince, batıya doğru ilerleyerek Romanya'ya giren AVARLAR merkezi MACARİSTAN olan yeni devletlerini kurdular. * 619 yılında tek başına, 629 yılında da Sasanilerle ortaklaşa İstanbul'u kuşattılar. NOT: İlk defa İstanbulu kuşatan Türkler, Avarlardır. * Slav topluluklarının göç etmesine neden olarak, bunların doğu Avrupa ve Balkanlara inmesini sağladılar. Böylece Balkanların Slavlaşmasında etkili oldular. * 805 yılında Franklar tarafından yıkıldılar.

BÜYÜK BULGARYA DEVLETİ (Volga=İtil) Devleti Bulgar Devleti: BULGARLAR: Batı Hunları ve Ogur Türklerinin karışmasıyla ortaya çıkan Türk topluluğuna BULGAR denir. (Bulgar kelimesi karışmak anlamındadır.) BÜYÜK BULGARYA DEVLETİ (Volga=İtil) Devleti Bulgar Devleti: * Karadeniz'in kuzeyinde Göktürk Devletinin yıkılmasıyla "Büyük Bulgarya Devleti" kuruldu. Ancak kurucusu KUBRAT'ın ölümüyle Hazarlar tarafından yıkıldı. Bulgarların bir kısmı Tuna nehri, bir kısmı da Volga nehri kıyılarına göç etmek zorunda kaldı. Tuna Bulgar Devleti: Büyük Bulgarya Devleti'nin yıkılmasından sonra Tuna boylarına (Bugünkü Bulgaristan) göç eden Bulgar Türkleri burada Tuna Bulgar Devletini kurdular. * KURUM HAN zamanında Bizans'ı kuşattılar. (Avarlardan sonra Bizans'ı kuşatan 2. türk kavmidir.) * Bu bölgedeki halkın çoğu Slav olduğu için Türkler zamanla Slavlaşmaya başladılar. Boris Han zamanında Hırıstiyanlığı kabul ettiler.

BULGARLAR

* Ticarette geliştiler. HAZARLAR *Kuzey Karadeniz ve Kafkaslar arasındaki bölgede Göktürk Devletinin yıkılmasıyla HAZAR KAĞANLIĞIkuruldu. * Ticarette geliştiler. * Hazar yöneticileri Museviliği benimsediler. Halk arasında Hırıstiyanlık ve müslümanlık yayılmıştı. * Hazarlar ülkelerinde farklı dinleri içinde bulundurduklarından yüksek bir HOŞGÖRÜ vardı.

HAZARLAR

kaybetmeye başladılar.) MACARLAR * Fin Ugor kavmi ile OGUR Türklerinin karışmasıyla MACAR kavmi ortaya çıkmıştır. * 896 yılında kendi adlarını verdikleri MACARİSTAN'a gelerek devletlerini kurdular. * X. yüzyılda Hırıstiyanlığın Katolik mezhebini benimsediler. (Bundan sonra Türklük özelliklerini kaybetmeye başladılar.) * Almanların (Germenlerin) doğuya doğru yayılmasını engelleyerek, Balkan topluluklarının (Slavların) Germenleşmesini önlediler.

MACARLAR

PEÇENEKLER * Karadeniz'in kuzeyinde Don ve Dinyesper nehirleri arasındaki bölgeye yerleştiler. * Kiev Prensliğini yenerek, Rusların Karadeniz'e inmelerini engellediler. *1071 Malazgirt Savaşına Bizans ordusu içinde ücretli asker olarak katıldılar. *Ancak Selçukluların kendileri gibi Türk olduklarını anlayınca Selçuklu ordusu saflarına katıldılar. * Edirne ve Trakya'nın Marmara kıyılarına kadar olan toprakları Bizans'tan aldılar. *Bizans kurnaz bir politikayla, yine bir Türk topluluğu olan KUMANLAR'ı Peçenekler üzerine saldırtarak, Peçeneklerin dağılmasına sebep olmuştur.

KUMANLAR * Karadeniz'in kuzeyinde Don ve Dinyesper nehirleri arasındaki bölgeye yerleştiler. * Kiev Prensliğini yenerek, Rusların Karadeniz'e inmelerini engellediler. *1071 Malazgirt Savaşına Bizans ordusu içinde ücretli asker olarak katıldılar. *Ancak Selçukluların kendileri gibi Türk olduklarını anlayınca Selçuklu ordusu saflarına katıldılar. * Edirne ve Trakya'nın Marmara kıyılarına kadar olan toprakları Bizans'tan aldılar. *Bizans kurnaz bir politikayla, yine bir Türk topluluğu olan KUMANLAR'ı Peçenekler üzerine saldırtarak, Peçeneklerin dağılmasına sebep olmuştur.

KUMANLAR

salgın hastalıklar yüzünden dağılıp yok oldular. UZLAR(OĞUZLAR) * Tarihte türk Milletinin siyasi, kültür ve medeniyet alanında en büyük rolü oynayan koludur. * Oğuzlara; Bizanslılar UZ, Ruslar TORKİ veya TORK, Araplar GUZ demişlerdir. * 24 Oğuz Boyu vardır. * Hazar denizinin kuzeyinden bir kolu "UZ" adı ile Avrupa ve Balkanlara göç etti. * Balkanlara gelen UZLAR Bizans ordusunu ve Bulgarları yendi. Ancak Peçenek akınları, soğuklar, salgın hastalıklar yüzünden dağılıp yok oldular. * Uzların bir kısmı Malazgirt Savaşı sırasında Bizans Ordusu saflarından, Selçuklu Ordusuna geçtiler.

TÜRK YURTLARI : 1. Türkiye. 2. KKTC. 3. Azerbeycan. 4. Kazakistan. 5 TÜRK YURTLARI : 1. Türkiye ... 2. KKTC ... 3. Azerbeycan ... 4. Kazakistan... 5. Özbekistan... 6. Türkmenistan... 7. Kırgızistan... 8. Altay Özerk Cumhuriyeti... 9. Hakas Özerk Cumhuriyeti... 10. Tannu-Tuva Özerk Cumhuriyeti... 11. Tataristan... 12. Başkırdistan... 13. Çuvaşistan... 14. Doğu Türkistan... 15. Dağıstan... 16. Çeçen-İnguş... 17. Kabardey-Balkar Özerk Cumhuriyeti... 18. Karaçay-Çerkes Özerk Cumhuriyeti... 19. Abhazya Özerk Cumhuriyeti... 20. Acar Türkleri... 21. Ahıska Türkleri... 22. Kırım Türkleri... 23. Kerkük Türkleri... 24. Azeri Türkleri... 25. Horasan Türkleri... 26. Afganistan Türkleri... 27. Tacikistan Özbekleri... 28. Doğu Sibirya Türkleri... 29. Tobol Türkleri... 30. Tatar Türkleri... 31. Başkurd Türkleri... 32. Mişer Türkleri... 33. Nogaylar... 34. Stavropol Türkmenleri... 35. Gagavuz Türk Özerk Cumhuriyeti... 36. Balkan Türkleri...

HZ. Muhammed ve Dört Halife Devri

Hz.Muhammed dönemi. Hicretin önemi. Medine dönemi. Bedir savaşının sonuçları. .Uhud savaşı Hendek savaşının sonuçları. Hudeybiye antlaşması. Hayberin fethi. Tebük savaşı. Dört halife dönemi. Dış olaylar HZ. Ömer dönemi. İç olaylar. Hz. Osman dönemi. Fetihler. Hz.Ali . Hakem olayı sonunda.

A İslamiyetin doğuşu ve Mekke dönemi Hz. Muhammed Dönemi A İslamiyetin doğuşu ve Mekke dönemi Hz. Muhammed Mekkenin en ileri gelen ailesi olan haşimoğullarından abdullahın oğludur.kendisine herkes çok güvendiği için emin lakabı takılmıştır.25yaşına geldiğinde hz. Hatice ile evlendi40 yaşına geldiğinde hira dağında iken kendisine ilk vahiy geldi.

HİCRETİN ÖNEMİ İslamiyet daha kolay yayılma imkanı buldu islamiyet bir devlet haline geldi medineli yahudiler ile bir anlaşma imzalandı Hz. Muhammed dini lider olarak ortaya çiktı islam devletinin temelleri atıldı.

B. Medine dönemi Hz. Muhammed in medineye hicreti başlayarak vefatına kadar geçen dönemdir. İslamiyet medinede daha hızlı yayılma göstermiş kısa zamanda müslümanlar büyük güç haline gelmişlerdir.

İslam’ın burda çabuk yayılmasında: A . Akabe biatlarının etkisi B. Medinelilerin evs ve hazreç arasındaki mücadeleyi sona erdirmek istemesi C. Medinelilerin tek anlayışını yahudi ve hristiyanlardan öğrenmeleri.

Bedir Savaşının sonuçları Müslümanların kendilerine olan güvenleri artmıştır. Mekke şehir devletinin prestiji sarsılmıştır. İslamiyet siyasi ve dini olarak daha güvenli bir ortama kavuşmuştur.

UHUD SAVAŞI Bedir savaşında perişan olan Mekkeliler bu yenilginin acısını çıkarmak için ebusüfyan komutasında Medineye yürüdüler.

UHUD SAVAŞI Savaş başlarında kureyş ordusu bozuldu. Bu durumu gören okçular yerlerini terk ettiler.Halid Bin Velid saldırıya geçerek İslam ordusunu iki ateş arasında bıraktı

HENDEK SAVAŞI (627) Medinelilerin son savunma savaşıdır. Mekkeliler bu savaştan sonra müslümanları yok edemeyeceklerini anladılar. Mekkelilere yardım ettikleri gerekçesiyle bütün yahudiler medine dışına sürüldü. ÖNEMİ:Hendek savaşı mekkelilerin son saldırı savaşıdır.

HUDEYBİYE ANTLAŞMASI(628) O yıl hac yapılmayacak.Bir sonraki yıl hac yapılabilecek. Müslüman olan mekkeliler medineye alınmayacak,fakat mekkeye gidenler alınacak. Her iki taraf birbiriyle on savaşmayacak.

HAYBERİN FETHİ(629) MUTE SAVAŞI(629) HUNEYN SAVAŞI(630) Şam ticaret yollarının güvenliği sağlandı. MUTE SAVAŞI(629) Bizans ile yapılan ilk savaştır HUNEYN SAVAŞI(630) TAİF KUŞATMASI(630)

TEBÜK SAVAŞI (631) Gassaniler müslüman oldular. Bu sefer arap yarımadasında siyasal birliğin siyasal birliğin sağlandığını gösterir Hz. Muhammedin son seferidir.

DÖRT HALİFE DÖNEMİ (632-661)

Hz. Ebubekir dönemi (632-634) İç olaylar: Hz. Muhammed öldükten sonra zekat vermeyen ve dinden dönenler ile mücadele edildi ve düzen sağlandı. Yalancı Peygamberler ortadan kaldırıldı. Kuran’ı Kerim kitap haline getirildi,

Hz. Ebubekir dönemi (632-634) Dış Olaylar: Hz. Muhammedin gönderemediği ordu Suriye ye gönderildi. Bu seferle arap yarımadasında ilk fetih yapıldı. Yermük savaşıyla Bizans’ ın Suriye de ümidi kalmadı.

Hz. Ömer Dönemi (634-644) Ecnadin savaşıyla Suriye fethedilmiş; ilk kez Anadolu ya komşu olunmuştur. Kudüs ve Filistin alınmıştır. Müslümanlar ilk kez Afrika kıtasında fetihlere başlamıştır. İslam orduları ilk kez farklı kültürle karşılaşmışlardır.

Hz. Ömer Dönemi (634-644) Sasaniler ortadan kaldırıldı. İslam ordusu İran da Sasaniler le Suriye de ve mısırda Bizans ile Kuzey Afrika da ise berberilerle savaşmıştır.

Hz. Ömer Dönemi (634-644) İlk kez divan kuruldu. Mali düzenlemeler yapıldı. Büyük iller oluşturuldu. Hicri takvim kullanılmaya başlandı. İkta sisteki kuruldu.

HZ. OSMAN DÖNEMİ (644-656) İslam dünyasında ilk karışıklıklar çıktı. Hz. Osmanın şehit edilmesi iki önemli olayı doğurdu. 1. Yeniden islam dünyasında kabileler birbirlerine karşı geldiler. 2. Halifelik sorun oldu. Kuran-ı Kerim çoğaltıldı.

FETİHLER Kuzeyde 636 Erzurum alındı. Hazar Türkleriyle savaş başladı. Kuzey Afrikada Tunusa kadar olan yerler fethedildi. Kıbrıs vergiye bağlandı.

HZ. ALİ DÖNEMİ(656-666) Hz .aişe hz. Alinin halifeliğini tanımadı. Cemel vakasın da Hz. Aişe Hz. Aliye bağlılığını bildirdi. 637’de Muaviye ile sıffın savaşı yapıldı. Bu savaşta Hz ali Hz Muaviye kendilerini temsil etmek üzere birer hakem seçtiler.

Hakem olayıyla: 1.HZ.ALİ 2. MUAVİYE. 3.HARİCİLER olmak üzere islam toplumu üçe ayrıldı. 661 yılında Hz. Ali şehit edildi. NOT:HZ.Ali’nin öldürülmesiyle dört halife dönemi sona erdi.

İlk Türk İslam Devletleri

Talas Savaşı Müslüman Araplarla Çinliler Talas ırmağı yakınlarında karşılaştılar. Türk boylarından Karluklar bu savaşta Müslüman Arapları destekleyerek savaşı kazanmalarını sağladılar (751)

Talas Savaşı Sonuçları Orta Asya Çinlilerin egemenliğine girmekten kurtulmuştur. Türklerle Müslüman Araplar arasındaki ilişkiler iyileşmiş, savaşların yerini dostluklar almıştır. Türklerle Müslüman Araplar arasında ticari ilişkiler gelişmiştir. Türkler kitleler halinde İslâmiyet’i kabul etmeye başlamıştır. Talas Savaşı Türk - İslâm tarihinin başlangıcı kabul edilmiştir. Dünya kültür tarihi bakımından önemli kabul edilen kâğıt, Çin’in dışında yayılmaya başlamıştır.

Türklerin Müslüman olmalarının Nedenleri Müslüman tüccarların faaliyetleri Türklerde tek tanrı inancının yaygın olması Türklerdeki cihan hakimiyeti anlayışının İslâmiyet’teki fetih anlayışına benzemesi İslâm dini ile eski Türk inançları arasında benzerlik bulunması (ahiret, cennet, cehennem, kurban kesme ....)

Türklerin İslamiyet'e yaptığı katkılar İslâmiyet’i daha geniş bir alana yaymışlardır (Pakistan, Afganistan, Bangladeş ve Hindistan’ın bir kısmı ile Balkanlar). İslâm dünyasındaki ayrılıkları ortadan kaldırmaya çalışmışlar ve halifeyi korumuşlardır.

KARAHANLILAR (840 - 1212) Uygurların dağılmasından sonra Karluk, Yağma ve Çiğil Türkleri tarafından Doğu ve Batı Türkistan’da kurulmuştur Talas Savaşı’ndan sonra Orta Asya’da kurulan ilk Müslüman Türk devletidir

KARAHANLILAR’DA KÜLTÜR VE UYGARLIK Türkçe’ye önem vermişler ve resmi dil olarak kullanmışlardır. İlk Türk - İslâm eserlerini ortaya koymuşlardır. En önemli eserleri, Yusuf Has Hacib’in Kutadgu Bilig ve Kaşgarlı Mahmut’un Divan’ı Lügati’t Türk adlı eserleridir. Türk - İslâm tarihinde ilk medreseleri kurarak eğitime önem vermişlerdir. Türk tarihinde ilk kervansarayları kurarak ticareti geliştirmişlerdir.

GAZNELİLER (963 - 1187) Afganistan’daki Gazne şehrinde Samanoğullarının Herat valisi Alp Tiğin tarafından kurulmuştur En parlak dönemlerini Sultan Mahmut zamanında yaşamışlardır. Sultan Mahmut döneminde Gazneliler, Hindistan’a 17 sefer düzenleyerek Kuzey Hindistan’a hakim olmuşlar ve burada İslâmiyet’i yaymışlardır.

GAZNELİLER (963 - 1187) Dandanakan Savaşı’nı kaybeden Gazneliler dağılma sürecine girmişler ve eski güçlerini kaybetmişlerdir. Gazneliler, Afganlı bir kavim olan Gurlular tarafından yıkılmıştır (1187). Birçok ulusu bünyesinde bulundurmaları parçalanmalarında ve yıkılmalarında önemli rol oynamıştır.

ANADOLU'DA İLK TÜRK BEYLİKLERİ Malazgirt Muharebesi'nden sonra Anadolu'ya yapılan Türkmen akını iyice arttı. Bunun sonucu olarak, burada bir çok Türkmen beyliği kuruldu.  

ANADOLU'DA İLK TÜRK BEYLİKLERİ Saltuklular (1071-1202)  Danişmentliler (1080-1178)   Mengücekler (1072-1228)   Artuklular (1102-1409)  Çubukoğulları  İnaloğulları  Dilmaçoğulları  Ahlatşahlar ( Ermenşahlar Beyliği, Sökmenliler Beyliği )  İzmir Beyliği  Tanrıvermişoğulları  İnançoğulları

Saltuklu Beyliği (1092-1202)   Malazgirt Meydan Muhârebesinden sonra Erzurum ve civârında kurulan beyliktir.  Malazgirt Zaferinden sonra Anadolu’da ilk kurulan Türk beyliği budur. Başşehri Erzurum olan beyliğin kurucusu, Malazgirt Zaferinin kazanılmasında önemli rol oynayan Emir Saltuk’tur.

Danişmendliler Beyliği (1092-1178) Danişment Gazi Anadolu'da fetihlere memur edilen BİR KOMUTANDIR. Türkmenlere hocalık, öğretmenlik yaptığı için "Danişmend" lâkabı ile anılıyordu. Danişmend Gazi Ahmed Bey, Kızılırmak ve Yeşilırmak dolaylarını ele geçirmiş ve burada devletini kurmustur. DANİŞMENT GAZİ

Mengücükler (1118-1250) Mengücük Gazî'nin, Malazgirt savaşına iştirak ettiği ve bu savaştan sonra Sultan Alp Arslan'ın Anadolu'yu zabtetmek için görevlendirdiği beyler arasında bulunduğu bilinmektedir. Türkmen beylerinden Mengücük, Anadolu'nun fethi sırasında Erzincan, Kemah, Divriği ve Karahisar'ı zaptetmişti. Kendisi bu çarpışmalarda şehit düştü. Oğlu İshak, 1118'de bu bölgede, babasının adını taşıyan beyliği kurmuştur.

Artuklu Beyliği (1101-1409) Kültür ve sanatıyla iz bırakmış uzun Ömürlü beyliklerden biri Artuklu Beyliği'dir. Artuk Bey'in oğulları tarafından kurulan bu beylikler üç kol halinde gelişti. Hasan Keyfâ ve Âmid, Mardin ve Meyyâfârıkîn, Harput'da, üç kol halinde hüküm sürmüş bir Türkmen sülâlesidir.

Anadolu Selçuklu Devleti’nin Kuruluşu

Anadolu Selçuklu Devleti

Türkmenlerin Anadolu’ya göçleri 11 Türkmenlerin Anadolu’ya göçleri 11. yüzyılda başlamış ve 1071’deki Malazgirt Savaşı’ndan sonra daha da artmıştı. Alp Arslan’ın ölümünden sonra Anadolu’ya giren akıncı komutanlardan Kutalmışoğlu Süleyman ve kardeşi Mansur, Konya’dan İznik’e kadar olan bölgeyi ele geçirdi. 1075’te Bizans İmparatorluğu’nun önemli kentlerinden biri olan İznik’i aldı ve kendine merkez yaptı. Bu önemli fetihlerden sonra 1077’de Abbasi halifesinin onaylaması ile Anadolu Selçuklu Devleti kurulmuş oldu. SÜLEYMAN ŞAH

Malazgirt Zaferinden sonra Anadolu’nun fethiyle görevlendirilen Süleyman Şah Bizans’ın iç karışıklıklarından faydalanarak, çok kısa bir süre zarfında İznik’i ve İznik’e kadar olan toprakları alıp 1077 Anadolu Selçuklu Devleti’ni kurdu.

Bizans’ı yenip, onlarla bir antlaşma yapan Süleyman Şah, bu sefer güneye ve doğuya yöneldi. Bu durumdan rahatsız olan Suriye Selçukluları ile girdiği mücadelede hayatını kaybetti.

Süleyman Şah’ın mezarı bugün Suriye’dedir Süleyman Şah’ın mezarı bugün Suriye’dedir. Mezarının başında bir Türk bayrağı çekilidir ve sürekli olarak bir Türk askeri nöbet tutmaktadır.

Başka bir rivayete göre ise: ( Orta Anadolu’da yaptığı fetihleri genişleterek Suriye’ye yöneldi. Ancak burada Fırat nehrini geçerken boğularak öldü. )

Bir süre başsız kalan Anadolu Selçuklularının başına daha sonra, 1092’de I. Kılıç Arslan geçti. Haçlılarla mücadele etti. Onun yerine geçen I. Mesut da Haçlılarla mücadele etti. II. Kılıç Arslan’ın Bizanslılarla yaptığı Miryokefalon Anadolu Türk Tarihi için bir dönüm noktası olmuştur. Bu savaşla Anadolu’nun Türk yurdu olduğu kesinleşti. II. Kılıç Arslan

Kösedağ Savaşı Moğol orduları Doğu Anadolu’ya girerek önce Erzurum’u işgal ettiler. Daha sonra, Selçuklu ordusu ve Moğol ordusu Sivas’ın doğusundaki Kösedağ’da karşı karşıya geldiler. II. Gıyaseddin Keyhüsrev’in komutasındaki Selçuklu ordusu, sayıca fazla olmasına rağmen, yanlış savaş taktikleri yüzünden ağır bir yenilgi aldı.          

Moğollar bu zaferden sonra Erzincan, Sivas ve Kayseri gibi kentleri ele geçirdiler ve yağmaladılar. Sultan II. Gıyaseddin Keyhüsrev Moğollarla anlaşma yaptı ve her yıl onlara vergi vermeyi kabul etti. Böylece, Anadolu Selçuklu Devleti Moğollara bağlı bir devlet haline geldi.            

Anadolu Selçuklu Devleti’nin Dağılışı ve Yıkılışı Moğolların baskısının iyice artması üzerine, Anadolu Selçukluları birkaç başarısız ayaklanma denemesine giriştiler. Hatta, bu ayaklanmalardan birinde Memlüklü Sultanı Baybars’tan yardım istediler. Ordusu ile Anadolu’ya gelen Baybars 1277 yılında Elbistan ovasında Moğolları darmadağın etti. 1308 yılında, son sultan II. Mesud’un ölümünden sonra Anadolu Selçuklu Devleti yıkıldı.

HAÇLI SEFERLERİ

HAÇLI SEFERLERİ Orta Çağda Avrupalıların,Müslümanların elinde bulunan ve Hristiyanlarca kutsal sayılan Kudüs ve çevresini geri almak için düzenledikleri seferlere Haçlı seferleri denir. Avrupalılar,Müslüman Arapların Suriye,Filistin ve İspanya’yı fethinden büyük rahatsızlık duymuşlardı. 11.yüzyılda Türklerin Bizans’ın elinden alarak burada bir devlet kurması,Avrupayı dehşet içinde bıraktı.Türkler Bizansı ele geçirirlerse Avrupaya egemen olabilirlerdi. Bu sebep de Haçlı seferlerinin çıkmasına neden olan unsurlardan biridir. Ayrıca o dönem Avrupa çok fakir doğu çok zengin idi.Buda Haçlı seferlerinin çıkmasının nedenlerinden biridir.

Haçlı Seferlerinin Nedenleri 1-Dinsel Nedenler - Hristiyanların başta Kudüs olmak üzere kutsal saydıkları yerleri Müslümanlardan almak istemeleri - Papaların otoritelerini artırmak ve Ortodoks Kilisesi‘ni egemenlik altına alarak etki alanını genişletmek istemeleri - Kluni tarikatının Müslümanlar aleyhine propaganda yapması

Haçlı Seferlerinin Nedenleri 2-Siyasal Nedenler - Malazgirt Savaşı'ndan sonra Bizans'ın Türk ilerleyişine karşı Avrupa'dan yardım istemesi - Avrupalıların Türklerin batıya doğru ilerlemesini durdurmak istemeleri - Papaların topraksız soyluların ele geçirilecek topraklarda kontluklar kurmalarını teşvik etmeleri - Derebeylerinin güçlerini artırmak istemeleri ve macera arzuları

Haçlı Seferlerinin Nedenleri 3-Ekonomik Nedenler - Avrupada halkın büyük bir kesimi yoksulken doğu ülkelerindeki halkın zengin ve rahat bir yaşam sürmesi - Avrupalıların Müslümanların egemenliğindeki ticaret yollarını ele geçirmek istemeleri -Avrupalıların doğudaki hammadde kaynaklarına sahip olmak istemeleri

1.HAÇLI SEFERİ (1096-1099) Bizans imparatoru Aleksios Komnenos’un Acil yardım istemesi üzerine,Haçlı orduları gruplar halinde Avrupa’nın çeşitli yerlerinden hareket ettiler. Bizans imparatoru Haçlıları Türklere karşı kışkırıtıyordu. Haçlı ordusu İznik’i kuşattı,ve şehri teslim aldı.(1096) Kılıçarslan Danişmend Gazi ve Emir Hasanla ittifak yaptı.Ama başarılı olamadı ve Konya’ya çekildi. Bu durumdan yararlana Bizanslılar Eskişehir-Antalya hattına kadar Batı Anadolu’yu ele geçirdiler. Haçlılar yollarına devam ettiler.Bir kol Urfa’yı alırken diğer kolda Antakya’yı aldı. Haçlılar büyük kayıplar vererek Kudüs’ü aldılar.Burada Latin imparatorluğu kurdular.Aldıkları şehirlerde de kontluklar kurdular.

2.HAÇLI SEFERİ (1147-1149) Bu sefer Musul atabeyi İmadeddin Zengi’nin Urfa kontluğunu ortadan kaldırması üzerine düzenlendi. Almanya İmparatoru 3.Konrad ile Fransa kralı 7.Lui tarafından yönetilen ordular Anadoluya girdiler. Alman imparatorunun yönettiği ordu Anadolu Selçuklu sultanı Mesud tarafından müthiş bir bozguna uğratıldılar. Alman imparatoru canını zor kurtararak İznik’e sığındı. Fransa kralı ordusu ile beraber İznik’e geldi.Alman imparatorunun bozguna uğradığını öğrenince Selçuklu ülkesinden geçmenin imkansız olduğunu anlayarak Efes Denizli Antalya yönünde yoluna devam etti. Haçlılar Türklerin baskınlarına karşın Antalya’ya varabildiler.Bir kısmı gemilerle Suriye vardılar.Kalanlar da Rum ve Türk saldırıları karşısında perişan oldular.

3.HAÇLI SEFERİ (1189-1192) Bu sefer Selahaddin Eyyubi’nin,Kudüs’ü ele geçirmesi üzerine düzenlendi. Alman imparatoru Frederich Barbarossa,Fransız kralı Phillippe August,İngiltere kralı Aslan Yürekli Richard’ın yönettiği ordular Avrupa’dan yola çıktılar. Alman imparatoru büyük bir ordu ile İstanbul üzerinden Anadoluya geçti.Karşılarında 2.Kılıçarslan’ı buldular ve büyük darbeler aldılar. İngiliz ve Fransızlar Akdeniz yolu ile Filistin’e vardılar. Kudüs’ü alabilmek için Selahaddin Eyyubi ile savaştılar ama hiçbir sonuç alamayacaklarını anlayarak ülkelerine geri döndüler. Kudüs müslümanların elinde kaldı.

4.HAÇLI SEFERİ (1202-1204) Eyyubiler,Haçlılarla mücadeleye devam ediyorlardı. Filistindeki Yafa ile Akdeniz kıyısındaki bazı kalelerin Eyyubiler’in eline geçmesi üzerine,Papa 3.İnosan,bütün Hristiyanları tekrar savaşa çağırdı. 4.Haçlı seferi deniz yoluyla yapılmak istendi.Venedikliler Haçlıları Mısıra götürmeyi kabul ettiler ama Haçlılar onların istediği parayı ödeyemediler.Bu sırada Bizansta taht kavgaları sürüyordu. Bu fırsat üzerine İstanbul’a gelen Haçlılar İstanbul’u yağmaladılar ve orada Latin imparatorluğu kurdular.

HAÇLI SEFERLERİ SONUÇLARI O zamanki Avrupa’nın siyasi durumu değişti.Derebeylikler yıkılmaya Krallıklar güçlenmeye başladı. Bu savaşlardan sonra İslam dünyası özellikle Türkler son derece yıpranmış olarak çıktı. Haçlı seferleri Avrupalılar için ekonomik olarak kazançlı çıktı.Cenova Venedik Marsilya gibi Akdeniz limanlarının önemi arttı. Avrupalılar doğunun bilimsel ve teknolojik üstünlüğünü anladılar.Barut pusula kağıt Avrupa’ya götürüldü. Doğu ile batı arasında kültür alışverişi oldu. Papaların ve kilisenin otoritesi sarsıldı. Ticaretle uğraşmaya başlayan şehir halkı zenginleşti,burjuva sınıfı oluşmaya başladı.