MADDENİN TANECİKLİ YAPISI EDA SEKİZ 7.Sınıf 6.Ünite

MADDE NEDİR ?  Uzayda yer kaplayan (hacim), kütlesi olan tanecikli yapılara denir. 5 duyu organımızla algılayabildiğimiz (hissedebildiğimiz) canlı ve cansız varlıklara denir. Maddenin en küçük yapı birimi atomlardır. Atomlar birleşerek maddeleri meydana getirir. Atom elektron nötron ve protondan oluşmuştur.

MADDENİN TANECİKLİ YAPISI A.   MADDENİN YAPI TAŞLARI: ATOMLAR B.   ELEMENTLER, BİLEŞİKLER, MOLEKÜLLER C.   FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞİMLER D.   MADDENİN HALLERİ VE TANECİKLİ YAPI

ATOMLAR Doğadaki maddeler katı-sıvı-gaz olmak üzere üç Fiziksel halde bulunur. Maddeyi oluşturan tanecikler arasındaki boşluk miktarı, maddenin fiziksel haline göre değişir. Maddelerin sıkışabilme özelliği tanecikler arasındaki boşluk miktarına bağlıdır. Gaz halindeki maddelerin tanecikleri arasındaki boşluk miktarı oldukça fazladır. Bu nedenle gaz halindeki maddeleri sıkıştırdığımızda, tanecikleri arasındaki boşluğu azaltmış oluruz.

ATOMLAR Katı ve sıvı haldeki maddelerin tanecikleri arasındaki boşluk fazla olmadığından kolaylıkla sıkıştırılamazlar. Ancak sünger, pamuk ve yün gibi katı maddelerin arasında hava bulunmasından dolayı sıkıştırılabilirler.  Maddelerin sıkışabilme özelliğinden günlük hayatımızda pek çok alanda yararlanırız. Örneğin; yangın söndürücüleri, mutfak tüpleri, deodorantlar, araba ve bisiklet lastikleri, toplar sıkıştırılmış hava içerir.

ATOMLAR Katı ve sıvı maddelerde taneciklerden oluşmuştur. Katı ve sıvı maddeleri oluşturan birimler arasındaki uzaklıklar gaz hale göre oldukça azdır. Bu nedenle katı ve sıvılar sıkıştırılamaz.

ATOMLAR Özet olarak;  Bütün maddeler daha küçük taneciklerin bir araya gelmesiyle oluşmuştur.  Bütün maddelerin tanecikleri arasında boşluklar bulunur.  Bir maddenin katı halinin tanecikleri arasındaki uzaklık en az,gaz halinin tanecikleri arasındaki uzaklık ise en fazladır.

ATOMLAR

ELEMENTLER-BİLEŞİKLER-MOLEKÜLLER Maddelerin içyapıları incelendiğinde bazılarının tek bir cins atomdan oluştuğu, bazılarının farklı atomların bir düzen içinde bir arada bulunmasıyla oluştuğu, bazılarının ise farklı atomların gelişigüzel şekilde bir arada bulunmasıyla oluştuğu gözlenir. Madde içyapısındaki taneciklerin yapısına göre temelde iki gruba ayrılır.              

ELEMENTLER-BİLEŞİKLER-MOLEKÜLLER Saf Madde: Tek cins tanecik içeren maddelerdir. Saf maddelerin kendi özelliklerini gösteren en küçük yapı birimi atom veya moleküldür. Molekül; Aynı veya farklı atomların birleşmesiyle oluşan yapılara molekül denir. Saf madde tek bir atomdan oluşabileceği gibi birden fazla atomdan da oluşabilir. Saf maddeler atomik veya moleküler yapıda olabilir.

ELEMENTLER-BİLEŞİKLER-MOLEKÜLLER Moleküller aynı cins atomların birleşmesiyle oluşabileceği gibi farklı cins atomların birleşmesiyle de oluşabilir. Saf maddeler ikiye ayrılır. Element: Aynı cins atomlardan oluşan saf maddelerdir. Her elementin atomu diğerlerinden farklıdır. Bazı elementler doğada tek atomlu olarak bulunurken, bazı elementler molekül yapılıdırlar.

ELEMENTLER-BİLEŞİKLER-MOLEKÜLLER Bileşik: Farklı cins atomların birleşmesiyle oluşan saf maddelerdir. Bileşiklerin özelliklerini gösteren en küçük birimi moleküldür.

MADDENİN DEĞİŞİMLERİ FİZİKSEL DEGİŞİMLER KİMYASAL DEĞİŞİMLER

FİZİKSEL DEĞİŞİMLER Fiziksel Değişim: Maddenin sadece görünümünün değiştiği madde türünün değişmediği olaylardır. Fiziksel değişimlerde maddenin tanecik yapısı değişmez.

FİZİKSEL DEĞİŞİMLER Buz, su ve su buharı aynı maddeye ait madde örnekleridir. Buzun suya dönüşmesi veya suyun su buharına dönüşmesi olayları fiziksel olaylara örnektir.  

FİZİKSEL DEĞİŞİMLER Fiziksel olaylar genellikle tersinirdir. Yani madde basit işlemlerle tekrar eski görünümüne dönüştürülebilir. Ancak geri dönüştürülemeyen fiziksel olaylarda vardır. Örneğin; yumurtanın kırılması fiziksel olaydır. Ancak geri dönüşümü yoktur. -  Küçük parçalara ayrılma, -  Hal değişimleri

KİMYASAL DEĞİŞİMLER Kimyasal Değişim: Maddenin hem görünümünün hem de içyapısının değiştiği olaylardır. Kimyasal değişime uğrayan maddenin tanecik yapısı değişir. Yeni madde veya maddeler oluşur.

MADDENİN HALLERİ Maddeler, 1. Katı 2. Sıvı 3.       Gaz olmak üzere üç fiziksel halde bulunur.  

KATI MADDELER Tanecikleri arasında çok az boşluk bulunur. Taneciklerinin sıkıca kenetlenmiş olması katılara belirli hacim ve şekil kazandırır.  Sıkıştırılamaz.

KATI MADDELER Tanecikler bir yerden başka bir yere diğerlerinden bağımsız hareket edemez. Sıcaklık artırıldığında taneciklerin sahip olduğu enerjide artacağından titreşim hareketi artar. Maddenin en düzenli halidir.

SIVI MADDELER Tanecikleri arasındaki boşluklar katı hale göre daha fazladır. Sıkıştırılamaz. Sıvı tanecikleri birbirinin üzerinden kayarak yer değiştirebilir. Bu durum sıvılara akışkanlık özelliği kazandırır. Sıvılar sıkıştırılamaz olduğu için belirli bir hacme sahiptir. Ancak akışkan oldukları için belirli bir şekilleri yoktur. Konuldukları kabın şeklini alırlar.  Sıvı tanecikleri titreşim ve öteleme hareketi yapar.

SIVI MADDELER Sıvılar sıkıştırılamaz olduğu için belirli bir hacme sahiptir. Ancak akışkan oldukları için belirli bir şekilleri yoktur. Konuldukları kabın şeklini alırlar.  Sıvı tanecikleri titreşim ve öteleme hareketi yapar.

GAZ MADDELER Tanecikleri arasındaki boşluklar katı ve sıvı hallere göre oldukça fazladır. Tanecikleri birbirinden bağımsız hareket eder. Sıkıştırılabilir.  Belirli hacmi ve şekli yoktur. Konulduğu kabın hem hacmini hem şeklini alır.

GAZ MADDELER Gaz tanecikleri çok kolay yer değiştirebildikleri için gazlar akışkandır. Tanecikler hem titreşim hem de öteleme yapar. Maddenin en yüksek enerjili ve en düzensiz halidir.

SLAYTIMI İZLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM.